الزام به تنظیم سند و مطالبه باقیمانده ثمن
تاریخ رسیدگی : 7/9/1373 شماره دادنامه : 73/498/18
مرجع رسیدگی : شعبه 18 دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده ها :
1 ـ در تاریخ 14/2/1370 آقای محدود … دادخواستی به طرفیت آقای غلامرضا … به خواسته الزام خوانده به تنظیم سند یک باب منزل واقع در ( آدرس خواهان ) مستند به مبایعه نامه عادی مورخ 27/9/65 مقوم یازده میلیون و پانصد هزار ریال تسلیم داشته که رسیدگی به شعبه ششم دادگاه حقوقی مشهد ارجاع شده و به کلاسه 70/57 ثبت شده و به شرح دادخواست توضیح داده است که « خوانده به موجب مبایعه نامه عادی مورخ 27/9/65 یک باب منزل به مشخصات یاد شده را به مبلغ مرقوم به اینجانب فروخته که مقرر گردیده تا تاریخ 1/5/65 سند آن را به نام من تنظیم نماید متاسفانه با مراجعات مکرری که نموده ام حاضر به ایفای مندرجات مبایعه نامه در جهت تنظیم سند نشده حال چون حق بنده در مظان تضییع قرار گرفته بدین جهت مبادرت به تقدیم دادخواست رسمی نموده تقاضای رسمی نموده تقاضای احضار و رسیدگی و صدور حکم به محکومیت خوانده مبنی بر تنظیم سند منزل مورد بحث را دارد » دادگاه مرجوع الیه ضمن تعیین وقت طرفین را برای رسیدگی دعوت نموده است .
2 ـ در تاریخ 22/4/70 آقای غلامرضا … به وکالت از آقای غلامرضا… دادخواستی به طرفیت آقای محمد … به خواسته دعوی تقابل در پرونده 70/57 شعبه ششم حقوقی یک مشهد به مطالبه مبلغ شش میلیون و پانصد هزار ریال باقیمانده وجه منزل به شرح متن دادخواست تسلیم داشته که به کلاسه 70/175 شعبه ششم ثبت شده و به شرح دادخواست توضیح داده است که : « خوانده به موجب مبایعه نامه مورخ 27/9/65 منزل واقع در خیابان ضد متعلق به موکل را با شرایط مندرج خریده که مبلغ 5800000 ریال پول و منزل واقع در آب و برق را در عوض به موکل بدهد چون منزل واقع در کوی آب و برق فاقد سند بوده و موکل حاضر به قبول آن نشده منزل مورد بحث را طبق مبایعه نامه مورخ 27/9/65 به شخصی به نام محمد … فرزند به مبلغ 5500000 ریال فروخته و پول آن دریافت داشته است از مبلغ 11300000 ریال پرداخته و 6500000 ریال دیگر باقیمانده که با وجود تصرف منزل تا کنون از پرداخت آن خودداری نموده است با اینکه منزل واقع در خیابان ضد از تاریخ وقوع معامله چند برابر ارزش پیدا کرده و خوانده به علت نپرداختن قسمت اعظم ثمن معامله شرعاً و قانوناً محق به تصرف منزل نبوده و نیست و پول منزل کوی آب و برق بایستی در همان تاریخ و یکصد هزار تومان باقیمانده دیگر نیز در تاریخ 1/5/66 به موکل پرداخت می شد علیهذا استدعا دارم اصل باقیمانده پول موکل را بعد از مدت چهار سال به مبلغ ششصد و پنجاه هزار تومان پرداخت نماید و با وجود اینکه منزل کوی آب و برق توسط خریدار توسط خریدار آقای محمد امین … انجام یافته و توسط نامبرده با اشخاص دیگر معامله شده و در صورتی که لازم باشد جهت صدق عرایضم به تحقیق و معاینه محل استناد میگردد و با وجوده اینکه عمل خوانده از مصادیق بارز کلاهبرداری است فعلا از تعقیب نامبرده خودداری شده است استدعای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت مبلغ خواسته را دارم » دادگاه مرجوع الیه بروز پرونده اصلی طرفین نزاع برای رسیدگی دعوت شوند و حسب دستور دادگاه اقدام گردیده است روز 14/5/1370 جلسه دادگاه با حضور خواهان اصلی و وکیلی خوانده تشکیل شده و خواهان اظهار داشته خوانده منزل خیابان ضد را به من فروخته باید سند آن را به نام منتقل کند تا ثمن این خانه که وجه نقد بوده و یک باب منزل در کوی آب و برق خوانده شده که مبلغ یکصد هزار تومان فقط پیش من مانده است تقاضای صدور حکم به نفع خود دارم آقای … وکیل خواهان تقابل اظهار داشت همانطوری که در دادخواست به عرض رسیده منزل واقع در کوی آب و برق تحویل موکل نشده و معامله آقای غضنفر با آقای محمد امین … بدون اطلاع موکل انجام شده و اصل قولنامه حاضر است ارائه می شود آقای غضنفر فقط چهار صد و هشتاد هزار تومان یعنی کمتر از نصف پول منزل را به موکل داده و حضور پنج سال است کل منزل را در تصرف دارد و مبلغ خواسته که پول منزل آب و برق به اضافه یکصد هزار تومان باقیمانده می باشد و حداقل استحقاق موکل است و گرنه شرعاً چون آقای غضنفر منزل معوض را بدون اجازه موکل به دیگری واگذار کرده دیگر حقی به منزل خیابان ضد ندارد و تقاضای محکومیتی خوانده را نموده است خواهان اصلی اعلام کرده خانه ای که به آقای امین … فروخته ام غیر از خانه ای است که به من خوانده فروخته و آقای عباس … شاهد معامله بوده و آقایان عباس علی … ویوسف علی … شاهد می باشند آقای … عین قولنامه تنظیمی ارائه می شود عیناً همان منزلی است که با موکل قولنامه شده است سپس دادگاه اخذ توضیح از طرفین در مورد پلاک اصلی و فرعی مورد معارضه و اجاره خط آستان قدس رضوی در مورد منزل خیابان ضد را ضروری دانشته و با ذکر در اخطاریه وکیل خواهان دعوی تقابل مبنی بر ارائه اجاره خط عرصه طرفین برای رسیدگی و اخذ توضیح دعوت نموده است و در روز 29/8/70 جلسه دادگاه با حضور خواهان اصلی و وکیل خوانده اصلی و خواهان تقابل تشکیل شده خواهان فتوکپی سند اجاره شماره 29391 ـ 29/5/64 دفترخانه شماره 61 مشهد را تسلیم نموده اظهار داشته که مربوط به پلاک 20389 فرعی از 1232 اصلی بخش 9 مشهد اراضی الندست جنب کوی شیرخوارگاه قسمتی از قطعه 148 مس باشد و منزل دیگر سند ندارد و از اراضی نه دره بالاتر از کال می باشد سند عادی آنهم دست من نیست دست آقای اسمعیلی داده ام فتوکپی آن را دام بعداً تقدیم می کنم وکیل خواهان اصلی لازم دانسته و قرار استماع شهادت شهود صادر نموده است و طرفین را برای تحقیق از شهود دعوت نموده و ضمناً از اداره آستان قدس رضوی استعلام نموده که با انتقال عرصه پلاک 20389 فرعی از 232 اصلی بخش 9 شهد موضوع سند رسمی شماره 29391 ـ 29/5/64 موافقت دارد یا خیر آقای غضنفر به ضمیمه لایحه ای که به شماره 1129 ـ 30/8/70 ثبت شده فتوکپی قولنامه مورخ 20/7/1364 تنظیمی بین او و آقای حسنعلی … تنظیم شده و در ظهر آن خانه مورد قولنامه را به آقای اسمعیلی … فروخته است تسلیم داشته است و اداره ارضی شهری آستان قدس طی نامه شماره 4466/7/130/120 ـ 12/2/71 اعلام نموده است . « … در صورت ارائه استعلام انتقال از طریق یکی از دفاتر رسمی مانعی ندارد » و در تاریخ 3/4/71 جلسه دادگاه با حضور خواهان اصلی و وکیل خوانده اصلی تشکیل شده و از دو نفر گواهان خواهان به نام آقایان عباس علی … و محمد … تحقیق نموده سپس دادگاه برای اخذ توضیح درباره منازل مورد ادعای خواهان اصلی و اینکه کدامیک از دو منزل فروخته شده مقرر داشته است بین طرفین مواجهه دده شده و به همین منظور با تعیین وقت طرفین را دعوت کرده است و در تاریخ 3/8/71 جلسه دادگاه با حضور طرفین وکلای آنان تشکیل شده است ( … با تسلیم فتوکپی وکالتنامه شماره 1504 خود را به سمت وکیل آقای محمد … معرفی کرده است و در جلسه حضور دارد ) و پس ا استماع اظهارات آنان دادگاه با توجه ماده 28 قانون دادگاههای عمومی قرار معاینه و تحقیقات عمومی صادر نموده تا معلوم شود خانه کوی آب و برق میلان زلزله شناسی را در حال حاضر چه کسی متصرف است و منزل را از کسی خریده یا مستاجر است و بهای را بچه کسی پرداخت می کند و در تاریخ 8/10/71 جلسه دادگاه با حضور وکیل خواهان تقابل و همچنین خواهان اصلی و نماینده وکیلی او تشکیل شده و سپس اجرای قرار به عهده آقای دادرس دادگاه محول شده و پس از اجرای قرارهای صادره دادگاه طرفین را برای ملاحظه صورت جلسات تحقیق و معاینه محلی دعوت نموده است و در روز 4/3/72 جلسه دادگاه با حضور وکلای طرفین تشکیل شده و پس از استماع اظهارات و توضیحات آنان دادگاه تحقیق از آقای محمد امین را ضروری دانسته ضمن وقت و دعوت وکلای طرفین در اخطاریه وکیل خواهان تقابل قید نموده که آقای محمد امین را روز جلسه به دادگاه بیاورد و در تاریخ 8/8/72 جلسه دادگاه با حضور وکلای طرفین تشکیل شده و پس از تحقیق از آقای محمد … و استماع توضیحات آقای … وکیل خواهان تقابل اخذ توضیح آقای … درباره چگونگی معامله و تحویل خانه و فروش آن به آقای
… درباره چگونگی معامله و تحویل خانه و فروش آن به آقای محمد … ضروری دانسته است و ضمن تعیین وقت طرفین را برای اخذ توضیح از آقای مقدم دعوت کرده است آقای … وکیل خواهان تقابل لایحه ای داده که به شماره 865 ـ 11/8/72 ثبت شده و توضیحاتی داده است در تاریخ 26/11/72 جلسه دادگاه با حضور وکلای طرفین و آقای اسمعیلی خوانده اصلی تشکیل شده و پس از ادعای توضیحات آنان دادگاه رای تجدید نظر خواسته را به شرح زیر صادر نموده است : « در خصوص دعوت آقای غضنفر به طرفیت … اسمعیلی به خواسته صدور حکم بر الزام خوانده به تنظیم سند رسمی یک باب منزل موضوع قولنامه مورخ 27/9/65 و دعوت آقای … به طرفیت آقای … غضنفر به عنوان تقابل بر مطالبه شش میلیون و پانصد هزار ریال باقیمانده وجه منزل موضوع قولنامه فوق الذکر که صحت و اصالت آن به تایید طرفین نزاع رسیده و حکایت دارد از اینکه یک باب منزل واقع در خیابان ضد موضوع سند رسمی 29391 ـ 29/5/64 توسط آقای غلامرضا … به آقای غلامرضا… به آقای غضنفر به مبلغ یک میلیون و یکصد و سی هزار تومان فروخته شده و مبلغ چهارصد و هشتاد هزار تومان از ثمن معامله طی سه فقره چک به آقای اسمعیلی پرداخت شده قرار شده یک باب منزل واقع در کوی آب و برق میلان زلزله شناسی به مبلغ پانصد و پنجاه هزار ریال تومان باب ثمن اضافه مبلغ یک صد هزار تومان در موقع تنظیم سند رسمی بابت باقیمانده ثمن به آقای اسمعیلی پرداخت شود که از ناحیه آقای… غضنفر دلیلی بر تحویل منزل فوق الذکر یا وجه آن به آقای اسمعیلی اقامه نشده و نیز مبلغ یکصد هزار تومان باقیمانده ثمن که بابت تنظیم سند بوده به آقای اسمعیلی پرداخت نشده علیهذا دعوی خواهان اصلی به استناد مواد 1284 و 1291 و 1259 قانون مدنی وارد ثابت است و حکم به تنظیم سند رسمی منزل خیابان ضد موضوع قولنامه فوق الذکر طبق شرایط آن توسط خوانده در حق خواهان دعوی اصلی صادر و اعلام میگردد و دعوی خواهان تقابل ( آقای اسمعیلی … ) علیه خوانده ( آقای … غضنفر ) مبنی بر مطالبه مبلغ شش میلیون پانصد هزار ریال نیز به استناد قولنامه فوق الذکر و ماده 357 قانون آیین دادرسی مدنی ثابت و وارد است و حکم به پرداخت مبلغ خواسته توسط خوانده در حق خواهان صادر و اعلام میگردد این احکام ظرف بیست روز قابل تجدید نظر در دیوان عالی کشور است » و پس از ابلاغ رای آقای … به وکالت از آقای غضنفر به طرفیت آقای اسمعیلی … نسبت به داد نامه صادره آن قسمت که محکومیت او صادر شده تقاضای تجدید نظر خواهی نموده و پس از توضیحاتی نقض دادنامه نموده است و با ارسال نسخه دوم دادخواست جهت تجدید نظر خوانده وکیل مشار الیه نیز با ارسال لایحه ای که به شماره 121/50 ـ 27/2/73 ثبت شده تقاضای ابرام دادنامه را نموده است با وصول پرونده به دیوانعالی کشور به کلاسه بالا ثبت و جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است دادخواست و لایحه جوابیه هنگام شور قرائت خواهد شد .
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای… عضو ممیز و بررسی اوراق پرونده نسبت به دادنامه های شماره 973/52 و 974/53 ـ 16/12/1372 تجدید نظر خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد :
رای
از ناحیه تجدید نظر خواه در این مرحله از رسیدگی ایراد و اعتراض موثر و موجهی که با یکی از شقوق ماده 10 قانون تجدید نظر آراء دادگاهها مصوب مرداد 1371 منطبق بوده و نقص دادنامه تجدید نظری را ایجاب نماید به عمل نیامده است و از طرفی دادنامه تجدید نظر خواسته موجها و مستدلا اصدار یافته و از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی هم فاقد اشکال موثر است علیهذا دادنامه مزبور مستنداً به ماده سه و بند یک ماده پنج قانون فوق الذکر ابرام می شود .
مرجع : کتاب قانون مدنی در آئینه آراء دیوان عالی کشور - ادله اثبات دعوی – به اهتمام یداله بازگیر – چاپ اول – چاپ گیتی – 1380 – انتشارات فردوسی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 498
تاریخ تصویب : 1373/09/07
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
خلع ید فرع بر غاصبانه بودن است و ید متصرف (خواندگان ) بر اساس اسناد عادی فروش پلاک ثبتی مورد دعوی و به اذن خواهان بود به علت پائین بودن بهره هوشی امکان مغبون شدن او در تصمیم گیری های مالی زیاد است بنابراین در امور مهم زندگی از جمله امور مالی قادر به تصمیم گیری نمی باشد
