×

بازتاب های مثبت عفو رهبری در میان حقوقدانان

بازتاب های مثبت عفو رهبری در میان حقوقدانان

لذا به نظر می‌رسد به محض اطلاق دستور رهبری، فردی که شامل عفو شده باید سریعا ازمجازات معاف شود

بازتاب-های-مثبت-عفو-رهبری-در-میان-حقوقدانان

لذا به نظر می‌رسد به محض اطلاق دستور رهبری، فردی که شامل عفو شده باید سریعا ازمجازات معاف شود.

گروه حقوق و قضا- دین مبین اسلام سرشار از رحمت و عطوفت است و پرچمدار این مرام و مسلک پیامبر اعظم(ص) است که بارها به مناسبت‌های مختلف سعی در این داشتند تا اسرایی که در صدر اسلام و با توجه به جنگ‌های متعدد به اسارت مسلمانان در می آمدند را ببخشند و مورد عفو قرار دهند ولو به بهانه اینکه مسلمانی را سواد بیاموزند. رهبر معظم انقلاب نیز که از  سلاله پاک این خاندان مطهر هستند این سنت حسنه را بارها اجرا نمودند و  به مناسبت های مختلف اعم از مذهبی و ملی زندانیان در بند را مورد  عفو قرار می‌دهند و با عفو تعدادی از آن ها به درخواست رئیس قوه قضاییه موافقت می کنند. ایشان به‌مناسبت فرا رسیدن اعیادی چون عید سعید  قربان،غدیر خم، اعیاد شعبانیه و سایر مناسبت‌های پربرکت دینی و ملی با موافقت پیشنهاد عفو تعدادی از زندانیان، نه فقط زندانیان و خانواده‌های آنها را مورد لطف و عنایت قرار می‌دهند بلکه فرهنگ بخشش و نوع‌دوستی اسلامی را در جامعه بارور می‌کنند. توجه حضرت آیت‌ا... خامنه ای به این مهم که در مناسبت‌های مختلف مذهبی مراسم های مختلفی برای بزرگداشت مقام ائمه معصومین و به ویژه بانوی بزرگ اسلام حضرت زهرا(س)  برگزار می کنند بیانگر توجه عمیق ایشان به زنده نگه‌داشتن یاد این بزرگان در فضای جامعه است که بارها مردم کشورمان شاهد برگزاری این گونه مراسم در حسینیه امام خمینی(س)بوده‌اند. اما نکته مورد توجه در این میان ارادت ویژه ایشان به مقام حضرت فاطمه زهرا(س) بانوی بزرگ اسلام است که سبب می شود علاقه وافر و بی بدیل سلاله پاک حضرت رسول به دخت نبی اکرم(س) منتج به  نگاه پدرانه مقام معظم رهبری به زنان و  به ویژه  زنان آسیب دیده شده است تا جایی که دیروز شاهد عفو تعدادی از زندانیان بند نسوان  به وسیله ایشان بودیم. توجه ویژه از جانب رهبر انقلاب به زنان زندانی  با توجه به مشکلاتی که این قشر برای بازگشت به جامعه دارند می‌تواند در تغییر نگرش جامعه نسبت به این زنان و گسترش فرهنگ عفو و بخشش در جامعه تاثیر گذار باشد.

   نگاه متعالی مقام معظم رهبری به‌زنان آسیب دیده

محمدرضا پاسبان حقوقدان درگفت‌وگـو با «قانون » گفت: در اینکه مقام رهبری در اعتبار سیادت، ارادت ویژه‌ای به حضرت فاطمه‌زهرا(س) دارند تردیدی نیست ونه فقط در گفتارشان که در عملشان همیشه منعکس بوده است. این وکیل دادگستری تاکید کرد: زمانی‌که این ارادت ویژه، بهانه‌ای شود برای توجه به زنان، رفع مشکلات و عفو آنها در واقع هم خبر خوبی  وهم یک اقدام پسندیده‌ای است. که به نظر بنده باید در همه‌‌ ارکان جامعه، نهاد‌های حکومتی و دولتی گسترش پیدا کند. این نگاه ویژه مقام معظم رهبری به زنان باید در وضع قوانینی که حقوق زنان را اعتلا و احقاق حقوقشان را  تسهیل کند، گسترش یابد. وی خاطر نشان کرد: برای مثال  با کمک مباحث فقهی  در بحث حقوق خانواده، با تفسیری دقیق حق زن در طلاق مطرح و تسهیل شود و مشکلاتی را که برای زنان در بحث طلاق، حقوق زنان در روابط خانوادگی ومهریه وجود دارد،‌رفع شود.وی تصریح کرد: حمایت از خانم ها به خصوص در بحث خسارات بدنی و آسیب‌های روانی که به  خانم ها در حوادث عمدی و غیرعمدی وارد می‌شود نیز یکی از مشکلات امروز زنان است. با کمک فقه و تسری نگاه متعالی رهبری برای حل مشکلات زنان  می‌توان به ارتقای حقوق امیدوار بود البته تغییر تا جایی باید باشد که ممنوعیت شرعی نداشته باشد و ما شاهد برابری حقوق مردان و زنان در جامعه باشیم و همه‌ اینها می‌تواند در این راستا  ارزیابی شود.

    جایگاه عفو در حقوق کیفری ایران

یکی از آموزه‌های دینی ما مسلمانان که همــواره از سوی اولیا و فقها مورد سفارش و تاکید بوده مسئله عفو و گذشت در روابط اجتماعی است که آثار سودمند آن هم به جامعه و هم به فرد برمی گردد. در اصطلاح حقوق کیفری عفو به معنای اقدامی است که با تصویب نهادهای حکومتی به منظور ادامه پیدا نکردن تعقیب متهمان و یا بخشیدن تمام یا قسمتی از مجازات محکومان صورت می‌گیرد. عفو یا تخفیف مجازات محکومان پس از پیشنهاد رئیس قوه قضاییه، با مقام معظم رهبری است و به این منظور کمیسیونی در قوه قضاییه تشکیل شده که به بررسی وضعیت متقاضیان عفو می‌پردازد.  

میثم عربیان‌بافران، قاضی دادگستری و مدرس دانشگاه نیز در گفت‌وگو با «قانون» در ارتباط با عفو توضیح داد: بحثی درمورد عفو، که یکی از موارد سقوط عینی مجازات‌هاست در حقوق کیفری ایران مطرح شده است. یعنی قانونگذارمصلحت‌های اجتماعی را در نظر می‌گیرد و در برخی از موارد از اجرای مجازات در مورد برخی از مجرمین که شرایط خاصی دارند؛ صرف نظر می‌کند. زیرا سود و فایده‌ عدم مجازات را، بیشترازاجرای مجازات می‌دانند. یعنی جنبه بازدارندگی آن، در  بحث عدم اجرا وجود دارد و این موضوع باعث جلوگیری از رفتن فرد به سمت جرم می‌شود.

 عربیان بافران در رابطه با عفو در قوانین و شرع نیز مطرح کرد:  این موضوع  در حقوق کیفری  سوابقی دارد که بند 11 از اصل 110 قانون اساسی و ماده 24 قانون مجازات اسلامی به این مورد اشاره کرده است. با این وجود مشخص است که در قوانین وجود دارد. در فقه نیز، برخی فقها به آن اشاره کرده‌اند. در فقه بیان شده که عفو مخصوص مقام امامت است. اما به جزئیات آن در فقه پرداخته نشده است. قانون اساسی  در بند 11 از اصل 110 آورده است که عفو یا تخفیف مجازات محکومان، پس از پیشنهاد رئیس قوه‌قضاییه، یعنی این قضیه جزو مواردی است که رئیس قوه‌قضاییه پیشنهاد می‌دهد و بعد مقام معظم رهبری مورد موافقت قرار می‌دهد.

   تفاوت عفو عمومی و خصوصی

این قاضی تعزیرات حکومتی تصریح کرد: عفو به دو قسمت عفوعمومی و خصوصی تقسیم بندی می‌شود. که در بحث عفوعمومی، شرایط متفاوت است. مواردی که طی مناسبت‌های مختلف یا ایام خاصی از سال که وجود دارد تحت عنوان عفو خصوصی است. متهمین یا مجرمینی که شرایط خاصی داشته باشند آن شرایط را بیان می‌کنند به طور مثال، افرادی که سابقه محکومیت کیفری نداشته یا بخشی از میزان حبس خود را تحمل کرده باشند برای آن‌ها عفو خاص را اعمال می‌کنند. همانطور که می‌دانیم پیشنهاد عفو توسط رئیس قوه‌قضاییه مطرح می‌شود و سپس توسط مقام معظم رهبری مورد موافقت قرار می‌گیرد. وی در رابطه با عفو برای جرائم‌ سنگین عنوان کرد: برخی از جرائم‌ سنگین به طور مثال سرقت‌های مسلحانه یا سارقینی که میزان محکومیت حبس آنها بیشتر از 5 سال است این بحث را استثنا می‌کند. قاچاق مسلحانه، قاچاق مواد مخدر،  قاچاق اسلحه، اقدام علیه امنیت داخلی و خارجی، آدم ربایی و تجاوز به عنف  که جرائم‌ استثنا است.  پس عفو شامل همه‌  جرائم‌ می‌شود مگر آنکه در قانون به آن اشاره نشده باشد. جعل اسکناس، اختلاس یا کلاهبرداری جزو مواردی است که قانونگذار آن را مستثنا کرده است که این جرائم‌ شامل عفو نمی‌شود .

    رفتارمتهم یا محکوم علیه درعفو تاثیرگذار است

این استاد دانشگاه تصریح کرد: رفتارمتهم یا محکوم علیه یکی دیگر از مواردی که درعفو مورد بررسی قرار می‌گیرد. زمانی که فرد در حبس بوده اگر رفتار خوبی نشان داده باشد با  تشخیص اینکه روند اصلاحی شخص مجرم رو به پیشرفت بوده  این جزو مواردی است که برای فرد در نظر می‌گیرند. ولی زمانی که فرد با  دستگاه قضا همکاری داشته باشد تخفیف مجازات برای او در نظر گرفته می‌شود چون  در روند رسیدگی به مقام قضایی کمک می‌کند .

    تفاوت عفو و آزادی مشروط

 وی در خاتمه درباره تفاوت عفو و آزادی مشروط عنوان کرد: همان طور که از اسم آزادی مشروط مشخص است  بنابرشرایط خاصی، آزادی را اعمال می‌کنند. یعنی مدت زمانی که دادگاه یا مقام قضایی برای فرد مشخص می‌کند بنابررفتار شخص متهم است که طی آن مدت زمان، سابقه محکومیت شخص به قوه خود باقی است ولی زمانی که عفو مطرح می‌شود از همان تاریخی که  شامل شخص شده، بعد از آن هیچ‌گونه نظارتی یا سابقه‌ای برای فرد در نظر گرفته نمی‌شود ولی درآزادی مشروط زمان مهم است که طی آن زمان نباید جرمی مرتکب شود.

   نقض عفو رهبری تخلف است

دکتر علی نجفی توانا، استاد دانشگاه نیز در گفت‌وگو با«قانون»تصریح کرد: در واقع از زمانی که عفو مقام رهبری اعلام می‌شود و شخص مستحق این عفو شود از آن زمان توقیف زندانی غیرقانونی است .

بنابر این اگر مقام قضایی از اجرای درخواست رئیس قوه قضاییه  که در واقع متضمن موافقت مقام رهبری باشد استنکاف کند در اجرای قانون تخلف کرده است و ادامه دوران حبس به عنوان مجازات غیر قانونی تلقی می‌شود.  اگر فردی تمام مراحل را طی کرده و مشمول عفو رهبری شده است اگر در نهایت با نظر دادستانی یا هر مسئول قضایی دیگرآزاد نشود باید تحقیق شود که چرا و چگونه او در دست مقامات قضایی باقی مانده است. ولی به نظر می‌رسد باید تحقیق بیشتری شودو دلیل تعلل در آزادی بیان شود زیرا ممکن است تشریفات در حال طی شدن باشد.وی در خاتمه تاکید کرد: لذا به نظر می‌رسد  به محض اطلاق دستور رهبری، فردی که شامل عفو شده باید سریعا ازمجازات معاف شود.

منبع : پایگاه خبری رسانه قانون

    

پست های مرتبط

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.