اصلاح مقررات مربوط به محجورین

اصلاح مقررات مربوط به محجورین

• 47,111 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:7
• حقوق مدنی
• مقالات

در لغت محجور به معنی ممنوع و در حقوق یعنی شخصی که بعلت نقص در قابلیت های روحی و روانی و جسمی امکان مداخله در امور زندگی خود را ندارد. بموجب ماده 210 ق. م برای هر کاری باید اهل بود و ماده 211 ق.م اهلیت را داشتن عقل و بلوغ و رشید بودن تعریف کرده است و کسی که فاقد این اوصاف باشد فاقد اهلیت و محجور می باشد. و اهلیت را هم توانایی دارا شدن حق و تکلیف تعریف نموده اند. پس محجورین عبارتند از مجانین، صغار و سفها که البته به حکم قانون اشخاص دیگری هم به لحاظ محرومیت از حقوق محجور می باشند مثل تاجر ورشکسته و اشخاصی که به لحاظ سابقه کیفری از حقوق اجتماعی محروم می شوند. پس در یک تقسیم بندی محجورین دو دسته هستند ابتدا کسانی که به لحاظ نقص در ساختار روحی و جسمی محجور نامیده می شوند و دیگر اشخاصی که به حکم قانون از حقوق اجتماعی محروم بوده و محجور نامیده می شوند.

دسته اول حتماً از نوع انسان بوده ولی دسته دوم شامل اشخاص حقیقی و حقوقی می شوند. اما بعلت پیشرفتهای بشر در هر زمینه ای در برخی وضعیتهای قبلی تغییراتی ایجاد شده است، مثلاً قبلاً بسیاری از افراد که به شدت مجروح می شدند بعلت ناتوانی علمی بشر این افراد بعد از مدتی فوت می کردند ولی در حال حاضر بشر به مرتبه ای از علم رسیده که قادر است انسان مجروح را تا مدتها نگهداری کند و دیگر نمی توان احتمال فوت مجروحین و بیماران را حتمی دانست بلکه ممکن است شخص بیمار یا مجروح و حادثه دیده دوباره به زندگی برگردد. از جمله این وضعیتها مرگ مغزی و کما یا بی هوشی طولانی مدت می باشد.

در حال حاضر پزشکان اعتقاد دارند که افراد دچار مرگ مغزی فعلاً قطعاً فوت شده محسوب می شوند و صرفاً زندگی نباتی دارند. اما در خصوص کما و بی هوشیهای طولانی مدت اعتقاد دارند که فرد بیمار فوت نکرده و صرفاً سطح هوشیاری وی پایین آمده است و با مرگ فاصله دارد و احتمال بازگشت به حیات را دارد.
از نظر ما مسائل علمی و پزشکی صرفاً وضعیت حقوقی جدیدی را ایجاد کرده اند و بیشتر از آنچه گفته شد قصد ورود نداریم. اما همانطوریکه در ابتدا بیان شد، قانونگذار در مواد 212 و 1207 ق.م محجورین را صرفاً در سه دسته صغیر- غیر رشید و سفیه محصور نموده و تعریف هر یک از این سه دسته در مواد 1208 تا 1215 ق.م آمده است که خلاصه تعاریف به این نحو است که مجنون یعنی فرد فاقد عقل و قوه تشخیص سفیه یعنی فردی که قادر یه تشخیص نفع و ضرر خود نیست و صغیر هم فردی است که هنوز به سن قانون جهت مداخله در امور خود نرسیده است. در حالی که فرد به کما رفته یا بی هوش نه مجنون است، نه غیر رشید و نه صغیر و محجور به حکم قانون هم نیست.

هرچند که ممکن است هر یک از این افراد خود دچار این حالات شود. ولی محجوریت قبلی تأثیری در وضعیت فعلی وی ندارد. لذا در حال حاضر در خصوص این دسته از افراد که تعداد آنها هم کم نیست خلاء قانونی وجود دارد. اگر فردی که به کما رفته و بی هوش روی تخت بمیارستان است مدت کوتاهی بیمار باشد، شاید برای خانواده و جامعه قابل تحمل باشد ولی اگر این وضعیت ادامه دار باشد برای خانواده و افراد وابسته و تحت تکفل وی مشکلاتی را ایجاد می کند .و چنین فردی در هیچ یک از دسته های محجورین جای نمی گیرد و انجام امور وی و مداخله در کارهایش مختل و معطل می ماند. و کسی هم از جانب وی نمی تواند دخالت کند زیرا فاقد سمت قانونی است.
مثلاً در خصوص سه دسته اصلی محجورین قیم و سرپرست مداخله می کند و سایر محرومین از حقوق اجتماعی به نحوی خود امورات خود را انجام می دهند یا قانونگذار تکلیف آنها را روشن کرده است ولی در خصوص این افراد با قوانین موجود نمی توان کاری انجام داد.

بموجب ماده 1218 ق.م برای مجنون- صغیر و سفیه قیم تعیین می شود و نحوه انتخاب و مداخله قیم در مواد 1218 تا 1256 ق.م و مواد 48 تا 102 قانون امور حسبی آمده است. یا در امور کیفری به استناد ماده 72 ق.آ.د.ک می توان بصورت موقت قیم اتفاقی برای این محجورین تعیین نمود. ولی در خصوص فرد بی هوش و به کمارفته  و حتی فرد دچار مرگ مغزی قانونی نداریم. صرفاً در مواد 103 تا 125 ق.ا.ح قانونگذار در خصوص حفظ و نگهداری اموال افراد بیمار وناتوان مطالبی اظهار نموده است. و ماده 104 ق.ا.ح بیان نموده که: کسی که در اثر کبرسن، یا بیماری و امثال آن از اداره تمام و یا بعضی اموال خود عاجز شده می تواند از دادگاه بخواهد که برای اداره اموال او امین معین شود. متن ماده به نحوی تنظیم شده که گویی فرد عاجز خود باید تقاضای تعیین امین کند. در واقع این فرد از هوشیاری برخوردار بوده و بیماری وی هنوز در حدی نیست که وی را مسلوب الاراده نماید. لذا به استناد این مواد هم به نظر می رسد که نتوان برای حفظ حقوق افرادی که دچار بی هوشی های طولانی مدت و یا کما می شوند بتوان امین یا قیم تعیین نمود.
در خاتمه به نظر می رسد که مواد قانونی مربوط به محجورین با توجه به قدمت تصویب در حال حاضر پاسخگوی نیازهای جامعه نباشند و لازم است جهت حفظ حقوق اشخاص و پر کردن این خلاء قانونی، قوانین مربوطه اصلاح گردند.

      عزت اله خورشیدی
وکیل پایه یک دادگستری
 

دکتر علی رفیعی

دکتر علی رفیعی وکیل پایه یک دادگستری، دکتری حقوق دانشگاه تهران، مدرس، قبول وکالت در دعاوی حقوقی، خانواده،کیفری،علایم و طرح، الووکیل،اپلیکیشن حقوقی

• 02186044219
• 09124447724

بهنام جلیلیان

بهنام جلیلیان وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی. وکیل کانون وکلای مرکز متخصص در زمینه دعاوی حقوقی(املاک و قراردادها) دعاوی شهرداری و کمیسیون ها و اراضی

• 02122777329
• 09124269331

دکتر ساناز یوسفی

دکتر ساناز یوسفی وکیل پایه یک دادگستری فارغ التحصیل دکتری حقوق و فوق دکتری از کشور کانادا، دارای سابقه حرفه‌ای وکالت در امور مهاجرتی، دعاوی ملکی، دعاوی حوزه پیمان؛ سرمایه گذاری و بین المللی، بانکی، مالی و شرکتی، انعقاد تخصصی قراردادها، دعاوی خانواده

• 02188652740
• 09129552676

سروش سلامیان

سروش سلامیان وکیل پایه یک دادگسترى ، کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل ، دعاوى ملکى تجارى، شرکتها و قرارداد ها ، حقوق دریایى و کشتیرانى

• 02122225808
• 09121860361

اسکودا موجب اعتلای نام وکیل در سراسر کشور می شود     آزادیهای مشروع و حقوق شهروندی

پست های مرتبط

اداره امور صغیر، مجنون و سفیه

• 1,395 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:2

ولایت قهری به حق و تکلیفی گفته می‌شود که قانونگذار برای اداره‌ اموال صغیر، مجنون و سفیه، به پدر و جد [...]

آشنایی با اصطلاحات حقوقی

• 1,397 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:22

آشنایی با اصطلاحات حقوقی [...]

ولی قهری و اداره امور محجور

• 1,397 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:16

محجور کسی است هستند که به علت کمی سن یا اختلال در وضعیت روانی و عقلی خود نمی‌تواند به راحتی و آزادان [...]

بخشنامه های وزیر صنعت درباره عدم درج قیمت برخی محصولات خوراکی ابطال شد

• 1,398 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:44

دیوان عدالت اداری بخشنامه‌های وزیر صنعت، معدن و تجارت که تولیدکنندگان برخی محصولات از جمله صنایع بیس [...]

اذن ولی شرط نفوذ نکاح دختر

• 1,398 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:37

دختری که به سن بلوغ و رشد رسیده، در امر ازدواج آزاد و مختار است و هیچ کس حتی پدر و مادر حق ندارند بد [...]

نحوه گذران زندگی در صورت غیبت شوهر

• 1,398 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:26

غایب مفقودالاثر شخصی است که مدت نسبتاً زیادی از غیبت او می‌گذرد و به هیچ وجه خبری از او نیست؛ یعنی خ [...]

قوه قضاییه از پیوند اعضای بدن اعدامی ها دست کشید

• 1,398 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:21

قوه قضاییه پیوند اعضای بدن اعدامی‌ها را از دستور کار خارج کرده است این خبری است که یکی از مسئولان وز [...]

قوانین ایران از اشتغال زنان حمایت می کند

• 1,398 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:11

زن بر اساس ذات آفرینش و اراده پروردگار متعال دارای هوش، خلاقیت، توانایی و استعداد برای انجام کار است [...]