قتل عمدی و اعتقاد به مهدورالدم بودن
کلاسه پرونده : 2393123
شماره دادنامه : 571/2
تاریخ رسیدگی : 24/9/71
فرجامخواه : متهم آقای خلیل
فرجامخواسته : دادنامه شماره 15658/7/71 صادره از شعبه یک دادگاه کیفری یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه دوم دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان
خلاصه جریان پرونده : بنا به حکایت محتویات پرونده و کیفرخواست شماره 7225/12/70 دادسرای عمومی ... آقای خلیل فرزند.00،21ساله اهل ... ساکن ... به اتهام قتل ... (دخترعمومی خود) تحت تعقیب قرار گرفته و توجها" به گزارش مامورین انتظامی و صورتجلسه معاینه جسد و اقرار مقرون به واقع متهم بزه انتسابی را محرز اعلام " کرده است " و طبق ماده 1 قانون قصاص درخواست رسیدگی و صدور حکم شده است.
خلاصه موضوع به نحوی که در دادنامه مورد اعتراض آمده به این صورت بوده که مشارالیه به این انگیزه که دخترعموی خود (مقتوله ) با اینکه دارای همسر است با مردی رابطه نامشروع داردواین رابطه باعث سرانکندگی او و افراد خانوده اش شده با سبق تصمیم در شب پنجشنبه 6/4/70 وارد منزل ثریا شده و با استفاده ازروسری مقتوله او را خفه کرده و متورای " شده است " و در تحقیقات مقدماتی کیفیت ارتکاب قتل را توضیح داده ، لیکن در جلسه دادگاه اضافه نموده که در ارتکاب قتل ، همسر مقتوله با وی همکاری کرده به این صورت که او دستهای " مقتوله " را گرفته و ... (شوهرمقتوله ) او را خفه کرده است.
دادگاه پس از رسیدگی طی دادنامه شماره 15608/7/70 پس از ذکر مقدمات و دلایل اثباتی جرم و تذکر این نکته که حضور متهم درصحنه قتل محرز " است " و وی نسبت به آن اقرار دارد و برای اثبات تبرئه خود بینه ای نداشته مورد" را" از موارد لوث تشخیص " داده " وبه لحاظ اینکه ... (شوهرمقتوله ) بنام ... به ولایت از سوی فرزند خود اقامه پنجاه قسم نموده مورد از موارد لوث تشخیص " داده شده " و سبق بند الف از ماده 206و207و209 و244و257و258و264 قانون مجازات اسلامی متهم موصوف را به اعدام (قصاص نفس ) محکوم نموده " است " مشروط بر اینکه محکوم له قبل از اجرای حکم یک دوم دیه یک مرد به اضافه سهم دیه والدین مقتول را که برقتل مترتب و والدین مقتوله صراحتا" قاتل را عفو کرده اند در حق محکوم علیه پرداخت نماید و نیز سهم دیه طفل خردسال مقتول (علی رضا) از دیه مادرش ادا نماید. لازم به توضیح است که در ابتدای امر همسر مقتول به پاسگاهاعلام داشته که همسرش در خانه فوت کرده است و خودش هنگام فوت در خانه نبوده و اضافه " کرده است " که با همسرش قبلا" اختلاف داشته اند وپرونده در پاسگاه دارند و اظهارات طولانی و مفصلی در این رابطه دارد.
پدر متقوله تقریبا" گفته های او را مبنی بر اینکه ساعت 10 شب از خانه بیرون رفته و به خانه پدرزنش رفته ساعت 12 برگشته به خانه تایید کرده است و بعد جریان را مشروحا" توضیح داده که دامادش به خانه وی آپده و گفته (می خواهم دختر شما را طلاق بدهم ) که به او گفته (اگر او را با کسی دیده ای چرا او را نکشتی )" سپس ادامه داده :" حدود ساعت 11 شب بلند شد و رفت و ما داشتیم می خوابیدیم که حیدر سر و صداکنان آپد و گفت دخترت مرده 0 دامادم مدعی است که دخترتم را با جوانی ... در خانه دیده است و حیدرمی گفت اگر زنم زندان برود من خودم را خواهم کشت.00) و در پاسخ به این سوال که چرا بنا داشتید جنازه را بی سروصدا دفن کنید، می گوید:(بخاطر قحبگی و عمل خلاف رفته بود نمی خواستم کسی متوجه شود و آبروریزی شود.)
مادر مقتوله نیز مطلبی مشابه مطالب شوهرش ابراز داشته " است " متهم در تحقیقات اولیه گفته " است :" (من خبرندارم ، هرکار کرده حیدر خودش کرده ، حدود یک ماه است که می گفتند دختر عموی من با یک فرد غریبه ای رابطه دارد.) لیکن درادامه همین تحقیقات اقرار به قتل نموده است و توضیح داده که جریان رابطه نامشروع را قبل از قتل با او مطرح کرده و او را سرزنش نموده ، لیکن جواب نمی داده " است " لیکن راجع به " شوهرمقتوله " می گوید در حالی که وی به خانه دختر عمویش می رفته " شوهرمقتوله " به خانه پدر زن خود می رفته و متوجه نشده که او وی را دیده است یا خیر0
به هرحال پس از ابلاغ رای صادره متهم نسبت به آن اعتراض و تجدیدنظرخواهی نموده است ک دادگاه نپذیرفته و پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است.
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید و پس از قرائت گزارش آقای ... عضو ممیز و او اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای ... دادیار دیوان عالی کشور اجمالا" مبنی بر اتخاذ تصمیم شایسته در مورد دادنامه شماره 15658/7/71 فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهند:
(دادنامه تجدیدنظر خواسته به جهات زیر مخدوش است : 1 رای دادگاه دقیقا" مشخص نیست که به نفع چه کسی صادر گردیده اگر به نفع شوهر مقتوله ( ... ) که اقامه قسامه نموده صادر شده است که طبق موازین فقهی (تحریرالوسیله ، ج 2، ص 534) و قانونی (ماده 261 قانون مجازات اسلامی ) زوج و زوجه در قتل عمدی نسبت به قصاص و عفو و اجرا هیچ گونه اختیاری ندارند، یعنی وراث محسوب نمی شود تا اقامه دعوی و قسامه نمایند و اگر منظور دادگاه حکم به قصاص متهم است بر اساس خواسته شوهر مقتوله ولایتا"عن ولده الصغیر که اولا" چرا حکم نموده بپرداخت دیه سهم صغیر توسط محکوم له و ثانیا" براساس موازین فقهی (تحریرالوسیله ، ج 2، ص 534مساله 15) در صورتی که ولی دم صغیر باشد صدور حکم قصاص بر اساس ولایت از طرف صغیر محل تامل است 2 اظهارات اولیه شوهر مقتوله و هکذا اظهارات پدر مقتوله حاکی است که مدعی فعلی که حکم به نفع او صادرشده یعنی ... " شوهرمقتوله " در اصل مدعی این بوده که همسرش رابطه نامشروع داردو خواسته او را طلاق بدهد بلکه انگیزه قتل توسط وی مطرح و به دیگران القاء شده ، حال چگونه شاکی شده بلکه اظهارات وی دو پهلو است ، گاهی دال بر این است که در صحنه قتل حضور داشته و شرکت در قتل داشته است و گاهی حاکی از این است که در هنگام قتل حضور نداشته و با توجه به شرط علم در قسامه چگونه قسم او پذیرفته " شده است." وی در جلسات بعدی و توسط وکیل مدافع خود اعلام داشته که متهم قبلا" از پدر مقتوله او را خواستگاری نموده که چون موافقت نشده تصمیم گرفته او را بکشد. در صورتی که چنین ادعایی حتی به وسیله والدین مقتوله تایید نشده است و با وجود این همه تعارض و تناقض در گفتار مشارالیه چگونه می توان گفت سوگند او واقعیت دارد. ضمنا" اظهارات متهم در جلسه دادگاه معلل و مدلل است به اینکه مدعی است.00" شوهر متقوله " به وی گفته ( تو قتل را قبول کن من در دادگاه رضایت می دهم ) و از طرفی ساعت ورود و خروج ... " شوهرمقتوله " به خانه پدر عیال خود و سایر قرائن حالیه و ... قرائن ظنیه ارتکاب قتل را متوجه وی نیز می سازد و به این ترتیب قرائن ظنیه معارض یکدیگر است و با توجه به اینکه خود وی در همین قضیه متهم است پذیرفتن قسامه وی خالی از اشکال نیتس 3 آنچه که از مجموع محتویات پرونده برمی آید این است که برای افراد فامیل محرز شده که مقتوله با داشتن شوهر مرتکب رابطه نامشروع شده و به این ترتیب اولا" به تعصبات دینی که این گونه اعمال را نوعا" موجب جواز بلکه وجوب قتل می دانند و ثانیا" موازین فقهی و شرعی و قانونی که رابطه نامشروع زوج و زوجه واجد شرایط احصان را در موارد خاص موجب ترتب قتل و اعدام دانسته و این فرهنگ در جامعه انتشار یافته است قویا" این احتمال را ایجاد می کند که قتل موضوع پرونده در اثر اعتقاد به مهدورالدم بودن متقوله صورت گرفته که در اینصورت طبق موازین فقهی (تحریر الوسیله ، ج 2، ص 511، مسئله 19و ص 554 مساله 6 و ماده 226 قانون مجازات اسلامی و غیره ) حداکثر دیه بزه ارتکابی ثبوت قتل عمد موجب قصاص وسیله متهم مشکل به نظر می رسد، بلکه ظاهر اصالتا"البرائه از این حیث حاکم است ، علی هذا چون جهت کشف حقیقت پرونده بدقت و بررسی بیشتری نیاز دارد، دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و رسیدگی مجدد آن به شعبه دیگر دادگاه کیفری یک محل یا شهرستان همجوار محول می گردد.
مرجع :
کتاب قتل عمد، جلداول ، تالیف یداله بازگیر،ازانتشارات ققنوس چاپ اول ،چاپ دیبا، سال 1376
76
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 571
تاریخ تصویب : 1371/09/24
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
حالات روانی متهم به علت استعمال مواد مخدریافشار فقر وگرفتاری درحدی نیست که موجب سلب اختیار و رافع تکلیف باشد قتل عمدی و اعتقاد به مهدورالدم بودن
