ورودشخص ثالث درمرحله پژوهشی که مستلزم اظهارحق مستقلی نباشدبلامانع است
رای شماره : 2414-3/8/1341
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
"اعتراض فرجامخواه به این خلاصه است که اداره اوقاف درمدت قانونی نسبت به موردتقاضای ثبت اعتراض نکرده ونمی توانسته بعنوان ثالث در مرحله پژوهشی واردشودودادگاه برخلاف ماده 16قانون ثبت اسنادواملاک دعوی اوقاف راپذیرفته وبه اظهارات وتقاضای اوقاف (مبنی برتحقیق محلی ) ترتیب اثرداده وحکم فرجامخواسته راصادرنموده است .
اعتراضات مزبورچنانکه درحکم فرجامخواسته مستدلابیان شده موثر نیست وموجب نقض نمی باشدزیراازطرف متولی درموعدمقرردرماده 16قانون ثبت اسنادواملاک برثبت متقاضی ثبت اعتراض شده ودرمراحل قضائی دعوی جریان داشته ودراثناءرسیدگی (درمرحله پژوهشی )اداره اوقاف مستندابه ماده 270آئین دادرسی مدنی وارددعوی شده واظهارحق مستقلی هم نکرده است و متولی موقوفه راتقویت نموده وازلحاظ حقی که بموجب ماده 5 قانون اوقاف مصوب سوم دیماه 1313داشته استفاده نموده واستفاده اوقاف ازحق موردبحث مباین ومخالف ماده 16قانون ثبت نمی باشد لذاباتوجه به اینکه ازحیث رسیدگی ورعایت اصول دادرسی هم حکم فرجامخواسته بااشکال موثردرنقض مواجه نیست حسب ماده 558 قانون مارالذکربه اکثریت آراءابرام می شود."
* سابقه *
ورودشخص ثالث درمرحله پژوهشی
شخصی بعنوان متولی موقوفه کردهاودولت آبادبطرفیت فرجامخواه به عنوان اعتراض به ثبت چشمه سارهامتعلق به دولت آبادمقوم به بیست هزار ریال دردادگاه شهرستان اصفهان اقامه دعوی نموده است وچنین توضیح داده که خوانده سندمالکیت دولت آبادموقوفه راگرفته واخیراچشمه سارهای متعلق به آن راازدولت آبادمجزی نموده وبعنوان مالکیت درخواست ثبت نموده است لذاتقاضای رسیدگی وصدورحکم به وقفیت پلاکهای مورداعتراض را داردوبرای اثبات دعوی به پرونده های موجوددراداره اوقاف وتحقیقات محلی استنادکرده است .
دادگاه شهرستان اصفهان پس ازرسیدگی به ایرادمرورزمان که ازطرف خوانده شده بوده قراررددعوی رابه علت حصول مرورزمان داده است .
دراثرپژوهشخواهی خواهان قرارمزبوردردادگاه استان اصفهان فسخ شده است .
دادگاه شهرستان اصفهان پس ازفسخ قرارمزبوربه ماهیت امررسیدگی و برای بازجوئی محلی به درخواست خواهان قرارصادرنموده است وچون بعدا خواهان ازاین امرانصراف حاصل کرده است قراراجراءنشده ورونوشت وقفنامه واسناددیگرازطرف مدعی ازپرونده اوقاف اخذوبه دادگاه تسلیم شده است .بعلت تکذیب خوانده ازاسنادمذکوردادگاه قراررسیدگی به اصالت اسنادمزبورراصادرنموده است وچون خواهان دلیلی اقامه نکرده به اسنادابرازی ترتیب اثرداده نشده ودعوی اقامه شده محکم به بطلان شناخته شده است .
محکوم علیه ازاین حکم پژوهشخواسته ودراثناءدادرسی پژوهشی اداره اوقاف اصفهان به دعوی وقفیت پلاکهای مورداعتراض بعنوان ثالث وارد دعوی شده درخواست تحقیقات محلی جهت اثبات وقفیت کرده است .
دادگاه استان اصفهان پس ازرسیدگی به اصالت اسنادابرازی پژوهشخواه واجراءقرارتحقیقات محلی وبازجوئی ازشهودطرفین به وسیله دادگاه بخش نجف آبادبشرح استدلالی که نموده است بموجب اسنادمزبورو محتویات پرونده ثبتی که دردادگاه ملاحظه شده وتحقیقات انجام یافته وقفیت پلاکهای مورداعتراض رااحرازوحکم به ابطال درخواست ثبت پژوهشخوانده صادرنموده است .
وکیل محکوم علیه درخواست فرجامی تقدیم داشته وازحکم مزبوروضمنا قرارردایرادمرورزمان که سابقاازطرف همان دادگاه صادرگردیده فرجام خواسته است وخلاصه اعتراضات مشارالیه به قرارردایرادمرورزمان این است که :"اولااینکه دادگاه استان دراظهارات گواهان موکل راجع به مدت تصرف مالکانه مشارالیه درمورددعوی اختلاف قائل شده صحیح نیست زیرا تعبیرده هیجده یاده چهارده اصطلاح محلی است که اعدادده وبیست رابه این کیفیت بیان می کندوبعلاوه اختلاف درمنشاءشهادت شهودبرخلاف استدلال دادگاه استان اختلاف درشهادت شهودتلقی نمی شودثانیابموجب مدارک موجوددرپرونده بخصوص خلاصه پرونده ثبتی که دراین پرونده منعکس شده دولت آبادوتوابع آن درسال 1309تقاضای ثبت شده ودرتاریخ 21/5/13به موجب سندرسمی به موکل انتقال قطعی یافته وتصرفات موکل درآن اززمان خرید به اینطرف محرزاست ثالثانامه شماره 1289مورخ 29آذر1304اداره دارائی به شاهزاده فیروزمیرزاریکی ازمالکان قبل دولت آبادکه رونوشت آن تقدیم می شودحاکی است که درتاریخ صدوردادنامه مشارالیه مالک ومتصرف بوده و مطابق مندرجات پرونده ثبتی یدمشارالیه منتهی به یدموکل شده وبنابراین ایرادمرورزمان واردبوده وقرارفرجامخواسته برردایرادمرورزمان مخدوش وقابل نقض است ."وخلاصه اعتراض وکیل فرجامخواه برحکم فرجامخواسته اینست که :"اولادرحکم مزبوربه محتویات پرونده ثبتی بطورکلی استنادشده وجهت استنادراذکرنکرده اندتاقابل اعتراض باشدواین کیفیت برخلاف اصول است وهرگاه مقصودآنست که پلاکهای مورداعتراض جزءدولت آباد می باشداین معنی مورداتفاق طرفین است ثانیاشهودی که دراطراف اصالت اسنادابرازی فرجامخوانده شهادت داده اندهیچیک ازتنظیم اوراق اظهار اطلاع نکرده اندواطلاع ازشناختن خط ومهرکافی نیست بعلاوه اینجانب درخواست ابرازاصول اوراق رانموده ام وابرازنشده است ثانیااستناد دادگاه به نوشته های منتسب به مرحومین فشارکی ونجف آبادی مورخ سال 1340 قمری است وحال آنکه مرحومین مرقومین درربیع الثانی سال 1341قمری مالکیت مرحوم فیروزمیرزامالک اسبق رادررقبات مورداعتراض تصدیق نموده اندو رونوشت ورقه مزبوربه ضمیمه تقدیم می شودثالثابرخلاف اظهارات گواهان فرجامخوانده مشارالیه هیچگاه درمورددعوی تصرفی نداشته وبرای اثبات فساداظهارات گواهان رونوشت حکم شماره 29-11/3/33شعبه 2دادگاه استان راتقدیم میدارددرابعاتقدیم دادخواست اوقاف بعنوان ورودثالث باتوجه به اینکه موضوع مطروح عنوان اعتراض به ثبت داردخارج ازمدت مقررقانونی است وبنابراین حکم فرجامخواسته قابل نقض است .
شعبه دهم دیوان عالی کشوربه موضوع رسیدگی وچنین رای داده است :
قسمتی ازاعتراضات وکلای فرجامخواه برحکم فرجامخواسته وارداست زیرابه حکم عمومی واطلاق ماده 16قانون ثبت دادخواست اعتراض به ثبت اعم ازاینکه بعنوان اصلی یاورودثالث باشدبایدظرف 90روزازتاریخ نشراولین اعلان نوبتی داده شودودرموردمانحن فیه دادخواست اداره اوقاف که بعنوان ورودثالث دردعوی مطروح بنام اعتراض به ثبت بوده ومقصدازآن درخواست ابطال ثبت معترض علیه بوده خارج ازمدت مقررتقدیم شده ولذابموجب ماده یادشده قابل قبول نبوده است وبالنتیجه اجرای تحقیقات محلی که ازادله اساسی حکم می باشدصرفابه درخواست وکیل اوقاف موردنداشته وحکم فرجام خواسته برطبق ماده 559 قانون آئین دادرسی مدنی مخدوش است ونقض می گردد که شعبه دیگردادگاه استان اصفهان مجددارسیدگی نماید.
رسیدگی به شعبه اول دادگاه استان اصفهان رجوع شده وشعبه مزبورخلاصتا به این استدلال :
چون اداره اوقاف به پشتیبانی متولی معترض به ثبت وبه همان منظوری که متولی طرح دعوی اعتراض به ثبت نموده وارددعوی شده عنوان معترض بالاستقلال نداشته وبنابردادخواست ورودثالث اداره مزبوردرخارج ازمدت نودروزمقرردرقانون ثبت قابل قبول بوده وچون ازتحقیقات محلی دادگاه بخش نجف آباددرحدمتیقن موقوفه بودن پلاکهای مرقوم مستفاداست وبه شرح رسیدگیهای دادگاه استان دهم وصورت مجلس مورخ 4/12/38اعتباروصحت انتساب ورقه مورخه شعبان 1349قمری مسجل به سجل مرحوم حاج سیداسداله رشتی وغیره ونیزاعتبارسایرمدارک بشرح صورت مجلس مورخه فوق الذکردادگاه استان دهم شعبه 2محرزاست وازطرف وکیل پژوهشخوانده دلیل مقنعی که رافع اثرات مستندات مرقومه باشدارائه نگردیده لذاازنظراحرازموقوفه بودن پلاکهای مرقوم دادنامه پژوهشخواسته فسخ وحکم برموقوفه بودن پلاکهای مزبور صادرواعلام می شود...
پژوهشخوانده محکوم علیه درمدت مقرردادخواست فرجامی تقدیم داشته وخلاصه اعتراض وکلای اواینست که اولاقبول دادخواست ورودثالث اداره اوقاف درمرحله پژوهشی خارج ازمدت اعتراض به ثبت دردعوی مطروح برخلاف ماده 16قانون ثبت بوده وثانیادادگاه استان به استنادورقه استشهادنامه برخلاف ماده 1306قانون مدنی حکم به وقفیت مورددرخواست ثبت موکل داده ثالثادادگاه پس ازنقض حکم بدون درخواست طرفین برخلاف ماده 2قانون آئین دادرسی مدنی رسیدگی نموده واین رسیدگی برخلاف ماده 139همان قانون بدون کسب نظردادستان بوده است .
موضوع درهیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت بشرح زیر رای به ابرام حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :آرشیوحقوقی کیهان ،مجموعه رویه قضائی
آراءهیئت عمومی دیوان عالی کشورازسال 1328تا1342
جلددوم ،آراءمدنی ،چاپ دوم 1353 صفحه 469-474
20
نوع : نامشخص
شماره انتشار : 2414
تاریخ تصویب : 1341/08/03
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تصرف بعنوان مالکیت دلیل مالکیت است وادعای وقفیت برای ثبت چنین ملکی مستلزم ارائه دلیل است ،هرچندموردتصرف درقریه ای باشدکه آن قریه موقوفه باشد بعد از تعدیل یا افراز سهام مال مشاع و در صورت عدم تراضی بین شرکاء، دادگاه حصص آنها را بقید قرعه تعیین مینماید
