رای شماره 1374 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
رأی شماره ١٣٧۴ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع: ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اجرایی قسمت ھای ۴ ،۵ و ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره ۴٠٠/٣/١٢٣۵ـ ١٣٩٧/٩/٢۴
مصوب بنیاد شھید و امور ایثارگران
١۵/١١/١٣٩٩ ٩٨٠٠۵٨١شماره
بسمه تعالی
جناب آقای اکبرپور
رئیس ھیأت مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمھوری اسلامی ایران
یک نسخه از رأی ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه ٩٩٠٩٩٧٠٩٠۵٨١١٣٧۴ مورخ ١٣٩٩/١٠/٢٠ با موضوع: «ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اجرایی قسمت ھای ۴ ،۵ و ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره ۴٠٠/٣/١٢٣۵ـ ١٣٩٧/٩/٢۴ مصوب بنیاد شھید و امور ایثارگران» جھت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می گردد.
مدیرکل ھیأت عمومی و ھیأتھای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مھدی دربین
تاریخ دادنامه : ١٣٩٩/١٠/٢٠ شماره دادنامه: ١٣٧۴ شماره پرونده : ٩٨٠٠۵٨١
مرجع رسیدگی: ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی : خانم خدیجه قنبری
موضوع شکایت و خواسته : ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اجرایی قسمت ھای ۴ ،۵ و ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره ۴٠٠/٣/١٢٣۵ ـ ١٣٩٧/٩/٢۴ مصوب بنیاد شھید و امور ایثارگران
گردش کار : شاکی به موجب دادخواستی ابطال عبارت مندرج در قسمت اخیر جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اجرایی قسمت ھای ۴ ،۵ و ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه به شماره ۴٠٠/٣/١٢٣۵ ـ ١٣٩٧/٩/٢۴ مصوب بنیاد شھید و امور ایثارگران را خواستار شده و در جھت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" ریاست ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری، با عرض سلام و احترام به استحضار می رساند: اینجانب در تاریخ ١٣٧١/٩/١۶ به عقد دائم آقای حکمعلی شعبانی پدر شھید ملکعلی شعبانی درآمدهام و پدر شھید در تاریخ ١٣٩٧/١٢/١٣ درگذشته و بنده بیش از ٢۶ سال با ایشان زندگی مشترک نموده ام و در آن مدت نیز تنھا منبع درآمد و گذران زندگی ما مستمری پرداختی از طرف بنیاد شھید به پدر شھید بوده است و اکنون پس از درگذشت ایشان بنده فاقد درآمد بوده و به دلیل کھولت سن قادر به کار ھم نیستم و منبع درآمد دیگری نیز ندارم و مسئولین بنیاد شھید و امور ایثارگران در پاسخ به درخواست پرداخت کمک معیشت اینجانب با استناد به بخش مورد اعتراض از دستورالعمل اصلاحی شماره ۴٠٠/٣/١٢٣۵ ـ ١٣٩٧/٩/٢۴ صادره از ریاست بنیاد شھید و امور ایثارگران جمھوری اسلامی ایران، از پذیرفتن درخواست بنده خودداری می نمایند. این در حالی است که به حکم جزء ۴ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم وسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مصوب ١٣٩۵/١٢/١۴ ،دولت مکلف به پرداخت مستمری کمک معیشتی به نامادری شھید به میزان حداقل حقوق کارکنان دولت شده و مقرره مذکور مطلق بوده و مقید به ھیچ شرطی نیست و حتی بر اساس دستورالعمل قبلی مورد اصلاح نیز چنین شروطی مقرر نبوده است، لیکن ریاست بنیاد شھید و امور ایثارگران جمھوری اسلامی ایران برخلاف نص صریح مقرره قانونی فوق الذکر با صدور دستورالعمل اصلاحی مورد اعتراض، اقدام به تعیین شرایطی جھت پرداخت کمک ھزینه مربوطه نموده و در جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اصلاحی مذکور و در مقام تعیین یکی از مشمولین دریافت کمک معیشت مربوطه، چنین مقرر داشته است: «نامادری شھید که در زمان حیات پدر شھید تحت تکفل وی بوده و حداقل ١٠ سال در تربیت و نگھداری شھید نقش داشته است.» ملاحظه می گردد که قسمت اخیر به صراحت با جزء ۴ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران در تعارض و غیرقانونی است. بنابراین و نظر به مخالفت مقرره مورد اعتراض بانص صریح قانون مرقوم و نیز خارج بودن وضع مقرره مذکور از صلاحیت صادر کننده، رسیدگی واجابت خواسته اینجانب و صدور حکم بر ابطال جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل مورد اعتراض و متعاقباً با استناد به ماده ١١ قانون دیوان عدالت اداری، صدور حکم به الزام طرف شکایت به پرداخت کمک معیشت به میزان حداقل حقوق کارکنان دولت، از تاریخ ١٣٩٧/١٢/١٣ در حق اینجانب مورد استدعاست. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" دستورالعمل اجرایی
اجرای قسمت ھای ۴ ،۵ و ۶ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه و بند «ط» تبصره ١٧ قانون بودجه سال ١٣٩٧ جمھوری اسلامی ایران
ب ـ افراد مشمول: نامادری شھید که در زمان حیات پدر شھید تحت تکفل وی بوده و حداقل ١٠ سال در تربیت و نگھداری شھید نقش داشته باشد. "
علی رغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم دادخواست و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده ھیچ پاسخی واصل نشده است.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ١٣٩٩/١٠/٢٠ با حضور معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی ھیأت عمومی
مطابق بند (ب) ماده ٨٨ قا نون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران مصوب سال ١٣٩۵و جزء ۴ آن، « دولت موظف است اعتبار لازم را به منظور تأمین حداقل معیشت گروه ھای عنوان شده ذیل که فاقد شغل یا درآمد باشند را پیش بینی و حداقل حقوق کارکنان دولت را به آنان جھت پرداخت در بودجهھای سنواتی درج و در اختیار دستگاهھای مربوطه قرار دھد... ۴ـ نامادری شھید و خواھران مجرد شھدا که تحت تکفل والدین شھدا بوده اند (پس از فوت والدین) » نظر به اینکه در جزء ١ بند (ب) ماده ١ دستورالعمل اجرایی اجرای ۶ ،۵ و ۴ بند (ب) ماده ٨٨ قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرھنگی جمھوری اسلامی ایران و بند (ط) تبصره ١٧ قانون بودجه سال ١٣٩٧ ، تعلق حداقل حقوق کارمندان به نامادری شھید را مقید به ایـن امر کرده اسـت که وی ١٠ سال در تربیت و نگھـداری شھیـد نقش داشته باشد، در حـالی که مـطابق قانون فوق الذکر، نامادری شھید فارغ از اینکه چه مدت زمان ھمسر پدر شھید بوده و فارغ از اینکه چه مدت در تربیت شھید نقش داشته مشمول برخورداری از حکم مقنن اعلام شده است، بنابراین مقرره معترض عنه که قیدی بر حکم قانونگذار اضافه کرده و حکم مقنن را مضیق کرده است مستند به بند ١ ماده ١٢ و ماده ٨٨ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ١٣٩٢ ابطال می شود.
ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضایی دیوان عدالت اداری ـ مرتضی علی اشراقی
منبع : روزنامه رسمی
رای وحدت رویه شماره 805 هیات عمومی دیوان عالی کشور رای شماره 1416 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
