مفهوم حق ریشه و ارزیابی حق ریشه کشاورزی

مفهوم حق ریشه و ارزیابی حق ریشه کشاورزی

• 27,267 مشاهده
• زمان مطالعه : 15:30
• مقالات

حق ریشه چیست ؟

در حقوق ایران عقودی بنام مزارعه ومساقات وجود دارد . در این عقود چون زارع ریشه کشت خود را با اجازه مالک در زمین  وی ایجاد نموده‌ ،  لذا ریشه موجود در زمین متعلق به زارع در نظر گرفته می شود  حتی بعداز اتمام عقد ، این  ریشه حقی را برای زارع درزمین مالک ایجاد می‌نماید که اصطلاحاً بدان حق ریشه می‌گویند.

در اغلب نقاط ایران زارع متصرف زمین به حکم عرف و عادت از بعضی از حقوق تصرف بهره مند است. این حقوق عموما به نام حق ریشه و یا در اصطلاح محلی در آذربایجان جوردر بعضی از نقاط اطراف تهران قراپشک  در مازندران حق تبرتراشی و  کارافه  و یا  در نقاط مختلف به اسامی مختلفی مثل : حق زارعانه ،  حق سرقفلی زراعت  ،  حق نسق  ،  حق  آبادانی ، حق  بنه ، حق آب و گل ، حق  تصرف ، حق کسب و پیشه زراعی و.....نامیده می شود .  این حق زارعانه مشابه همان حق سرقفلی است که در تجارت به کار می رود.

از نظر قانون وعرف  این حق برای صاحبان آن به رسمیت  شناخته شده و ضمن اینکه مورد حمایت قوانین جاری کشور می باشد ،  قابل به ارث رسیدن به ورثه نیز می باشد .

زارعی که صاحب حق ریشه است در زمانی که به هردلیل ملک را ترک می نماید  ، باید به حق خود برسد. مثلا اگر مالک اقدام به فروش ملک خود نموده و یا اگر ملک باید برای اجرای طرح های دولتی توسط دولت تملک شود و یا به هر دلیل دیگر ... حق ریشه زارع باید ارزیابی شده و به زارع صاحب حق  پرداخت گردد .  میزان حق ریشه در صورت عدم توافق بین مالک و زارع ، توسط خبرگان یا کارشناسان ارزیابی و تعیین می شود .

عوامل موثر در ارزیابی حق ریشه کشاورزی

فرمول تعریف شده ای برای ارزیابی حق ریشه نداریم  و اصولا به نظر نمیرسد ارزیابی حق ریشه فرمول پذیر باشد  . تعیین و پرداخت حق ریشه بیشتر از طریق توافق بین زارع و مالک  و کسب رضایت از زارع صورت میگیرد  ولی در صورتی که کار به قضاوت  و محکمه کشیده شود  ، کارشناسان با در نظر گرفتن عوامل متعددی که اهم آن شامل موارد ذیل است  نسبت به تعیین حق ریشه اقدام می نمایند :


1_ مدت زمان و دوران تصرف ملک  توسط زارع یا زمان زراعت و غرس درخت و  غیره     

2_ کیفیت  و چگونگی آبادانی  و اقدامات عمرانی زارع در زمین کشاورزی    

3 _ نحوه تقسیم  عرفی محصول بین مالک و زارع در دوران  تصرف       

4_ کیفیت و کمیت بکارگیری عواملی نظیر، بذر، کود، وجین، آبیاری و برداشت و سهم هر کدام اعم از متصرف یا مالک       

5_  توجه به حقوق ناشی از قوانین نظیر اصلاحات اراضی، کشت موقت، تصرف و غیره      

6_ کمیت و کیفیت سرمایه گذاری کشاورز یا متصرف یا مستاجر در محل کار نظیر، تسطیح، خاک برداری، حفره، چاه و غیره و هزینه های انجام خدمات مربوط          

7_ اجاره سالیانه  املاک و عرف اجارات در منطقه    

8_  عواملی که با توجه به عرف و عادت و قرارداد طرفین باید مورد توجه قرار گیرد   

9_ مدیریت و سهم مالک در اداره  کردن ملک کشاورزی و مزرعه     

10 _ بررسی در سوابق وجود یا عدم وجود توافقات گذشته بین مالک و زارع    

11 _ نقش زارع در حفاظت و نگهداری ملک از تعرضات در طول دوران گذشته حضور زارع  در ملک  

12_  موقعیت مکانی ملک  و اهمیت منطقه از نظر تولیدات کشاورزی  

13_  وضعیت و موقعیت ملک در زمان حاضر با توجه به تحولات سریع سالهای اخیر در امور مربوط به  ارزش املاک کشاورزی  

14 _  نحوه حضور  و یا  عدم  حضور مالک در دوران تصرف ملک  توسط زارع  و  توجه به سایر عوامل  موثر  حسب مورد ...

با توجه به نکات یاد شده و بر اساس تجربیاتی که وجود دارد میزان حق ریشه ای که کارشناسان برای زارع  در پرونده های مختلف حسب مورد  و با توجه به عوامل فوق الذکر  تعیین میکنند  بین حداقل  20درصد و حداکثر 50 درصد از ارزش روز زمین می باشد و بر حسب اینکه چه میزان از عوامل فوق در تعیین حق ریشه دخیل بوده اند میزان حق ریشه نوسان دارد.

سروش سلامیان

سروش سلامیان وکیل پایه یک دادگسترى ، کارشناس ارشد حقوق تجارت بین الملل ، دعاوى ملکى تجارى، شرکتها و قرارداد ها ، حقوق دریایى و کشتیرانى

• 02122225808
• 09121860361

دکتر علی رفیعی

دکتر علی رفیعی وکیل پایه یک دادگستری، دکتری حقوق دانشگاه تهران، مدرس، قبول وکالت در دعاوی حقوقی، خانواده،کیفری،علایم و طرح، الووکیل،اپلیکیشن حقوقی

• 02186044219
• 09124447724

قانون تجارت الکترونیکی     شرایط صدور قرار تامین خواسته

پست های مرتبط

امکان عدول بازپرس از نظر خود راجع به رفع قرار بازداشت موقت متهم

• 1,388 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:29

امکان عدول بازپرس از نظر خود راجع به رفع قرار بازداشت موقت متهم [...]

قواعد حاکم بر قرارهای تأمین کیفری خانم منیژه مشایخی دادیار دادسرای دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان

• 1,388 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:1

قواعد حاکم بر قرارهای تأمین کیفری خانم منیژه مشایخی دادیار دادسرای دادسرای عمومی و انقلاب اصفهان [...]

آیا میدانید های حقوقی؟

• 1,391 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:3

آیا میدانید های حقوقی؟ [...]

تعیین حق ریشه و احیا و امتیاز صاحبان نسق زراعی و غارسین و متصرفین قانونی

• 1,392 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:23

در سال گذشته صلاحیت جدیدی در رشته کشاورزی و منابع طبیعی به تصویب شورای کارشناسی و هیات مدیره کانون ک [...]

پیامک sms مشکوک را حذف کنید

• 1,393 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:11

رییس مرکز تشخیص و پیشگیری پلیس فتا نیروی انتظامی به شهروندان هشدار داد ارسال پیامک های جعلی با متنی [...]

ارکان و ویژگی های عقد مزارعه در قانون

• 1,393 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:32

مزارعه در لغت به معنای «با همدیگر کاشتن» بوده و در اصطلاح عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین زمینی [...]

از روش لنگدل در هاروارد تا کتاب های حقوق کاربردی در ایران

• 1,394 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:11

وقتی نوشتن کتاب های حقوق کاربردی را آغاز کردیم، متوجه شدیم که علم حقوق گسترده و پیچیده است و شامل قو [...]

وزیر علوم ریشه پذیرش نادرست رشته حقوق را درمان کند

• 1,396 مشاهده
• زمان مطالعه : 1:19

یک وکیل دادگستری از وزیر جدید علوم خواست که ریشه پذیرش‌های نادرست رشته حقوق را درمان کند و در این را [...]