مهمترین علل افزایش ابتلا به سرطان در کشور
هزینههای مستقیم و غیرمستقیم سرطان در طول یک سال درکشور رقمی در حدود بین 9 تا10 هزار میلیارد تومان است، این درحالی است که هرسال 92هزار مورد جدید ابتلا به این بیماری در ایران شناسایی میشود و به گفته محمد مطلق، رییس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در 10سال آینده اینتعداد به 130هزار مورد در سال خواهد رسید، رقمی که در15سال آینده؛ 155هزار مورد در سال خواهد بود
هزینههای مستقیم و غیرمستقیم سرطان در طول یک سال درکشور رقمی در حدود بین 9 تا10 هزار میلیارد تومان است، این درحالی است که هرسال 92هزار مورد جدید ابتلا به این بیماری در ایران شناسایی میشود و به گفته محمد مطلق، رییس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت در 10سال آینده اینتعداد به 130هزار مورد در سال خواهد رسید، رقمی که در15سال آینده؛ 155هزار مورد در سال خواهد بود.
آمارو ارقامی که گویای افزایش 63هزار مورد ابتلا به عبارتی افزایش 68درصدی موارد ابتلا در بازه زمانی 15ساله خواهد بود.
60درصد سرطانها به دستگاه گوارش مربوط میشود
ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت هم از افزایش موارد بروز سرطان در دو دهه آینده به دو برابر سخن گفته است. موضوعی که ضرورت بررسی دلایل افزایش این رقم نه تنها برای دو دهه آینده بلکه در حال حاضر را نیز به مسئولان گوشزد میکند، همچنین ثبت مرگ 55هزار مبتلا به سرطان درسال، حکایت از این واقعیت دارد که شیوع این بیماری در ایران نگران کننده است، البته این افراد به جز 90هزار نفری هستند که سالیانه به سرطان مبتلا می شوند. آنچه موجب شده تاملکزاده معاون تحقیقات وزارت بهداشت اعلام کند که در پژوهشکده بیماریهای گوارش و کبد ایران تحقیقات 20سالهای انجام دادهایم تاعلت اینکه سرطانها در ایران در حال افزایش است را پیدا کنیم، اما به واقع این دلایل چیست؟
با این نگاه که 60درصد سرطانها در ایران به دستگاه گوارش مربوط میشود و کشندهترین سرطان در ایران نیز سرطان معده است؛ باید گفت؛ پژوهشهایی صورت گرفته از اثرگذاری دو عامل در افزایش و شیوع سرطان دستگاه گوارش در ایران حکایت دارد، عواملی که به جز سرطان بیماریهای دیگری نیز با خود به همراه داشته، ضمن اینکه ارتباط نزدیکی با گسترش آسیبهای اجتماعی دارند. نخستین عاملی که باید به آن اشاره کرد، مصرف مواد مخدر است. زیرا که مطالعات صورت گرفته نشان داده است؛ 10 تا 18درصد افراد بالای 40 سال در استانهای مختلف کشور تریاک مصرف میکنند، حتی زنگ خطر مصرف این ماده افیونی در مقایسه با شیوع سیگار نیز در برخی از مناطق به صدا درآمده است. این درحالی است که پژوهشهای صورت گرفته نشان میدهد؛ تریاک سرطانزا است و حتی ضرر آن از مصرف سیگار نیز بیشتر است؛ مصرف این ماده دخانی سرطان مری را به میزان سه برابر، معده 2.5 برابر، لوزالمعده سه برابر، ریه دو برابر افزایش میدهد. توجه داشته باشید؛ سرطانهای دستگاه گوارش در ایران جزو نخستین سرطانها است، با توجه به نتایح این تحقیقات بخش زیادی از آمار ابتلا به آن به مصرف چشمگیر تریاک در کشور بازمیگردد. همچنین مطالعاتی که در مدت دو دهه گذشته صورت گرفته است نشان میدهد؛ افراد مصرف کنندگان این ماده افیونی مبتلا به سرطان معده، لوزالمعده، مثانه و ریه میشوند. این امر ضرورت اجرای برنامههای پیشگیرانه با رویکردهایی به جز غربالگری و تشخیص زودهنگام را به متولیان بزرگترین نهاد مسئول بهداشت و سلامت مردم در کشور گوشزد میکند، آن هم در شرایطی که به اعتقاد حریرچی در زمینه برنامه کنترل و پیشگیری از سرطان در کشور، به خوبی برنامه ریزی نمیکنیم و عملکرد مناسبی در این خصوص نداریم. از سوی دیگر میزان مرگو میر به میزان بروز سرطان در یک سال در ایران 0.73 درصد است، در حالی که متوسط جهانی این شاخص 0.58 درصد و در کشورهای توسعه یافته کمتر از 0.50 درصد است.
زنگ خطر پایین بودن بهداشت دهان و دندان
البته ملکزاده همانطور که پیشتر اشاره شد از تاثیرگذاری دو عامل دراین زمینه سخن گفته است. اینکه عامل دومی که در بروز سرطانهای دستگاه گوارش بسیار مؤثر بوده شامل پایین بودن بهداشت دهانودندان مردم میشود، چرا که مطالعات نشان داده افرادی که از بهداشت دهان و دندان مناسبی برخوردار نیستند به سرطان مری، معده و لوزالمعده بیشتر دچار میشوند، این موضوع حتی بیتوجهی به موضوع سادهای مانند مسواک زدن نیز باز میگردد.
در چنین اوضاع و احوالی آمارها و گزارشهای منتشرشده بیانگر اینهستند که سالانه 4میلیون دندان دایمی در کشور کشیده میشود، بهطور متوسط هر فرد ایرانی بالای 45سال بیش از ١٢دندان خراب دارد، میزان پوسیدگی دندان در کودکان زیر 6سال چندین برابر شده، بیش از ٩٠درصد مردم بهداشت دهان و دندان را رعایت نمیکنند، بسیاری از ایرانیان تمایلی به مسواک زدن ندارند، حتی روش درست مسواک زدن را نمیدانند. همه اینها شاید موجب شده است تاکارشناسان اعلام کنند؛ پوسیدگی و خرابی دندان نسبت به ٢٠سال گذشته سه برابر شده است. آنچه که اگرچه حکایت از نواخته شدن زنگ خطر برای سلامت دهان و دندان ایرانیان دارد، اما پیامد آن میتواند ابتلا به عارضهای باشد که علاوه بر آسیبهایی که برای سلامت فرد دارد، هزینههای بالای درمان آن موجب بروز مشکلات اقتصادی زیادی برای فرد و خانواده وی خواهد شد.
افزایش امید زندگی و سالمند شدن جامعه
از این موارد که بگذریم نباید از یاد برد که زیاد شدن آمار افراد مسن درکشور و افزایش امید زندگی نیز میتواند تا حدی در این زمینه تاثیرگذار باشد، زیرا سرطان بیماری افراد مسن است. حال با این رویکرد که امروزه بیش از 50 درصد موارد ابتلا به سرطانها قابل درمان و در40درصد نیز قابل پیشگیری هستند، اگر نظام سلامت کارآمدی داشته باشیم میتوان به میزان چشمگیری از تعداد مرگ و میر در این حوزه کاست. البته وزارت بهداشت به عنوان اصلیترین متولی در این حوزه راهکارهای دیگری را نیز مد نظر دارد، به طور مثال از آنجا که سرطان روده بزرگ در ایران جزو سرطانهای در حال افزایش است، با توجه به اینکه عارضه موردنظر قابل پیشگیری است و اگر به موقع پلیپ درروده بزرگ مشاهده شود درمان کامل صورت میگیرد، همچنین با علم به اینکه ازدواج خانوادگی و جنبه ارثی یکی از عوامل شیوع این سرطان است، اکنون برنامهای با رویکرد مذکور در اسلامشهر در حال اجرایی شدن بوده و قرار است این برنامه گام بعدی در به پنج استان تعمیم داده تا درصورت موفقیتآمیز بودن به طرحی کشوری تبدیل شود. در این برنامه افرادی که بستگان درجه یک آنها مبتلا به سرطان روده بزرگ هستند، باید 10سال زودتر از سن آن فرد مبتلا به سرطان برای غربالگری مراجعه کنند؛ افرادی که فرد مبتلا به سرطان در خانواده آنها نبوده است نیز از سن 50سالگی برای این غربالگری مراجعه کنند.
ضرورت اصلاح سیاستگذاریهای اشتباه نظام سلامت
به هرحال نباید فراموش کرد حداقل یکی از دو عاملی که ملکزاده به عنوان دلایل افزایش آمار ابتلا به سرطان در کشور از آنها یاد کرده است، به پوششهای ناقص و سیاستگذاریهای اشتباه نظام سلامت کشور بازمیگردد. بهطورکلی نظام سلامت کشور از گذشتههای دور تاکنون درمانمحور بوده است. به همین دلیل هم تعرفههای خدمات حوزه سلامت به طور عمده بر درمان متمرکز است. بیمههای پایه درمانی هم با توجه به این سیاست عمل میکنند. وقتی که ما درکشور برای آموزش بهداشت و پیشگیری تعرفه نداریم، چطور میتوان توقع داشت که پیشگیری از بیماریهای دهان و دندان درکشور ما نهادینه شود. از سوی دیگر ما شاهد تعداد پایین مراکزدرمانی دولتی درحوزه دندانپزشکی هستیم و اینکه بیش از ٩٠درصد از خدمات دهان و دندان درکشور توسط بخش خصوصی ارائه میشود که بسیار هزینه بر است و تحت پوشش بیمهها نیز قرار ندارد. نکتهای که اگر به آن توجه شود شاید بتوان با کاهش بخشی از اثرگذاری این عامل موثر بر بالارفتن آمار ابتلا به سرطان نه تنها باز بر رقم امید به زندگی در کشور افزود ؛بلکه مانع از روند صعودی آمار ابتلا به سرطان که در صدر بیماری های پرهزینه در جهان قرار دارد شد.
منبع : روزنامه حمایت
مقررات حاکم بر تعیین مستثنیات در اراضی منابع طبیعی و محیط زیست نظر رییس کانون وکلای مرکز درباره لایحه جامع وکالت