به سمت اصلاح از حقوق گرایی به حقوق اسلامی ارزش - معطوف و فقه

3,917 مشاهده
زمان مطالعه : 2:45
معرفی کتاب

کتاب «به سمت اصلاح: از حقوق گرایی به حقوق اسلامی ارزش-معطوف و فقه» را محمد عمر فاروق به رشته تحریر درآورده است. این کتاب در سال 2011 به دست موسسه بین المللی اندیشه اسلامی و در 323 صفحه منتشر گردیده است.

مباحث کتاب در هفت بخش اصلی، که شامل مقدمه و نتیجه گیری نیز می شود، و مجموعه ای از ضمائم پایانی، از جمله کتاب شناسی، ارایه شده است. خلاصه عناوین بخش های اصلی این کتاب، به ترتیب، عبارتند از «مقدمه»، «حقوق شریعت پایه»، «حقوق اسلامی و حدیث»، «دکترین اجماع»، «منطق قیاس»، «فقه اسلامی» و «نتیجه گیری»

هدف نویسنده توضیح اهمیت توجه مجدد به تراث فقه و حقوق اسلامی است. وی بر این باور است که بسیاری ازمحققان معاصر در کشورهای اسلامی و غربی ارزش های پیش روانه و یگانه حقوق اسلامی را درنیافته اند و، هم از این روی، از سر عدم اطلاع آن را کنار نهاده اند.

نویسنده بر این باور است که اندیشه و حقوق اسلامی در مواقع متعددی هم به دست نوگرایان و هم به دست سنتی ها به دقت فهم نشده است و ظرفیت ها و توانایی های آن برای حل مسایل معاصر مسلمانان نادیده گرفته شده است.

وی بر این باور است که از یک سوی نباید، مانند ناآشنایان با حقوق اسلامی و ظرفیت های نادیده و ناگشوده اش، این میراث گرانسنگ و گرانقدر را کناری نهاد و از کنار آن به راحتی گذاشت و از سوی دیگر لازم است تا مطالعات حقوق اسلامی را با ابزارهای پژوهشی جدید، نظیر روش های تجربی، و نیز همراه با مراعات استانداردهای پذیرفته شده تحقیقات علمی معاصر انجام داد. وی، به عنوان نمونه، در انتقاد از رویکردهای حدیثی مخالفان حدیث توضیح می دهد که به جای انکار این ذخیره ارزشمند باید به شیوه ای صحیح و عالمانه از آن بهره برد و نه حدیث را کنار نهاد و دانش حقوق معاصر را در جهان اسلام از این منبع یگانه محروم ساخت و نه آن که فارغ از دغدغه ای حقوقی و بدون توجه به نیازهای دانشی این عرصه مطالعاتی حدیث را به شیوه ای غیرمرتبط با وضعیتی از این دست مورد توجه قرار داد.

این کتاب، در تعقیب هدف خود، مجموعه وسیعی از شواهد را ارایه داده است: از احکام کیفری اسلامی گرفته تا حقوق اقلیت ها و زنان، و از بانکداری اسلامی گرفته تا تنظیم روابط شخصی بر اساس اقتضائات فقه اسلامی. در عین حال سازمان فصول آن بیانگر نحوه چینش مباحث در آن است.

نویسنده از واژه «اصلاح» در ادبیات اسلامی به مثابه آغازگاهی برای فرایند رویکرد و بهره گیری از دین و حقوق اسلامی در زندگی یاد می کند و توضیح می دهد که ما به رویکرد و نگاهی تازه به حقوق اسلامی نیاز داریم؛ رویکرد و نگاهی که رویکرد به فقه را، بر اساس کتاب و سنت، مبنای احیای توجه به حقوق اسلامی در جامعه قرار می دهد. در چنین نگاهی، به باور نویسنده، ما خواهیم توانست که حقوقی ارزش-معطوف را به جامعه اسلامی ارایه دهیم و، با انجام این مهم، خدمتی مهم عرضه داریم.

منبع:مرکز تحقیقات اسلامی مجلس

منبع : رساله حقوق