نگهبان پایگاه نظامی که مرتکب قتل سربازی شده است که ازپایگاه فرار میکرد عملش قتل عمداست و شبه عمد نمی باشد
کلاسه پرونده : 38761
شماره دادنامه : 407/20
تاریخ رسیدگی : 30/4/72
تجدیدنظرخواه : جناب آقای دادستان محترم کل کشور
تجدیدنظرخواسته : دادنامه صادره ازشعبه چهارم دادگاه نظامی تهران
مرجع رسیدگی : شعبه 20 دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : طبق مندرجات اوراق پرونده ناوی وظیفه (الف ) فرزند.00 به اتهام قتل عمدی ناوی وظیفه (ب ) مورد تعقیب دادسرای نظامی تهران قرار گرفته و با صدور کیفرخواست از دادگاه نظامی درخواست شده که درباره اش تعیین کیفر نماید. جریان واقعه بر مبنای اوراق پرونده اختصارا" از این قرار است :پایگاه پشتیبانی ... به موجب نامه مورخه 31/1/69 عنوان ریاست دادسرای نظامی اعلام نموده که در ساعت 4 صبح روز31/1/69 ناوی گشتی شخصی را مشاهده کرده و به وی ایست داده توجه ننموده بطرفش تیراندازی کرده " است." مسئولین بعد از تیراندازی در محل حاضر " شده اند" و مجروح را به بیمارستان منتقل نموده اند و در آ;جا فوت شده " است." (الف ) جریان تیراندازی و کشته شدن (ب ) و نحوه اقدام خود را توضیح داده و گفته است روز31/1/69 در برج 6 نگهبان بوده ،سربازی را مشاهده " کرده " که قصد فرار داشتهو به قصد فرار از دیوار بالا می رفته " است." سرباز ایست داده توجه نکرده با خشاب خالی اسلحه را مسلح نموده و باز هم ایست داده توجه نکرده و بهکار خود که بالا رفتن از دیوار بوده ادادمه داده خشاب پر را به اسلحه گذاشته و یک تیرهوایی شلیک کرده بازهم توجه نداشته ، دوباره پیاپی به سوی وی شلیک کرده و با پاسدار خانه تماس حاصل کرده و جریان را گزارش داده است. در تحقیقات بعدی معلوم شده که مقتول مورد شناسایی متهم " بوده " و قبلا" با یکدیگر گفتکو ارتباط داشته اند. والدین مقتول (اولیای دم ) قتل را عمدی اعلام و با طرح شکایت علیه (الف ) تقاضای صدور حکم به قصاص نفس کرده اند. در گزارش معاینه جسدی روی سینه طرف چپ آثار دو سوراخ کوچک که یکی سر پستان چپ و دیگری در حدود دنده دهم با هاله سوختگی که محل عبور دو گلوله به داخل قفسه سینه بوده درج گردیده " است." در ناحیه پشت به محاذات ستون فقرات و مجاور مهره های 11و10 دو سوراخ ریز به قطر تقریبی نیم سانتیمتر با هاله سوختگی که محل ورود دو گلوله از پشت بوده نیز در گزارش قید شده و علت فوت اصابت دوگوله در پشت تعیین گردیده است. متهم در کلیه تحقیقات انجام شده صراحتا" اقرار کرده که با اراده و عمدا" سربازی را ... که به قصد فرار " از" دیوار بالا می رفته هدف قرار داده و به سوی او دو تیرپیاپی شلیک کرده " است " اما می گوید مرتکب قتل نشده و وظیفه قانونی خود را انجام داده است. پس از صدور کیفرخواست و ارسال پرونده به محاکم نظامی ، شعبه ... دادگاه نظامی یک ... حسب ارجاع عهده دار رسیدگی شده " است." این دادگاه در خاتمه دادرسی با این استدلال که متهم در دادگاه منکر قتل عمد شده و دلایل کافی بر اثبات قتل عمد.00 وجود ندارد، قتل را شبیه به عمد تشخیص داده و وی را از قتل عمد تبرئه " کرده 0" و چون اولیای دم تقاضای دیه نکرده اند نسبت به قتل غیرعمد قرار موقوفی تعقیب صادر کرده " است." وکیل شاکی خصوصی به حکم صادره اعتراض و درخواست تجدیدنظرنموده " است." شعبه سی و یکم دیوان عالی کشور پس از بررسی لازم از این جهت که سوگند بایستی به درخواست مدعی باشد و سوگند منکر تبرعا" قابل ترتیب اثر نیست قسم خوردن به قرآن صحیح نیست و اولیای دم گذشت نکرده اند و مدعی قصاص می باشند حکم تجدیدنظرخواسته را نقض و رسیدگی را به شعبه دیگری محول نموده است.متعاقبا" شعبه چهارم دادگاه نظامی یک ... حسب ارجاع به موضوع رسیدگی نموده و پس ازطرح شکایت اولیای دم و استماع مدافعات متهم و وکیل وی به موجب دادنامه نسبتا" مفصل و مشروح که در ذیل آن قید شده : ( ... بنابراین یقین است که آقای (ب ) نه برای فرار بلکه برای سرکشی و کنترل به محل نگهداری (نگهبانی صحیح است ) شماره 6 آمده بود، لذا با التفات به اوراق پرونده و اظهارات ضد و نقیض متهم درمحضردادگاه و مطالبه قصاص از ناحیه اولیای دم ، مبادرت به شلیک نموده که واقعا" مانحن فیه از مصادیق بارز بند الف ماده 2 قانون حدود و قصاص بوده و حکم به قصاص بزهکار (اعدام ) صادر می گردد.)
محکوم علیه و وکیل وی نسبت به حکم صادره اعتراض و درخواست تجدیدنظر کرده اند و شعبه 31 دیوان عالی کشور با رد اعتراض حکم قصاص به وسیله شعبه 31 دیوان عالی کشور آقای ... به وکالت از محکوم علیه درخواست اعمال مقررات ماده 35 قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک و دو را نموده و جناب آقای دادستان محترم کل کشور با توجه به وظایف خاص نگهبان در محوطه نظامی و آن هم در اوقات شب اقدام متهم را به تیراندازی که منجر به فوت (ب ) شده قتل عمدی ندانسته و از نوع شبه عمد تشخیص داده و از جهت ایراد قانونی حکم شعبه چهارم دادگاه نظامی درخواست تجدیدنظر فرموده اند و پرونده به این شعبه ارجاع گردیده است.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز و اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ... دادیار دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر نقض حکم معترض عنه مشاوره نموده چنین رای می دهد:
(نظر به اینکه در تحقیقات مقدماتی و در جریان دادرسی در محاکم نظامی صراحتا" و به دفعات اقرارکرده که اسلحه را به مقصد تیراندازی مسلح و پساز شلیک تیری هوایی با هدف قراردادن شخص مورد نظر دو گلوله به وی شلیک نموده " است " و حسب مندرجات گزارش معاینه جسد و سایر اوراق پرونده دراثر اصابت گلوله های شلیک شده ،به حیات شخص مورد بحث خاتمه داده شده و این عمل که منجر به سلب حیات از انسانی شده اگر هم بر خلاف تشخیص دادگاه صادرکننده حکم باطرح نقشه وتهیه مقدمات و سبق تصمیم انجام نشده باشد نوعا" کشنده وسلب حیات به ترتیب مرقوم بر طبق بند (ب ) ماده 206 قانون مجازات اسلامی قتل عمدی است که مجازات آن قصاص می باشد و نه قتل شبه عمد که شرایط تحقیق و مجازات دیگری دارد و با توجه به اینکه انگیزه که مورد اشاره و استناد قرار گرفته و در تحقق قتل عمدی موثر نیست و از شرایط آن محصوب نمی شود و ایراد به اینکه قتل در اجرای وظیفه نگهبانی ارتکاب شده با درنظرگرفتن تعداد گلوله ها و محل اصابت آنها و اوضاع و احوال منعکس در پرونده به لحاظ برخلاف مقررات و ضوابط بودن تیراندازی قابل توجه و موثر در مقام بنظر نمی رسد، اعتراض وارد نیست. بنابراین رد اعتراض اعلام و حکم تجدیدنظرخواسته تائید می شود.)
مرجع :
کتاب قتل عمد، جلداول ، تالیف یداله بازگیر،ازانتشارات ققنوس چاپ اول ،چاپ دیبا، سال 1376
68
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 407
تاریخ تصویب : 1372/04/30
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
در قتل خطای محض دیه تفلیط نمی شود هرچند که درماه حرام باشد قتلی که از روی سبق تصمیم و بدون قصد و سوءنیت باشد،عمد نبوده وشبیه عمد است
