قانون مالیات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض
فصل اول - ارث
ماده 1 - هر گاه در نتیجه فوت شخصی اعم از فوت حقیقی یا فوت فرضی
اموالی ارثا به کسی برسد طبق مقررات ذیل مالیات گرفته خواهد شد:
ماده 2 - اموال مشمول مالیات ارث عبارت است از کلیه ماترک متوفی اعم
از منقول یا غیر منقول و مطالبات وصولی پس از وضع بدهی های محققه متوفی و
هزینه هایی که در حدود عرف و عادت برای کفن و دفن متوفی و نظایر آن لازم
است .
تبصره 1 - مقصود از بدهی های محققه بدهی هایی است که طبق مدارک قانونی
قابل پرداخت باشد.
تبصره 2 - اگر متوفی تاجر باشد در صورتی می توانند بدهی های او را از
ماترک کسر کنند که بدهی های مزبور در دفاتر تجارتی متوفی ثبت شده باشد.
تبصره 3 - بدهی که متوفی به وراث خود دارد ولو آنکه مستند به مدارک
قانونی هم باشد برای تعیین مالیات از ماترک کسر نخواهد شد. به استثنای
نفقه ایام معدوده و مهریه زوجه در صورتی که پرداخت نشده باشد.
ماده 3 - مکلفین پرداخت مالیات نامبرده در ماده اول وراث متوفی هستند.
وراث از نظر این قانون به سه طبقه تقسیم می شوند:
1 - وراث طبقه اول .
2 - وراث طبقه دوم .
3 - وراث طبقه سوم و بالاتر.
ماده 4 - وراث طبقه اول عبارتند از پدر و مادر و فرزندان و نواده و
شوهر و زن وراث طبقه دوم عبارتند از اجداد و برادر و خواهر و اولاد آنها.
وراث طبقه سوم عبارتند از عمو و عمه و دایی و خاله و اولاد آنها و بالاتر.
ماده 5 - اشخاصی که خود را وارث متوفی می دانند باید در ظرف دو ماه از
تاریخ اطلاع از فوت مورث خود اظهارنامه که حاوی صورت کلیه دارایی متوفی و
مطالبات و بدهی های او باشد با مدارک لازمه برای اثبات آنها به اداره مالیه
صلاحیت دار تسلیم نماید و ضمنا قیمت تخمینی ماترک را در آن بنویسد.
تبصره - قیمت اثاثیه خانه مسکونی متوفی اعم از اینکه خانه ملکی یا
اجاری باشد مقطوعا از قرار 15 درصد قیمت خانه تعیین خواهد شد.
ماده 6 - اداره مالیه اظهارنامه را از نظر تعیین صحت اقلام دارایی و یا
مطالبات و یا بدهی ها و یا ارزش اموال مورد رسیدگی قرار داده و هر گاه
تمام یا قسمتی از آن را صحیح نداند نظر خود را با ذکر دلایل کتبا به مودی
اخطار و ابلاغ می نماید که اگر واخواهی دارد در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ
واخواهی خود را با ذکر ادله مستقیما یا به وسیله پست سفارشی و یا تلگراف
به اداره مالیه تسلیم نماید و در صورت تسلیم صریح مودی به تشخیص مالیه یا
ندادن واخواهی در ظرف مدت مقرر نظر مالیه قطعی شده و طبق آن مالیات
قانونی وصول خواهد شد مگر آنکه معلوم شود در محاسبه اشتباه شده است .
ماده 7 - چنانچه مودی به تشخیص مالیه تسلیم نشود و در ظرف مدت مقرر
واخواهی دهد و پس از دادن واخواهی موافقتی بین مودی و مالیه حاصل نگردد
واخواهی به کمیسیون تشخیص مالیات بر درآمد ارجاع خواهد شد کمیسیون پس از
تحقیقات لازمه رسیدگی کرده رای خواهد داد.
رای کمیسیون پس از ابلاغ به طرفین قطعی و لازم الاجرا است مگر در مواردی که
مابه الاختلاف بین مالیات تشخیص شده از طرف کمیسیون و مبلغی که مورد تصدیق
مودی یا مطالبه مالیه است بیش از پنج هزار ریال باشد که در این صورت
طرفین می توانند در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای کمیسیون به محکمه تجدید
نظر دیوان محاکمات مالیه مراجعه نمایند.
هر گاه مراجعه به محاکمات مزبور از طرف مودی به عمل آید مشارالیه باید
قبلا وجه مابه الاختلاف را در صندوق وزارت مالیه بسپارد و یا ضامن معتبر
بدهد.
ماده 8 - اگر وراث در ظرف مدت مقرر در ماده 5 از دادن اظهارنامه
خودداری نمایند مالیات راسا از طرف مالیه طبق تحقیقاتی که به عمل خواهد
آمد تعیین و به مودی ابلاغ می شود.
اگر مودی در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ به تشخیص مالیه واخواهی نداد
مالیات تشخیص شده قطعی و وصول خواهد شد.
در صورت دادن واخواهی طبق ماده (7) عمل می شود.
ماده 9 - مالیات نسبت به سهم الارث هر یک از وراث گرفته خواهد شد. اگر
سهم الارث هر یک از وراث 25 هزار ریال کمتر باشد از پرداخت مالیات معاف و
در صورت تجاوز از این مبلغ طبق نرخهای ذیل مالیات اخذ خواهد شد:
الف - طبقه اول - از 25 هزار و یک ریال تا 75000 ریال یک درصد نسبت
به مازاد بیست و پنج هزار ریال .
از 75001 تا 150000 ریال دو درصد نسبت به مازاد هفتاد و پنج هزار ریال .
از 150001 تا 300000 ریال سه درصد نسبت به مازاد صد و پنجاه هزار ریال .
از 300001 تا 500000 ریال چهار درصد نسبت به مازاد سیصد هزار ریال .
از پانصد هزار ریال به بالا پنج درصد نسبت به مازاد پانصد هزار ریال .
ب - طبقه دوم - از 25 هزار و یک ریال تا 75000 ریال دو درصد نسبت به
مازاد بیست و پنج هزار ریال .
از 75001 تا 150000 ریال چهار درصد نسبت به مازاد هفتاد و پنج هزار ریال .
از 150001 تا 300000 ریال شش درصد نسبت به مازاد صد و پنجاه هزار ریال .
از 300001 تا 500000 ریال هشت درصد نسبت به مازاد سیصد هزار ریال .
از پانصد هزار ریال به بالا ده درصد نسبت به مازاد پانصد هزار ریال .
ج - طبقه سوم و بالاتر - از 25 هزار و یک ریال تا 75000 ریال سه درصد
نسبت به مازاد بیست و پنج هزار ریال .
از 75001 تا 150000 ریال شش درصد نسبت به مازاد هفتاد و پنج هزار ریال .
از 150001 تا 300000 ریال نه درصد نسبت به مازاد صد و پنجاه هزار ریال .
از 300001 تا 500000 ریال دوازده درصد نسبت به مازاد سیصد هزار ریال .
از پانصد هزار ریال به بالا پانزده درصد نسبت به مازاد پانصد هزار ریال .
ماده 10 - اداره مالیه صلاحیت دار برای اخذ مالیات ارث مالیه ای است که
اقامتگاه قانونی متوفی در حوزه آن باشد و اگر متوفی در ایران مقیم نباشد
اداره مالیه صلاحیت دار مالیه ای است که قسمت اعظم دارایی غیر منقول متوفی
در حوزه آن واقع شده اگر متوفی در ایران مقیم نبوده و اموال غیر منقول در
ایران نداشته باشد مالیات در تهران پرداخت خواهد شد.
ماده 11 - هر کس که در ایران اقامتگاه قانونی دارد و ارثی به او برسد
اعم از اینکه ماترک در داخله یا خارجه باشد و هر کس که از ماترکی در
ایران است ارث ببرد اعم از اینکه ساکن ایران یا ساکن خارجه باشد مطابق
این قانون مالیات بده است .
ماده 12 - کلیه مامورین دولتی و شهرداری که امور مربوط به اموات را
عهده دار هستند در ظرف یک هفته پس از فوت وراث در ظرف پانزده روز پس از
اطلاع از فوت موظف اند هویت کامل متوفی را به مالیه محل وقوع فوت اطلاع
دهند.
ماده 13 - ادارات ثبت اسناد و املاک موقعی که مال غیر منقولی را از اسم
مورث به اسم وراث ثبت می نمایند و همچنین کلیه دفاتر اسناد رسمی در موقعی
که می خواهند تقسیم نامه راجع به ماترک را ثبت کنند باید مطالبه گواهینامه
اداره مالیه صلاحیت دار را راجع به اینکه وارث اظهارنامه داده است و در
اظهارنامه مال مورد تقاضای ثبت یا مذکور در تقسیم نامه را ذکر کرده
بنمایند و قبل از ارائه این گواهی مجاز به ثبت نیستند.
تبصره - اداره مالیه مکلف است در ظرف ده روز پس از تسلیم اظهارنامه
از طرف مودی گواهینامه متضمن رونوشت مصدق صورت ریز ماترکی را که در
اظهارنامه نوشته شده به مودی بدهد.
ماده 14 - کلیه بانکها و موسسات و اشخاص دیگر که مالی از متوفی در نزد
خود دارند در صورتی می توانند مال مزبور را به وراث بدهند و همچنین کلیه
شرکتها و موسسات موقع ثبت اوراق بهادار اسمی از هر قبیل که باشد از اسم
مورث به اسم وارث در صورتی مجاز به این امر هستند که گواهینامه اداره
مالیه صلاحیتدار راجع به اینکه وارث اظهارنامه داده و در اظهارنامه مال
مورد بحث را ذکر کرده ارائه شود در صورت تخلف علاوه بر جرایم مقرر متضامنا
با خود وارث مسئول مالیات متعلقه می باشند.
ماده 15 - کلیه محاکم عدلیه که قانونا به تقاضاهای انحصار وراثت
رسیدگی می نمایند در صورت مبادرت به تسلیم گواهینامه انحصار وراثت خواهند
کرد که گواهینامه مذکور در ماده 13 از طرف وراث یا یکی از آنها به محکمه
تقدیم شود رونوشت گواهینامه یا حکمی که راجع به انحصار وراثت صادر می شود
از طرف دفتر محکمه به اداره مالیه محل فرستاده خواهد شد.
تبصره - در مواردی که طبق کتاب پنجم جلد دوم قانون مدنی حکم فوت فرضی
صادر می شود نیز دفتر محکمه باید رونوشت حکم را به اداره مالیه محل
بفرستد.
فصل دوم - در نقل و انتقالات بلاعوض
ماده 16 - اگر مالی اعم از منقول یا غیر منقول بلاعوض به شخصی داده شود
بدون رعایت حداقل معافیت طبق نرخ بند ج از ماده (9) این قانون مالیات
تعلق می گیرد. دهنده و گیرنده متضامنا مسئول پرداخت مالیات متعلقه هستند.
جهیزیه و وجوه و اموالی که برای امور خیریه و یا عام المنفعه از قبیل
بیمارستان و کودکستان و پرورشگاه یتیمان و نظایر آن داده می شود از پرداخت
مالیات معاف خواهد بود.
تبصره - صلح محاباتی با شرط خیار فسخ برای مصالح از نظر این قانون در
حکم صلح قطعی است .
ماده 17 - هر مالی که مورد وقف یا نذر یا حبس یا وصیت واقع شود مشمول
مالیات است به استثنای مواردی که برای امور عام المنفعه نامبرده در ماده
قبل باشد.
نرخ مالیات در این قبیل موارد طبق نرخ بند ج ماده 9 این قانون خواهد بود.
تبصره - مال مورد وصیت در موقعی مشمول مالیات خواهد بود که با فوت
موصی وصیت قطعی شده باشد.
ماده 18 - در مورد صلح طرفین معامله متضامنا و در مورد وقف واقف و در
مورد وصیت وصی و در مورد حبس و نذر حبس و نذرکننده مسئول پرداخت مالیات
هستند.
در مورد صلح و وقف و حبس و نذر در ظرف دو ماه از تاریخ وقوع و در مورد
وصیت در ظرف دو ماه پس از اطلاع از فوت موصی مکلفین باید اظهارنامه که
حاوی کلیه اطلاعات لازمه برای وصول مالیات باشد به اداره مالیه تسلیم
نمایند.
اگر در ظرف مدت مقرر اظهارنامه داده نشود مالیات راسا از طرف مالیه طبق
تحقیقاتی که به عمل خواهد آمد تعیین و به مودی ابلاغ می شود.
اگر مودی در ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ به تشخیص مالیه واخواهی نداد
مالیات تشخیص شده قطعی و وصول خواهد شد. در صورت دادن واخواهی طبق ماده 7
عمل می شود.
تبصره - اگر واقف به وظیفه خود عمل ننماید متولی در ظرف دو ماه پس از
اطلاع مسئول پرداخت مالیات مقرره و انجام تکالیفی که به عهده واقف محول
است می باشد.
ماده 19 - مقررات مواد 6 و 7 و 11 و 13 در مورد مکلفین ماده 18 نیز
قابل اجرا است .
ماده 20 - شاهنشاه و ملکه و اعقاب بلافصل شاهنشاه از پرداخت مالیاتهای
نامبرده در این قانون معاف اند.
فصل سوم - مقررات عمومی
ماده 21 - مالیات باید در مورد ارث در ظرف 6 ماه پس از تاریخ تسلیم
اظهارنامه و در مورد فصل دوم این قانون در موقع تسلیم اظهارنامه پرداخت
شود مگر در مواردی که مودی عذر موجه داشته و با اقامه ادله کافیه و در
موارد لزوم ارائه اسناد عذر خود را ثابت نماید در این صورت وزارت مالیه
می تواند مدت پرداخت مالیات را تمدید کند.
ماده 22 - وزارت مالیه مجاز است برای تشخیص و بازرسی و وصول مالیات در
حدود این قانون نظامنامه هایی وضع نماید.
ماده 23 - متخلفین از مقررات این قانون ملزم به پرداخت جرائمی خواهند
بود که حداکثر آن هزار ریال یا دو برابر مالیات پرداخت نشده خواهد بود.
نظامنامه جرائم به تصویب کمیسیون قوانین مالیه مجلس شورای ملی خواهد
رسید.
ماده 24 - هر گاه اشخاصی که طبق این قانون مکلف به دادن اظهارنامه یا
مالیات هستند صغیر یا محجور باشند ولی یا قیم قانونی آنها و اگر شخص
حقوقی باشد مدیر یا مدیران موسسه مسئول هستند.
ماده 25 - در مواردی که مشمولین این قانون در تادیه مالیات خود و یا
مالیاتی که مسئولیت پرداخت آن طبق این قانون به عهده آنها است تاخیر
نمایند نسبت به هر ماه تاخیر ملزم به پرداخت خسارتی معادل یک درصد مالیات
متعلقه خواهند بود.
ماده 26 - اعضا و مستخدمین وزارت مالیه و اعضا کمیسیونهای تشخیص و
همچنین سایر اشخاصی که مامور اجرای این قانون هستند مکلفند اطلاعاتی را که
از دارایی اشخاص در نتیجه ماموریت تحصیل کرده اند به کلی محرمانه
نگاهدارند مگر در مواردی که وظیفه شغلی آنها دادن اطلاعات نامبرده را
ایجاب نماید.
متخلف مطابق ماده 220 قانون مجازات عمومی مجازات خواهد شد.
ماده 27 - این قانون بلافاصله پس از تصویب اجرا خواهد شد.
این قانون که مشتمل بر بیست و هفت ماده است در جلسه بیست و پنجم آبان ماه
یک هزار و سیصد و شانزده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - حسن اسفندیاری
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1316/08/25
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
چنانچه حکم بر محکومیت متهم به پرداخت دیه صادر شده و محکوم فوت نماید، محکوم له یا محکوم لهم برای وصول دیه از ماترک متوفی یا عاقله و یا بیت المال نیاز به تقدیم دادخواست ندارند به کسی که از دادگاه عالی انتظامی قضات سلب صلاحیت قضائی شده باشد پروانه وکالت داده نمی شود در حالی که از متقاضی مزبور دردادگاه عالی انتظامی قضات سلب صلاحیت نشده است
