با استناد به ماده 2 قانون مجازاتهای اسلامی هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود.
بنابراین چون هیچ قانونی دال بر ممنوعیت خرید و فروش یا سرمایهگذاری در موضوع ارزهای دیجیتال وجود ندارد، مالکیت و خرید و فروش آن جرم محسوب نمیشود و تا زمانی که قانونی صراحتاً در مورد این مسئله وضع نشود، ماده مذکور ناظر بر فعالیتهای مربوط به ارز دیجیتال خواهدبود.
با این حال، این به معنی این نیست که هر استفادهای از بیتکوین نیز جرم محسوب نمیشود. به عنوان مثال اگر فردی به منظور پولشویی از بیتکوین استفاده کند، طبعاً مرتکب جرم شده است اما موضوع جرم او پولشویی است نه معامله با بیتکوین.
قوانین مربوط به استخراج یا ماینینگ بیت کوین
موضوع دیگر مربوط به قانون بیتکوین در ایران، به استخراج یا ماینینگ این ارز دیجیتال برمیگردد.
در تاریخ 13مرداد98، آییننامه اجرایی استخراج فرآوردههای پردازشی رمزنگاریشده توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد.
این آئیننامه به نوعی به موضوع استخراج بیتکوین سر و شکل قانونی داد، به این صورت که متقاضیان استخراج بیتکوین لازم است از وزارت صمت (صنعت، معدن، تجارت) مجوز اخذ کنند.
این آئیننامه فعالیت در زمینه استخراج بیتکوین را به عنوان یک صنعت به رسمیت شناخت و برای آن شرایط و حقوقی درنظر گرفت.
از مهمترین شرایط استخراج قانونی بیتکوین در ایران استفاده از انشعاب برق مجاز و پرداخت هزینه برق مصوب مخصوص این کار است. بر اساس این آئیننامه قیمت برق مراکز استخراج بیتکوین معادل متوسط نرخ برق صادراتی خواهد بود.
در یک جمعبندی، استفاده، معامله و سرمایهگذاری در مورد بیتکوین در ایران قانونی است. همچنین استخراج بیت کوین قانونی است به شرط آنکه مجوز لازم از وزارت صمت دریافت شده باشد.
بایدها و نبایدهای قضایی درباره ارز دیجیتال / هیچ مجوز قانونی برای فعالیت در حوزه ارز دیجیتال وجود ندارد
ابهامات زیادی درباره ارز دیجیتال در تمام کشورها وجود دارد زیرا هیچ دولتی به صورت رسمی، مسئولیت و پذیرش عواقب این معاملات را به عهده نمیگیرد.
هیچ مجوز قانونی برای فعالیت در حوزه ارز دیجیتال صادر نشده و بانک مرکزی صراحتا به صورت رسمی ممنوعیت فعالیت در این حوزه را اعلام کرده است افزود: بیت کوئین یک رمز ارز یا به قول عوام پول دیجیتال است که فقط در فضای مجازی معنا مییابد و مانند اسکناس یک پول چاپی و فیزیکی قابل رویت نیست بنابراین توسط هیچ دولت، نهاد یا بانک مرکزی کنترل و نظارت نمیشود.
در ایران از یک دهه اخیر بحث بیت کوین مورد توجه کاربران به شدت مورد توجه و تبلیغ قرار گرفته است.
یکی از اساسیترین ایراداتی که بر این نوع مبادلات وارد میشود عدم نظارت از سوی دولتها بر این نوع نقل و انتقالات و آثار تبعات آن بر وضعیت اقتصادی کشورها است، بنابراین به دلیل فقدان یک سازوکار نظارتی دقیق و مشخص همچنین مبهم بودن زوایای متعدد این نوع مبادلات؛ دولتها چندان از آن استقبال نمیکنند از طرف دیگر هنوز ضمانت اجرایی در قوانین به دلیل نو ظهور بودن این پدیده برای آن در نظر گرفته نشده است.
اخیرأ در کشور ما تبلیغات زیادی در فضای مجازی در خصوص این نوع مبادلات صورت میگیرد. امروز عدهای زیادی مشغول داد و ستد در این حوزه هستند هرچند هیچ مبنای قانونی برای فعالیت در این بخش نداریم و مجوز قانونی برای اشخاصی که در این حوزه فعالیت میکنند صادر نشده و بانک مرکزی نیز صراحتا به صورت رسمی ممنوعیت فعالیت در این حوزه را اعلام کرده است.
رشد پروندههای جرائم سایبری مرتبط با ارزهای دیجیتال
مجرمان سایبری با سوءاستفاده از عدم آگاهی کاربران از رمز ارزها و نبود قوانین و مقررات درباره ساماندهی این نوع ارزهای دیجیتال در کشور، ضمن ایجاد صفحات متعدد در شبکههای اجتماعی با نام و تصویر افراد مشهور، با وعده اهدای بیتکوین، نسبت به تشویق جویندگان کار برای ثبتنام در یک "صرافی آنلاین ارز دیجیتال"، اقدام به دریافت حساب کاربری کاربران کرده و با پرداخت سودهای کاذب و موقت از قربانیان کلاهبرداری میکنند.
کلاهبرداران سایبری با بهرهگیری از شگردهای مختلف نظیر ایجاد فراخوان برای سرمایهگذاری بر روی ارزهای دیجیتال بدون پشتوانه از کاربران به شیوه "پانزی" کلاهبرداری میکنند و در برخی موارد نیز کلاهبرداری از طریق فروش دستگاههای تولید رمزارز غیرمجاز و قاچاق با قیمت های گزاف به افراد روی میدهد همچنین فروش رمز ارزهای جعلی یا شبیهسازی شده نیز از دیگر شگردهای رایج کلاهبرداران حرفه ای در این حوزه است.
مجرمان سایبری با طراحی صفحات پرداخت بانکی جعلی موسوم به فیشینگ و با استفاده از برخی افزونههای جعلی در مرورگرها یا ارسال پیام از طریق ایمیل و شبکههای اجتماعی به عنوان پشتیبانی کیف پولها نسبت به سرقت اطلاعات کلید خصوصی کاربران اقدام کرده و با سوءاستفاده از ناآگاهی افراد، نسبت به انتقال رمز ارزهای آنها به حساب خود، از اعتماد قربانیان حداکثر سوءاستفاده را انجام میدهند.
آگاهی و دقت نظر کاربران را اولویت اصلی پیشگیری از این کلاهبرداریها است و به کاربران ارزهای دیجیتال توصیه می شود که در مواجهه با تبلیغات گسترده مرتبط با رمزارزها در شبکههای اجتماعی و پیامرسان ها که متأسفانه بخش عمده آنها فریبنده و کاذب است، با تردید و دقت زیاد عمل کنند و حتماً قبل از هرگونه سرمایهگذاری یا فعالیت در زمینه رمزارزها، اطلاعات حقوقی، فنی لازم و کافی را در این حوزه کسب کنند تا مورد سوءاستفاده قرار نگیرند.
شناسه : 1498