عسر و حرج حق دریافت مهریه را سلب نمی کند

عسر و حرج حق دریافت مهریه را سلب نمی کند

• 5,438 مشاهده
• زمان مطالعه : 8:0
• اخبار

اگر ادامه زندگی مشترک، زنی را به عسر و حرج بیندازد، می‌تواند به دادگاه برود و تقاضای طلاق کند.

همانطور که مرد با رعایت بعضی موارد قانونی، می‌تواند به صورت یک‌طرفه همسرش را طلاق دهد، زن هم در شرایطی خاص می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند که این شرایط خاص معمولاً وضعیت‌های بسیار دشواری را شامل می‌شوند که تحمل زندگی را برای زن غیرممکن می‌کنند. افراد باید این ذهنیت‌ را فراموش کنند که مرد هر کاری بخواهد، می‌تواند انجام دهد و وظیفه زن فقط و فقط تحمل کردن است. نه شرع و نه قانون اجازه چنین ظلمی را به کسی نمی‌دهند. با این حال، نخست زن باید در دادگاه ثابت کند که واقعاً در شرایط غیرقابل تحملی زندگی می‌کند که به این شرایط «عسر و حرج» می‌گویند. اگر ادعای زن در این باره ثابت شود، دیگر نیازی به رضایت شوهر برای طلاق نیست و دادگاه شوهر را مجبور می‌کند که همسرش را طلاق دهد. در صورت عدم اجرای حکم دادگاه و طلاق ندادن همسرش، دادگاه به میدان می‌آید و زن را طلاق می‌دهد.

عسر یعنی چه؟

«عُسر» در حقوق و فقه اسلامی، به معنای هر عملی است که شخص را به تنگنا و سختی بیندازد و انجام دادن یا تحمل آن برایش سخت باشد. در حقیقت، «عُسر» به معنای سختی و دشواری است و «حَرَج» هم تنگی و فشار، معنی می‌دهد. به همین دلیل، اگر ادامه زندگی مشترک، زنی را به عسر و حرج بیندازد، می‌تواند به دادگاه برود و تقاضای طلاق کند. سپس اگر این ادعا در دادگاه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق کند. اگر هم اجبار ممکن نباشد، زوجه (زن) بدون نیاز به نظر و موافقت شوهرش، توسط دادگاه طلاق داده می‌شود.

نحوه اثبات

اثبات این موضوع که فرد در سختی تحمل‌ناپذیری گرفتار شده، بسیار دشوار است و دادگاه اصلاً و ابداً زیر بار یک ادعای خشک و خالی نمی‌رود. همچنین باید بدانید که در قانون، همه موارد و نمونه‌های عسر و حرج مشخص نشده‌اند. در حقیقت، بعضی از این موارد که بیشتر تکرار می‌شوند، در قانون ذکر شده است اما بقیه آنها به تشخیص دادگاه بستگی دارد و در صورتی که دادگاه آنها را از موارد عسر و حرج تشخیص داد، به سود زن حکم می‌دهد زیرا هدف قانونگذار همین بود که فرد در شرایط ناعادلانه و غیرقابل تحمل زندگی نکند.

بعضی از مواردی که در قانون به عنوان عسر و حرج آورده شده، شامل این موارد است: عقیم بودن مرد؛ ‌جلوگیری از مادر شدن زوجه؛ سوءمعاشرت؛ اشتغال به شغل نامتناسب با حیثیت خانوادگی؛ ازدواج مجدد و برخی از کارهای دیگر که مردان باید انجام بدهند و نمی‌دهند که از آن با عنوان «نشوز شوهر در رابطه زوجیت» یاد می‌شود.

یکی از موارد عسر و حرج برای زن، مربوط به زمانی است که شوهر، خانه و زندگی خود را مدتی به امان خدا رها کند. تصور کنید یک زن بدون اینکه همسرش بالای سرش باشد، مجبور باشد به تنهایی زندگیش را بگرداند. به همین دلیل، طبق قانون، رها کردن زن و زندگی، می‌تواند از موارد عسر و حرج و سختی برای زن باشد، البته این غیبت باید شرایطی داشته باشد تا از موارد عسر و حرج برای زوجه محسوب شود: 1- مدت غیبت باید شش ماه پشت سر هم (متوالی) یا 9 ماه متناوب در یک سال باشد. 2- زوج نباید عذر موجهی برای غیبتش داشته باشد بنابراین اگر غیبت شوهر به دلیل درمان یا شغلش باشد یا اصلاً هر دلیل دیگری داشته باشد که به نظر قاضی موجه و قابل قبول باشد، موضوع از مصادیق عسر و حرج نخواهد بود.

اعتیاد شوهر

چه سختی و تنگنایی بدتر از بلای خانمان‌سوز اعتیاد وجود دارد؟ وقتی پای موادمخدر یا مشروبات الکلی به خانه‌ای باز شود، قانونگذار برای حمایت از نهاد خانواده دست به کار می‌شود.

طبق قانون، اعتیاد زوج به یکی از انواع موادمخدر یا مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی آسیب برساند، می‌تواند زن را به سختی بیندازد. البته این اتفاق هم شرط و شروطی دارد. مثلاً مرد باید از درمان و ترک اعتیادش خودداری کند یا وادار کردن او به ترک اعتیاد، در مدتی که به تشخیص پزشک برای این اقدام لازم است، ممکن نباشد. در این شرایط، عسر و حرج برای دادگاه ثابت شود.

حواستان باشد که مصرفِ موردی یا تفننی مواد مخدر یا مشروبات الکلی، اگرچه باز هم برای خانواده دردسرساز و ناراحت‌کننده خواهد بود اما شامل عسر و حرج نیست. در واقع، قانونگذار اعتیادی را موجب عسر و حرج می‌داند که بر حقوق خانواده و در زندگی مادی خانواده، اثر منفی و مخرب بگذارد.

اگر زوج قول بدهد که اعتیادش را ترک کند اما به این تعهدش عمل نکند یا پس از ترک، دوباره به اعتیاد روی آورد، عسر و حرج حتماً محقق می‌شود و دادگاه حکم به طلاق خواهد داد.

طلاق خلع

ممکن است افراد تصور کنند که اگر زن با ادعای عسر و حرج، بتواند از شوهرش جدا شود، مهریه‌ای هم دریافت نمی‌کند. در حالی که این‌گونه نیست و چنین طلاقی، حق دریافت مهر را از زن سلب نمی‌کند و او می‌تواند ضمن طلاق، حقوق خود اعم از مهریه، نفقه و اجرت‌المثل را هم بگیرد.

این موضوع در حالی است که به طور معمول در طلاق‌های عسر و حرجی، زنان مهریه خود را می‌بخشند یا حتی شاید مالی را به همسر بدهند تا بتوانند از او جدا شوند. به چنین طلاقی «طلاق خلع» می‌گویند.

البته این یک قاعده همیشگی نیست یعنی در برخی موارد زن به دلیل کراهت از شوهر خود، در عسر و حرج قرار می‌گیرد و نمی‌تواند با وی زندگی کند. اینجا است که دادگاه به موضوع رسیدگی می‌کند و اگر تشخیص دهد که نفرت زن از مرد به اندازه‌ای است که ادامه زندگی برای زن ممکن نیست، حکم طلاق مبنی بر عسر و حرج را صادر می‌کند.

منبع : روزنامه حمایت

چه کسانی حق درخواست اعاده دادرسی دارند ؟     چگونه از محتویات و روند پرونده قضایی خود آگاه شویم ؟

پست های مرتبط