امضایی که در روی نوشته یا سندی باشد بر ضرر امضاء کننده دلیل است
تاریخ رسیدگی: 21/5/72 شماره دادنامه : 294/3
مرجع رسیدگی: شعبه سوم دیوان عالی کشور
خلاصه جریان پرونده:
در تاریخ 25/7/70 آقای بیگ علی … دادخواستی به طرفیت آقای ابوالفضل مبنی بر الزام خوانده به انتقال رسمی یک دستگاه ساختمان به پلاک 691 فرعی از 81 اصلی مقوم به مبلغ 14500000 ریال به دادگاه حقوقی یک ساوه تسلیم و توضیح داده به موجب قولنامه مورخه 23/1/69 خانه را از خوانده خریداری و قسمت عمده ثمن را پرداخت کرده ام فقط 200 هزار تومان باقیمانده که حاضر به پرداخت می باشم لکن خوانده به تعهد خود عمل ننموده و از انتقال رسمی ملک امتناع می ورزد و تقاضای صدور حکم به شرح فوق را دارد و فتوکپی مستندات و اظهار نامه های ارسالی و برای خوانده را ضمیمه نموده است خواهان شرح لوایح تقدیمی اضامه می کند : خوانده به موجب اجازه نامه مورخ 16/2/70 مورد معامله را از اینجانب اجاره کرده و برای فک رهن اقدامی به عمل نیاورده برای پرداخت بیعانه خانه کوچکی به مبلغ هشت میلیون ریال به ایشان داده بودم به تاریخ 16/1/70 نامبرده اظهار داشت تا وجه چک را وصول نکند در دفترخانه حاضر نخواهد شد بر این اساس من هم در روز مقرر در دفاتر اسنادرسمی حاضر نشدم و اگر حاضر می شدم تنظیم سند مقدور نبوده زیرا فک رهن به عمل نیامده بوده خوانده ضمن تقدیم چند فقره فتوکپی مدارک از قبیل گواهی دفترخانه و قبوض مفاصا حساب شهرداری و دارائی پاسخ بود برایش اظهار نامه فرستادم که یا پول را کلاً بپردازد یا بیا پولت را بگیر زیرا معامله فسخ شده پول ایشان نزد من امانت است ، در روز مقرر یعنی
15/1/70 طبق تعهدی که داشته به دفترخانه تعیین شده مراجعه کردم خواهان نیامد مدارک نیز کامل بود و از سر دفتر گواهی گرفتم که به این دلیل نیز معامله فسخ شده به عنوان فک رهن ووثیقه بانک مسکن بوده و معامله بر عین مرهوفه که متعلق حق دیگری است قانوناً ممنوع است و تقاضای رد دعوی را دارد آقای صالح وکیل دادگستری به وکالت از خوانده وارد دعوی شده و مطالبی در دفاع از موکل خویش عنوان و اظهار داشته مستند دعوی قرارداد فروش بوده و عقد بیع واقع نشده ایجاب قبول در بین نبوده و قبض و اقباض مبیع و ثمن صورت نگرفته به علاوه برای طرفین در قرارداد حق انصراف منظور شده و عدم حضور خواهان در دفتر اسناد رسمی به منزله انصراف از خرید خانه است و از طریق قیمت ملک در حال حاضر بیش از یک میلیون ریال تومان متری حساب شده و موکل به نحوه فاحش مغبون شده است دادگاه پرونده کیفری مورد استناد را مطالبه و ملاحظه و با توجه به مفاد مبایعه نامه که مصون از ایراد مانده و اخذ قسمت اعظم ثمن و اسقاط کافیه خیارات از جمله خیار غبن و قبول مالکیت خواهان در منزل مورد بحث به شرح پرونده کیفری دعوی را وارد تشخیص و به صدور حکم بر الزام خوانده و انتقال رسمی رقبه مور دعوی پس از تهیه مقدمات از جمله فک رهن ، به خوانده در قبال دریافت مابقی ثمن اظهار عقیده می نماید لازم به توضیح است که خواهان با ارائه تصفیه حساب با بانک مرتهن اظهار داشته با پرداخت باقیمانده وجه از ملک فک رهن به عمل آورده و این شعبه برابر دادنامه شماره 707 /3 ـ 3/10/71 در مقام رسیدگی به اعتراض خوانده با توجه به اینکه عقد جعاله با پرداخت باقیمانده دین فسخ و اقاله شده و از این جهت اشکال نظریه مرتفع گردیده اما به لحاظ اینکه اجاره نامه مورخ 16/2/70 که به عنوان دلیل از سوی خواهان به دادگاه ارائه گردیده متعاقب انقضاء مهلت تنظیم سند رسمی معامله (15/1/70 ) تنظیم و مشمول به اقرار صریح ضمنی آقای ابوالفضل… مبنی بر خرید خانه وسیله خواهان است و از این حیث در دعوی موثر می باشد ضرورت داشته فتوکپی مصدق آن به خوانده دعوی ابلاغ و مدافعات وی در قبال مندرجات اجاره نامه استماع و با توجه به نتیجه حاصله اظهار نظر به عمل می آید و چون به این تکلیف قانونی عمل نشده ب لحاظ نقض تحقیقات نظریه نتفیذ نگردیده است. پس از وصول پرونده دادگاه رونوشت اجاره نامه فوق الذکر را به خوانده ابلاغ نموده و آقای … وکیل آقای جوان به شرح لایحه تقدیمی توضیح داده اجاره نامه استنادی خواهان ساختگی و جعلی است و با همدستی خواهان و آقای حسین… مسئول بنگاه معاملات ملکی ساخته شده به این ترتیب که مسئول بنگاه یک برگ کاغذ را که قسمتی چاپی و بعضی جاهای سفید بوده به موکل ارائه داده و از وی خواسته آن را امضاء کند با این عنوان که کاغذ مذکور قولنامه دیگری است که به نفع او نوشته شده و برادرزاده اش مسلم است که هر دو بی سواد بی اطلاع بوده اند آن را امضاء می کنند و بعد از مدتی متوجه می شوند که آن ورقه به عنوان اجاره نامه نوشته شده و آقای… به استناد آن مطالبه مال الاجاره کرده و همان موقع هم موکل به عنوان اینکه اجاره نامه ساختگی است مراتب را به دادگاه منعکس کرده و اصولاً مندرجات اجاره نامه از قبیل پرداخت مبلغ 80 هزار تومان به عنوان قرض الحسنه از طرف موکل به آقای… و غیره بی اساس است و فتوکپی نامه مورخه 17/10/70 آقای جوان خطاب به دادگاه عمومی را که به شرح شده اجاره نامه ای در بین نبوده و او به علت بیسوادی و به تصور آنکه قولنامه ای را که جدیداً به نفع او تنظیم شده امضاء می کند ورقه را امضاء کرده آقای نوروزی خواهان دعوی نیز اظهارات وکیل خوانده را مردود دانسته و اظهار داشته آقای هم آقای نوروزی و هم برادرزاده او به قرار اجاره را امضاء کرده اند و مسئله جعل و فریب در بین نبوده است لازم به توضیح است که وکیل خوانده پذیرفته است که موکل ذیل قرارداد اجاره را امضا کرده است النهادیه متن قرارداد مجعول است . دادگاه به لحاظ اینکه اجاره نامه مورد بحث در جلسه اول دادرسی به نظر خوانده متعاقباًوکیل وی رسیده و هیچکدام تا تاریخ 24/1/72 ادعا وی ار از جمله ادعای جعل نسبت به آن نداشته اند و بدین ترتیب ادعای جعل خارج از موعد قانونی به عمل آمده و اصولاً مدعی جعل دلیلی بر مجهول یا سفید امضاء بودن قرارداد ارائه نداده و از طرفی امضاء ذیل آن را پذیرفته است منتسب به خود دانسته در این صورت رسیدگی به اصالت یا عدم اصالت سند مذکور خدشه ای بر عقد بیع که قانوناً تحقق یافته وارد نمی باسد . لذا ضمن ادعای جعل کفایت رسیدگی را اعلام و خلاصه « به شرح زیر رای صادر می نماید : با توجه به احراز مالکیت خوانده به موجب گواهی اداره ثبت اسناد و مندرجات مبایعه نامه عادی مورخ 23/11/69 که از تعویض مصون مانده اظهارات خوانده به شرح صورت جلسه مورخه 12/9/70 که حاکی از قبول قولنامه استنادی و دریافت قسمت عمده ثمن است و طرفین خیار غبن را برابر بند 5 مبایعه نامه ساقط کرده اند و ادعای جعلنیز بنابر آنچه گذشته مردود است به علاوه خدشه ای بر عقد بیع که صحت تحقیق یافته وارد نمی سازد و به شرح پرونده کیفری نیز خوانده به مالکیت خواهان نسبت به منزل مورد دعوی اعراف نموده و با عنایت به فک رهن از منزل دعوی را وارد تشخیص و حکم الزام خوانده (آقای ابولفضل)به انتقال رسمی شش دانگ پلاک مورد بحث در حق آقای نوروزی در قبال دریافت مبلغ دو میلیون ریال ما بقی ثمن صادر می نماید وکیل خوانده درخواست تجدید نظر نموده و اعتراضات وی تکرار مطالبی است که در جلسات دادرسی عنوان شده دادگاه رای صادره را صحیح دانسته و پرونده جهت رسیدگی مجدداً به این شعبه ارسال گردیده است لایحه اعتراف هنگام شور قرائت خواهد شد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزاریش آقای… عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهند:
رای
اعتراضات وکیل تجدیدنظر خواه نسبت به دادنامه شماره 14 ـ
26/1/72 صادره از دادگاه حقوقی یک شهرستان ساوه موثر و موجه نیست و موجب نقض دادنامه تجدید نظر خواسته نمی باشد و نظر به اینکه آقای وکیل خوانده (تجدید نظر خواه ) که نسبت به سند عادی اجاره مورخ 16/2/70 به شرح مندرجات لایحه تقدیمی ثبت شده به شماره 29 ـ 24/1/72 خارج از مهلت قانونی ادعای جعلیت کرده دلائل جعلیت را هم ابراز نکرده طی همین لایحه صحت امضا منتسب به موکل خود را ذیل اجاره نامه عادی مورخ 16/2/70 تصدیق و تایید کرده و نظر به اینکه طبق ماده 1301 قانون مدنی امضائی که در روی نوشته یا سندی باشد بر ضرر امضا کننده دلیل است و مدلول اجاره نامه هم بر اقرار صریح و ضمنی آقای ابوالفضل… دایر بر خرید خانه توسط آقای… دلالت دارد و نظر به اینکه مرهونه بودن خانه ثابت نیست و طبق محتویات پرونده خانه پلاک 691 فرعی از 81 اصلی به موجب سند رسمی در ارتباط با عقد جعاله فیمابین آقای ابوالفضل و بانک مسکن ساوه مقید بوده و با پرداخت بقیه این ناشی از جعاله توسط آقای بیک علی… جعاله طبق نامه 1751 ـ 5/10/71 بانک فسخ و اقاله شده است بنا به مراتب و با عنایت به سایر اوراق و مدارک ابرازی خواهان دادنامه تجدید نظر خواسته نتیجتاً و قطع نظر از کیفیت صحیح و بلااشکال و با موازین قانونی مطالبت دارد و بالنتیجه تایید و ابرام می شود.
مرجع : کتاب قانون مدنی در آئینه آراء دیوان عالی کشور - ادله اثبات دعوی – به اهتمام یداله بازگیر – چاپ اول – چاپ گیتی – 1380 – انتشارات فردوسی
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 294
تاریخ تصویب : 1372/05/21
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
امضاء هرکس در ذیل هر سندی علیه امضاء کننده آن دلیل بوده بنابراین ادعای اینکه مورد اجاره تجاری بوده و با موافقت و رضایت ضمنی تجدید نظرخوانده صورت گرفته محتاج اثبات و دلیل است ادعای اشتباه در مورد اقرار چون مستند به دلایل کافی ( وصیت نامه و اوراق فروش) می باشد موجه و وارد به نظر می رسد
