معاوضه عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین مالی می دهد و از طرف دیگر مالی می گیرد
تاریخ رسیدگی : 16/8/73
شماره دادنامه : 434/21
مرجع رسیدگی : شعبه 21 دیوانعالی کشور
گزارش جریان پرونده :
آقای (ص ) بطرفیت آقای (ع ) دادخواستی بخاستاه صدور حکم بر ابطال نوشته های عادی مورخ 15/5/70 مقوم به دو میلوین ویکصد هزار ریال تسلیم واظهار داشته بر اثر بی اطلاعی اینجانب از کم و کیف موقعیت ونتیجتا" ارزش موردمعاوضه با صحنه سازی خواندهمعاوضه نامه تنظیم و پس از بررسی اینجانب در کم وکیف آن روشن گردیدهیچگونه تناسبی بین کم و کیف موارد معاوضه وجود ندارد و بهیچ وجه عوض راکه خوانده می خواهد بدهد قابلیت وتناسب با معوض ندارد بهمین لحاظ پس از اطلاع از مراتب اعلام فخس نمودنم ولیکن خوانده توجه نکرده و حاضر به استردادنمی باشد و اظهرانامه نیز به وی ابلاغ گردید اینک بشرح خواسته رسیدگی و صدور حکم موردتقاضا می باشد آقای ... بوکالت از خواهن در دادرسی وارد خوانده طی لایحه واعلام نموده که یکی از دو نسخه قباله جعلی است البته دو نسخه قباله بین ما رد وبدل شده ودو تا را امضاء کردیم اما نویسنده هر دو قبال یکی بوده است لکن قباله ای که اخیرا" ارائه شده نویسنده آن همانی نیست که قباله دیگر را نوشته وامضای مرا از روی قباله بر روی این سند جعل کرده اند که تقاض دارم از سه نفر گواه اینجانب در مورد جعلیت تحقیق بعمل آید وکیل خواهان اظهار نموده چنانچه ادعای خواهان صحت داردنسخه های اصلی که نزد خودش می باشد ارائه نماید تا مورد تطبیق قرار گیرد موکل با استفاده خود زا سند باقی ودرخواست رسیدگی و صدور حکم را دارد دادگاه قرار استماع شهادت گواهان خواهان را صادر تا خوانده نیز گواهان معارضی خورامعرفی و بوکیل خواهان اخطار شده که مسجلین ذیل قردراد را در دادگاه حاضرنماید در جلسه مربوط وکیل خواهان دو نفر از گواهان را معرفی واظهار نموده دو نفر دیگر در مسافرت بوده اندکه به محض مراجعت از مسافرت معرفی خواهند شد که پس از تحقیق ازگواهان تعرفی شده خوانده اظهار داشت من پنج جریب زمین بخواهان داده ام پانصد متر باغ گرفته ام و باغ را که تحوی لگرفتم باغبان او شاهد بوده وکیل خواهان اظهار می دارد خوانده که می گوید پنج جریب زمین داده زمینش در کجا است ارائه نماید زمینی را که ایشان می گوید در تصرف خودش می باشد و اینکه می گوید یکی قولنامه داده یکی گرفته قولنامه خودش را پس از فسخ گرفته است دادگاه قرار معاینه وتحقیق محلی جهت بررسی وضعیت محل و نحوه تصرف طرفین در زمینهای مورد معاوضه را صادر و اجراء سپس طی دادنامه شماره 1775-28/10/72 باستدلال اینکه براساس اظهارنامه پیوست دادخواست واظهارات و توضیحات طرفین و صورتمجلس معانیه و تحقیق محلی قراردادمنعقده بین طرفین معاوضه بوده و حسب ماده 464 قانون مدنی معاوضه عقدی است که بموجب آن یکی از طرفین مالی می دهدو طرف دیگر مالی می گیرد و این امر صورت نگرفته و همان زمیان فسخ شده دعوی خواهان را مورد پذیرش قرار داده و حکم بر ابطال قراردادهای عادی مورخ 15/5/70 صادر که این رای در14/12/72 بخوانده ابلاغ و در25/12/72 نسبت به آن تجدیدنظرخواهی وتبادل لوایح انجام پرونده باین شعبه ارجاع می گردد.
بسمه تعالی
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده لوایح طرفین و دادنامه شماره 1775-72 فرجامخواسهت مشاوره نموده چنین رای می دهند:
نظرباینکه اولا"- درذیل قرداردادمورخ 15/5/70(برگ دوم پرونده ) قید گردیده : (معامله با رضای طرفین دانسته و فهمیده انجام گرفته و صیغه شرعی جاری شد.) و در برگ اول مستند دعوی هم ذیلا" اضافه شده : (معامله با توافق طرفینانجام گرفت ) و قید و شرطی در قرارداد مبنی بر ارجاع امر بکارشناس جهت تقوم موضوع قرارداد به کیفیتی که در اظهارنامه منعکس و ادعا گرددیه ملاحظه نمی شودودادگاه در اینخصوص توضیحی از خواهان نخواسته ثانیا":خواسته دردادخواست : (ابطال نوشته های عادی بوده و درشرح دادخواست هم بطلان قراردادها ادعا شده لیکن در اظهارنامه (فسخ معامله ) ادعا گردیده و با توجه به اختلاف این عنوان و آثار حقوقی مترتب بهر یک از این دو دادگاه نه تنها توضیحی در این رابطه از خواهان اخذ ننموده بلکه با آنکه در ذیل دادنامه استدلال نمده : برابر اظهارات گواهان در دادگاه و معاینه محل و تحقیقات محلی همان زمان اعلام فسخ شده ... ) با اینحال حکم بابطلا قراردادعاید صادر نموده است که بااین کیفیت دادنامه تجدیدنظرخاسته واجد ایراد قضائی بوده و اقتضاء داشته دادگاه بدوا" در مورد ادعا وخواسته خواهان (بطلان قراردادیافسخ آن ) و نیز علی فرض اینکه منظو روی فسخ قرارداد باشد در مورد مستند وی ومبنای فسخ (نوع خیار) توضیح اخذ و سپس با توجه بمقررات قانونی و مبانی حقوقی نسبت به آن رسیدگی واتخاذ تصمیم نماید بنابراین دادنامه تجدیدنظرخواسته نقص و پرونده جهت رسیدگی مجدد مستندا" به بند د ماده 60 قانون تجدیدنظر آراء دادگاهها به شعبه دیگر دادگاه حقوقی یک خمینی شهر ارجاع می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آراء دیوان عالی کشور- خیارات واحکام راجع به آن - به اهتمام یداله بازگیر - انتشارات فردوسی - چاپ اول 1379 - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 434
تاریخ تصویب : 1373/08/16
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دادگاه با توجه به تعهد رسمی نظر خود را بر فسخ معامله اعلام نموده است خوانده اظهارات خواهان راجع به انجام معاوضه منزل با قطعه زمین و دادن دو فقره چک وهشتصد هزار تومان سفته و رسید مدرکیه منتسبه را مورد تائید قرار داده است
