تصرف بعنوان مالکیت دلیل مالکیت است وادعای وقفیت برای ثبت چنین ملکی مستلزم ارائه دلیل است ،هرچندموردتصرف درقریه ای باشدکه آن قریه موقوفه باشد
رای شماره : 87-21/1/41
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"باتوجه به محتویات پرونده چون اعتراض موثری برحکم فرجامخواسته بعمل نیامده وازحیث رعایت اصول اشکال مهمی مشهودنمی باشدحکم موردفرجام به اکثریت آراءابرام می شود."
* سابقه *
اعتراض به ثبت
تصرف
دربهمن 1330شخصی به استنادرونوشت یک برگ انتقالنامه ویک برگ تقسیم نامه عادی دادخواستی بطرفیت متولی موقوفه ای بخواسته اعتراض بر تقاضای ثبت یک قطعه باغ وچهارقطعه زمین وسه ساعت آب به ارزش چهارهزار ریال به دادگاه بخش فیروزآبادتقدیم بخلاصه اینکه خوانده یک قطعه باغ و زمین به ضمیمه سه ساعت آب ازجدول وقنات فهلیان ویکباب خانه بامتعلقات واقع درمیمندطبق پلاک شماره 1160که درقطعه 4بخش 8استان هفتم می باشد تقاضای ثبت نموده درحالی که رقبات مزبورملکی متصرفی اینجانب است و سالهااست مالک ومتصرف می باشم تقاضای رسیدگی وصدورحکم ضمن معاینه و بازجوئی محلی رادارم .
خوانده باتکذیب دعوی مالکیت خواهان اشعارداشته محل رقبات مذکورجزءقریه میمندموقوفه آستانه شاهچراغ است که درسالهای متمادی در تصرف وقف بوده وهست ومشارالیه بعنوان تولیت میمندراموردتقاضای ثبت قرارداده وخواهان ازجمله رعایاوزارعین موقوفه درمیمندمی باشدوبا اینحال ادعای مالکیت خواهان مشمول مرورزمان گردیده وقابل رسیدگی نیست و اعتراض اوهم واردنمی باشدوبرای اثبات ادعای خوداوراقی ابرازودلائلی بروقفیت رقبات مذکورارائه داده است .
دادگاه بخش فیروزآبادپس ازرسیدگی ایرادمرورزمان وایرادهای دیگرخوانده راواردندانسته وحکم به مالکیت خواهان نسبت به رقبات مزبور وخروج آنهاازموردتقاضای ثبت خوانده بنام وقف صادرمی نماید.
محکوم علیه ازاین حکم پژوهشخواسته وخلاصه اعتراضات پژوهشی اینست که (مطابق قانون مدنی تصرف بعنوان مالکیت دلیل مالکیت است وچون پژوهشخوانده بعنوان مالکیت تصرفی درموردواخواهی نداشته ورقبات مزبور درتصرف موقوفه بوده ومشارالیه بعنوان غارس درآن محل ساکن است استناد دادگاه بخش فیروزآبادبه ماده 35برخلاف قانون است ثانیااجاره دادن املاک خصوصادردهات بزرگ درکشورماازامورمعمولی است ودادگاه بخش فیروزآبادباوجوداجاره نامه های رسمی وعادی که اصالت آنهامحرزگردیده است تصرفات مالکانه بیش از20سال موقوفه راندیده انگاشته وحکم مورد پژوهشخواهی راصادرنموده است ثالثامتولی آستانه شاهچراغ متصرف مزارع قراءمیمندعلیاوشبانکاره بوده وهست وموردبحث هم جزئی ازآنست وبه حکم کلی جزءهم تابع کل است درخواست فسخ دادنامه رانموده است .
شعبه اول دادگاه شهرستان شیرازپس ازوصول پرونده وانجام تشریفات مقدماتی رسیدگی وهیچیک ازاعتراضات پژوهشخواه راواردندانسته و دادنامه پژوهشخواسته راخالی ازاشکال تشخیص واستوارمی نماید.
محکوم علیه ازاین حکم درمهلت قانونی فرجامخواسته وشعبه ششم دیوان عالی کشوربه موضوع رسیدگی وچنین رای داده است :
اولاازلحاظ اینکه بهای خواسته دردادخواست چهارهزارریال تعیین شده وحسب مدلول بندیک ماده 522اصلاحی آئین دادرسی مدنی مصوب مرداد34 کمیسیون مشترک مجلسین شوراوسناوتبصره ذیل ماده مزبوردعوی فرجامی قابل رسیدگی است اعتراض فرجامخوانده دراین باب واردنیست ودادخواست فرجامی قبول می شودثانیاچون اظهارات گواهان فرجامخوانده دلالت قطعی برمالکیت ومالکانه بودن تصرف فرجامخوانده نسبت به اراضی رقبات مورد ادعانداردوفقط مشعربرتصرفات مشارالیه درسالهای قبل دراراضی مزبور بوده واین معنی منافی اظهارفرجامخواه به اینکه مداخله فرجامخوانده در اراضی زارعانه است ومشارالیه فقط مالک اعیان موجوده دراراضی مرقوم می باشدنبوده است به اضافه برحسب دلالت پرونده وقفیت قریه میمندو فهلیان وتوابع آنهاموردانکارفرجامخوانده نبوده بلکه رقبات مورددعوی راخارج ازموقوفه می دانسته وباوقف بودن اصل قریه ووقوع رقبات مرقومه در آن صدورحکم برمالکیت فرجامخوانده دراراضی مذکور(به استنادگواهی گواهان مذکورودخالت داشتن اودرآن )بدون تشخیص علت تفکیک قسمتی از قریه ازبقیه آن درموضوع وقفیت ودلیل مالک نبودن تصرف مورداختلاف با وقفیت اصل قریه موردنداشته بنابراین حکم فرجامخواسته مخدوش وبموجب ماده 559 وقسمت اخیرماده 565آئین دادرسی مدنی شکسته وختم امربه شعبه دیگردادگاه شهرستان شیرازرجوع می شود.
شعبه دوم دادگاه شهرستان شیرازکه مرجع رسیدگی پس ازنقض بوده است بشرح زیرمبادرت به صدوررای می نماید:
خلاصه اعتراضات پژوهشخواه درماهیت دعوی مبنی براین است که پژوهشخوانده دررقبات موردواخواهی بعنوان مالکیت تصرفی نداشته و رقبات مزبوردرتصرف موقوفه بوده وپژوهشخوانده بعنوان زارع وغارس در محل ساکن است اعتراضات مزبورواردوموثربنظرنمی رسدچه بامعاینه و بازجوئی محلی که درمرحله بدوی انجام گرفته تصرفات پژوهشخوانده دررقبات موردواخواهی محرزوثابت گردیده وطبق ماده 747آئین دادرسی مدنی کسی که متصرف مالی است تصرف اوبعنوان مالکیت شناخته می شودوپژوهشخواه که مدعی است تصرفات پژوهشخوانده بعنوان غارس وزارعانه بوده بایستی مراتب راثابت نمایدوچون دلیلی براینکه تصرفات پژوهشخوانده بعنوان زارعانه وغارس می باشداقامه نشده ودعوی وقفیت رقبات متصرفی پژوهشخوانده بلادلیل بوده واعتراض موثری که گسیختن دادنامه پژوهشخواسته راایجاب نمایدایرادنشده علیهذادادنامه مزبورخالی ازاشکال قانونی بوده وتاییدمی شود.
محکوم علیه ازاین حکم درمهلت قانونی فرجامخواهی نموده است .موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیررای به ابرام حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ،مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تا1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم 1353 صفحه 466-469
20
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 87
تاریخ تصویب : 1341/01/21
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تقاضای اعاده دادرسی بایدنسبت به دوحکم مغایرصادرازدادگاه استان یک حوزه استینافی بعمل آیدوصدوریک حکم ویک قرارازموجبات اعاده دادرسی نیست ومبدااعاده دادرسی ابلاغ آخرین حکم است ورودشخص ثالث درمرحله پژوهشی که مستلزم اظهارحق مستقلی نباشدبلامانع است
