امام خمینی(ره) نسبت به استقلال قضایی چه دیدگاهی داشتند؟

امام-خمینی(ره)-نسبت-به-استقلال-قضایی-چه-دیدگاهی-داشتند؟

امام خمینی(ره) نسبت به استقلال قضایی چه دیدگاهی داشتند؟

استقلال قضایی در اندیشه امام خمینی(ره) آنچان حائز اهمیت بود که ایشان اسلامی شدن جمهوری را منوط به اسلامی شدن دستگاه قضایی می‌دانستند.

 استقلال دستگاه قضایی امروزه از اصول پذیرفته شده در نظام‌های سیاسی در دنیاست، در مکتب اسلام نیز از دیرباز استقلال قضا و قاضی از هر نوع وابستگی مورد تأیید و تأکید بوده است. اینکه قاضی در مقام قضاوت باید حق را معیار قرار دهد و از هرگونه پیشداوری و جانبداری نسبت به طرفین دعوا، حتی به مقدار یک نگاه کردن یا مخاطب قرار دادن بپرهیزد.  
 
نظام جمهوری اسلامی نیز بر اساس چنین بینشی تأسیس شد. امام خمینی رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی بار‌ها در پاسخ به پرسش خبرنگاران خارجی حکومت علوی را الگوی نظام جمهوری اسلامی خواند و با استناد به سیرهٔ آن حضرت در دفاع از حقوق مردم و رعایت مساوات و مواسات در دوران حکومتش آن را در نظام‌های سیاسی دیگر بی‌نظیر توصیف کرد.  
 
اهمیت دستگاه قضایی به حدی است که امام خمینی(ره) اسلامی شدن جمهوری را منوط به اسلامی شدن دستگاه قضایی دانسته و می‌فرمودند: "می‌دانید جمهوری ما اسلامی است و اگر قضاوتش که در رأس آن تقریباً واقع است اسلامی نباشد، ما نمی‌توانیم به جمهوری‌مان جمهوری اسلامی بگوییم و این باز جمهوری غیر اسلامی می‌شود. جمهوری اسلامی باید همه نهادهایی که دارد اسلامی باشد و از همه مهم‌تر قضا و قضاوت است که باید روی موازین اسلام باشد."

ایشان با اشاره به استقلال قوه قضاییه در همه جای دنیا، استقلال آن را در جمهوری اسلامی در پرتو موازین اسلامی دانسته و می‌فرمود: "در همه جای دنیا قوه قضائیه مستقل است. حالا ما در کشور خودمان که استقلال داده است اسلام به قوه قضائیه و قاضی به قوه قضائیه مستقل است و هیچ‌کس نباید در آن دخالت بکند.
 
ایشان در همین سخنرانی و بیانات دیگر خود رعایت استقلال دستگاه قضائی و قضات را لازم شمرده و انجام امور ذیل را ناقض این استقلال قلمداد می‌کردند:" دخالت مقامات دیگر در قوه قضائیه، گوش سپاری قضات به توصیه‌های ناحق، نقض حکم قاضی حتی از سوی مجتهد دیگر،  جو سازی روزنامه‌ها و سخنرانان بر علیه قوه قضائیه و تضعیف آن، ایستادگی در برابر احکام قضائی و ترتیب اثر دادن به توصیه‌ها از سوی قضات."

حضرت امام(ره) برای قضات شأن و جایگاه والایی قائل بوده و همگان را به رعایت احترام آنان توصیه می‌کردند. ایستادگی در برابر دستگاه قضائی و احکام صادره از سوی قضات را "خلاف شرع" شمرده و تخلف از روی علم را مستحق تعقیب و مجازات می‌دانستند و تأکید می‌کردند: "در صورتی که حکمی از سوی قضات صادر شد، هیچ‌کس حتی مجتهد دیگر حق ندارد آن را نقض و یا در آن دخالت کند و احدی حق دخالت در امر قضا را ندارد و دخالت کردن خلاف شرع و جلوگیری از حکم قضا هم بر خلاف شرع است".
 
در عین حال یادآور می‌شدند که رسیدگی به احکامی که قضات صادر می‌کردند، مرجع معینی دارد و در صورت اعتراض باید از مجرای خود دنبال شود.
 
یکی از اعتراض‌های جدی ایشان در دوران ستم شاهی "فقدان استقلال قضائی" بود. در یک سخنرانی در این زمینه با انتقاد شدید از شخص شاه به خاطر سیطره بر نهادهای مختلف می‌فرمود: "مگر مجلس حق دارد که یک کلمه بگوید بدون اذن این مردک؟ مگر ارتش حق دارد یک کلمه بگوید بدون اذن این؟ مگر قضات ما آزادند؟ مگر استقلال قضائی ما داریم؟

در نهایت باید بگوییم ایشان ضمن تأکید بر استقلال دستگاه قضائی، برای قاضی مهم‌ترین نقش را قائل بودند و شرط لازم قرار گرفتن در این مسند را "نفوذ‌پذیری" و "شجاعت" در صدور حکم و "بی‌اعتنایی" به توصیه‌ها و در عین حال "احتیاط" نسبت به حقوق مردم می‌دانستند. مروری بر فرازهایی از بیانات ایشان در این زمینه تذکار و هشداری بر همگان است.

منبع : باشگاه خبرنگاران

    

پست های مرتبط

دادگستری-شایسته-و-دغدغه-حقوق-شهروندی-گفتگو-با-آیت-الله-محقق-داماد

دادگستری شایسته و دغدغه حقوق شهروندی-گفتگو با آیت الله محقق داماد

آیت الله محقق داماد، نه فقط مجتهد مسلم، استاد تراز عالی دانشگاه، عضو فرهنگستان علوم، رئیس سابق سازما [...]

ریاست-مرکز-امور-مشاوران-حقوقی،-وکلا-و-کارشناسان-قوه-قضائیه-مسئولیت-قوه-قضائیه-در-نظارت-بر-کانون-وکلا-قابل-واگذاری-نیست

ریاست مرکز امور مشاوران حقوقی، وکلا و کارشناسان قوه قضائیه مسئولیت قوه قضائیه در نظارت بر کانون وکلا قابل واگذاری نیست

رئیس مرکز امور مشاوران و کارشناسان حقوقی قوه قضائیه گفت مسئله نظارت بر کانون وکلا از وظایف قوه قضائی [...]

دو-مصوبه-دولتی-مغایر-قانون-به-رییس-جمهور-اعلام-شد

دو مصوبه دولتی مغایر قانون به رییس جمهور اعلام شد

نامه رییس مجلس شورای اسلامی مبنی بر اعلام دو مصوبه دولتی مغایر با قانون به رییس جمهور، در روزنامه رس [...]

مصونیت-قضات-از-نفوذ-صاحبان-قدرت-و-ثروت-اصل-استقلال-قضایی-به-نفع-قضات-است

مصونیت قضات از نفوذ صاحبان قدرت و ثروت-اصل استقلال قضایی به نفع قضات است

یک حقوقدان گفت ارتقاء اصل استقلال قضایی موجب می‌شود، قضات در صدور حکم تحت تاثیر حواشی قرار نگیرند و [...]

رای-شماره-202-هیات-عمومی-دیوان-عدالت-اداری-با-موضوع-ابطال-اطلاق-ماده-51-آییننامه-مالی-کمیته-امداد-امام-خمینی-(ره)

رای شماره 202 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال اطلاق ماده 51 آییننامه مالی کمیته امداد امام خمینی (ره)

رأی شماره ٢٠٢ ھیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال اطلاق ماده 5١ آئیننامه مالی کمیته امداد ام [...]

رای-شماره-1059-هیات-عمومی-دیوان-عدالت-اداری-با-موضوع-ابطال-تبصره-ماده-8-آیین-نامه-استخدامی-اعضای-غیر-هیات-علمی-دانشگاه-پیام-نور

رای شماره 1059 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال تبصره ماده 8 آیین نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی دانشگاه پیام نور

رای شماره 1059 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال تبصره ماده 8 آیین نامه استخدامی اعضای غیر [...]

شیوه-برخورد-امام-علی-(ع)-با-یک-مسئول-خائن

شیوه برخورد امام علی(ع) با یک مسئول خائن

امام علی(ع) نامه‌ای به فرمانروای خود در بصره نوشت و او را از عقوبت خیانت در بیت‌المال خبر داد [...]

پژوهشگاه-قوه-قضاییه-به-تایید-وزارت-علوم-رسید

پژوهشگاه قوه قضاییه به تایید وزارت علوم رسید

موافقت اصولی پژوهشگاه قوه قضائیه پس از حدود دو سال و نیم تلاش از سوی شورای گسترش و برنامه ریزی آموزش [...]

افزودن نظر

مشترک شدن در خبرنامه!

برای دریافت آخرین به روز رسانی ها و اطلاعات ، مشترک شوید.