شکایت ، ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه

2,831 مشاهده
زمان مطالعه : 3:7
مقالات
حقوق خانواده

چنانچه شوهر از پرداخت نفقه همسر خود امتناع کند، زن حق خواهد داشت به دلیل عدم پرداخت نفقه و عدم امکان الزام شوهر به پرداخت آن، از دادگاه تقاضای طلاق کند

نفقه عبارت است از تامین هزینه زندگی زن شامل خانه، اثاثیه منزل، غذا، لباس، دارو و درمان که از زمان عقد دایم بر عهده زوج است. مطابق قانون مدنی ایران، نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، اثاث منزل و هزینه‌های درمانی، بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض. ضابطه موجود در تعیین میزان نفقه، بر مبنای شئونات خانوادگی زن، عرف و عادت ساکنان هر منطقه و وضع مالی مرد است و در صورت عدم توافق زوجین در میزان نفقه، دادگاه به تعیین میزان آن اقدام می‌کند.

شرایط پرداخت نفقه

به محض اینکه عقد ازدواج صورت پذیرفت و زوجین زندگی مشترک خود را آغاز کردند، شوهر مکلف به پرداخت نفقه است البته زوجه در صورتی مستحق نفقه است که از همسر خود تمکین کند. تمکین به معنای اطاعت زن از شوهر در ادای وظایف زوجیت، حسن معاشرت و سکونت در منزل شوهر است. به زنی که از همسرش در مفهوم خاص و عام اطاعت نکند، «ناشزه» گویند. هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود. زوج وظیفه دارد در حد توان خود، منزلی مستقل و متناسب با شئون زوجه فراهم کند. حال اگر این منزل از جنبه شئون اجتماعی، مطابق حال زن باشد اما بسر بردن در آن منزل موجب شود که احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زوجه برود، خروج وی از منزل «نشوز و عدم اطاعت» محسوب نمی‎شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشکل به وی تعلق خواهد گرفت.

بر اساس قانون مدنی، زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند سکنی کند مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.

همچنین در صورتی که بودن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زن باشد، زن می‌تواند مسکن جداگانه اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و تا زمانی که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است، نفقه برعهده شوهر خواهد بود.

ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه

زنی که همسرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می‌کند، می‌تواند شکایت کیفری مطرح کند و نیز دادخواست حقوقی ارایه دهد. ‌بر اساس ماده 22 قانون حمایت خانواده، هر کس با داشتن استطاعت، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب‌النفقه امتناع کند، به حبس ‌جنحه‌ای از سه ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.

جرم مستمر عدم پرداخت نفقه

نپرداختن نفقه از جمله جرایم مستمر به شمار می‌رود یعنی از جمله جرایمی محسوب می‌شود که در صورت عدم پرداخت، به دفعات قابل شکایت کیفری است. به عنوان مثال، اگر نفقه مرداد ماه پس از شکایت کیفری از شوهر اخذ شد اما او از پرداخت نفقه ماه بعد خودداری کرد، زن می‌تواند مجدداً شکایت ترک انفاق مطرح کند. به همین لحاظ بزه «ترک انفاق» جرم مستمر محسوب شده و با گذشت شاکی، پرونده بسته می‌شود. گفتنی است چنانچه زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند، فقط با ارایه دادخواست حقوقی می‌تواند آن را دریافت کند.

منبع : روزنامه حمایت