بررسی آرای قضایی امکان اجرای قصاص در اسیدپاشی

1,198 مشاهده
زمان مطالعه : 5:37
اخبار

کتاب امکان اجرای قصاص در اسیدپاشی حاوی مباحث و نظریات مطرح‌شده در یک نشست نقد و بررسی آرای قضایی با همین عنوان است که توسط پژوهشگاه قوه قضاییه تهیه و تنظیم شده است.

بدون تردید یکی از جرایمی که در هر بار ارتکاب، انزجار عمومی را به شدت برمی‌انگیزد و باعث ایجاد رعب و هراس عمومی بسیار می‌شود، اسیدپاشی است. علت این انزجار را علاوه بر صدمات جدی و بعضاً جبران‌‌ناپذیری که به قربانی جرمی وارد می‌شود، باید در انگیزه مرتکب جستجو کرد.

این جرم که معمولاً نسبت به چهره قربانیان صورت می‌گیرد، عموماً به انگیزه تباه ساختن آینده و گوشه‌نشین کردن دایمی قربانی است که متأسفانه در عمل نیز چنین شده و قربانی جرم تا مدت‌‌های طولانی و حتی تا پایان عمر از بند لطمات جسمانی و روانی این جرم خلاصی نخواهد یافت.

حتی از نظر عده‌ای، جرم اسیدپاشی به مراتب از جرم قتل عمد نیزسنگین‌ترخواهد بود زیرا در بسیاری از موارد قتل عمد، جانی بدون قصد قبلی در لحظه‌ا‌ی تصمیم به قتل می‌گیرد و مجنی‌علیه نیز کشته می‌شود اما در اسیدپاشی فرد حتماً با قصد و آگاهی از عواقب عمل خویش و با قصد از میان بردن چهره و زیبایی افراد به دلیل برخی نیات سوء، دست به چنین عملی می‌زند و فرد مجنی‌علیه را برای تمام عمر از نعمت بینایی و زیبایی چهره، ازدواج و حتی داشتن شغل محروم می‌کند و در واقع برای او هر روز هزاران بار مرگ را می‌آفریند.

با این وجود، اسیدپاشی از جرایمی است که در کتب و مقالات حقوقی مهجور مانده و کمتر مورد تحلیل حقوقدانان و ارباب‌‌نظر قرار گرفته است بنابراین می‌توان اذعان کرد اسیدپاشی جرمی است که آن را می‌توان از زاویه‌‌های گوناگون بررسی کرد.

با توجه به مطالب بیان‌شده، لزوم مطالعه و بررسی دقیق فقهی و حقوقی جرم اسیدپاشی از جنبه‌‌های گوناگون به‌ویژه از جنبه سیاست جنایی تقنینی، ضروری به نظر می‌رسد؛ از این‌‌رو و به لحاظ اهمیت موضوع و همچنین اختلاف‌نظری که در این خصوص بین دادگاه‌ها وجود دارد، پژوهشگاه قوه‌قضاییه بر آن شد تا با همکاری دانشکده الهیات دانشگاه تهران، به تشکیل جلسه نقد و بررسی این موضوع و تبیین آن بر اساس مبانی فقه و حقوق اسلامی، همراه با تحلیل رویه قضایی، با حضور برخی اساتید و قضات مبادرت کند و پس از طرح موضوع در جلسه، اساتید و قضات حاضر به بیان استدلالات و نظرات خویش درخصوص این موضوع پرداختند که توسط دکترمجید صادق‌نژاد تهیه و تنظیم شده است.

سؤالات و چالش‌‌های عمده‌ای که در خصوص این موضوع قابل طرح بود و در این جلسه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت، به این شرح است:

آیا برای سوختگی ناشی از اسیدپاشی، دیه تعیین شده است یا باید حکم به پرداخت ارش داد؟ در این صورت، نحوه اندازه‌گیری سطح و عمق سوختگی چگونه خواهد بود؟ آیا امکان اجرای قصاص در موارد صدمات ناشی از تماس اعضای بدن با یک ماده شیمیایی مثل اسید وجود دارد یا خیر؟

اسیدپاشی طبق قاعده لاضرر، حرام و جرمی عمدی است و مشهور فقهای امامیه معتقدند اصل در جنایت عمدی قصاص است. منتها برای اجرای آن، برابری در نوع، غلظت، حجم، شدت و مساحت اهمیت دارد.

در صورت منتفی بودن قصاص، نمی‌توان برای اسیدپاشی دیه در نظر گرفت زیرا موارد دیه مشخص است بنابراین طبق قاعده باید سراغ ارش برویم که مقام تعیین‌کننده ارش در رابطه با اسیدپاشی، کارشناس خبره خواهد بود، نه قاضی.

منبع : روزنامه حمایت