![حقوق قانونی مصرف کنندگان چیست ؟ حقوق-قانونی-مصرف-کنندگان-چیست؟](/userfiles/Images/NewsPic/49608-حقوق-قانونی-مصرف-کنندگان-چیست؟.webp)
حقوق قانونی مصرف کنندگان چیست؟
در گذشته مصرفکنندگان با بیعدالتی و آسیبپذیریهایی مانند بیاطلاعی از فرایند تولید کالا و ترکیب آن، عوارض و خطرات ناشی از مصرف کالاهای زیانآور، بیاطلاعی از شرایط صحیح مصرف کالا و شرایط نگهداری آن، تبلیغات غلط، شرایط غیر منصفانه معامله و قیمت، عدم پایبندی تولیدکننده کالا به تعهداتی نظیر گارانتی، ضمانت و خدمات پس از فروش مواجه بودند، اما این در حالی است که امروزه قانون حمایت از مصرفکنندگان به این موارد پرداخته و این نواقص را تا حدود مطلوبی پوشش داده است.
در همین زمینه "محمد مقصود" حقوقدان و وکیل دادگستری به بررسی اهمیت حقوق مصرفکنندگان پرداخته است که متن این یادداشت به شرح زیر است.
طی دهههای اخیر حفظ سلامت جامعه و منافع مصرفکنندگان در قلمرو وظایف و مسئولیتهای حکومتها قرار گرفته، به نحوی که کشورها قوانین و مقررات معین و روشنی برای حقوق مصرفکنندگان در نظر گرفتهاند.
حق برخورداری از ایمنی و سلامتی، حق برخورداری از اطلاعات، حق انتخاب آزادانه کالا، حق معامله منصفانه، حق دادرسی برای جبران خسارت، حق جبران آسیبهای وارده، حق برخورداری از حمایت دولت در وقوع برخی تخلفات از سوی صاحبان واحدهای صنفی، حق استفاده از محصولات دارای کیفیت و متناسب با انتظارات مصرف کننده، حق در اختیار داشتن مشخصات تولیدکننده کالا و... از قوانین و مقرراتی است که کشورها برای مصرفکنندگان در نظر گرفتهاند و از حقوق مسلم آنها شناخته شده است.
نهادهایی همچون انجمنها، اتحادیهها و گروهها حمایت از مصرفکنندگان را به عهده دارند که کالاها و خدمات را مورد بررسی و آزمایش قرار میدهند و درباره عملکرد کیفیت و ارزش آنها به صورت واقعی گزارش تلفیقی منتشر میکنند و از این طریق با افزایش رضایت مصرفکنندگان تاثیر حاکمیت را ارتقا میدهند.
بر همین اساس سازمان ملل، حقوقی را به عنوان حقوق اولیه برای مصرف کنندگان به کشورهای عضو پیشنهاد کرده که عبارت است از: حق برخورداری از سلامت و ایمنی، حق داشتن اطلاعرسانی صحیح و کامل حق برخورداری از بازار رقابتی و ضد انحصاری، حق لحاظ شدن نیازهای اساسی در تصمیمگیریها، حق داشتن جبران خسارت، حق آموزش، حق داشتن محیط زیست سالم و حق داشتن تشکل.
امروزه کشورهای موفق در حمایت از حقوق مصرف کنندگان به مسئولیت محض رسیدهاند که براساس این تئوری به محض اینکه یک تولیدکننده کالایی را عرضه کرد و به وظایف خود در برابر مصرف کننده عمل نکرد و کسی از این محل خسارت ببیند ملزم به جبران خسارت است، در حالی که در سیستم پیشین حقوق مصرفکنندگان، اثبات قصور تولیدکننده برای جبران خسارت شرط است.
در ایران طی سالهای اخیر طرحهایی به ویژه در بخش غذایی و بهداشتی اجرا شده و قوانین و مقرراتی در این زمینه وضع شده است که از مهمترین آنها قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان مصوب 1388 با مصوبات سازمان تعزیرات حکومتی، قانون حمایت از حقوق مصرفکنندگان خودرو، قانون تاسیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان و قانون نظام صنفی است.
برطبق قانون حمایت از حقوق مصرفکننده، مصرف کننده هر شخص حقیقی یا حقوقی است که کالا یا خدمتی را خریداری میکند و حقوق مصرفکننده نیز عبارت است از حقوقی که عرضهکنندگان کالا و خدمات منفردا و متضامنا از حیث صحت، کمیت، کیفیت و سلامت کالا و خدمات عرضه شده مطابق با ضوابط و شرایط مندرج در قوانین و یا قرارداد مربوط به عرف میبایست در مورد هر شخص حقیقی یا حقوقی که کالایی را خریداری میکنند در معاملات رعایت کنند.
به منظور ساماندهی مشارکت مردمی در اجرای سیاستها و برنامههای حمایت از حقوق مصرفکنندگان، انجمنهای حمایت از مصرفکنندگان تشکیل شده است.
با وجود قوانین و مقررات و سازمانهای مرتبط با حقوق مصرفکننده بایدعنوان کرد که هنوز در روابط مصرفکننده و تولیدکننده عدم تعادل وجود دارد و انتقاداتی به آن وارد است که بخشی از آن به نواقص قوانین و بخشی به عدم اجرای صحیح آن باز میگردد.
حقوق مصرفکننده ریشه در این اعتقاد دارد، به رها کردن دو طرف قرارداد که یک طرف آن تولیدکننده مطلع و طرف دیگر آن مصرف کننده بیاطلاع است که موجب میشود تعادل قرارداد به هم بخورد و طرف تولیدکننده از منافع و امتیازات بیشتری بهرهمند شود.
باید به این اصل مهم توجه داشت، با اطاعت محض و اجباری مصرفکنندگان در برابر تولیدکنندگان، حقوق حقه مصرفکننده یعنی حق به دست آوردن کالا و خدمات سالم، حق ایمنی برای مصرفکنندگان، حق برخورداری از اطلاعات کامل و حق برخورداری از حمایت دولت نقض میشود.
شناسایی ساختار حمایت از مصرفکنندگان کشورهای موفق و فعال کردن سیستمهای درونی «تولیدکنندگان» و بیرونی «سازمانها و انجمنهای مرتبط»، برخورد قانونی بامتخلفین بدون هیچ ملاحظهای میتواند در بهبود این حمایتها موثر باشد.
امید است دولت و مسئولان مستمرا حمایت جدیدی از مصرفکنندگان که از وظایف ذاتی آنهاست بهبود بخشند و مصرفکننده اطمینان حاصل کند که کالا و خدماتی که اختیار میکنند برای آنها آسیب و زیانی ندارد و میتواند کالا و خدمات خود را با آگاهی در بازاری رقابتی سالم برگزینند و تولیدکنندگان متعهد و ملزم شود اگر از کالا و خدمات وی آسیب و خسارتی به کسی وارد شود مسئولیت محض در جبران خسارت وارده دارد و متعهد به تعهدات پس از فروش باشد.
منبع : باشگاه خبرنگاران
قوانین حمل کودک با خودرو در ایران و جهان! نقد حقوقی توافق ژنو
پست های مرتبط
![استقلال حرفه وکالت از دیدگاه استانداردهای جهانی استقلال-حرفه-وکالت-از-دیدگاه-استانداردهای-جهانی](/userfiles/Images/NewsPic/8859-استقلال-حرفه-وکالت-از-دیدگاه-استانداردهای-جهانی.webp)
استقلال حرفه وکالت از دیدگاه استانداردهای جهانی
دکتر مجید پوراستاد در کشور ما استقلال کانون وکلا بیشتر به معنای عدم وابستگی به قوه قضاییه و یا قوه [...]
![آیت الله لاریجانی دو لایحه مهم قضاپی سریعتر تصویب شود-لایحه اصلاح قانون محکومیت های مالی و لایحه وکالت آیت-الله-لاریجانی-دو-لایحه-مهم-قضاپی-سریعتر-تصویب-شود-لایحه-اصلاح-قانون-محکومیت-های-مالی-و-لایحه-وکالت](/userfiles/Images/NewsPic/63-صادق-لاریجانی-قایل-به-نظریه-اجتهاد-متوسط-هستم.webp)
آیت الله لاریجانی دو لایحه مهم قضاپی سریعتر تصویب شود-لایحه اصلاح قانون محکومیت های مالی و لایحه وکالت
رئیس قوه قضاییه با تاکید بر ضرورت توجه نمایندگان مجلس شورای اسلامی به لوایح حقوقی و قضایی، تصویب هرچ [...]
![کنگره ملی وکلا دومین اجلاس کنگره-ملی-وکلا-دومین-اجلاس](/userfiles/Images/NewsPic/9782-کنگره-ملی-وکلا-دومین-اجلاس.webp)
کنگره ملی وکلا دومین اجلاس
شاید قید دومین در بادی امر این مهم را به ذهن متبادر سازد که کاستی های نخستین اجلاس می بایست رفع گردی [...]
![متن پیشنهادی قانون جامع وکالت-اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران-اسکودا متن-پیشنهادی-قانون-جامع-وکالت-اتحادیه-سراسری-کانونهای-وکلای-دادگستری-ایران-اسکودا](/userfiles/Images/NewsPic/7503-پاسخ-به-پرسشهای-متقاضیان-آزمون-ورودی-کانونهای-وکلای-دادگستری-در-گفتگو-با-دکتر-علی-مندنی-پور.webp)
متن پیشنهادی قانون جامع وکالت-اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران-اسکودا
متن پیشنهادی قانون جامع وکالت-اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران-اسکودا [...]
![استقلال کانون وکلای دادگستری 60 ساله شد استقلال-کانون-وکلای-دادگستری-60-ساله-شد](/userfiles/Images/NewsPic/11664-کشاورز-دفاع-از-متهم-را-نباید-به-نفی-یا-رد-اتهام-تعبیر-کرد.webp)
استقلال کانون وکلای دادگستری 60 ساله شد
وکالت به معنای امروزی آن از حدود سال 1294 شمسی در ایران مطرح شد اما با توجه به تحولات زمانی به ویژه [...]
![دعوت وکلا به مقاومت در برابر هجمههای وارده به استقلال وکیل و کانون وکلادر مراسم گرامیداشت سالروز وکیل مدافع دعوت-وکلا-به-مقاومت-در-برابر-هجمههای-وارده-به-استقلال-وکیل-و-کانون-وکلادر-مراسم-گرامیداشت-سالروز-وکیل-مدافع](/userfiles/Images/NewsPic/6137-از-ماده-187-تا-لایحه-جامع-وکالت-رسمی.webp)
دعوت وکلا به مقاومت در برابر هجمههای وارده به استقلال وکیل و کانون وکلادر مراسم گرامیداشت سالروز وکیل مدافع
مراسم گرامیداشت شصت و یکمین سالروز استقلال کانون وکلای دادگستری و فرا رسیدن هفتم اسفند - روز وکیل مد [...]
![تصویب 20 ماده لایحه جامع وکالت رسمی در کمیسیون اصلی هیات دولت تصویب-20-ماده-لایحه-جامع-وکالت-رسمی-در-کمیسیون-اصلی-هیات-دولت](/userfiles/Images/NewsPic/10421-اجرای-عدالت-قضایی-با-چه-بهائی؟.webp)
تصویب 20 ماده لایحه جامع وکالت رسمی در کمیسیون اصلی هیات دولت
عضو کمیسیون فرعی بررسی لایحه وکالت رسمی تاکید کرد که در حدود 5 جلسه دیگر بررسی لایحه جامع وکالت در ک [...]
![یکی از پایهایترین تضمینات دفاع، وجود وکیل مدافع مستقل است یکی-از-پایهایترین-تضمینات-دفاع،-وجود-وکیل-مدافع-مستقل-است](/userfiles/Images/NewsPic/10477-نکاتی-درباره-محاکم-بدوی.webp)
یکی از پایهایترین تضمینات دفاع، وجود وکیل مدافع مستقل است
رییس اتحادیه سراسری کانونهای وکلای دادگستری ایران یکی از پایهایترین تضمینات دفاع، وجود وکیل مدافع [...]