![انتقادی که به شوراهای حل اختلاف وارد است انتقادی-که-به-شوراهای-حل-اختلاف-وارد-است](/userfiles/Images/NewsPic/417-چگونگی-اعمال-ماده-یک-قانون-نحوه-اجرای-محکومیتهای-مالی-در-احکام-کیفری.webp)
انتقادی که به شوراهای حل اختلاف وارد است
نویسنده: علیرضا دقیقی
آمار ورودی پرونده ها به سیستم قضایی، به قدری بالابود که دستگاه قضا، مجموعه ای تحت عنوان شوراهای حل اختلاف را بدون مجوز قانونگذار و به صرف یک بخشنامه، تشکیل و دستگاه عریض و طویلی را بر این دستگاه اضافه کرد به امید آنکه میزان ورودی پرونده ها را بکاهد و بعد ها مقررات این شورا به قانونی تبدیل شد که هم اکنون مجری است. بی آنکه توجه شود، تغییر اسم و عنوان و شیوه رسیدگی، آمار را بالانمی برد. به هر حال شورای حل اختلاف،تشکیل شد اما ادامه کار شورا همچنان مورد اقبال نیست و تجدید ساختار را می طلبد و تجدید ساختار هم الزام در رسیدگی قضایی دارد و اگر چنین شود حاصل آن خواهد شد که روی به انحلال شورا بیاوریم. حال باید دید علل ناکامی ها در چیست؟
در ساز و کار تعبیه شده در نظام قضایی اسلامی و نیز در ساز و کار بین المللی اصل بر حل و فصل دعاوی و اختلافات بر مبنای غیرقضایی است. وکلادر مناسبات خود مکلف هستند طرفین دعوا را به صلح و سازش دعوت کنند و قضات دادگاه ها نیز چنین تکلیفی براساس قانون اصلاح پاره ای از مقررات دادگستری مصوب قبل از انقلاب، بر عهده دارند.
قانون آیین دادرسی مدنی، فصل نهم خود را در 16 ماده و دو مبحث به سازش اختصاص داده است و قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب ماده ای را به قضاوت تحکیمی اختصاص داده است به نحوی که طرفین می توانند قبل از حدوث اختلاف قاضی تحکیمی خود را انتخاب و حل و فصل دعاوی خود را به واسطه قضاوت غیردولتی حل و فصل کنند و به دگر سوی، براساس باب هفتم قانون آیین دادرسی مدنی، تمامی اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را؛ خواه در دادگاه طرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله ای از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند. همین روال بر امور تجاری نیز سایه سنگین افکنده است و روزانه هزاران رای داوری در ایران و سایر کشور های دنیا با رسیدگی دقیق، صادر و اجرا می شود.
و در بسیاری از قراردادهای دولتی نیز حل و فصل اختلافات براساس ارجاع به داوری، پیش بینی شده است و حتی قضات دادگاه ها از رسیدگی به اموری که ارجاع امر به داوری در قراردادهای فی مابینی پیش بینی شده است، منع شده اند و... . حال باید دید، باوجود این پیش بینی ها و نیز ذاتیت کار صلح و سازش، که منع دخالت دولت در امر سازش را می طلبد، می توان این وظیفه را بر دوش دستگاه قضا گذاشت و بر هزینه های آن افزود؟
در حالی که با دخالت دستگاه قضا باید اصول مهم تری چون اصل بی طرفی، استقلال نهادی، حق برگزاری دادرسی منصفانه و صدور احکام معقول و مستدل، صلاحیت حرفه ای، پاسخ گویی قضات، حق برخورداری از محاکمه در زمان معقول یا آزادی تا زمان محاکمه، حق تعیین تکلیف سریع و بدون تاخیر حبس شدگان، دادرسی منصفانه (با حق برابری در پیشگاه قانون و رفتار برابر توسط قانون، با حق فرض بر بی گناهی افراد و تضمین کامل برائت یا عدم سوءظن به محکومیت، با حق احترام به حریم خصوصی، خانه و ارتباطات فرد، شنود، احکام بازرسی، با حق تفهیم اتهامات به زبانی که می فهمد، با حق سکوت و عدم اجبار برای اقرار علیه خود، وظیفه ثبت بازجویی، حق برخورداری از زمان و تسهیلات کافی جهت آمادگی برای دفاع، با حق برابری و دادرسی متناظر و دوسویه، با حق دادرسی علنی و رای علنی، حق برخورداری از ارتباط محرمانه با وکیل، حق استیناف و ...)؛ رعایت شود.
و رعایت این امور در مجموعه ای که آموزش های لازم را ندیده اند کاری است بس مشکل. با همه این گفتارها، آیا قانونگذار می توانست به این نتیجه برسد که به شوراهای حل اختلاف نیازمندیم؟ و اینکه حل اختلاف توسط افرادی انجام شود که خود منتصب از ناحیه دولت باشند؟ آیا با ذاتیت ساز و کار حل اختلافات غیرقضایی، سر ناسازگاری نخواهد داشت؟
روزنامه شرق ، شماره 1569 به تاریخ 14/4/91، صفحه 13 (جامعه)
دردهای ناگفته شوراهای حل اختلاف قانون کار، امنیت شغلی و دیوان عدالت اداری
پست های مرتبط
![با چه کسانی نمی توان ازدواج کرد با-چه-کسانی-نمی-توان-ازدواج-کرد](/userfiles/Images/NewsPic/6520-اثبات-نکاح-و-طلاق.webp)
با چه کسانی نمی توان ازدواج کرد
با چه کسانی نمی توان ازدواج کرد [...]
![چند نکته حقوقی در مورد ازدواج دوم چند-نکته-حقوقی-در-مورد-ازدواج-دوم](/userfiles/Images/NewsPic/3653-یک-فوریت-طرح-ایرانی-محسوب-شدن-فرزندان-حاصل-از-ازدواج-زنان-ایرانی-با-مردان-خارجی.webp)
چند نکته حقوقی در مورد ازدواج دوم
چند نکته حقوقی در مورد ازدواج دوم [...]
![نفقه در قانون مدنی نفقه-در-قانون-مدنی](/userfiles/Images/NewsPic/3603-نفقه-همسر-و-فرزندان-و-چالش-های-آن.webp)
نفقه در قانون مدنی
نفقه در قانون مدنی [...]
![بررسی حقوق مالی زوجه در موارد صدور حکم طلاق به در خواست زوج بررسی-حقوق-مالی-زوجه-در-موارد-صدور-حکم-طلاق-به-در-خواست-زوج](/userfiles/Images/NewsPic/79-آیت-الله-لاریجانی-تاکید-کرد-نظارت-دادستانی-کل-در-دادسراها-احیا-شود.webp)
بررسی حقوق مالی زوجه در موارد صدور حکم طلاق به در خواست زوج
بررسی حقوق مالی زوجه در موارد صدور حکم طلاق به در خواست زوج [...]
![مهریه و وراثت در نکاح موقت مهریه-و-وراثت-در-نکاح-موقت](/userfiles/Images/NewsPic/4012-اجرت-المثل-چگونه-کارشناسی-میشود؟.webp)
مهریه و وراثت در نکاح موقت
مهریه و وراثت در نکاح موقت [...]
![دفاع از حقوق زن یعنی تلاش در جهت حفظ و تحکیم بنیان خانواده دفاع-از-حقوق-زن-یعنی-تلاش-در-جهت-حفظ-و-تحکیم-بنیان-خانواده](/userfiles/Images/NewsPic/44103-حقوق-قانونی-زنان-کمتر-از-مردان-نیست.webp)
دفاع از حقوق زن یعنی تلاش در جهت حفظ و تحکیم بنیان خانواده
رییس کل دادگستری استان تهران گفت دفاع از حقوق زن یعنی تلاش در جهت حفظ و تحکیم بنیان خانواده و نقشی ک [...]
![تبیین آیین نامه اجرایی حمایت از شهود و مطلعان تبیین-آیین-نامه-اجرایی-حمایت-از-شهود-و-مطلعان](/userfiles/Images/NewsPic/36269-بیشترین-درخواست-مشاوره-مربوط-به-مسائل-خانوادگی-است.webp)
تبیین آیین نامه اجرایی حمایت از شهود و مطلعان
سرپرست ادارهکل تدوین لوایح و مقررات به تبیین آیین نامه اجرایی حمایت از شهود و مطلعان پرداخت [...]
![جایگاه وکیل در تحقیقات مقدماتی جرایم در قانون آیین دادرسی کیفری 1392 جایگاه-وکیل-در-تحقیقات-مقدماتی-جرایم-در-قانون-آیین-دادرسی-کیفری-1392](/userfiles/Images/NewsPic/29820-کاهش-زمان-دادرسی-با-اجرای-قانون-جدید-آیین-دادرسی-کیفری،-ایجاد-شبکه-ملی.webp)
جایگاه وکیل در تحقیقات مقدماتی جرایم در قانون آیین دادرسی کیفری 1392
در بین کشورها، مقررات واحدی در ارتباط با مداخله وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی و رسیدگی در دادگاه ها [...]