اسناد تجاری که چک نیز ازجمله آنهامیباشد به صرف ظهرنویسی قابل انتقال بوده وتردید در امضائات ظهرنویسان فاقد وجاهت قانونی است
کلاسه پرونده : 2417/5200
شماره دادنامه : 100/17
تاریخ رسیدگی : 25/2/70
تجدیدنظرخواه : ((الف ))
تجدیدنظرخوانده : ((ب ))
مورد اعتراض : دادنامه شماره 16136/4/69 شعبه 33 دادگاه حقوقی یک 0000
مرجع رسیدگی : شعبه 17 دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان 0000
خلاصه جریان پرونده : آقای ((ج ))به وکالت ازطرف آقای ((ب )) دادخواستی به خواسته الزام خوانده به پرداخت مبلغ 000 ریال به طرفیت ((الف )) به شرح متن دادخواست به دادگاههای 000 تقدیم داشته که رسیدگی به شعبه 33 دادگاه حقوقی یک 000 محول گردیده و پرونده به کلاسه 66/8 ثبت می شود0 پس از وصول پرونده به دادگاه و انجام تشریفات قانونی از نظر رفع نقص دادخواست و ضمائم وقت رسیدگی تعیین و طرفین به دادرسی دعوت می شوند0 در جلسه مورخ 18/9/66پس از استماع اظهارا ویکل خواهان و آقای ((د)) نماینده بنیاددادگاه مقررمی دارد که به ویکل خواهان فتوکپی گواهینامه لازمه اعطاء شود تابامراجعه به مرجع ذیصلاح مدرک لازم را در خصوص مصادره اموال صادرکننده چک به دادگاه ارائه نماید که فتوکپی دادنامه شماره 000 صادره ازشعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی 000 طی نامه شماره 000 از دفتر دادستانی انقلاب اسلامی 000 به دادگاه ارسال می گردد در جلسه مورخ 0000 آقای ((ج )) وکیل خواهان درخواست صدور حکم می نماید آقای ((د))نماینده ایراداتی نموده که دادگاه مقرر داشته که از بانک مربوطه استعلام شود0 آیا امضاء صادرکننده چک (000) در چک مورد بحث با امضاء رای موجود در بانک تطبیق می کند یا خیر و در ثانی آیا چک واقعا" در تاریخ 30/9/57 به همان نحو که گواهینامه عدم پرداخت چک حکایت دارد به بانک ارائه شده است یا خیر و به هر حال گواهینامه مذکور مورد تایید بانکمی باشد یا خیر0 بانک 000 طی شماره پاسخ داده که سند مورد نظر در این شعبه نبوده چنانچه مورد احتیاج مبرم باشد مجددا" مکاتبه تااز بایگانی کل تهیه شود0 دادگاه در جلسه مورخ 4/2/68 پس از استماع اظهارات اصحاب دعوی مقرر می دارد که مجددا" مراتب از بانک استعلام گرددکه پاسخ طی شماره به دادگاه واصل می گردد0 در جلسه 22/4/68 به لحاظ عدم حضور نماینده بنیاد000و عدم اطلاع وی از پاسخ بانک جلسه دادرسی تجدید و طرفین به دادرسی دعوت می شوند0 جلسه 24/7/68 به لحاظ عدم وقت وکیل خواهان تجدیدمی گردد0 سرانجام دادگاه در جلسه مورخ 22/8/68 پس از استماع اظهارات طرفین و کسب نظر آقای مشاور دادگاه جنین اظهارنظر می نماید: ((000 نماینده قضایی خوانده بشرح لایحه 183676/9/66ایراداتی به شرح زیر به عمل آورده 1 دلیلی بر مصادره اموال صادرکنندگان چک تقدیم نشده 2 نسبت به امضاء صادرکننده چک تردید شده 3 نسبت به امضای ظهرنویسی تردید شده 4 کلمه آوردنده خط خورده و کسی که چک به نام وی صادر شده (000) حق واگذاری آن رابه غیرنداشته است 0))
در خصوص ایراد اولی باتوجه مکاتبات معموله با دادسرای انقلاب و وصول حکم مصادره اموال 000 و در خصوص تردید امضاء صادرکنندگان نر به اینکه برابر صورتجلسه مورخ 21/10/67 نماینده مذکور با اقرار ضمن به اصلات مستند از جهت امضاء از نظر احتماعل فعل و انفعال با توجه به جریان انقلاب و وجود احتمال تبانی اشخاصی که اموالشان مصادره شده داده و درخواست استعلام تاریخ صدور ارائه آن را از بانک محال علیه نموده و دادگاه حسب درخواست اقدام نموده و پاسخ واصله موید صحت تارخی مندرج در چک است وگواهی عدم پرداخت صادره نیز که مورد انکار بانک محال علیه قرار نگرفته موید دیگری بر تارخی مندرج در چک است 0 در خصوص ایراد سوم با توجه به اینکه برابر قانون تجارت انساد تجاری که چک نیز از جمله آنهامی باشدبه صرف ظهرنویسی قابل انتقال بوده و تردید امضائات ظهرنویسان فاقد وجاهت قانونی است و اگر چکی در وجه فرد معینی صادر شده و دراثر جریاناتی بدون ظهرنویسی به غیر انتقال یافته متضرر واقعی خود وی بوده که می تواند با اقدامات مقتضی و طرح دعوی لازمه احقاق نمایند0 خط خوردن کلمه آوردنده نیز هر چند درحقوق برخی ازکشورها مورد توجه قرار گرفته ولی در قانون تجارت مطلبی در خصوص مورد وجود ندارد0 علی هذا با رد کلیه ایرادات دادگاه دعوی خواهان را به میزان نصف خواسته در خصوص 000محمول بر صحت تلقی نموده ذمه خوانده را در قبال خواهان مشغول می داند و چون دلیلی بر پرداخت دین ابارز نشده مستندا" به ماده 357 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 249و314 قانون تجارت و ماده 14 قانون تشکیل دادگاههای حقوقی 1و2 نظر به محکومیت خوانده به پرداخت دو میلیون ریال و خسارات دادرسی در حق خواهان را دارد0 در خصوص دکتر000 نظر به اینکه دلیلی بر مصادره اموال مشارالیه تقدیم نشده و مراتب مورد پذیرش وکیل خواهان نیز قرار گرفته علی هذا دعوی از جهت مذکور توجهی به خوانده نداشته مستندا" به بند 2 ماده 198 قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوی صادر می گردد000 که در تاریخ 12/10/68 نسبت بدان اعتراض شده که پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی به این شعبه محول گردیده و پرونده به دادگاه صادرکننده نظریه اعاده شده است که دادگاه بر طبق دادنامه شماره 16136/4/69 براساس نظریه صادره حکم به محکومیت خوانده به پرداخت دو میلیون ریال بابت ال خواسته و پرداخت مبلغ 22950 ریال بابت خسارات دادرسی باتوجه به قاعده لاضرر و باب تسبیب صادر و اعلام می دارد0 دادنامه مذکور در تاریخ 9/5/69 به بنیاد000 ابلاغ گردیده که بنیادمذکوردر مقام تجدیدنظرخواهی از رای صادره برآمده که پس از تبادل لوایح پرونده جهت رسیدگی به دیوان عالی کشور ارسال و رسیدگی مجدد به این شعبه محول می گردد0 با وصول پرونده به شعبه و ثبت 000 گرارش فوق تنظیم گردید ولوایح متبادله به هنگام شور مورد بررسی قرارخواهدگرفت 0
به تاریخ 25/2/70 هیئت شعبه هفدهم دیوان عالی کشور تشکیل و پس ازقرائت گزارش ومطالعه پرونده مشاوره نموده وچنین رای میدهد:
((بسمه تعالی 0اعتراض تجدیدنظرخواه باتوجه به محتویات پرونده و رسیدگیهایی که به عمل آمده وارد نیست ورای دادگاه بنابه دلائل و جهات منعکس در آن و با التفات به اوضاع و احوال قضیه مغایرتی با موازین قانونی ندارد و از حیث رعایت اصول دادرسی نیز اشکال عمده ای به نظر نمی رسد و بنا به مارتب با رد اعتراض دادنامه مورد درخواست تجدیدنظر ابرام می گردد0))
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشوردرامورحقوقی 3
قانون تجارت ،احوال شخصیه ،شناسنامه ،ادله اثبات دعوی ،احکام
حکومتی ،توقیف عملیات اجرائی وابطال اجرائیه
تالیف یداله بازگیر،انتشارات ققنوس ،چاپ اول ،سال 1377
104
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 100
تاریخ تصویب : 1370/02/25
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
انتقال چک به وسیله ظهرنویسی معمول است و چک باید به امضاء ظهرنویس برسد با توجه به محتویات پرونده ، امانی بودن چک مستند دعوی یا بی اعتباری آن احراز نمی شود لذاصادرکننده درمقابل دارنده آن مسئول است
