پایتخت قد بلند می شود
طرح تفصیلی جدید تهران سه سال پیش تصویب شد و قرار بر این بود 6 ماه پس از ابلاغ این طرح، ضوابط بلندمرتبه‌سازی نیز تهیه شود، اما با گذشت 5 2 سال از زمان مقرر، هنوز این ضوابط به تصویب نهایی نرسیده است آخرین خبرها حاکی از آن است که مراجع بالادستی تا پایان ماه جاری، درباره این موضوع تصمیم نهایی خواهند گرفت
طرح تفصیلی جدید تهران سه سال پیش تصویب شد و قرار بر این بود 6 ماه پس از ابلاغ این طرح، ضوابط بلندمرتبه‌سازی نیز تهیه شود، اما با گذشت 5/2 سال از زمان مقرر، هنوز این ضوابط به تصویب نهایی نرسیده است. آخرین خبرها حاکی از آن است که مراجع بالادستی تا پایان ماه جاری، درباره این موضوع تصمیم نهایی خواهند گرفت.
انتقال پایتخت از منظر قانون اساسی - طرح انتقال پایتخت در دستور کار مجلس - جزییات طرح جابه جایی پایتخت
نخستین بار اوایل دهه 30 بود که در خصوص بلندمرتبه‌سازی نوین در پایتخت زمزمه‌هایی به گوش رسید و در نهایت هوشنگ خانشقاقی در این سال به عنوان نخستین نفر ساختمان 10 طبقه‌ای را در خیابان جمهوری تهران ساخت. اسکلت این ساختمان از بتون آرمه با دو آسانسور احداث شده و در حال حاضر هم این ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. بین سال‌های 39 تا 41 هم ساختمان تجاری 16 طبقه‌ای با نام پلاسکو در تقاطع خیابان فردوسی و جمهوری ساخته شد که نخستین ساختمان بلند با اسکلت تمام فلز در ایران بود. دو سال بعد، ساختمان تجاری 13 طبقه آلومینیوم نیز با اسکلت فلزی در خیابان جمهوری احداث شد. در این میان ساختمان بانک کار در خیابان جمهوری یکی دیگر از ساختمان‌های شاخص دهه 40 است. پس از ساخت این سه ساختمان مرتفع در پایتخت در زمان بعد از انقلاب و آغاز جنگ حدود 10 سال بلند مرتبه‌سازی متوقف شد، اما با افزایش قیمت زمین و آغاز فروش تراکم از سوی شهرداری تهران، این روند در سال‌های پایانی دهه 60 تغییر کرد و بلند مرتبه‌سازی دوباره از سر گرفته شد. با این حال و پس از گذشت این همه سال، شهر تهران در حال حاضر شهر بلندی نیست و یکی از کوتاه‌ترین پایتخت‌های دنیا محسوب می‌شود.در این میان نکته قابل تامل این است که به مرور زمان وسعت تهران هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود این در حالی است که به بر اساس طرح تفصیلی جدید پایتخت باید از گسترش افقی تهران جلوگیری و ارتفاع شهر در جهت عمودی زیاد شود. اما از سوی دیگر سعید متصدی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ماه‌های پایانی سال گذشته، خواستار ساماندهی بلندسازی در کلان شهرها شد. به گفته وی، این اقدام به محیط زیست آسیب می‌زند و موجب هدر رفت انرژی خواهد شد.
کاهش سطح اشغال با بلندمرتبه‌سازی
صحبت‌های این مقام مسئول درباره نقش بلندمرتبه‌سازی در آلودگی هوای شهرهای بزرگ، در حالی است که شورای شهر و شهرداری معتقدند با تصویب ضوابط بلندمرتبه‌سازی می‌توان جوابگوی شهروندان و متولیان ساخت‌وساز بود. با این حال متصدی اعلام کرده علاوه‌بر اینکه با ارسال نامه‌ای، از شوراهای شهر و شهرداری‌ها خواستار ساماندهی این موضوع شدیم، موضوع را در کمیسیون شهرسازی نیز مطرح کرده‌ایم و از آنها خواستیم نسبت به بلندمرتبه‌سازی ساختمان‌ها دقت کنند. اما نکته‌ای که در این میان قابل اهمیت این است که با وجود اینکه ساختمان‌های بلند در تشدید آلودگی هوای تهران موثر بوده، اما به گفته مسئولان شهرداری، تمایل برای بلند مرتبه‌سازی در تهران قابل توجه است. البته این مسئولان بر این باورند که اگر بلند مرتبه‌سازی اصولی ساخته شود، می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای پاسخگویی به نیاز شهروندان تلقی شود. بدین معنی که در بلند مرتبه‌سازی همواره سطح اشغال را کم در نظر می‌گیریم در نتیجه ساختمان مرتفع محوطه بزرگی را برای افراد باقی می‌گذارد. اما در بحث میان مرتبه‌سازی می‌توان 60درصد سطح اشغال را بنا بسازند، این در حالی است که در بلند مرتبه‌سازی این رقم، 30 یا 20 درصد یا حتی کمتر است. به عبارت دیگر بین 80 تا 70درصد از زمین به محوطه‌سازی و درختکاری اختصاص می‌یابد. از سوی دیگر معاون وزیر راه و شهرسازی در امور شهرسازی دیدگاه دیگری درباره بلندمرتبه‌سازی و نقش آن به عنوان عاملی در آلودگی زیست محیطی دارد. پیروز حناچی معتقد است: از سال 76 به بعد آن‌قدر بارگذاری و بلندمرتبه‌سازی در شهرها اتفاق افتاده که از آستانه‌های زیست‌محیطی شهر تهران عبور شده، بنابراین باید جلوی این‌گونه ساخت‌وسازها گرفته شود، چون دیگر ظرفیتی وجود ندارد. با این توضیح، وی بارها درباره ضابطه‌مند شدن ساخت برج‌های بلندمرتبه در تهران تاکید کرده است.
دولت قادر به تامین هزینه انتقال پایتخت نیست - اجرای مصوبه تغییر پایتخت در گرو تایید رهبر انقلاب است
افزایش آلودگی‌های زیست محیطی
در این میان کارشناسان حوزه شهرسازی نیز معتقدند بلند مرتبه‌سازی آثار منفی و مشکلات نوینی را برای شهروندان پدید آورده است که از آن جمله می‌توان به افزایش ازدحام و تراکم، افزایش آلودگی‌های زیست محیطی، کاهش دسترسی شهروندان به هوای آزاد و نور خورشید و افزایش مزاحمت‌های شهری اشاره کرد. اظهارنظر مخالفان بلندمرتبه‌سازی در حالی است که مسئولان شهرداری می‌گویند: بلند مرتبه‌سازی شامل مولفه‌های بسیاری از جمله در نظر گرفتن مسایل اجتماعی، شبکه، مشرفیت، خدمات، منظر شهری و غیره می‌شود، اما قرار نیست که ما بلند مرتبه‌ها را روی یک خط بسازیم به گونه‌ای که در آن سوی این خط بلند مرتبه‌سازی باشد و در سوی دیگرش از شیوه دیگری استفاده کنیم. به عبارتی بلند مرتبه‌ها بایدبا نظم و اصول خاصی با مدنظر قرار دادن چگونگی جریان هوا، همسایگی و مجاورت‌ها ساخته شود. ضمن اینکه به دید و منظر شهری و ابعاد جغرافیایی و خدادای‌اش نیز توجه شده است. همچنین در طرح تفصیلی ضوابطی خاص مانند قرار نگرفتن تمام بلوک‌ها در کنار یکدیگر، عقب و جلو شدن این بلوک‌ها به منظور اجازه عبور جریان هوا به گونه‌ای که قاعده مشرفیت را نیز رعایت شود، در نظر گرفته خواهد شد. بنابراین مسئولان شهری و شهروندان می‌توانند خیال‌شان راحت باشد که در ضوابطی که در مورد بلند مرتبه‌سازی در طرح تفصیلی گنجانده شده جریان هوا در سطح شهر مسدود نخواهد شد. با همه صحبت‌ها و نقطه نظرات مثبت و منفی ناشی از بلند مرتبه‌سازی مهدی چمران، رییس شورای شهر تهران روز گذشته درباره آخرین وضعیت ضوابط بلند مرتبه‌سازی در پایتخت اعلام کرد: از بهمن ماه سال گذشته بلند مرتبه‌سازی ممنوع شده و هم‌اکنون ضوابط بلند مرتبه‌سازی در شورای عالی شهرسازی در حال بررسی است. پیش از این ضوابط اولیه بلند مرتبه‌سازی تهیه شده بود که مشاور طرح پیشنهاد هرمی شدن ساختمان‌های بلندمرتبه در پایتخت را داده بود که به شدت با آن مخالفت شد و کمیسیون ماده 5 نیز آن را لغو کرد. به نظر می‌رسد پس از سه سال از مطرح شدن طرح بلندمرتبه‌سازی در پایتخت، شورای عالی شهرسازی با تشکیل کمیته تخصصی در حال بررسی کارشناسی ضوابط بلند مرتبه‌سازی است تا مشخص شود چه نقاطی از شهر امکان بلندمرتبه‌سازی دارند و در سایر نقاط شهر ضرورتی برای احداث ساختمان‌های بلندمرتبه وجود ندارد. شاید این‌گونه بتوان امیدوار بود که به شکل اصولی قد تهران بلند خواهد شد اما شاخص‌های محیط زیستی و شهری هم در آن اعمال خواهد شد.
منبع : روزنامه حمایت
حقوق و مسئولیت های اشخاص حقیقی و حقوقی سامانه قضایی سجا را بهتر بشناسیم
