آئین نامه اجرائی قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی
روزنامه رسمی شماره 10635 : 11/6/1360
ماده 1 : شورای نگهبان پیش از شروع انتخابات ، هفت نفر اعضای اصلی و سه نفر اعضای علی البدل هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات مجلس شورای اسلامی و نظارت بر انتخابات رئیس جمهوری را با رعایت ماده 3 قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست جمهوری و تبصره ذیل آن انتخاب و ضمن معرفی آنان به وزارت کشور یک نسخه از احکام صادره را به ستاد انتخابات کشور ارسال میدارد0
ماده 2 : شورای نگهبان در صورت مشاهده تعلل یا مسامحه یا قصور در انجام وظیفه از طرف هر یک از اعضای هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات نسبت به برکناری یک یا تمام اعضای هیئت مذکور اقدام و جانشین آنان را تعیین و معرفی خواهد کرد0
تبصره :هییت مرکزی نظارت بر انتخابات میتوانددرصورت مشاهده تخلف یا قصور ناظرین حوزه انتخاببیه نسبت به برکناری و تعیین و معرفی جانشین آنان اقدام نماید0
ماده 3 : در صورت برکناری یا استعفاء و یا بروز هرگونه حادثه ای که منجر به عدم امکان شرکت یک یا چند نفر از اعضای هیئت مرکزی ناظرت بر انخابات نو یا ناظرین حوزه انتخابیه در جلسات شود جانشین آنان از طرف شورای نگهبان یا هیئت مرکزی نظارت ،انتخاب و معرفی میشود0
ماده 4 : هییت مرکزی نظارت بر انتخابات د راولین جلسه از بین خود نسبت به انتخاب رئیس ، یک نایب رئیس ، یک دبیر و سخنگو و دو منشی اقدام مینماید و محل کار خود را تعیین و به ستاد انتخابات با حضور پنج نفر رسمیت یافته و تصمیمات متخذه با حداقل چهار رای معتبر است 0
ماده 6 : شورای نگهبان در هر مورد که مقتضی بداند نسبت به اعمال نظارت قانونی راسا" اقدام می نماید0
ماده 7 : کلیه نظرات و تصمیمات شورای نگهبان که با رعایت قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و لایحه نظارت شورای نگهبان بر انتخاب ریاست جمهوری و دستورالعمل اجرائی آن و قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی اتخاذ و به وزارت کشور و هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات ابلاغ میگردد قطعی و لازم الاجراست 0
الف :وظایف هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات
ماده 8 : هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات با بررسی فهرست اسامی حوزه های انتخابیه ای که برگزاری انتخابات در آنها مورد تائید قرار گرفته و در اجرای ماده 5 و تبصره ذیل لایحه قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات ریاست جمهوری نسبت به تعینی ناظر یا ناظرین بر انتخابات اقدام و یک نسخه از صورت جلسه انتخاب ناظرین و رونوشت احکام صادره را به ستاد انتخابات کشور ارسال میدارد0
ماده 9 : گزارشاتی که از ناظرین به هیئت مرکزی نظارت برانتخابات واصل میشود در جلسات هیئت مرکزی نظارت مطرح ومورد بررسی قرار میگیرد:
ماده 10 : شکایاتی که در جریان برگزاری انتخابات از انجمنهای نظارت و هیئت های اجرائی و ناظرین استان و حوزه های انتخابیه و مباشرین وزارت کشور به هیئت مرکزی نظارت برانتخابات واصل میشود در جلسات هییت نظارت مطرح و حسب اهمیت موضوع بیکی از طرق زیر مودر رسدیگی قرار میگیرد0
الف : ارسال شکایات به ناظرین استان جهت رسیدگی و اعلام نتیجه
ب : اعزام بازرس از مرکز0
تبصره :هیئت مرکزی نظارت برانتخابات میتواندبازرسان اعزامی خود را از بین کارمندان دولت انتخاب نماید0
ماده 11 : هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات در صورت لزوم راسا" ناظران مستفی برای نظارت بر نحوه برگزاری حوزه های انتخابیه تعیین و اعزام میدارد0
تبصره :رونوشت احکام بازرسان اعزامی به فرمانداری یابخشداری مربوط و ستاد انتخابات استان و ستادانتخابات کشورارسال میگردد
ماده 12 : هیئت مرکزی نظارت بر انتتخابات نواقص قانونی مشاهده شده را جهت رفع آنها به ستاد انتخابات کشوراعلام میداردمگراینکه نواقص انتخابات د رحدی باشد که صحت آن را مورد تردید قرارمیدهد که در این صورت مراتب را با اطلاع ستاد انتخابات کشور و با ذکر دلایل و ارسال مستندات به شورای نگهبان جهت بررسی و اتخاذ تصمیم نهائی اعلام میدارد0
ماده 13 : در صورت وصول گزارش از طرف وزارت کشور در مورد انتخابات مجلس شورای اسلامی و یا انتخابات ریاست جمهوری موضوع با قید فوریت در هیئت مرکزی بررسی و اظهار نظر جهت اتخاذ تصمیم نهایی به شورای نگهبان ارسال میگردد0
ماده 14 : دو نخسه ازصورت جلسات هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات جهت اطلاع و ضبط سوابق انتخاباتی به ستاد انتخابات کشور ارسال میگردد0
ماده 15 : پس از ووصل گزارش نهائی حوزه های انتخابیه گزارش کامل انتخابات هر وزه انتخابیه و نظر نهائی هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات برای اتسحضار شورای نگهبان تهیه و دو نسخه از آن جهت اطلاع به ستاد انتخابات کشور ارسال میگردد ستاد انتخابات کشور یک نسخه از گزارش مذکور را همراه با پرونده انتخابات به مجلس شورای اسلامی ارسال میدارد0
ماده 16 : نسبت به مواردی که در این آئین نامه پیش بین نشده هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات به اکثریت آراء تصمیم میگیرد0
ماده 17 : ستاد انتخابات استانداری پس از دریافت اسامی ناظریا ناظرین برای تشکیل جلسه دعوت بعمل می آورد0
ماده 18 : ستاد انتخابات استانداری پس از دریافت صورتجلسه انتخاب ناظر یا ناظرین استان ،اشخاص مذکو را با ذکر سمت به فرمانداری ها و بخشدایهای مراکز حوزه های انتخابیه با مخابره تلگراف و تلفنگرام معرفی می نماید0
ماده 19 : ناظر یا ناظرین استان پس از دریافت اسامی داوطلبان نمایندگی مجلس شواری اسلامی و نظر و ناظر بر انتخابات حوزه انتخابیه مربوط بررسیهای داشته باشد نظریه کتبی خود را سریعا" به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه مربوط اعلام میدارد بنحوی که قبل از انقضای مهلت پنج روزه رسیدگی هیئت اجرائی امان طرح نظریه کتبی خود را سریعا" به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه مربوط اعلام میدارد بنحوی که قبل ازانقضای مهلت پنج روزه رسیدگی هیئت اجرائی امکان طرح نظریه در جلسات هیئت اجرائی فراهم باشد و تصمیمات خود را به ستاد انتخابات استان ابلاغ مینماید0
ماده 20 : ناظر یا ناظرین استان بکلیه گزارشاتی که از طرف ناظرین حوزه های انتخابیه و فرمانداران و بخشداران و ستاد انتخابات استانداری در زمینه انتخابات میرسد دقیقا" رسیدگی و نسبت به مسائل مطروحه صریحا" اظهار نموده و مراتب را صورتجلسه می نماید و تصمیات خود را جهت اجراء به ستاد انتخابات استان ابلاغ می نماید و همچنین ستاد انتخابات استانداریها نظرقطعی ناظر یا ناظرین استان را جهت اجرا به فرمانداری یا بخشدرای مرکزحوزه انتخابیه اعلام میدارند0
ماده 21 : ناظر یا ناظرین استان پس ازدریافت صورت جلسه رسیدگی به شکایات انجمن نظارت مرکزی و گزارش ناظر حوزه انتخابیه نظر قطعی خود را نسبت به انتخابات حوزه انتخابیه اعلام و مراتب را صورت جلسه می نماید و مراتب را به ستاد انتخابات استان ابلاغ می نماید تا جهت اجراء به فرمانداری یابخشداری مرکزحوزه انتخابیه اعلام و مراتب را صورت جلسه می نماید و مراتب را به ستاد انتخابات حوزه انتخابیه اعلام و مراتب را صورت جلسه می نماید و مراتب رابه ستاد انتخابات استان ابلاغ می نماید تا جهت اجراء به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه اعلام دارند0
ماده 22 : نظریه نهائی ناظر یا نظارین استان با رعایت بندهای مذکور در ذیل ماده 7 قانون نظارت شورای نگهبان بر انتخابات مجلس شورای اسلامی تنظیم میگردد و در صورتیکه نظر به ابطال انتخابات شعبی که در سرنوشت انتخابات تاثیر تعیین کننده ندارند داشته باشند صریحا" در صورت جلسه موضوع ماده 21 این آئین نامه قید می نمایند تا فرمانداری ها و بخشداریهای مراکز حوزه های انتخابیه بتوانند با طرح نظریه مذکور در جلسه مشترک نهائی انجمن نظارت مرکزی و هیئت اجرائی انتخابات و ناظر حوزه انتخابیه آنرا بمورد اجرا گذارند0
ماده 23 : ناظر استان در صورتیکه نظر به ابطال کل انتخابات یک حوزه انتخابیه با توقف انتخابات و یا انتخابات شعبی که درسرنوشت انتخابات تاثیر تعیین کننده دارند داشته باشددلایل خودرامشروحا" در صورت جلسه ذکر و همراه با مستنددات به هیئت مرکزی نظارت ارسال میدارد و استاندار استان را با ارسال دو نسخه از صورتجلسه در جریان امر میگذارد استاندار یک نسخه از صورت جلسه مذکور رابا اظهارنظر صریح خود نسبت بموارد مندرج در آن به ستاد انتخابات کشور ارسال میدارد0
ج : وظائف ناظر یا ناظرین بر انتخابات حوزه انتخابیه
ماده 24 : فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه پس ازدریافت رونوشت احکام ناظر یا ناظرین شورای نگهبان از ایشان برای تشکیل جلسه دعوت مینماید0
ماده 25 : ناظر یا ناظرین هر حوزه انتخابیه باید شخصا" باتوسط نماینده خود بترتیبی که در دستورالعمل اجرائی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی پیش بینی شده در کلیه جلسات هیئت اجرائی انتخابات و انجمن نظارت از مرحله انتخاب معتمدین ، هیئت اجرائی تا تنظیم صورتجلسه نهایی مشترک و انجمن نظارت مرکزی شرکت نماید و براساس قوانین موضوعه و مواد و تبصره های اصلاحی و الحاقی به قانون انتخابات و دستورالعمل اجرایی انتخابات انجام وظیفه نماید
ماده 26 : ناظر یا ناظرین حوزه انتخابیه دراولین فرصت نسبت به انتخاب و صدور احکام ناظرین حوزه های فرعی اقدام و رونوشت احکام صادره را به ناظر یا ناظرین استان و فرمانداری یا بخشدرای مرکز حوزه انتخابیه و فرمانداری یا بخشداری حوزه انتخابیه وفرمانداری یا بشخداری حوزه فرعی ارسال میدارد0
ماده 27 : در مواردیکه ناظر یا ناظرین شورای نگهبان برای حضور در جلسات هییت احرائی انتخابات و انجم نظارت مرکزی نماینده انتخاب میکند نمانیده منتخب موظف است جریانات مطورحه در جلسات را باطلاع ناظر یا ناظرین برساند0
ماده 28 در مواردی که ناظر یا ناظرین حوزه انتخابیه بمواردی برخورد نمایندکه بنظر برسد ابطال کلی انتخابات حوزه انتخابیه یا توقف آنو یا ابطال انتخابات شعبی که تاثیر تعیین کننده در انتخابات دارند ضروری است نظرات خود را با ذکر دلائل صورتجلسه نموده و همراه با مستندات به ناظر یا ناظرین استان جهت بررسی و اقدام بر اساس ماده 23 ائین نامه ارسال میدارد0
ماده 29 : ناظر یا ناظرین حوزه انتخابیه پس از پایان رسیدگی انجمن نظارت مرکزی به شکایات انتخابات و دریافت صورتجلسه مربوط نظرات خود را نسبت به تمام جریانات و موارد انتخابات حوزه انتخابیه کتبا" تهیه نموده و چهار نسخه از صورتجلسه تنظیمی را جهت طرح در هیئت اجرائی انتخابات وارسال آن به ستاد انتخابات کشور واستانداری به فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه تسلیم میدارد0
ماده 30 : ناظر یا ناظرین شورای نگهبان در حوزه انتخابیه پس از وصول لیست اسامی ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای پیشنهادی ناظر حوزه فرعی از بین پیشنهاد شدجگان یا ازخارج ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای را تعیین ومراتب را صورتجلسه مینماید واحکام ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای را صادر و رونوشت آ;را برای فرماندار یا بخشدار مرکز حوزه انتخابیه و فمراندار یا بخشدار حوزه فرعی و انجمن نظارت مرکزی حوزه انتخابیه وناظر حوزه فرعی ارسال میدارد
ماده 31 : ناظر یا ناظرین شورای نگهبان حوزه انتخابیه وظیفه مراقبت بر اجرای تصمیمات قانونی ناظر یا ناظرین استان و هیئت مرکزی نظارت شورای نگهبان را در حوزه انتخابیه خود بعهده داردو چنانچه مواردی از تخلف و تعلل را مشاهده نموده موظف است نسبت به گزارش آن با رعایت سلسله مراتب اقدام کند0
ماده 32 : کلیه وظائف ناظر حوزه فرعی در بخش مرکزی بعهده ناظر یا ناظرین شورای نگهبان در حوزه انتخابیه میباشد که میتواند شخصا" یا توسط نماینده هائی که تعیین میکند انجام دهد0
ماده 33 : بطور کلی در آئین نامه در هر مودر که ناظرین تعیین شده بیش از دو نفر باشد ناظرین یک نفر را از بین خود با اکثریت آراء بعنوان رئیس انتخاب می نماین و چنانچه توافقی در حصول اکثریت نشد یکنفر را از بین خود بقید قرعه بعنوان رئیس انتخاب مینمایند0
د : وظائف ناظر حوزه فرعی
ماده 34 : ناظر منتخب حوزه انتخابیه در حوزه فرعی پس ازدریافت ابلاغ خود را به فرمانداری یا بخشداری مرکز حوزه انتخابیه معرفی و به ترتیبی که در دستوراعلمل اجرایی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مقرر است نسبت بانجام وظائف محوله اقدام مینماید0
ماده 35 : ناظر حوزه فرعی موظف است گزارشات ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای حوزه فرعی لیستی از افراد مومن ، مطلع و مورد اعتماد را برای نظارت در شعب ثبت نام واخذ رای تهیه و کتبا" به ناظریا ناظرین حوزه انتخابیه پیشنهاد نماید0
ماده 36 : ناظرحوزه فرعی موظف است گزارشات ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای را دریافت و پس از بررسی و اظهارنظر نسبت به مطالب مندرج در آنها کلا" به ناظر ناظرین حوزه انتخابیه ارسال دارد0
ه : وظائف ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای
ماده 37 : ناظرین شعب ثبت نام و اخذ رای پس از دریافت ابلاغ نظارت در معیت اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رای و نماینده فرماندار یا بخشدار به محل شعبه ثبت نامو اخذ رای عزیمت مینمایند و در روز اخذ رای یکساعت قبل از شروع بکار باید در محل شعبه ثبت نام و اخذ رای حضور یافته و تا پااین شمارش آراء و تنظیم صورتجلسه شعبه بشرح مندرج در دستورالعمل اجرائی قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری محل شعبه را ترک ننمایند0
ماده 38 : ناظرین شعب ثبت نام واخذ رای بمحض مشاهده عمل خلاف قانون انتخابات مراتب را به نماینده فرمانداری یابخشداری مستقر در محل شعبه ثبت نام و ا خذ رای یا رئیس شعبه تذکر داده و در صورت عدم حصول نتیجه مطلوب موضوع را از طریق ناظر حوزه فرعی به فرماندار یا بخشدرا اطلاع میدهد و در هر حال مراتب را دقیقا" در گزار شکتبی کار خود به ناظر حوزه فرعی قید خواهد نمود0
ماده 39 : ناظرین شعب ثبت نام واخذرای صرفا" وظیفه نظارت داشته و بهیچوجه حق مداخله یا اعمال نظر در جریان انتخابات را ندارند و افردایدکه بعنوان ناظر انتخابات مبادرت به دخالت در امور اجرائی انتخابات بنمایند مورد تعقیب قانونی قرار خواهندگرفت 0
ماده 40 : نحوه انجام وظیفه ناظرین شعب ثبت نام واخذ رای بشرح دستورالعمل ذیل خواهد بود:
دستورالعمل وظائف ناظرین شعب ثبت نام واخذ رای
1 : بررسی محل استقرار شعبه اخذ رای و انطباق آن با اگهی انجمن نظارت در ارتباط با اعلام شعبه اخذ رای 0
2 : بررسی ، نصب پرده (تابلو) شعبهاخذ رای بنحویکه تابلو شعبه اخذ رای قابل رویت باشد0
3 : بررسی محل استقرار صندوق اخذ رای ازلحاظ سهولت تردد برای رای دهندگان 0
4 : بررسی وضع و موقع شعبه اخذ رای در موارد زیر:
الف : آیا نمانیده فرماندار یا بخشدرا که بحکم وظیفه قانونی لازم است قبل از شورع برنامه اخذ رای در محل شعبه مستقرشده باشد، حضور دارد؟
ب : آیا نمانیده فرماندار یا بخشدار ه وظائف قانونی خود اعم از نظارت و کنترل شعبه اخذ رای وصدوربرگ انتخابات عمل مینماید
پ : آیا نمانیه فرماندار یا بخشدرا برای جلوگیری از ازدحام رای دهندگان لوزما" برای تسریع در صدور برگ انتخابات از وجود افراد با سواد ا ستفاده نموده است 0
ت : آیا برگهای انتخاباتی موجود در شعبه اخذ رای با توجه به تعداد رای دهندگان حاضر در محوطه شعبه اخذ رای کفایت میکند؟
ث : آیا لوازم و وسائل شعبه اخذ رای برای انجام وظائف اعضای شعبه اخذ رای مناسب و کافی است ؟
ج : آیا کوشش دشه است که محل استقرار صندوق رای در اطاقی
باشد که حتی المقدور دو در ورود و خروج داشته باشد؟
چ : آیا تعداد محافظان صندوق ( مامورین شهربانی و ژاندارمری و پاسداران انقلاب ) برای حفاظت صندوق و شعبه اخذ رای لااقل ازسه نفر کمتر نمیباشد؟ و آیا دقت کافی در بازرسی بدنی افرادجهت جلوگیری از ورود افراد مسلح به محل شعبه اخذ رای انجام میگیرد؟
ح : در صورتیکه افرادی مزاحمت رای دهندگان را فراهم مینمایند آیا محافظان صندوق و نماینده فرماندار یا بخشدار تدابیر لازم را اتخاذ مینمایند؟
خ : آیا برای جلوگیری از انجام فعالیت غیر قانونی افرادی که به نحوی در امور اخذ رای دخالت مینمایند و یا قصد اعمال نظرات شخصی دارند و احیانا" برای رای دهندگان در انتخابات مجلس شورای اسلامی یاریاست جمهوری تکلیف بخصوص تعیین مینمایندنماینده فرماندار و یا بخشدار تدابیر لازم را اتخاذ مینمایندو با کمک محافظان صندوق و هنمکاری انجم نظارت از عمل غیر قانونی اشخاص مخالفت بعمل می آورد؟
د : آیا قب لاز شروع اخذ رای و یا در پایان اخذ رای مطابق مقررات صندوقهای اخذ رای لاک و مهر شده و میشوند؟
ذ : آیا اعضای پنجنفری شعبه اخذ رای راسا" اقدام به رای گیری مینمایند و یااینکه افراد غیرمسئول در امور اخذ رای دخالت کرده و نسبت بانجام برنامهاخذ رای مشارکت غیرقانونی دارند؟
5 : بررسی و نظارت در نحوه شمارش و قرائت آراء ریخته ش : ده در صندوقهای رای 0
6 : رعایت دقیق ساعت شروع و خاتمه رای گیری بنحویکه دیرتر از وقت مقرر شروع نشده و قبل از اینکه تمام مراجعین رای خودراداده باشند خاتمه نیابد0
7 : بررسی در خصوص اینکه هنگام شماره و قرائت آراء چه تعداد اعضاء شعبه حضور داشته اند؟ (کلیه اعضاء شعبه باید حضور داشته باشند)
8 : آیا نسبت به محافظت از صندوق اخذ رای پس ازشمارش و قرائت رای و تنظیم صورتجلسه اقدام لازم بعمل آمده است 0
9 : صندوقهای اخذ رای پس از خاتمه کار و تنظیم صورتجلسه توسط چه کسانی به انجمن نظارت تحویل شده است ؟
10 : بررسی ، نظارت و مراقبت در تنظیم صورتلجسه تا پایان اخذ رای و قرائت آراء شعبه اخذ رای 0
11 : ناظران در کلیه موارد بدوندخالت در امور شعب اخذ رای و بدون دخالت در طریق انجام وظائف اعضای شعب و نماینده فرماندارو بشخدار و محافظان صندوق در بر طرف نمودن مواقع و مشکلات کوشش مینمایند و با دادن تذکر به نماینده فرماندار یا بخشدار امور جاری شعب اخذ رای را بنحو مطلوب و در مسیر حقیقی اخذرای وقرائت آراء قرار میدند در صورتیکه مشاهده نمایند که تذکراتشان به نتیجه نخواهد رسیدمراتب را بمنظور حصول نتیجه وسیله ناظر حوزه فرعی به بخشدار یا فرمانار اطلاع میدهند0
12 : هیچ فردی نباید با شناسامه دیگری و بجای دیگری رای بدهد حتی از نزدیکان و بستگان مراجعه کننده باشد0 هر فردفقط حق دارد بنام خود و باشناسنامه خود رای بدهد0
این آئین نامه با40 ماده و تبصره در جلسه 23/4/1360 به تصویب اکثریت اعضای شورای نگهبان رسیده است 0
قائم مقام دبیر شورای نگهبان : حسین مهرپور
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 10635
تاریخ تصویب : 1360/04/23
تاریخ ابلاغ : 1360/06/11
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
