ابطال دستورالعمل مربوط به حمل خودرو با جرثقیل (طرح برخورد با تخلفات ساکن)
تاریخ 6/5/1381 شماره دادنامه : 147 کلاسه پرونده : 80/246
رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری
قانونگذار بشرح مقرر در ماده 6 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 1350 به منظور جلوگیری از بروز خطر و انسداد راه ، توقف وسائل نقلیه را در محلهائی که در اجرای حکم مقنن با علائم مخصوص رانندگی مشخص شده در زمره تخلفات رانندگی قرار داده وضمانت اجراء و مجازات تخلف از حکم مذکور ازانتقال وسیله نقلیه نقلیه متوقف در محلهای مزبور به نزدیکترین توقفگاه یا منطقه مجاز با وسائل اطمینان بخش واخذ جریمه مقرر با حق توقف در توقفگاه تعیین کرده است 0 نظر به مراتب فوق الذکر و اینکه وضع قواعد آمره از جمله تعیین ضمانت اجرای قانون و مجازات مرتکبین تخطی از آن اختصاص به قوه مقننه و ماذون ازقبل این قوه دارد، مفاد دستورالعمل مورد اعتراض که با وضع قاعده آمره ، الزاماتی بیش از حد مقرر در قانون برای متخلفین درنظر گرفته است ، خلاف قانون وخارج از حدود اختیارات معاون راهنمائی و رانندگی وامور حمل ونقل نیروی انتظامی تشخیص داده می شود و مستندا" به قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می گردد.
رئیس وهیات عمومی دیوان عدالت اداری - دری نجف آبادی
شماره ه/80/446 30/5/1381
مرجع رسیدگی : هیات عمومی دیوان عدالت اداری 0
شاکی : آقای رحیم فرشاد
طرف شکایت : معاونت راهنمایی و رانندگی وامور حمل ونقل نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران .
موضوع شکایت وخواسته : ابطال دستورالعمل مربوط به حمل خودرو ویا جرثقیل (طرح برخورد با تخلفات ساکن) .
مقدمه : شاکی طی دادخواست تقدیمی ولایحه تکمیلی آن اعلام داشته است ، با توجه به اینکه برابر بندهای 21و22 جدول (ج) آئین نامه میزان جرائم تخلفات رانندگی در شهر تهران مقرر شده در صورتی که اشخاص در داخل و یا حریم تقاطع ها و یا میادین و یا محل ایستادن ممنوع اتومبیل خود را متوقف نمایند و به ازاء هر یک از تخلفات بالا به میزان ده هزار ریال جریمه خواهند شد0 همچنین در ماده شش قانون تخلفات بالا به میزان ده هزار ریال جریمه خواهد شد0 همچنین در ماده شش قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 1350 و تبصره ذیل آن آمده است (محلهائی که توقف وسایل نقلیه در آن محلها موجب بروز خطر و انسداد راه می شود باید با نصب علائم مخصوص رانندگی وسیله مسئولان مربوط مشخص شود، در صورت توقف وسایل نقلیه در این قبیل محلها و پیاده روها ماموران مربوطه مجازند با وسایل اطمینان بخش که برای این کار معمول است وسیله نقلیه مزبور را به نزدیکترین توقفگاه یا منطقه مجاز انتقال داده جریمه مقرر را با حق توقف در توقفگاه از متخلف دریافت کنند0 تبصره یک ، علائم مخصوص در سواره روهای مذکور در این ماده باید از علائم معمولی توقف ممنوع متمایز باشد0 (آنچه از قانون مذکور در این ماده باید ازعلائم معمولی توقف ممنوع متمایز باشد0 (آنچه از قانون مذکور مستفاد می گردد، اینکه داشتن چهار شرط مشمول حمل با جرثقیل می شود،
اول توقف در محلهائی که موجب ایجاد خطر وانسداد راه یا پیاده رو باشد0
دوم در محل تابلوهای مخصوص حمل با جرثقیل نصب شده باشد0
سوم راننده در محل نبوده یا از حرکت دادن وسیله از محل استنکاف نماید ودر آن صورت انتقال باید با استفاده از وسایل اطمینان بخش که معمولا" جرثقیل است انجام پذیرد0 اما پرسنل راهنمائی و رانندگی رانندگانی را که در محل ایستادن ممنوع توقف می نمایند یا در میادین توقف می نمایند از پشت فرمان پائین می کشند و یا وقتی راننده نیز در محل است خودروی وی را مجبور به انتقال با استفاده از وانتهائی که تغییر وضعیت غیر مجاز به جرثقیل داده شده اند و وسیله ای غیر مطمئن محسوب می شوند به پارکینگ منتقل می نمایند0 همچنین گواهینامه رانندگی را از راننده به اجبار اخذ ومنگنه (سوراخ) می نمایند و یا دریافت هزینه های تحمیلی از راننده وی را به شرکت در کلاس آموزش در محلهائی خاص نموده و پس از مدتی با دریافت هزینه پارکینگ اتومبیل را پس از توقیف غیرقانونی و اخذ تعهد اجباری و گواهی عدم خلاف مسترد می نمایند0
به موجب بند2 از تصویبنامه در خصوص دریافت هزینه انتقال خودروها از محل ممنوعه به توقفگاه مصوب 1375 جهت انتقال خودروهای سبک باید ده هزار ریال اخذ گردد در حالی که برای این مورد یکصد هزار ریال بابت هزینه حمل اخذ می گردد0 گرفتن این مبلغ وجاهت قانونی ندارد0 در ماده (10) از آئین نامه اجرائی قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 1350 مواردی که افسران مجاز به اخذ گواهینامه رانندگی متخلفین با دادن رسید و جهت انعکاس تخلف در پرونده می باشند عبارتند از سرعت و سبقت غیرمجاز و تجاوز به چپ ، عبور از جهت ومسیر ممنوع ، عدم رعایت حق تقدم ، نقض فنی ، عبور از چراغ قرمز، عدم توجه به فرمان پلیس راهنما و دورزدن در نقاط غیر مجاز که هیچکدام از موارد شامل رانندگانی که مرتکب تخلف توقف در حریم تقاطع یا توقف در میادین یا محل ایستادن ممنوع نمی شود0 بنابراین گرفتن گواهینامه راننده و منگنه کردن آن خلاف مقررات است 0 وانتهای نیسان که بدون رعایت استاندارد و به صورت غیر مجاز به وانت جرثقیل دار تغییر وضعیت داده شده اند، وسیله مطمئن برای انتقال اتومبیلها به پارکینگ نیستند0 تمامی اقدامات مذکور که به استناد دستورالعمل مورد شکایت انجام می گیرد فرا قانونی است وابطال دستورالعمل مذکور مورد استدعا است 0
معاون راهنمائی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 137/230/01/40/13/م مورخ 29/3/1381 اعلام داشته اند،
1- برابرصدر ماده 144 و بند14 ذیل همان ماده از آئین نامه راهنمائی و رانندگی مصوب 18/2/1347 (توقف در محلهائی که تابلوهای توقف ممنوع یا توقف مطلقا" ممنوع نصب شده باشد ممنوع است) و به صراحت بند20 ماده یک از آئین نامه فوق الذکر (توقف مطلقا" ممنوع ، ایست وسیله نقلیه در هر مدت می باشد0) هرگونه توقف در میادین و تقاطع ها ماهیتا" موجب بروز انسداد در آنها می گردد0 لذا با توجه به نصب میادین و تقاطع ها ماهیتا" موجب بروز انسداد در آنها می گردد0 لذا با توجه به نصب تابلوهای مذکور به ویژه علامت ممیزه مندرج در تبصره ذیل ماده 6 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 1350 به روی تابلو مطلقا" ممنوع ، اجرای این قانون وانتقال خودرو رانندگان متخلف به توقفگاه موجه می باشد0
2- در ماده 6 قانون مذکور صراحتا" به لزوم انتقال خودروهای متخلف به نزدیکترین توقفگاه اشاره گردیده است 0 لذا اجرای اوامر قانونگذار مستلزم اخذ رضای از متخلفین در قبال انتقال خودرو آنها به توقفگاه نیست 0
3- ترخیص خودرو تحت تصرف یا مالکیت رانندگان متخلف منوط به اجرای تشریفات اداری لازم نظیر اخذ گواهی عدم خلاف ، پرداخت جریمه های اعمال شده و دریافت مفاصاحساب ، حضور متقاضی در منطقه راهنمائی و رانندگی مربوطه وارائه مدارک و مستندات مثبت مالکیت خودرو، معرفی راننده متخلف از طریق دفتر ویژه رسیدگی به تخلفات طرح تقاطع ها به پارکینگ محل توقف خودرو با در دست داشتن قبض پارکینگ و النهایه پرداخت حق توقف پارکینگ به ازاء مدت توقف خودرو به استنادماده 6 قانون مزبور توسط مالک خودرو می باشد0 اقدامات معاونت راهور ناجا برای اجرای طرح مقابله با تخلفات ساکن دقیقا" به اعتبار بند20 ماده یک آئین نامه راهنمائی و رانندگی مصوب 18/2/1347 (اصلاحی 6/11/1347 و بند14 ماده 144 همان آئین نامه وهمچنین ماده 6 قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرائم رانندگی مصوب 30/3/1350 و تبصره ذیل همین ماده صورت گرفته است 0
4- برابر موارد مندرج در بند2 تصویبنامه مورخ 5/12/1375 هیات وزیران در خصوص دریافت هزینه انتقال خودروها از محل ممنوعه به توقفگاه هزینه انتقال خودروهای سبک 10000 ریال پیش بین گردیده و به استناد نرخ نامه 18/9/1380 کمیسیون نرخ گذاری محمع امور صنفی تهران وابسته به وزارت بازرگانی هزینه حمل از80000 ریال تا240000 ریال تعیین و به واحدهای صنفی تحت پوشش ابلاغ گردید0 نظر به تعارض موجود میان نرخهای مصوب هیات وزیران و نرخهای مصوب مجمع امور صنفی ، اعلام مراتب از سوی وزارت کشور به هیات دولت جهت اصلاح مصوب 1375 هیات وزیران ضروری است 0 زیرا با عنایت به تورم اقتصادی سالیانه ، اجرای مفاد مصوبه 1375 هیات وزیران با اشکال مواجه می باشد0
5- حمل خودروهای متخلف با وسایل اطمینان بخش انجام گرفته ونوع کامیونت وزین با ظرفیت 3800 کیلوگرم دقیقا" دارای کاربری کامیونت می باشد نه وانت 0 به طوری که هیچگونه تغییری در طول شاسی ، محورها، کابین راننده و در ابعاد اتاق بار داده نشده است و نصب جرثقیل مکانیکی در اتاق بار آن با اخذ مجوز از مبادی ذیربط و قانونی صورت گرفته است 0
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام والمسلمین دری نجف آبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا ومستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل وپس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء بشرح آتی مبادرت به صدور رای می نماید.
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 147
تاریخ تصویب : 1381/05/06
تاریخ ابلاغ : 1381/06/03
دستگاه اجرایی : دیوان عدالت اداری -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه اجرائی ماده (21) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت تصویبنامه درخصوص ماده (6) قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت مصوب 1370
