آئین نامه حفاظتی کارگاههای ساختمانی
شماره 48121 18/6/1381
روزناه رسمی جمهوری اسلامی ایران
به پیوست یک نسخه آئین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی جهت درج در آن روزنامه ارسال می گردد.
مدیر کل روابط عمومی - حجت ا ..... حاجبی
فصل اول - هدف ، دامنه شمول و تعاریف
الف - هدف
هدف از تدوین این آئین نامه پیشگیری از حوادث منجربه صدمات وخسارات جانی مالی در عملیات ساختمانی و تامین ایمنی وحفاظت نیروی اسنانی شاغل در کارگاههای ساختمانی است .
ب - دامنه شمول
مقررات این آئین نامه باستناد ماده 85 قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین و در موردکلیه کارگاههای ساختمانی لازم الاجراء است .
ج - تعریف صاحب کار در کارگاه ساختمانی
صاحب کارشخصی است حقیقی یا حقوقی که مالک یا قائم مقام قانونی مالک کارگاه ساختمانی بوده و انجام یک یا چند نوع از عملیات ساختمانی را به یک یا چند پیمانکار محول می نماید و یا خود راسا" یک یا تعدادی کارگر را در کارگاه ساختمانی متعلق به خود بر طبق مقررات قانون کار به کار می گمارد که در حالت دوم کارفرما محسوب می گردد.
د- تعریف کارفرما در کارگاه ساختمانی
کارفرما در کارگاه ساختمانی شخصی است حقیقی یا حقوقی که یک یا تعدادی ارگر را در کارگاه ساختمانی بر طبق مقررات کار وبه حساب خود به کار می گمارد اعم از اینکه پیمانکار اصلی ، پیمانکار جزء و یا صاحب کار باشد.
ه - تعریف مهندس ناظر
مهندس ناظر شخصی است حقیقی یا حقوقی که بر طبق قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی از وزارت مسکن و شهرسازی است و در حدود صلاحیت خود، مسئولیت نظارت بر تمام یا قسمتی از عملیات ساختمانی را بر عهده می گیرد.
و- تعریف حادثه ناشی از کار
حادثه ناشی از کار باستناد ماده 60 قانون تامین اجتماعی حادثه ای استکه در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای کارگر اتفاق می افتد و موجب صدماتی بر جسم و روان وی می گردد. حوادثی که برای کارگر در حین اقدام به منظور نجات سایر افراد حادثه دیده در کارگاه ومساعدت به آنان روی می دهد نیز حادثه ناشی از کار محسوب می گردد.
ز- تعریف شخص ذیصلاح
شخص ذیصلاح از لحاظ این آئین نامه شخصی است که دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی یا کاردانی از وزارت مسکن و شهرسازی ویا پروانه مهارت فنی از سازمان آموزش فنی وحرفه ای وزارت کار وامور اجتماعی در رشته مربوطه باشد.
فصل دوم - مقررات کلی
ماده 1- قبل از شروع عملیات ساختمانی باید پروانه هاومجوزهای لازم توسط مالکان و صاحبان کار از مراجع ذیربط قانونی اخذگردد.
ماده 2- قبل از شروع عملیات ساختمانی مربوط به تاسیس کارگاههای جدید یا توسعه کارگاههای موجود، باید طبق ماده 87 قانون کار، نقشه های ساختمانی و طرحهای مورد نظر از لحاظ پیش بینی در امر حفاظت فنی و بهداشت کار برای اظهارنظر وتایید به واحد کار وامور اجتماعی محل ارائه گردد.
ماده 3- مسئولیت اجرای مقررات این آئین نامه برااساس مواد91و 95 قانون کار بر عهده کارفرماست .
ماده 4- هرگاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات ساختمانی ازابتدا تا پایان کار را کلا" به یک پیمانکار محول نماید. پیمانکار مسئول اجرای مقررات این آئین نامه در کارگاه خواهد بود.
ماده 5- هرگاه صاحب کاراجرای قمستهای مختلف عملیات ساختمانی خود را به پیمانکاران مختلف محول نماید، هر پیمانکار در محدوده پیمان خود، مسئول اجرای مقررات این آئین نامه خواهد بودو پیمانکارانی که به طور همزمان در یک کارگاه ساختمانی مشغول فعالیت هستند باید در اجرای مقررات مذکور با یکدیگر همکاری نمایند و صاحب کار مسئول ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.
ماده 6- هرگاه پیمانکار اصلی اجرای قسمتهای مختلف عملیات ساختمانی را به پیمانکار یا پیمانکاران دیگر محول نماید، هر پیمانکار جزء در محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقررات این آئین نامه بوده و پمیانکار اصلی مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.
ماده 7- هرگاه مهندسان ناظر در اربتاط با نحوه اجرای عملیات ساختمانی ایراداتی مشاهده نمایند که احتمال خطر وقوع حادثه را در بر داشته باشد، باید فورا" مراتب را همراه با راهنمائی ها و دستورالعمل های لازم ، کتبا" به کارفرما یا کارفرمایان مربوطه اطلاع داده و رونوشت آن را به واحد کار و امور اجتماعی محل و مرجع صدور پروانه ساختمان تسلیم نمایند. کارفرماموظف است فورا" کار را تمام یا قسمتی از کارگاه که مورد ایراد و اعلام خطرواقع شده ، متوقف و کارگران را از محل خطر دور و اقدامات مقتضی در مورد رفع خطر بعمل آورد.
ماده 8- کارفرما باید وقوع هرگونه حادثه ناشی از کار منجربه فوت یا نقص عضو را کتبا" و در اسرع وقت و قبل از آنکه علائم و آثار حادثه از بین رفته باشد، به واجد کار ویژه گزارش حادثه اقدام نماید.
ماده 9- کارگاه باید وقوع هرگونه حادثه ناشی از کار راظرف مدت سه روز اداری به شعبه سازمان تامین اجتماعی محل اطلاع دهد و نسبت به تکمیل وارائه فرم ویژه گزارش حادثه اقدام نماید.
ماده 10- کارگاه ساختمانی باید به طور مطمئن و ایمن محصور از ورود افراد متفرقه و غیر مسیول به داخل آن جلوگیری بعمل آید. همچنین نصب تابلوها وعلائم هشدار دهنده که در شب و روز قابل رویت باشد، در اطراف کارگاه ساختمانی ضروری است .
ماده 11- قراردادن وانبار کردن وسائل کار، مصالح ساختمانی و نحخاله های ساخمانی در معابر عمومی مجاز نیست و چنانچه انجام این امر برای مدت موقت و محدود اجتناب ناپذیر باشد، باید با شرایط زیر اقدام گردد:
الف - مجوز لازم از مرجع صدور پروانه ساختمان و سایر مراجع ذیربط ومسئول اخذ گردد.
ب - نحوه قراردادن ، چیدن یا ریختن این وسائل و مصالح و انتخاب مکان آن بترتیبی باشد که حوادثی برای عابران ووسائل نقلیه بوجود نیاورد و در اطراف آن نرده های متحرک و وسائل کنترل مسیر و همچنین قابلوها و علائم هشداردهنده که در شب و روز از فاصله مناسب قابل رویت باشد، نصب گردد.
ماده 12- برای جلوگیری از سقوط مصالح ساختمانی و ابزار کار بر روی کارگران و افرادی که در محوطه کارگاه ساختمانی از مجاور ساختمان در دست تخریب ، احداث و یا تعمیر وبازسازی عبورمی نمایند باید یک سرپوش حفاظتی با عرض و استحکام کافی از شبکه فلزی یااز جنس الوار چوبی با شرایط زیر در دیواره اطراف ساختمان نصب گردد
الف - سرپوش حفاظتی باید با توجه به ارتفاع و وضعیت ساختمان چنان طراحی و ساخته شود که دراثر ریزش مصالح و ابزار کار بر روی آن هیچگونه خطری متوجه افرادی که از زیر آن عبور می نمایند، نگردد.
ب - زواویه سرپوش حفاظتی را نسبت به سطح افقی می توان بین 20 تا45 درجه بسوی ساختمان اختیار نمود.
ماده 13- احداث راهرو سرپوشیده موقتی در امتداد معبر عمومی کارگاه ساختمانی در وارد زیر ضورری است :
الف - چنانچه فاصله ساختمان در دست تخریب از معبر عمومی کمتر از40درصد ارتفاع اولیه آن باشد.
ب - در صورتیکه فاصله ساختمان در دست احداث یا تعمیر وباز سازی کمتر از25درصد ارتفاع نهائی آن باشد.
ج - در مواردی که فاصله ساختمان در دست تخریب ، احداث یا تعمیر و بازسازی از معابر عمومی بیش از حد نصابهای مقرر در بندهای الف وب باشد، اما با توجه به شرایط ومقتضیات خاص ، به نظر بازرس کار یا مرحع صدور پروانه ساختمان یا مهندس ناظر، راهرو سرپوشیده موقتی ضروری تشخیص داده شود.
ماده 14- راهروهای سرپوشیده موضوع ماده 13 باید دارای شرایط زیر باشند:
الف - ارتفاع راهرو سرپوشیده نباید کمتر از 5/2 متر و عرض آن نیز کمتر از 5/1 متر و یا عرض پیاده روی موجود باشد.
ب - راهروباید فاقد هر گونه مانع بود هو دارای روشنائی لازم طبعی یا مصنوعی دائمی باشد.
ج - سقف راهرو باید توانائی تحمل 700کیلوگرم بر مترمربع فشار را داشته باشد. بعلاوه سایر قسمتهای آن نیز باید تحمل بار مربوط و فشار مذکور را داشته باشد.
د- سقف راهرو باید از الوار به ضخامت حداقل 5سانتیمتر ساخته شده و الوارها طوری در کنار هم قرار گرفته باشند که از ریزش مصالح ساختمانی به داخل راهرو جلوگیری بعمل آید.
ه - اطراف بیرونی سقف راهرو باید به وسیله دیواره شیب داری از چوب یا شبکه فلزی مقاوم محصور باشد. زواویه این حفاظ را نسبت به سقف می توان بین 30تا 45 درجه به طرف خارج اختیار نمود.
و - در صورتی که راهرو دارای درها یجانبی برای ورود وخروج مصالح و نخاله های ساختمانی و غیره باشد، این درها باید همواره بسته باشند، مگر در موارد مذکور که باید مراقبت کافی بعمل آید.
ماده 15- کلیه پرتگاههاو دهانه های باز در قسمتهای مختلف کارگاه ساختمانی و محوطه آن که احتمال خطر سقوط افراد را در بر دارند، باید تا زمان محصور شدن یا پوشیده شدن نهائی و یا نصب حفاظ ها، پوشش ها و نرده های دائم و اصلی ، به وسیله نرده ها با پوشش های موقت به طور محکم ومناسب حفاظت گردند.
ماده 16- نرده حفاظتی موقت موضوع ماده 15 باید دارای شرایط زیر باشد:
ال ف - ارتفاع آن در مورد راه پله ها و سطوح شی دار حداقل 75 سانتیمتر و در سایر موارد حداقل 90 سانتیمتر باشد.
ب - در فواصل حداکثر2متر، دارای پایه های عمودی محکم باشد.
ج - در اجزاء آن قسمتهای تیز و برنده وجود نداشته باشد.
ماده 17- پوشش حفاظتی موقت موضوع ماده 15 باید دارای شرایط زی باشد:
الف - در موارد دهانه های باز با ابعاد کمتر از45 سانتیمتر، تخته یا الوارهای چوبی با قطر حداقل 5/2 سانتیمتر.
ماه 18- در مواردی ک احتمال سقوط و ریزش مصالح وابزار کار از روی جایگاهها و سکوها یکار یا لبه پرتگاهها و دهانه های باز وجود داشته باشد، باید نسبت به نصب پاخورهای جوبی به ضخامت حداقل 5/2 سانتیمتر وارتفاع 15 سانتیمتر اقدام شود.
ماده 19- چنانچه قبل اززدن سقف های دائم ، نیاز به ایجاد سکونی کار در محل باشد، باید از الوارهائی با ضخامت 5 و عرض 25 سانتی متر که در کنارهم محکم به یکدیگر بسته ومتصل شده باشند، استفاده شود.
ماده 20- برای جلوگیری از خطر برق گرفتگی و کاهش اثرات زیان آور میدانهای الکترومغناطیسی ناشی از خطوط برق فشار قوی باید مقررات مربوط به حریم خطوط انتقال و توزیع نیروی برق ، درکلیه عملیات ساختمانی ونیز در تعیین محل احداث بناها وتاسیسات ، رعایت گردد.
ماد21- قبل از شروع عملیات ساختمانی در مجاورت خطوط هوائی برق فشارضعیف ، باید مراتب به اطلاع مسئولان و مراجع ذیربط رسانده شود تا اقدامات احتیاطی لازم از قبیل قطع جریان ، تغییر موقت یا دائم مسیر یا روشن کردن خطوط مجاور ساختمان با مواد مناسب از قبیل لوله های پلی اتیلن یا شیلنگهای لاستیکی و غیره انجام شود.
ماه 22- کلیه هادیها، خطوط و تاسیسات برقی در محوطه و حریم عملیات ساختمانی باید برقدار فرض شوند، مگر آنکه خلاف آن ثابت گردد.
ماده 23- کلیه کارگران کارگاههای ساختمانی باید مجهز به کلاه و کفش ایمنی باشند.
همچنین در صورتی که شرایط و نوع کار اقتضاء نماید سایر وسائل حفاظت فردی از قبیل دستکش حفاظتی ، عینک و نقاب حفاظتی ، ماسک تنفسی حفاظتی ، چکمه ونیم چکمه لاستیکی ، کمربند ایمنی ،طناب نجات مطابق ضوابط آئین نامه وسائل حفاظت انفرادی باید دراختیار کارگران قرار داده شود.
فصل سوم - ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی
ماده 24- کلیه رانندگان با اپراتورهای ماشین آلات و تجهیزات ساختمانی باید آموزشهای لازم در مورد نحوه کار با این وسائل را طبق قوانین ومقررات مربوطه فرا گرفته دارای پروانه مهارت فنی یا گواهی نامه ویژه از مراجع ذیربط باشند.
ماده 25- بکار بردن ماشین الات و تجهیزات ساختمانی در نزدیکی خطوط انتقال نیروی برق باید با رعایت مواد20و21 صورت گیرد:
ماده 26- قسمتهای مختلف دستگاهها و وسائل بالابر باید طبق برنامه ذیل مورد بازدیدهاهای دوره ای یا معاینه فنی و آزمایش قرار گیرند.
الف - بازدید روزانه کلیه لوازم بستن و بلند کردن یاازقبیل قلابها، حلقه ها، اتصالات ، کابلها، زنجیرها و غیره ، ازنظرفرسودکی ، خوردگی ، شکستگی و هر نوع عیوب ظاهری دیگر، توسط اپراتورومسئول دستگاه .
ب - بازدید فنی کلیه قسمتهای دستگاه هفته ای یکبار، توسط شخص متخص یا مسئول فنی دستگاه و ارائه گزارش به سرپرست مربوطه
ج - معاینه فنی و آزمایش کلیه قسمتهای دستگاه توسط اشخاص متخصص و صدور گواهی نامه اجازه کار هر سه ماه یکبار و همچنین از قبل از استفاده برای اولین با رو یا پس از هرگونه جابجایی و نصب در محل جدید.
ماده 27- کلیه تعمیرات اساسی و تعویض قطعات و لوازم اصلی که بر روی دستگاه بالابر انجام می شود، باید در دفتر ویژه ای ثبت و توسط متخصص مربوطه امضاء گردد. این دفتر همراه باگواهی نامه های اجازه کار موضوع بندج ماده 26، باید نزد مالک و کارفرمای دستگاه نگاهداری و در هنگام لزوم ارائه گردد.
ماده 28- کلیه قسمتهای تشکیل دهنده دستگاهها و وسائل بالابر واجزاء آنها باید با رعایت اصول و قواعد فنی و طبق استاندارها و ضرائب اطمنیان مندرج در آئین نامه حفاظتی وسایل حمل ونقل و جابجا کردن مواد و اشیاء درکارگاهها، طراحی ، محابه و ساخته شده و توسط اشخاص ذیصلاح نصب ، تنظیم و آماده به کار شوند.
ماده 29- حداکثر ظرفیت با مجاز و همچنین سرعت کار مطمئن هر وسیله بالابر باید بر روی لوحه ای نوشته و در محل مناسبی برروی دستگاه نصب و مفاد آن دقیقا" رعایت گردد.
ماده 30- قلاب دستگاهها و وسائل بالابر باید دارای شرایط زیر باشد:
الف - مجهز به شیطانک یا ضامن باشد تا مانع جدا شدن اتفاقی بار از آن گردد.
ب - حداکثر باری که می توان به وسیله آن بلند نمود، به طور واضح بر روی آن حک شده باشد.
ج - در صورتی که نوع کار ایجاب نماید، مجهز به دستگیره مناسبی باشد که بتوان آن را در حالت تعلیق ، تغییر مکان داده و در وضع مناسب قرار داد.
ماده 31- میزان حداکثر مجاز بار بدون خطر زنجیرها، کابلها و سایر وسائل بلند کردن و بستن بار باید بر روی پلاک فلزی درج و به آنها متصل باشد.
ماده 22- دستگاههای بالابر ثابت از قبیل جرثقیل های برجی (senarc rewot) ء پتچ ها باید به طور مطمئن در محل نصب خود مهار گردیده و وزنه های تعادل آنها متناسب با حداکثر میزان حمل بار محاسبه و در نظر گرفته شود. در مورد جرثقیل های برجی ، استحکام و مقاومت زمین محل استقرار دستگاه قبل از شروع عملیات نصب و مونتاژ باید مورد بررسی قرار گیرد. همچنین نحوه مهار این دستگاهها باید بترتیبی باشد که در مقابل حداکثر نیروی باد و طوفان در محل ، مقاومت کافی داشت باشند.
ماده 32- دستگاههای بالابر علاوه بر اپراتوار یا راننده باید دارای یک نفرکمک اپراتور یا علامت دهنده باشد. این شخص باید در مورد نحوه علامت دادن با دستها با وسایل هشدار دهنده و نوع علایم مشخصه و یکنواخت ، آموزش لازم را دیده باشد. در مواردی که به علت محدود بودن میدان دید اپراتوار و یا هر گونه شرایط و موقعیتهای خاص ، به بیش از یک نفر علامت دهنده نیاز باشد، باید عهلائم حرکت فقط توسط یکی از آنها که نفر اصلی است ، داده شود. اما در عین حال اپراتور باید از علامت توقفی که در موارد خطر توسط هرکدام از آنان داده می شود، تبعیت نماید.
ماد34- مسیر حرکت و محل استقرار جرثقیل ها و دیگر وسائل بالابر باید قبلا" به طور دقیق بازدید و بررسی شود تا درموقع حرکت و کار، خطری از طریق برخودر با سیم وکابلهای برق با تاسیسات و بناهای موجود و یا سقوط در محلهای حفاری شده و غیره ، متوجه اپراتور، کارگران و افراد دیگر نشود.
ماده 35- از روی معابر و فضاهای عمومی مجاور کارگاه ساختمانی نباید هیچ باری به وسیله دستگاههای بالابر عبور داده شود و چنانچه انجام اینکار اجتناب ناپذیر باشد، باید این معابر و فضاها با استفاده از وسائل مناسب محصور، محدود و یا مسدود گردیده و همچنین علائم هشدار دهنده موثر از قبیل تابلوها، پرچمهای مخصوص با چراعهای چشمک زن به کاربرده شود.
ماد36- به رانندگان یا اپراتورهای دستگاهها و وسائل بالابر نباید کار دیگری ارجاع شود. همچنین علائم هشدار دهنده موثر از قبیل تابلوها، پرچم های مخصوص یا چراغهای چشمک زن به کار برده شود.
ماده 36- ره بانندگان یا اپراتورهای دستگاهها و وسائل بالابر نباید کار دیگری ارجاع شود. همچنین افراد مزبور در هنگام روشن بودن دستگاه و یا آویزان بودن بار، مجاز به ترک و رها کردن دستگاه نمی باشند.
ماده 37- راننده یا اپراتور دستگاه بالابر وافراد کمکی و علامت دهنده ، در هنگام انجام وظیفه ، حق خوردن ،آشامیدن واستعمال دخانیات را ندارند.
ماده 38- به هیچ وجه نباید اجازه داده شود که کارگران بر روی بار مورد حمل سوار شوند یا برای جابجا شدن از وسایل بالابر استفاده نمایند.
ماده 39- در هنگام بهره برداری از جرثقیلهای سیار موتوری باید دقت شود که جکها بطور صحیح استفاده و در محل مناسب استقرار یابند.
ماده 40- در هنگام باد، طوفان و بارندگی شدید، باید ازکار کردن با دستگاهها و وسایل بالابر خودداری شود.
ماده 41- کابین راننده یا اپراتور ماشین آلات راهسازی و ساختمانی باید دارای شرایط زیر باشد:
الف - به ترتیبی باشد که راننده یا اپراتور را در برابر شرایط جوی و گرد وغبار محافظت نموده و نیز میدان دید کافی برای او تامین نماید.
ب - کلیه شیشه های درها و پنجره ها از نوع مقاوم و نشکن باشد.
ج - دارای رکاب ودستگیره ای باشد که راننده یا اپراتوربتواند به راحتی و با ایمنی کامل سوار و پیاده شود.
د- پله و رکاب ترجیحا" مشبک و پنجره ای باشد تا گل و لای بر روی آن متراکم نشده و باعث لغزش پای راننده و اپراتورنگردد. ضمنا" از آلوده شدن آن به روغن ، گریس یا سایر مواد لغزنده باید جلوگیری بعمل آید.
ماده 42- در مواردی که میدان دید راننده یا اپراتور ماشین آلات راهسازی و ساختمانی محدود باشد، وجود یک نفر کمک یا علامت دهنده الزامی است .
ماده 43- راننده یا اپراتوار قبل از ترک ماشین آلات راهسازی و ساختمانی باید دستگاه را ترمز و در صورت وجد تیغه یا باکت یا خاکبردار، آن را پائین آورده و بر روی زمین قرار داده ودستگاه را خاموش نماید.
ماده 44- در شرایطی که به دلیل سستی بستر یا ازدیاد شیب آن ، تعادل دستگاه خاکبرداری به خطر افتد، نباید آن را به کار انداخت یا مورد استفاده قرار داد.
ماده 45- هنگامی که ماشین آلات راهسازی و ساختمانی در حال کار هستند، ورود افراد به داخل شعاع عمل آنها باید ممنوع گردد.
ماده 46- ماشین آلات راهسازی و ساختمانی را نباید شبها در حاشیه جاده های عمومی متوقف نمود. چنانچه در موارد خاص ، این کار اجتناب ناپذیر گردد، باید اطراف آنها با وسائل مناسب هشدار دهنده از قبیل پرم قرمز، علام شبرنگ ، چراغ قرمز چشم زن وغیره محدود و علامت گذاری شود.
ماده 47- استفاده از ماشین آلات راهسازی و ساختمانی در غیر از موضوع تعریف شده ممنوع می باشد.
ماده 48- در هنگام حرکت بیل مکانیکی ، باکت ها یا خاک بردار آن باید خالی از بار باشد. همچنین بوم آن باید در جهت حرکت قرار گیرد.
ماده 49- در موقع تعمیر باکت یا خاک بردار بیل مکنیکی یا لودر یا تعویض ناخنها یان ، باید آنرا قبلا" در محل خود محکم نمود تا از حرکت ناگهانی آن و ایجاد حادثه جلوگیری به عمل آید
ماده 50- از تیغه های بولدوزر نباید به عنوان ترمزاستفاده شود، مگر در موارد استثنائی و اضطراری .
ماده 51- در کارگاههائی که از ماشین آلات خاکبرداری و یاوسائل نقلیه موتوری ویژه حمل و جابجائی مصالح ساختمانی استفاده می شود باید راههای ورود و خروج ایمن ومناسب برای آنها ایجاد و نسبت به نصب علائم خطر و هشدار دهنده مناسب اقدام گردد.
ماده 52- در بارگیری و تخلیه وسائل نقلیه موتوری ویژه حمل و جابجائی مصالح ساختمانی باید نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:
الف - وزن تقریبی مصالح باز شده از ظرفیت مجاز وسیله نقلیه تجاوز ننماید.
ب - ارتفاع بار از دیواره های اطاق بارگیری تجاوز ننماید و در مواردی که نوع و وضعیت بار بترتیبی باشد که این امراجتناب ناپذیر گردد، باید به وسیله کابل فلزی یا طناب مناسب نسبت به مهار آن به طور مطمئن و ایمن اقدام شود.
ج - مصالحی از قبیل آجر، سنگ و غیره باید به وسیله برزنت یا توریهای محکم پوشیده و محفوظ شوند، مگر آنکه ارتفاع باز از ارتفاع دیواره های اطاق بارگیری کمتر باشد. در مورد مصالح ریزدانه پوشش بار الزامی است .
د- در هنگام بار زدن قطعات ومصالح سنگین و حجیم از قبیل تیرآهن ، قطعات ساخته شده اسکلتهای فلزی ، لوله های بزرگ و غیره ، باید طوری روی هم چیده شوند که هنگام تخلیه با رو باز کردن دیوارهای اطاق بارگیری ، از لغرش آنها بر روی هم و ایجاد حادثه پیشگیری بعمل آید. همچنین نحوه بارگیری و توزیع قطعات مذکور در اطاق بارگیری باید برتیبی باشد که مرکز ثقل کامیون را به یک سمت آن متوجه نساخته و تعادل آن در هنگام حرکت حفظ شود.
ه - در بارگیری و تخلیه قطعات مصالح سنگین و حجیم باید از وسائل مکانیکی استفاده شود.
و- در مواقع بار زدن مواد و مصالحی از قبیل شن ، ماسه ،سنگ ، آجر، خاک ، نخاله و ضایعات ساختمانی به وسیله لودر و بیل مکانیکی و یا قطعات و مصالح سنگین و حجیم به وسیله جرثقیل باید سرنشینان وسیله نقلیه آنرا ترک و تا پایان بارگیری در محل مناسبی مستقر شوند.
ز- در هنگام باگیری یا تخلیه وسائل نقلیه موتوری ، بایدعلاوه بر استفاده از ترمز دستی ، از موانع مناسب از قبیل بلوکهای چوبی نیز برای جلوگیری از حرکت اتفاقی ومهار وسائل مذکور استفاده شود.
ح - د رمواردی ک کار تخلهی بارگیری در محیط های بسته انجام می شود، باید تهویه لازم و کافی صورت گیرد در غیر این صورت باید موتور وسیله نقلیه خاموش شود.
ماده 53- دهانه های سیلوهای مصالح ساختمانی و قیف تغدیه کننده تراک میکسر و پمپ بتن باید به وسیله چند میله عمود بر هم حافظ گذاری شوند، تا از سقوط افراد به داخل آنها جلوگیری بعمل آید.
ماده 54- کف توقفگاه ماشین آلات سنگین ساختمانی و وسائل نقلیه موتوری ویژه حمل و جابجایی مصالح ساختمانی باید دارای شرایط زیر باشد:
الف - همواره و حتی الامکان قابل شستشو باشد.
ب - از استحکام کافی برخوردار باشد تا د رهنگام زدن جک در زیر ماشین آلات و وسائل نقیه موتوری ، از در رفتن جک وایجادحادثه جلوگیری بعمل آید.
ج - مجاری مناسبی در آن پیش بینی شده باشد تا در صورت ریزش یا نشت مواد سوختی ، مواد مذکور به چاله ها ومخازن قابل تخلیه هدایت گردند.
فصل چهارم - وسایل دسترسی موقت (داربست و نردبان )
بخش اول - داربست
تعریف : داربست ساختاری است موقتی شامل یک یا چند جایگاه ، اجزای نگاهدارنده ، اتصالات و تکیه گاها که در حین اجرای هر گونه عملیات ساختمانی به منظور دسترسی موقت به بنا و حفظ و نگاهداری کارگران یا مصالح در ارتفاع ، مورد استفاده قرار می گیرد.
مقررات کلی داربست ها
ضرورت استفاه از داربست و صلاحیت افراد ذیربط0
ماده 55- در کلی علمیات ساختمانی که امکان انجام آنها ازروی زمین یا کف طبقات ساختمان و یا با استفاده از نردبان بطورایمن و بدون خطر امکان پذیر نباشد، باید از داربست استفاده شود.
ماده 56- برپا کردن ، پاید کردن و دادن تغییرات اساسی در داربست ها باید تحت نظارت شخص ذیصلاح و به وسیله کارگرانی که در اینگونه کارها تجربه کافی دارند انجام گیرد.
کیفیت اجزاء داربست
ماده 57- احزاء داربستها وکلیه وسائلی که در آن بکار می روند باید از مصالح مناسب و مرغوب ، طوری طراحی ، ساخته و آماده شوند که واحد شرایط ایمن کر برای کارگران بوده و توانائی تحمل چهار برابر بار مورد نظر را داشته باشند.
ماده 58- قطعات چوبی که د رساخت داربست بکار می روند باید از کیفیت مرغوبی برخوردار بوده و الیاف بلندی داشته باشند. همچنین عاری از هرگونه عیوب و بدون گره ، پوسته ، کرم خوردگی و پوسیدگی بوه و نیز رنگ نشده باشد.
ماده 59- تخته هاوالوارهائی که در داربست به کار می روند باید در شرایط خوبی در انبار نگاهداری شوند وار وسایل نامناسب جدا گردند.
ماده 61- از طنابهای لیفی د رمکنهائی که احتمال آسیب دیدگی اینگونه طنابها وجود دارد، نباید استفاده شود.
ماده 62- طنابهائی که با اسیدها یا مواد خورنده و فرساینده دیگر در تماس بوده اند، یا معیوبند نباید به کار گرفته شود.
ماده 63- میخ هائی که برای اتصال اجزاء داربست چوبی بکار برده می شوند، باید به اندازه ای مناسب و تعداد کافی باشند و تا انتها به طور کامل کوبیده شوند نه اینکه نیمه کاره کوبیده شده و سپس خم گردند. همچنین در داربست نباید میخهای چدنی به کار برده شود
پایداری و استحکام داربست
ماده 64- داربستها باید با ضریب اطمینانی تا چهار برابر حداکثر بارگیری طراحی شده و به طور ایمن مهار گردند.
ماده 65- بجز درابستهای مستقل ، هر داربستی باید در فاصله های مناسب ، در دو جهت عمودی و افقی محکم به ساختمان مهار شود.
ماده 66- هر سازه و هر وسیله ای که بعنوان تکیه گاه و جایگاه کار مورد استفاده قرار می گیرد، باید طبق اصول فنی ساخته شده و پایه محکمی داشته باشد و با مهرابندی مناسبی استوار گردد.
ماده 67- پایه های داربست باید بطور مطمئن و محکم مهار شود تا مانع نوسان و جابجائی و لغزیدن داربست گردد.
ماده 68- درداربستهای مستقل حداقل یک سوم تبرهای حامل جایگاه تا پیاده شدن کامل داربست باید در جای خود باقی بمانند و بر حسب مورد به تبرهای افقی یا به تبرهای عمودی بطور محکم بسته شود.
ماده 70- بخشهای فلزی داربست باید فاقد ترک خوردگی ، زنگ زدگی یا عیوب دیگر باشند.
ماده 71- هر یک از بخشهای داربست باید طوری متصل ومهاربندی شوند که در حین استفاده از داربست جابجانشوند.
بازرسی وکنترل داربست
ماده 72- داربست باید در موارد زیر توسط شخص ذیصلاح مورد بازدید وکنترل قرار گیرد تا از پایدار، استحکام و ایمنی آن اطمینان حاصل و گواهی کتبی صادر گردد.
الف - قبل از شروع به استفاده از آن.
ب - پس از هر گونه تغییرات ، تعویض اجزاء و یا ایجاد وقفه طولانی در استفاده از آن .
ج - پس از قرارگرفتن در معرض باد، طوفان ، زلزله و غیره که استحکام و پایداری داربست مورد تردید باشد.
ماده 73- هیچ بخشی از داربست را نباید پیاده کرد و داربست را در حالتی بجا گذاشت که بتوان از بخشهای باقمیانده استفاده نمود، مگر آنکه بخش بجا مانده منطبق با این مقررات باشد.
ماده 74- اگر قسمتی از داربست احتیاج به تعمیر داشته باشد، نباید قبل ازرفع نقص و تعمیر داربست به کارگران اجازه کار کردن بر روی آن داده شود.
ماده 75- بعد از اتمام کار روزانه ، باید کلیه ابزار ومصالح از روی داربست برداشته شود.
ماده 76- در موقع پیاده کردن داربست باید مراقبت لازم بعمل آید که کلیه میخها از قطعات پیاده شده چوبی ، کشیده شوند.
استفاده از داربست
ماده 77- در طول مدت استفاده از داربست باید دائما" نظارت شود تا بار بیش از اندازه ومصالح ساختمانی غیر لازم روی آن قرار داده نشود.
ماده 78- تا آنجا که امکان دادر، بار روی داربست باید بطور یکنواخت توزیع گردد تااز عدم تعادل خطرناک داربست جلوگیری شود
ماده 79- از داربستها نباید برای انبارکردن مصالح ساختمانی استفده شود، مگر مصالحی که برای کوتاه مدت و انجام کار فوری مورد نیاز باشد.
ماده 80- در مواقعی که هوا طوفانی است و باد شدید می وزد، کار باید متوقف گردد تا آنکه تمام احتیاطهای لازم اتخاذ شود.
ماده 81- در مواردی که روی جایگاه داربست برف یا یخ وجود داشته باشد، کارگران نباید روی آن کار کنند، مگر آنکه قبلا" برف یا یخ از روی جایگاها برداشته شده و روی آنها ماسه نرم ریخته شود.
ماده 82- در قسمتهائی از کابل یا طناب داربست ک احتمال بریدگی سائیدگی می رود، باید با تعبیه بالشتک از آن محافظت شود
ماده 83- هنگامیکه در مجاورت خطوط نیروی برق احتیاج به نصب داربست باشد، این کار باید با رعایت مواد20و21 انجام شود.
نصب دستگاههای بالابر روی داربست
ماده 84- هرگاه لازم شود روی داربست دستگاه بالابر نصب گردد، باید موارد زیر رعایت گردد:
الف - بخشهای متشکله داربست به دقت بازرس شده و در صورت لزوم بنحو مناسبی به مقاومت آن افزوده شود.
ب - از حرکت و جابجائی تیرهای افقی داخل دیواری جلوگیری شود.
ج - پایه های عمودی بطور محکمی به بخش مقاوم ساختمان و در محلی که دستگاه بالابر باید نصب گردد، متصل ومهار شوند.
ماده 85- هرگاه بهنگام بالایاپائین رفتن بار امکان برخوردآن با داربست وجود داشته باشد، باید برای جلوگیری از گیر کردن بار به داربست ، سرتاسر ارتفاع آن در مسیر حرکت بار، ب نرده های عمومی پوشیده شود.
جایگاه کار
ماده 86- کلیه داربستها باید دارای تعداد کافی جایگاه کار باشند.
ماده 87- هیچ بخشی از جایگاه کار نباید بر روی آجرهای لق ، لوله های آب ، دودکش و سایر مصالح غیر مطمئن و نامناسب قرارگیرد
ماده 88- از جایگاه داربست زمانی باید استفاده شود که ساخت آن به اتمام رسیده و وسایل حفاظتی لازم به طور مناسبی نصب شده باشد.
ماده 89- عرض جایگاهکار باید با نوع کار مناسب باشد و درهر بخش آن گذرگاه باری به عرض حداقل 60 سانتی متر بدون هرگونه مانع فراهم گردد.
ماه 90- در هیچ موردی عرض جایگاه کار نبای از اندازه های زیر کمتر باشد:
الف -60 سانتی متر، اگر جایگاه فقط برای عبور اشخاص بکار می رود.
ب -80سانتی متر، اگر ازجایگاه برای قراردادن مصالح ساختمانی استفاده می شود.
ج -110 سانتی متر، اگر از جایگاه برای ناگهداری جایگاه یا سکوی بلندتر دیگری استفاده می شود.
د-130 سانتی متر، اگر از جایگاه برای نصب یا شکل دادن به سنگهای نمای ساختمان استفاده می شود.
ه -150 سانتی متر، اگر از جایگاه هم برای نگاهداری سکوی بنلدتر دیگر و هم برای نصب و شکل دادن به سنگهای نمای ساختمان استفاده می شود.
ماده 91- بطور کلی عرض جایگاهی که با تیرهای داخل دیواری نگاهداری می شود، نباید از 150 سانتی متر بیشتر باشد.
ماه 92- یک فضای خالی بالاسری ، حداقل به ارتفاع 180 سانتی متر باید بالای هر جایگاهکار در نظر گرفته شود.
ماده 93- جایگاه هر داربست باید حداقل یک متر پائین تر از منتهی الیه تیرهای عمودی قرار گیرد.
ماده 94- الوارهائی که جزئی از جایگاه کار بشمار می آیند،باید دارای شرایط زیر باشند.
الف - با در نظر گرفتن فاصله بین تیرهای تکیه گاه جایگاه ضخامت آنها ایمنی لازم را تامین نماید. در هیچ موردی ضخامت الورها از 5سانتی متر کمتر نبوده و ضخامت ها مساوی باشند.
ب - عرض آنها با هم ماسوی و حداقل 25 سانتیمتر باشد.
ماده 95- هر الوار که جزئی از جایگاه کار بشمار می آید، نباید بیش از 4 برابر ضخامت آن از انتهای تکیه گاه تجاوز نماید.
ماده 96- الوارها نباید روی همدیگر قرا رگیرند تا خطر برخورد پای کارگران به لبه الوارها وافتادن آنان ب حداقل کاهش یابد ونیز جابجائی چرخهای دستی به آسانی صورت گیرد.
ماده 97- الوارهائی که جزء سکوی کار بشمار می آیند، باید حداقل با سه تکیه گاه نگاهداری شوند، مگر آنکه فاصله بین تکیه گاهها و ضخامت الوارها به اندازه ای باشد که خطر شکم دادن بیش از حدود یا بلند شدن سر دیگر تخته در بین نباشد.
ماده 98- جایگاههای کار بایدبه شیوه ای ساخته شوندکه الوارهای تشکیل دهنده آنها، هنگام استفاده جابجا نشوند.
ماده 99- هر سکو یا جایگاه که بیش از 2 متر بالای زمین یاکف قرار دارد، باید دارای تخته بندی نزدیک به هم باشد تا هیچ نوع ابزار، لوازم کار ومصالح از لای انها به پائین سقوط ننماید. ضمنا" استقار تخته ها در امتداد همدیگر به شکلی باشد که برخورد پا به لبه آنها ممکن نگردد.
حفاظ گذار جایگاههای کار
ماده 100- هر بخشی از جایگاه کار یا محل کاری که بلندی آن بیش از120 سانتیمتر باشد و امکان سقوط از روی آن وجود داشته باشد، باید دارای جان پناه با شرایط زیر باشد:
الف - حفاظ از جنس مرغوب ومناسب و دارای استحکام کافی باشد.
ب - نرده بالائی بین 90تا110 سانتی متر بالای سطح جایگاه قرار گیرد.
ج - برای جلوگیری از سرخوردن کارگران و یاافتادن مصالح ساختمانی و ابزار کار از روی جایگاه ، پاخوری در لبه بازجایگاه به بلندی 15 سانتی متر و ضخامت حداقل 5/2 سانتی متر نصب شود.
د- نرده های بین پاخورد و نرده بالائی قرار داده شود.
ه- حتی الامکان سرپوش مناسب حفاظتی در لبه خارجی جایگاه نصب گردد.
ماده 101- نرده ها، پاخورها و وسائل دیگر حفاظتی که درجایگاه داربست به کار رفته اند، نباید از جای خود برداشته شوند مگر در زمانی و در حدی که برای ورود اشخاص ، حمل یا جابجائی مصالح ساختمانی لازم باشد.
ماده 102- نرده ها، پاخورها و وسائل دیگر حفاظتی که در جایگاه داربست به ار رفته اند، نباید از جای خود برداشته شودمگر در زمانی و در حدی که برای ورود اخشاص ، حمل یا جابجائی مصالح ساختمانی لازم باشد.
ماده 103- جایگاههای داربستهای معلق باید از هر سو دارای حفاظ نرده ای و پاخور باشند، اما:
الف - اگر کار به نحوی باشد که نتوان حفاظ را باشرایط بند ب ماده 100 نصب نمود، ارتفاع حفاظ طرف دیوار را می توان 70سانتی متر اختیار نمود.
ب - اگر کارگران روی سکو پا جایگاه بطور نشسته کار می کنند، نصب حفاظ و پاخور در سمت دیوار الزامی نیست ولی در این حالت ، جایگاه باید مجهز به طناب ، کابل یا زنجیره های باشد تا کارگران در صورت سرخوردن بتوانند از آن به عنوان دستگیره استفاده نمایند.
ماده 104- فاصله بین دیوار و جایگاه باید تاحد امکان کم باشد، مگر در مواردی که کارگران روی جایگاه بطور نشسته کار می کنند که در این حالت فاصله بین دیوار و جایگاه را می توان حداکثر45 سانتیمتر اختیار نمود.
مقررات ویژه داربست فلزی لوله ای
مقررات کلی
ماه 105- داربستهای فلزی لویه ای باید دارای شرایط زیرباشند:
الف - از مواد مناسبی مانند لوله های فولادی یا فلز مشابهی که استقامتی نظیر فولاددار، ساخته شده باشند.
ب - استحکام کافی برای نگاهداری بار مورد نظر با ضریب اطمینان چهار داشته باشند.
ماده 106- تمام قطعات عمودی وافقی داربستهای فلزی لوله ای باید بطور مطمئنی به همدیگر متصل شوند.
ماده 107- لوله هائی که در داربستهای فلزی لوله ای به کارمی روند باید مستقیم وعاری از زنگ زدگی ، خوردگی ، قرشدگی و سایر معایب باشند.
ماده 108- سرهای انتهائی لوله های فلزی باید صاف باشند تا در موقع افزایش ارتفاع داربست ، نقاط اتکا واتصال ، کاملا" روی همدیگر قرار گیرند.
ماده 109- لوله ها باید به اندازه و با مقاومت مناسب برا ی باری که می باید تحمل نمایند، اختیار شوند و در هیچ مورد قطر خارجی آنها کنتر از 5 سانتیمتر نباشد.
پایه های عمودی
ماده 110- پایه ها در داربستهای فلزی لوله ای باید همیشه در وضعیت عمودی نگاهداری شوند و محل استقرار آنها زمین ازاستقامت کافی برخوردار بوده و حتی الامکان از کفشکهیا فلزی با سطح اتکاء مناسب برخوردار باشد.
ماده 111- اتصلاات در پایه های عمودی باید به طریق زیرباشند:
الف - به تیرهای افقی یا سایر قطعات مقاوم که مانع جابجائی آنها شود، اتصال داده شوند.
ب - به تناوب طوری بسته شوند که اتصالات مجاور در یک سطح نباشند.
ماده 112- فواصل بین پایه های عمودی نباید از اندازه های زیر تجاوز نماید:
الف -8/1 متر برا یکارهای سنگین با قابلثیت تحمل 350 کیلو گرم بر متر مربع .
ب - 3/2 متر برای کارهای سبک با قابلیت تحمل 125 کیلوگرم بر مترمربع
تیرهای افقی
ماده 113- تیرهای افقی باید حداقل تا 3 پایه عمودی ادامه داشته و بطور مطمئن به هر پایه عمودی متصل باشند.
ماده 114- اتصالات بین تیرهای افقی باید به پایه های عمودی بسته شده و در طبقات مختلف مستقیما" روی هم قرار نگیرند.
ماده 115- فاصله عمودی بین تیرهای افقی نباید از 2 متر تجاوز نماید.
ماده 116- زمانیکه جایگاههای کار از جای خود برداشته می شوند، کلیه تیرهای افقی باید برای حفظ پایداری داربست در محل خود بقای بمانند.
دستکها
تعریف : دستکها بخشی از داربست هستند که بر روی آنهاجایگاه کار قرار دارد. در داربستهائی که فقط دارای یک ردیف پایه هستند، یک سردستکها در داخل دیوار قرار می گیرند، اما در داربستهایی که به وسیله دو ردیف پایه بر پا می شوند، هر دو سردستکها بر روی تیرهای افقی قرار داده می شوند.
ماده 117- در داربستهای فلزی لوله ای یک دستگاه باید کنارهر پایه عمودی قرار گیرد.
ماده 118- طول هرکدام از دستکها در داربستهای فلزی لوله ای نباید از5/1 متر تجاوز نماید.
ماده 119- فاصله دستکه برای کارهای سنگین در داربستهای فلزی لوله ای نباید از90 سانتیمتر و برا یکارهای نیمه سنگین از 115 سانتیمتر تجاوز نماید.
ماده 120- در حالتی که یک سر دستکهای داربست به دیوار ساختمان تکیه دارند، باید حداقل 10 سانتی متر در داخل دیوارفرو روند.
مهار کردن داربست
ماده 121- داربست باید به طور مطمئنی به دیوار ساختمان مهار شود و نحوه اتصال لوله های مهار باید به ترتیب زیر باشد:
الف - لوله های مهار در نقاط برخورد پایه ها به تیرهای افقی به داربست بسته شوند.
ب - انتهای دیگر لوله های مهار به بدنه ساختمان به وطور محکم بسته شوند.
ج - اولین ، آخرین و یکی در میان از پایه هابه وسیله لوله هایی به ساختمان مهار شوند.
اتصالات
ماده 122- مفاصل واتصالات داربستهای فلزی لوله ای باید:
الف - از جنس فولاد چکش خوار و غیر قابل خوردشدن یا ازمواد مشابهی با همان مشخصات واستقامت باشند.
ب - به وسیله قفل و بست با بوشن و یا سه راهی و چهار راهی بر روی سرتاسر قطعات ، به سطوح اتکاء مورد استفاده متصل گردند، به نحوی که اتصالات هرز نبوده و حرکت و لرزش نداشته باشند.
ماده 123- اتصالات نباید باعث تغییر شکل در لوله ها شده و یا خود تغییر شکل یابند.
ماده 124- اتصالات دارای پیچ ومهره باید تا آخرین دندانه کاملا" پیچ و سفت شوند.
داربست معلق با راه اندازی دستی
ماده 125- تیرهای پیش آمده باید:
الف - دارای مقاومت و سطح مقطع کافی برای تامین استحکام و پایداری داربست باشند.
ب - بطور مودی به نمای خارجی ساختمان نصب گردند.
ماده 126- بخش پیش آمده این ترها از ساختمان باید به گونه ای باشد که در زمانی که جایگاه کار(پلات فورم ) در حال آویزان ثابت مانده ، فاصله جایگاه از نمای خارجی ساختمان از30 سانتیمتربیشتر نباشد مگر در مارد استثنائی که در ماده 104 به آن اشاره شده است .
ماده 127- تیرهای پیش آمده باید به وسیله پیچ یا وسایل مشابه به طور مطمئنی به اجزاء اصلی ساختمان متصل و مهار شوند.
ماده 128- پیچهای مهار باید به خوبی سفت شوند و به طور مطمئنی تیرهای پیش آمده را به اسکلت و بدنه ساختمان متصل سازند
ماده 129- در مواقعیکه تیرهای پیش آمده با کیسه های شن یا وزنه های تعادل مهار می شوند، وسایل فوق باید به طور اطمینان بخشی به تیرهای پیش آمده بسته شوند.
ماده 130- در اتنهای هر یک از تیرهای پیش آمده یا هر یک از تیرآهن های حمال باید پیچهای متوقف کننده نصب شود.
ماده 131- طنابهای آویز باید:
الف - از الیاف مرغوب طبعی یا مصنوعی یا سیم فولادی تشکیل شوند.
ب - حداقل دارای ضریب اطمینان 10 برای رشته ها و فیبرها و ضریب اطمینان 6 برای سیم فولادی باشند.
ماده 132- طنابهای آویز باید دور پولی ها و قرقره های مناسبی جمع شوند تا جایگاه بتواند به راحتی و به طور اطمینان بخشی بالا و پائین برود.
ماده 133- طنابهای آویز باید به طور مناسبی درمقابل سائیدگی و خوردگی مخافظت شوند.
ماده 134- طول جایگاههای کار(پلات فورمهای ) داربست های معلق با راه اندازی دستی نباید از 8متر و عرض آنها از60 سانتی متر تجاوز نماید.
ماده 135- جایگاههای کارباید:
الف - به ویله دو یا چند طناب یا زنجیر آویزان باشند، به طوری که بیش از 5/3 متر از یکدیگر فاصله نداشته باشند.
ب - به وسیله نرده هائی که بر روری رکابهای فلزی تکیه دارند، محافظت شده و این رکابها به طنابها و زنجیره های آویزمتصل شوند
ماده 136- در هیج زمانی طناب میانی نباید بیشتر از هریک ازدو طناب کناری آن کشیده شود.
ماده 137- رکابهای جایگاه کار(پلات فورم ) باید از زیرتخته های جایگاهعبور کرده و به طور محکم به آنها بسته شوند.
ماده 138- بیش از دو نف رکارگر نباید به طور همزمان بر روی جایگاه داربست معلق با راه اندازی دستی کار نمایند.
ماده 139- در مواقعیکه داربست معلق یا راه اندازی دستی مورد استفاده قرار نمی گیرد، باید به بدنه ساختمان بسته شود یابه سطح زمین پائئن آورده شود و ابزار کار و مصالع از روی آن برداشته شود.
ماده 140- داربست معلق با راه اندازی دستی قبل از بکارگیری باید به وسیله دو بار بارگیری آزمایشی در مسافت کوتاه آزمایش شود.
ماده 141- در داربستهای معلق با راه اندازی دستی که کارگران بر روی جایگاه آن به طور نشسته کار می کنند، باید وسایلی پیش بینی شود ه جایگاه را حداقل در فاصله 45 سانتیمتری بدنه ساختمان نگهدارد تا هنگام تکان خودرن داربست ، مانع برخورد زانوهای کارگران با دیوار گردد.
داربستهای معلق با راه اندازی ماشینی
ماده 142- تیرهای پیش آمده باید با مقررات مواد125تا128وماده 130مطابقت داشته باشند.
ماده 143- فقط کابلهای آویز فولادی که با مقررات ماده 131(ب ) منطبق باشند، باید در داربستهای معلق با راه اندازی ماشینی به کار برده شوند.
ماده 144- فقط کابلهای آویز فولادی که با مقررات ماده 131(ب ) منطبق باشند، باید در داربستهای معلق با راه اندازی ماشینی به کار برده شوند.
ماده 145- طول کابلهای تعلیق باید به اندازه ای باشد که در وضعیتی که جایگاه در پائین ترین حد خود قرار دارد، حداقل دودور کابل روی هر استوانه باقی بماند.
ماده 146- انتهای کابلهای تعلیق باید به طور مطمئنی به وسیله گیره ها یا سایر وسائل موثر به ماشین بالابر بسته شوند.
ماده 147-ماشینهای بالابر داربست باید طوری ساخته و نصب گردند که بخش متحرک آنها برا یبازرسی به آسانی در دسترس باشد.
ماده 148- بدنه ماشینهای بالابر باید به وسیله پیچها یاوسایل موثر دیگر به طور مطمئنی به تکیه گاهها و دستکهای جایگاه متصل شود.
ماده 149- وپنچ ها در داربست معلق باید:
الف - از نوع متوقف کننده اتوماتیک باشند یا
ب - به ضامن ، گیره (شیطانک ) و یا وسیله قفل کنند موثر دیگر مجهز باشند، به طوری که جایگاه را بتوان در هر سطحی به طور اطمینان بخشی متوقف نمود و مواقعی ک هاز کنترل دست رها می شود، گیره به طور اتوماتیک عمل کند. همچنین زمانیکه گیره قبل از پائین آوردن جایگاه ، لزوما" از قید رها می شود، یک وسیله مناسب ایمنی باید فارهم باشد تا از برگشت وینچ جلوگیری نماید.
ماده 150- شستی یا اهرم راه اندازی ماشین بالابر باید به ترتیبی باشد که وقتی فشا ردست از روی آن رها می شود، موتورفورا" متوقف شده و به طور اطمنیان بخشی جایگاه را نگهدارد.
ماده 151- قسمتهای متحرک ماشین بالابر باید حداقل یک بار در هفته بازرسی شود.
ماده 152- زمانیکه ماشین بالابر جابجا می شود، باید قبل از اینک مجددا" به کار گرفته شود، مورد بازرسی ومعاینه کامل قرار گیرد.
ماده 153- جایگاههای کارباید با مقررات ماده 135 منطبق باشند.
ماده 154- طول جایگاههای کار نباید از 8متر و عرض آنها از5/1 متر تجاوز نماید.
ماده 155- در مواقعی که کارگران بر روی داربستهای معلق سنگین کار می نمایند، ایمنی کابلهای تعلیق باید به وسیله قفل کردن وپنج ها یا طرق موثر دیگر تامین گردد.
ماده 156- باید از تکان خوردن یا برخورد داربستهای معلق به بدنه ساختمان به وسیله قیدها، نرده های حائل و غیره جلوگیری به عمل آید.
ماده 157- وقتی که از داربس معلق براه اندازی ماشینی استفاده نمیشود، باید:
الف - کلیه ابزارها و سایر وسایل قابل حمل از روی آن برداشته شوند.
ب - در محل خود به طور اطمینان بخش یثابت شده و یا به سطح زمین پائین آورده شود.
داربست دیوارکوب (sdloffacs tekcarB)
تعریف : داربست دیوار کوب تشکیل می شود از یک سکوی کار به شکل باکن و به وسیله تکیه گاههای گونیا شکل به بدنه ساختمان متصل ومهار می گردد.
ماده 158- تکیه گاههای داربست دیوار کوب باید دارای مقاومت کافی و از جنس فلز مناسب بوده و به طور اطمینان بخش به وسیله پیچ و مهره و واشر به بدنه ساختمان مهار گردند.
ماده 159- داربست دیوارکوب فقط باید مورد استفاده کارگرانی از قبیل درودگران ، رنک کاران و برق کاران که به لوازم و تجهیزات سنگینی احتیاج ندارند، قرار گیرد.
ماده 160- عرض سکوی کار درابست دیوارکوب نباید از75 سانتی متر بیشتر باشد.
ماده 161- تکیه گاههای داربست دیوراکوب باید به گونه ای طراحی شوند تا حداقل در مقابل 175 کیلوگرم با روارده به قسمت جلوآن مقاومت نمایند.
ماده 162- فاصله بین تکیه گاههای داربست دیوارکوب نباید از3 متر تجاوز نماید.
داربست نردبانی
ماده 163- داربست نردبانی فقط باید برای کارهای سبکی به کار رود که در آنها از مصالح کمی استفاده می شود و به طور کلی باید برای انجام کار مورد نظرمناسب باشد(مانند رنگ کاری ، گچ کاری و امثال آن ).
ماده 164- نردبانهای دو طرفه ای که برای پایه های داربست نردبانی به کار می روند ضمن آنکه باید دارای مقاومت واستحکام کافی باشند، باید دارای یکی از دو شرط زیر نیز باشند:
الف - یا در عمقی از زمین فرورفته باشند که با در نظرگرفتن نوع خاک تعیین می شود.
ب - یا به شیوه ای روی زیرپایه ای ها تخته هائی قرار داده شوند که هر دو پایه هر نردبان روی سطح ترازو قرارگیرند. همچنین پایه های آنها به طور محکمی مهارگردند تا از لغزیدنشان جلوگیری شود.
ماده 165- در مواردی که از نردبان دو طرفه برای ایجادداربست استفاده می شود، نباید ارتفاع داربست از 5/2 متر بیشتر باشد. همچنین تخته جایگاه باید در سطح تراز قرار داد شده واز پله سوم بالای نردبانها بالاتر قرار نگیرد.
ماده 166- از داربست نردبانی نباید در هرزمان بیش از یک نفر استفاده نماید.
بخش دوم - نردبان
ماده 167- پایه ها و پله های نردبان چوبی باید از چوب مرغوب ساخته شده و الیاف چوب در جهت طول قطعات باشند. همچنین اجزاء نردبان باید فاقهد هرگونه عیب و ایراد ظاهری از قبیل ترک ، شکستگی و پوسیدگی باشد.
ماده 168- پله های نردبان چوبی باید به صورت کام و زبانه به طور محکم به پایه ها متصل گردیده باشند. از به کار بردن نردبان چوبی که پله هی آن فقط به وسیله میخ و پیچ به پایه ها متصل شده باشند، باید خودداری گردد.
ماده 169- پله های نردبان فلزی باید عاج دار باشند تا ازلغزش پا بر روی آنها پیشگیری به عمل آید.
ماده 170- نردبان دو طرفه باید مجهز به ضامن یا قیدی باشدکه از باز شدن بیش از حد پایه ها جلوگیری نماید. ضمنا" در حالت باز نباید ارتفاع آن از 3 متر بیشتر باشد.
ماده 171- طول نردبان یک طرفه قابل حمل نباید از ده متر تجاوز نماید.
ماده 172- پله ها و پایه های نردبان باید از موادروغنی ولغزنده عاری باشد.
ماده 173- از رنگ کردن نردبان چوبی که باعتث پوشیده شدن نواقص آن می گردد، باید خودداری بعمل آید و برای محافظت آن از پوسیدگی ، باید از موارد محافظ شفاف استفاده شود.
ماده 174- نردبانهای فلزی باید به وسیله ضدزنگ یا موادمناسب دیگر در مقابل خوردگی و زنگ زدگی محافظت شوند، مگر آنکه از فلزات زنگ نزن از قبیل آلومینیوم ساخته شده باشند.
ماده 175- دو نردبان کوتاه نباید بهم متصل و به جای نردبان بلند بکار برده شوند.
ماده 177- از افزودن ارتفاع نردبان به وسیله قرارداد جعبه یا بشکه ونظایر آن در زیر پایه های نردبان باید خودداری به عمل آید
ماده 178- نردبان دو طرفه نباید با جمع کردن دو ضلع آن بر روی هم ، به جای نردبان یک طرفه به کار برده شود.
ماده 179- لولاهای بالای نردبان دو طرفه باید در فواصل مناسب روعنکاری شوند تا حرکت آنها به آسانی انجام واز شکسته شدن آنها جلوگیری به عمل آئد.
ماده 180- از نردبانی که پله های آن در رفته و معویب است و یا فاقد یک پله است و یا اینکه پایه های آن دارای نقص ،ترک وشکستگی است ، به هیچ وجه نبایستی استفاده نمود چنانچه نردبان قابل تعمکیر نیست ، باید فورا" آن را معدوم نمود تا مورد استفاده کسی قرار نگیرد.
ماده 181- در نردبانهای ثابت بار یهر 9 متر ارتفاع باید یک پاگرد پیش بینی گردد و هر قطعه از نردبان که حد فاصل دو پاگرد است باید به نحوی قرار گیرد که در امتداد قطعه قبلی نباشد.
ماده 182- نردبان نباید در جلوی دری که باز می شود قرار داده شود، مگر اینکه در قبلا" به طور محکم بتسه و قفل شده باشد.
ماده 183- در جائی که رفت وآمد زیاد است و همچنین در ساختمانهای بیش از دو طبقه ، باید برای بالارفت وپائین آمدن از نردبانهای جداگانه استفاده شود.
ماده 184- از یک نردبان نباید در هر زمان بیش از یک نفر استفاده نماید.
ماده 185- در هنگام استقرار نردبان ، باید فاصله بین پایه نردبان تا پای دیوار تقریبا" در حدود یک چهارم طول نردبان اختیار شود.
ماده 186- در مورادی که امکان تکیه دادن واستقرار نردبان با شیب مناسب و ایمن وجود نداشته باشند، باید برای جلوگیری از حرکت نردبان ، تکیه گاه یا پایه آن به طور محکم بسته یا مهارشود
ماده 187- چنانچه نردبان در محلی که احتمال لغزش دارد، قرار داده شود، باید به وسیله گوه یا کفشک لاستیکی شیاردار یا سایر وسائل وموانع مشابه ، از لغزش پایه ها بر روی زمین جلوگیری بعمل آید. همچنین تکیه گاه نردبان در قسمت بالانیز باید باید دارای استحکام لازم باشد.
ماده 188- طول نردبان باید طوری انتخاب شود که پس ازاستقرار صحیح آن ، انتهای فوقانی آن حدود یک متر کف محلی که کارگر درآن پیاده می شود، بلندتر بوده و این قمست اضافی فاقد پله باشد. ضمنا" قسمت اضافی می تواند فقط دارای یک ضلع باشد.
ماده 189- از تکیه دادن نردبان به ستون استوانه ای ، ازقبیل لوله فلزی یا تیر چوبی و غیره و همچنین نبش دیوارباید جلوگیری به عمل آید.
ماده 190- کارگران را نباید به بالابردن و پائین آوردن بارهای سنگین یا حجیم به وسیله نردبان وادار نمود.
ماده 191- بالابرن آسفالت یا قیر داغ به وسیله نردبان مجاز نمی باشد.
فصل پنجم - تخریب
بخش اول - عملیات مقدماتی ترخیب
ماده 192- قبل ازاینکه عملیات تخریب شروع شود، باید بازدید دقیقی از کلیه قسمتهای ساختمان در دست تخریب به عمل آمده و در صورت وجود قسمتهای خطرناک قابل ریزی ، اقدامات احتیاطی ازقبیل نصب شمع ، سپر، حائل و ستونهای موقتی جهت مهار آن قسمتها به عمل آید.
ماده 193- قبل از شروع کار جریان برق ، گاز، آب وسایر خدمات ماشبه با اطلاع و نظارت سامزانهای مربوطه به طور مطمئن قطع ودر صورت نیاز به برقراری موقت آنها، ای عمل نیز باید با موافقت و نظارت سازمانهای ذیربط و رعایت کلیه اختیاطات ومقررات ایمنی مربوطه انجام گردد.
ماده 194- منطقه خطر در اطراف ساختمان در دست تخریب باید کاملا" محصور و علامات خطر وهشدار دهنده نصب گردد واز ورودافراد غیر مسئول به منطقه محصور شده جلوگیری به عمل آید.
ماده 195- کلیه راههای ورود یوخروجی ساختمان در دست تخریب به جز راهی که برای عبور ومرور کارگران وافراد مسئول در نظر گرفته شده ، باید مسدود گردد.
ماده 197- کلیه شیشه های موجود در درها و پنجره ها باید قبل از شروع عملیات تخریب درآورده شده و در محل مناسبی انبارگردد.
بخش دم - اصول کلی تخریب
ماده 198- عملیاتتخریب باید از بالاترین قسمت یا طبقه شروع و به پائین ترین قسمت یا طبقه ختم گردد، مگر در موارد خاصی که تخیریب به طور یکجا و استفاده از مواد منفجره در فونداسیون واز راه دور با رعایت کلیه احتیاطات و مقررات ایمنی مربوطه وکسب مجوزهای لازم انجام و یا از طریق کشیدن با کابل و واژگون کردن و یا از طریق ضربه زدن با وزنه های در حال نوسان انجام شود.
ماده 199- د رمواردی که عمل تخریب از طریق کشش و واژگون کردن انجام می شود، باید از کابلها یفلزی محکم استفاده شده و کلیه کارگران و افراد مسیول در فاصله مناسب ومطمئن وکاملا" دور از منطقه خطر مستقر شوند.
ماده 200- در مواردی که از وزنه های در حال نوسان برای تخریب استفاده می شود، باید در اطراف محل اصابت وزنه ، میدان عملی به عرض 5/1 برابر ارتفاع ساختمان در نظر گرفته شود.
ماده 201- وزنه های در حال نوسان مذکور در ماده فوق باید به ترتیبی کنترل گردند که به جز ساختمان در دست تخریب به جای دیگر اصابت ننمایند.
ماده 202- از تخریب قسمتهائی از ساختمان که باعث تخریب و ریزش ناگهانی قسمتهای دیگر ساختمان گردد باید جلوگیری به عمل آید.
ماده 203- در پایان کار روزانه ، قسمتهای در دست تخریب نباید در شرایط ناپیداری که در برابر باد یا ارتعاشات ، آسیب پذیر باشند، رها گردند.
ماده 204- مصالح ومواد حاصل از تخریب هر قسمت یا طبقه باید به موقع به محال مناسبی منتقل گردد و از انباشته شدن آن به ترتیبی که مانع از انجام کار شده و یا استحکام طبقات پائین تررا به خطر اندازد، جلوگیری به عمل آید.
ماده 205- میخهای موجود در تیرها و تخته های حاصل از تخریب باید بلافاصله به داخل چوب فرو کوبیده و یا کشیده شوند.
ماده 206- در صورت لزوم ، جهت جلوگیر از پخش گرد و غبار ناشی از تخریب ، باید در فواصل زمانی مناسب قسمتهای در دست تخریب به وسیله آب فشان مرطوب گردد.
ماد207- کلیه پرتگاهها ودهانه های موجود در کف طبقات و سایر قمستها به استثناء دهانه هائی که برای حمل وانتقال مواد ومصالح حاصل از تخریب و یا لوازم کار مورد استفاده قرار می گیرند،باید به وسیله نرده یا حفاظهای مناسب محصور یا پوشانده شود.
ماده 208- در محوطه تخریب باید گذرگاههای مطمئنی برای عبور و مرور کارگران در نظر گرفته شود. این گذرگاهها باید روشن وفاقد هرگونه مانع باشد.
ماده 209- به استنثاء پلکانها، راهروها ونردبانها ودرهائی ک برای استفاده کارگران به کار می رود، باید کلیه راههای ارتباطی دیگر ساختمان در تمام مدت تخریب مسدود گردد.
ماده 210- در محلهای ورد وخروج کارگران به ساختمان مورد تخریب ، باید راهروها یسرپوشیده با حداقل سه متر طول وعرض نیم متر بش از عرض درب ورودی ساخته شود تا از سقوط مصالح بر روی آنان جلوگیری به عمل آید.
ماده 211- مصالح ساختمانی نباید به وسیله سقوط آزاد به خارج پرتاب شود، مگر آنکه پرتاب از داخل کانالهای چوبی یا فلزی انجام گیرد.
ماده 212- کانالهای چوبی یا فلزی که برای هدایت مصالح به خارج به کار می روند، چنانچه بیش از45 درجه شیب داشته باشند. باید از چهار طرف کاملا" مسدود باشند و به استناد دهانه هائی که برای ورود وخرج مصالح تعبیه گردیده است .
ماده 213- دهانه خارجی کانالهای چوبی یا فلزی باید مجهز به دریچه محکمی بوده و در هنگام کار به وسیله یک نفر کارگرمراقبت شود و در سایر مواقع درب آن مسدود باشد. همچنین در ابتدای کانالهای مزبور نیز باید تدابیر واحتیاطات لازم برای جلوگیری از سقوط اتفاقی کارگران به داخل دهانه ورودی به کاربرده شود.
ماده 214- محل نگهداری ابزار و وسائل ساختمانی و ساختمانهای موقت کارگران بای در جائی قرار داشته باشند که در معرض خطر ریزش و یا سقوط مصالح و مواد حاصل از تخریب نباشند.
بخش سوم - تخریب و بر چیدن دیوارها
ماده 215- دیوار یا قمستی از دیوار که ارتفاع آن بیش از22 برابر ضخامت آن است ، نباید بدون مهارهای جانبی آزاد بماند.
ماده 216- برای خراب کردن برچیدن دیوارهای نازک ومرتفع و فاقد استحکام کافی به طریق دستی باید از داربست استفاده شود.
ماده 217- در مواردی که دیوار از طریق وارد آوردن نیرو وفشار تخریب می گردد، باید کلیه کارگران وافراد از منطقه ریزش دور نگهداشته شوند.
ماده 218- قبل از خراب کردن هر یک از دیوارهای داخلی یا خارجی ، باید سوراخها و دهانه هائی که تا فاصله سه متر از محل تخریب در کف طبقه قرار دارند، به وسیله مصالح مقاوم به ابعاد کافی پوشانده شوند،مگر آنکه در طبقات پائین مطلقا" کارگری کار نکند و یا راههای ورود به این طبقات قبلا" مسدود شده باشد.
ماده 219- دیوارهائی که برای نگهداری خاک زمین یاساختمانهای مجاور ساخته شده اند، نباید تخریب گردند مگر آنکه قبلا" آن خاک برداشته شده و یا ساختمان مربوطه به وسیله شمع و سپر محافظت شده باشد.
بخش چهارم - تخریب و برچیدن طاقها
ماده 220- در طاقهای ضربی چه هنگامی که سوراخ در آن ایجاد می شود و چه هنگام تخریب آن ، باید آجرها و مصالح بین دو تیر آهن تا تکیه گاههای طاق به طور کامل برداشته شود.
ماده 221- هنگام تخریب طاق ، پس از برداشتن قسمتی از طاق ،باید روی تیرآهن یا تیرچه ها بطور عرضی الوارهائی حداقل به ضخامت 5 سانتی متر و به عرض 25 سانتی متر به تعداد کافی گذارده شود تا کارگران بتوانند در روی آنها مستقر شده و به کار خودادامه دهند
ماده 222- هنگام تخریب طاق ، باید طبقه زیر آن به طوری مسدود شودکه هیچ یک از کارگران نتوانند در آن رفت وآمد کنند.
بخش پنجم - تخریب و برچیدن اسکلت فلزی ساختمان
ماده 223- در صورت استفاده از جرثقیل برای پائین آوردن تیر آهن ها و قطعات فولادی ، مقررات آئین نامه حفاظتی وسائل حمل ونقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاهها باید رعایت گردد.
ماده 224- پس ازتخریب وبرداشت طاق اگر نصب جرثقیل ساختمانی روی تیرآهن ضروری باشد، باید قبلا" به وسیله الوار تمام اطراف محل نصب جرثقیل به جز قسمتی که برای حمل وسائل ومواد لازم باشد، پوشانده شده و به طرز محکم و مطمئن استقرار یابد.
ماده 225- هنگام پائین آوردن تیرآهن های بریده شده به وسیله جرثقیل ، برای حفظ تعادل و جلوگیری از لنگر بار باید از طناب هدایت کننده استفاده شود.
ماده 226- از آویزان شدن کارگران به کابل دستگاههای بالابر یا استقرارآنان روی تیرآهنهای درحال حمل باید جلوگیری به عمل آید
ماده 227- هنگام استفاده از جرثقیل برای حمل کمپسولهای اکسیژن و استیلن باید از محفظه هائی استفاده شود که این کپسولها به طور مطمئن در آن مستقر شده باشند.
ماده 228- قبل از بریدن تر آهن باید احتیاط های لازم به منظور جلوگیری از نوسانات آزاد تیرآهن بعد از برش به عمل آید تا صده ای به شاخصا یا وسائل وارد نیاید.
ماده 229- پائی آوردن تیرآهن های بریده شده باید به طورآهسته انجام شود و انداختن آنها از بالا مطلقا" ممنوع است .
ماده 230- هنگامی که تخریب ساختمان فلزی بدون استفاده از جرثقیل انجام می گیرد، باید قبل از برداشت تیرآهنها وستونهای هر طبقه ، کف طبقه زیر آن با الوار پوشانیده شود.
بخش ششم - تخریب دودکش های بلند، برجها و سازه های مشابه
ماده 231- دودکشهای بلند، برجها و سازه های مشابه ، نباید از طریق انفجار یا واژگونی تخریب شوند، مگر آنه قبلا" محدوده حفاظت شده و مطمئنی با وسعت کافی در اطراف آن در نظر گرفته شده باشد.
ماده 232- در صورتی که قرار باشد سازه هیا مذکور در ماده 231 به طریق دستی تخریب گردند، باید از داربست استفاده شود.
ماده 233- به تناسب تخریب سازه های مذکور ازبالا به پائین ،سکوی داربست نیز باید به تدریج پائین آورده شود، به ترتیبی که همواره محل استقرار کارکران مربوطه پائین تر ازنقطه بالائی سازه بوده و این اختلاف ارتفاع متر از50 سانتی متر و بیشتر از 150 سانتیمتر نباشد.
ماده 234- از ایستادن و استقرا رکارگران در بالای سازه های مذکور باید جلوگیری به علم آید.
ماده 235- مصالح حاصله از تخریب سازه های مورد بحث باید از داخل به پائین ریخته شده و برا یجلوگیری از تجمع مصالح باید قبلا" دریچه ای در پائین ترین قسمت سازه جهت تخلیه آن ایجاد شود
ماده 236- تخلیه مصالح مذکور در ماده فوق ، فقط باید پس ازتوقف کار تخریب انجام شود.
فصل ششم - گودبرداری و حفاری
بشخ اول - عملیات مقدماتی گودبرداری وحفاری
ماده 238- قبل از اینه عملیات گودبرداری وحفاری شروع شود، اقدامات زیر باید انجام شود:
الف - زمین مورد نظر از لحاظ استحکام دقیقا" مورد بررسی قرار گیرد.
ب - موقعیت تاسیسات زیرزمینی از قبیل کانالهای فاضلاب ، لوله کشی آب ، گاز، کابلهای برق ، تلفن و غیره که ممکن است در حین انجام عملیات گودبرداری موحب بروز خطر وحادثه گردند و یا خود دچار سارت شوند، باید مورد شناسائی قرار گرفته و در صورت لزوم نسبت به تغییر مسیر دائم یا موقت و یا قطع جریان آنها اقدام گردد.
ج - در صورتی که تغییر مسیر یا قطع جریان تاسیسات مندرج در بندب امکان پذیر نباشد باید به طرق مقتضی از قبیل نگهداشتن به طو رمعلق و یا محصور کردن وغیره ، نسبت به حفاظت آنهااقدام شود.
د- موانعی از قبیل درخت ، تخته سنگ و غیره از زمین موردنظر خارج گردند.
ه - در صورتی که عملیات گودبرداری وحفاری احتمال خطری برای پایداری دیوارها و ساختمانهای مجاور در برداشته باشد، باید از طریق نصب شمع ، سپر و سازه های نگهبان قبل از شروع عملیات ،ایمنی و پایداری آنها تامین گردد.
بخش دوم - اصول کلی گودبرداری و حفاری
ماده 239- اگر در مجاورت محل گودبرداری و حفاری کارگرانی مشغول به کار دیگری باشند، باید اقدامات احتیاطی برای ایمنی آنان به عمل آید.
ماده 240- دیواره های هر گودبرداری که عمق آن بیش از120 سانتیمتر بوده واحتمال خطر ریزش وجود داشته باشد، باید به وسیله نصب شمع ، سپر ومهارهای محکم ومناسب حفاظت گردد. مگر آنکه دیواره ها دارای شیب مناسب (کمتر از زاویه پایدار شیب خاکریزی ) باشند.
ماده 241- در مواردی که عملیات گودبرداری و حفاری در مجاورت خطوط راه آهن ، بزرگراها و یا مراکز و تایساتی که تولید ارتعاش می نمایند، انجام شود، باید تدابیر احتیاطی از قبیل نصب شمع ، سپر ومهارهای مناسب برای جلوگیری از خطر ریزیش اتخاذ گردد.
ماده 242- مصالح حاصل از گودبردرای وحفاری نباید به فاصله کنتر از نیم متر از لبه گود ریخته شود. همچنین این مصالح نباید در پیاده روها ومعابر عمومی به نحوی انباشته شود که مانع عبور و مرور گردد.
ماده 243- دیواره های محل گودبردرای و حفاری در موارد ذیل باید دقیقا" مورد بررسی وبازدید قرار گرفته ودر نقاطی که خطر ریزش به وجود آمده است ، وسائل ایمنی نصب و یا نسبت به تقویت آنها اقدام گردد.
الف - بعد از یک وقفه 24 ساعته یا بیشتر در کار0
ب - بعد از هر گونه عملیات انفجاری 0
ج - بعد از ریزش های ناگهانی 0
د- بعد از صدمات اساسی به مهارها0
ه - بعد از یخبندانهای شدید.
و - بعد از بارانهای شدید.
ماده 244- در محلهائی که احتمال سقوط اشیاء به محل گودبرداری و حفاری وجود دارد، باید موانع حفاظتی برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به کارگران پیش بینی گردد.
همچنین برای پیشگیری از سقوط کراگران وافراد عابر به داخل محل گودبرداری و حفاری نیز باید اقدامات احتیاطی از قبیل محصور کردن محوطه گودبرداری ، نصب نرده ها، موانع ، وسائل کنترل مسیر، علائم هشدار دهنده و غیره انجام شود.
ماده 245- شبها در کلیه معابر و پیاده روهای اطراف محوطه گود برداری و حفای باید روشنائی کافی تامین شود همچنین علائم هشدار دهنده شبانه از قبیل چراعهای احتیاط، تابلوهای شبرنگ وغیره در اطراف منطقه محصور شده نصب گردد، به طوری که کلیه عابران و رانندگان وسائل نقلیه از فاصله کافی و به موقع متوجه خطرگردند
ماده 246- قبل ازقرارداد ماشین آلات و وسائل مکانیکی ازقبیل جرثتیل ، بیل مکانیکی ،کامیون و غیره و یا انباشتن خاکهای حاصل از گودبرداری و حفاری و ماصلح ساختمانی در نزدیکی لبه های گود،باید شمع ، سپر و مهارهای لازم جهت افزایش مقاومت در مقابل بارهای اضافی در دیواره گود نصب گردد.
ماده 247- در صورتیکه از وسائل بالابر برای حمل خاک و مواد حاصل از گودبرداری و حفاری استفاده شود، باید پایه های این وسائل به طور محکم ومطمئن نصب گردیده و خارک و مواد مذکور نیز باید با محفظه های ایمن و مطمئن بالا آورده شود.
ماده 248- هرگاه دیواری جهت حفاظت یکی از دیاره های گودبرداری مورد استفاده قرار گیرد باید به وسیله مهارهای لازم پایداری آن تامین شود.
ماده 249- در صورتی که از موتورهای احتراق داخلی در داخل گود استفاده شود، باید با اتخاذ تدابیر فنی ، گازهای حاصله از کار موتور به طور موثر از منطقه کار کارگران تخلیه گردد.
ماده 250- چنانچه وضعیت گود یا شیار به نحوی است که روشنائی کافی یا نور طبیعی تامین نمی شود، باید جهت جلوگیری از حوادث ناشی از فقدان روشنائی ، از منابع نور مصنوعی استفاده شود.
ماده 251- در صورتی که احتمال نشت و تجمع گازهای سمی وخطرناک در داخل کانال وجود داشته باشد باید با تخاذ تدابیر فنی ونصب وسائل تهویه ، هوای منطقه نفسی کارگران به طور موثر تهویه گردد. همچنین در صورت تجمع آب در کانال باید نسبت به تخلیه آن اقدام شود.
ماده 252- در مواردی که حفاری در زیر پیاده رها ضروری باشد، باید جهت پیشگیری از خطر ریزش ، اقدمات احتیاطی از قبیل نصب مهارهای مناسب با استقامت کافی انجام و با نصب موانع ،نرده ها و علائم هشدار دهنده ، منطقه خطر به طور کلی محصور و از عبور ومرور افراد جلوگیری به عمل آید.
ماده 353- در گودها وشیارهائی که عمق آنها از یک متر بیشتر باشد، نباید کارگر را به تنهایی به کار گمارد.
ماده 254- در حفاری با بیل وکلنگ باید کارگران به فاصله کافی از یکدیگر به کار گمارده شوند.
ماده 255- در شیارهای عمیق و طولانی که عمق آنها بیش از یک متر باشد، باید به ازاء حداکثر هر سی متر طو ، یک نردبان کار گذارده شود. لبه بالائی نردبان باید تا حدود یک متر بالاتر ازلبه شیار ادامه داشته باشد.
بخش سوم - راههای وورد و خروج به محل گودبرداری و حفاری
ماده 256- برای رفت وآمد کارگران به محل گودبرداری باید راههای وورد و خروجی مناسب وایمن در نظر گرفته شود. در محل گودهائی ک عمق آن بیش از 6متر باشد، باید برای هر شش متر یک سکو ویا پاگرد برای نردبانها، پله ها وراههای شیب دار پیش بینی گردد. این سکوها یا پاگردها و همچنین راههای شیب دار و پلکانها باید به وسیله نرده های مناسب محافظت شوند.
ماده 257- عرض معابر وراههای شیب درا ویژه وسایط نقلیه نباید کمتر از چهارمتر باشد و در طرفین آن باید موانع محکم ومناسبی نصب گردد. در صورتی که این حفاظ از چوب ساخته شود قطر آن نباید از بیست سانتی متر کمتر باشد.
ماده 258- د رمحل گودبردای باید یک نفر نگهبان مسئول نظارت بر ورود و خروج کامیونه وماشین آلات سنگین باشد و نیز برای آگاهی کارگران وسایر افراد علائم هشدار دهنده در معبر ورود و خروج کامیونها وماشین الات مذکور نصب گردد.
ماده 259- راههای شیب درا ومعابری که در زمین های سخت (بدون استفاده از تخته های چوبی ) ساخته می شود،ب اید بدون پستی وبلندی و ناهمواری باشد.
ماده 260- افرادی که در عملیات گودبرداری و حفاری به کارگرفته می شوند، باید دارای تجربه کافی بوده و همچنین افراد ذیصلاح بر کار آنان نظارت نمایند.
بخش چهارم - حفر چاههای آب و فاضلاب با وسائل دستی
ماده 261- کلیه پیمانکاران چاه کن باید دارای وسائل وابزار کار سالم و بدون نقص وهمچنین وسائل حفاظت فردی طبق ضوابط آئین نامه حفاظتی حفر چاههای دستی وآئین نامه وسائل حفاظت انفرادی ، به ویژه کلاه ایمنی ، پمپ هوادهی ، چکمه لاستیکی ، کمربند ایمنی و طناب نجات باشند واین وسایل را در اختیار کارگران خود قرار داده ودر مورد کاربرد صحیح آن نظارت نمایند.
ماده 262- افرادی که در عملیات حفر چاههای آب و فاضلاب بکار گرفته می شوند، باید دارای تجربه کافی در این امر بوده و پیمانکاران مربوط بر کار آنان نظارت نمایند.
ماده 263- در انتخاب محل حفر چاه فاضلاب باید موقعیت چاههای فاضلاب قدیمی مور توجه قرار گرفته و فاصله چاه جدید با چاه قدیم با نظر مهندس ناظر صاحب کار یا پیمانکار اصلی صاحب کار به اندازه ای در نظر گرفته شود که خطر ریزش ومرتبط شدن خودبخود دو چاه وجود نداشته باشد و یا قبل از شروع حفاری ، نسبت به تخلیه چاه فاضلاب قدیمی و پردکردن آن با خاک و شفته یا مصالح مناسب دیگر اقدام گردد.
ماده 264- در هر مرتبه ورود مقنی به چاه ، باید بررسی لازم از نظر وجود گازهای سمی وخطرناک و همچنی کمبود اکسیژن به عمل آید
ماده 265- برای پیشگیری از خطرات و عوراض مربوط به کمبود اکسیژن و وجود گازهای زیان آور وخطرناک ، باید به وسیله پمپ هواده ینسبت به تهیه هوای چاه اقدام گردد و چنانچه شرایط کار به نحوی باشد که اقدام فوق کافی وموثر نباشد، باید کارگر مقنی به ماسک تنفسی با هوای فشرده و لوله خرطومی مجهز گردد.
ماده 266- مقنی قبل از ورود به چاه باید طناب نجات وکمربند ایمنی را به خود بسته و انتهای آزاد طناب نجات را در بالای چاه در نقطه ثابتی محکم نمود باشد.
ماده 267- پس از خاتمه کار ورزانه ، دهانه چاه باید به وسیله صفحات محکم ، مقاوم و مناسب به نحو ایمن پوشانده شده و علامت گذاری شود.
ماده 268- دهانه چاه باید به عمق حداقل 5/1 متر با آجر وملات سمیان طوقه چینی شده و در خاتمه عملیات طوری مسدود و پوشانده شود که مقاومت کافی در برابر بارهای وارده ونیز عوامل جوی داشته باشد، همچنین در زمینهائی که خاک دستی ریخته شده باشد، عمل طوقه چینی باید بعد از برداشتن خاک دست انجام شود.
ماده 269- لوله های فاضلاب باید از طریق گلدان به چاه مرتبط گردند. همچنی گلدان باید دارای استحکام کافی بود ونحوه استقرار آن در دهانه چاه به نحوی باشد که بتواند فاضلاب را به طورعمودی و در امتداد استوانه چاه هدایت وار ریزش آب به دیواره چاه جلوگیری نماید.
ماده 270- چنانچه دهانه چاه دارای درب باشد، این درب باید مجهز به قفل و بست مناسب و مطمئن باشد.
ماده 271- محل چاه باید در نقشه نهایی ساختمان دقیقا" مشخص باشد. همچنین در خاتمه عملیات ساختمانی بر روی محل احداث یا پوشش دهانه چاه نیز باید علائم مشخصه نصب گردد.
ماده 273- در عملیات حفر چاه با وسائل دست ، باید علاوه بر موارد فوق ، مفاد آئین نامه مقررات حفاظتی حفر چاههای دستی نیز رعایت گردد.
فصل هفتم - ساخت و برپا نمودن اسکلت های فلزی وبتنی
ماده 274- هنگام بر پا نمودن اسکلت فلزی و نصب ستونها، تیرها و خرپاها، تا زمانی که جوشکاری لازم انجام نگردیده و یا حداقل نصف پیچ ومهره ها بسته نشده اند، نباید کابل نگهدارنده جرثقیل را از آنها جدا نمود.
ماده 275- قبل از نصب تیرآهن بر روی تیرآهن دیگر، تیرآهن زیرین باید صددرصد پیچ ومهره و یا جوشکاری شده باشد.
ماده 276- برای بالابردن تیرهای آهن و سایر اجزاء اسکلت فلزی نباید از زنجیر استفاده شود، بلکه باید کابلهای فلزی یاطنابهای محکوم مناسب با ضرائب اطمینان مندرج در آئین نامه وسائل حمل و نقل و جابجا کردن مواد واشیاء در کارگاهها،به کار برده شود. همچنین برای جلوگیری از خمش بیش از حد کابل فلزی ، باید چوب با مواد مناسب دیگری در بین تیرآهن کابل قرار داده شد.
ماده 277- تیرها و ستونها باید بلافاصله پس از نصب و جوشکاری و یا پیچ و مهره شدن ، از نظر اطمینان به انجام صحیح و کامل کار مورد بازدید قرار گیرند.
ماده 278- هنگام بالابردن تیرآهن و سایر اجزاء اسکلت فلزی به وسیله جرثقیل ، باید برای جلوگیری از نوسان شدید آنها وایجاد حادثه ، به وسیله چند شته طناب و بطور دستی ، حرکت آنها راکنترل نمود.
ماده 279- در قسمتهای مناسبی از اجزاء اسکلت فلزی ، بایدنقاط اتصال افی برای قلاب طناب مهار و داربستهای معلق پیش بنی شود.
ماده 280- در واقع بارندگی شدید یا وزش بادهای سخت و یا در مواردی که به علت ناکافی بودن روشنائی ، احتمال خطر حادثه افزایش می یابد، بایدازادامه عملیات برپائی اسکلت فلزی جلوگیری به عمل آید.
ماده 281- تیرآهن ها و سایر اجزاء اسکلت فلزی در هنگام نصب نباید آغشته به برف ، یخ و سایر مواد لغزنده باشند.
ماده 282- هنگام بر پا نمودن اسکلت فلزی باید از ورود افراد به داخل منطقه خطر جلوگیری به عمل آید.
ماده 283- جوشکاری الکتریکی اسکلت فلزی به وسیله داربست های آویزان که با کابل نگهداری می شوند، مجاز نمی باشد.
ماده 284- کابلهای دستگاههای جوشکاری الکتریکی باید دارای پوشش عایق مطمئن و بدون زدگی باشند.
ماده 285- کلیه اجزاء قالب بتن و همچنین وسائل از قبیل جکها، تیرها، شمع ها و غیره که برای پایه گذاری ، شمع بندی ومهار کردن قالبها مورد استفاده قرار می گیرند، باید واحد استحکام ومقاومت کافی بوه و باضریب ایمنی بارگذاری حداقل 5/2 طراجی وساخته شوند
ماده 286- قالب بتن باید قبل از بتن ریزی بازدید و نسبت به استحکام و پایداری کلیه اجزاء قالب ، مهارها و غیره اطمینان حاصل شود تا در موقع بتن ریزی از فرو ریختن قالب پیشگیری بعمل آید.
ماده 287- در موقع برداشتن قالب بتن باید از گرفتن کامل بتن اطمینان حاصل گردد و احتیاطهای لازم به منظور حفاظت کارگران از خطر احتمالی سقوط بتن یا قالب بعمل آید.
ماده 288- در قسمتی که بتن ریخته میشود. برای جلوگیری از سقوط چرخ دستی با فرغون به محل بتن ریزی ، باید در کناره آن موانعی تعبیه گردد.
ماده 289- هنگامی که کارهای بنائی در طبقات زیرین انجام می شود نصب تیرآهن ، انجام کارهای بتنی و غیره در طبقات بلاتر در صورتی مجاز خواهد بود که سقفها یمربوطه به طور کامل زده شده باشند.
ماده 290- دستگاه بتن ساز باید مجهز به ضامن باشد تادرهنگام تمیز کردن دستگا، از بکار افتادن اتفاقی آن پیشگیری بعمل آید.
ماد291- عملیات برپا نمودن اسکلت های فلزی وهمچنین اجرای سازه های بتنی از قبیل قالب بندی ، آرماتوربندی ، ساخت و ریختن بتن در قالبهاباید توسط اشخاص ذیصلاح انجام شود.
فصل هشتم - انبار کردن مصالح
ماده 292- در مواردیکه انبار کردن موقت مصالح ونخاله های ساختمانی در محل عبور و مرور عمومی یا مجاور آن اجتناب ناپذیر باشد، این کار باید با رعایت دقیق مافد ماده 11 صورت گیرد.
ماده 293- از انبار کردن مصالح ساختمانی در نزدیکی لبه گود برداری ، دهانه چاه یا هر نوع پرتگاه باید جلوگیری بعمل آید.
ماده 294- آجر وسفال نباید با بیش از دو متر ارتفاع انباشته شود و اطراف آن باید با موانع مناسب محصور گردد.
ماده 295- از نباشتن مصالحی از قبیل شن ، ماسه ، خاک وغیره ، در کنار تیغه ها باید جلوگیری به عمل آید. همچنین در صورت انباشتن مصالح مذکور در نار دیوارها، باید به ترتیبی عمل شود که فشار بیش از حد به دیوار وارد نشود.
ماده 296- انبار شن ماسه سنگ باید مرتبا" مورد بازدید قرار گیرد تا در اثر برداشتن ، موجبات ریزش آنها بر روی کارگران و ایجاد حادثه فراهم نگردد.
ماده 297- کیسه های سیمان و گچ و غیره نباید بیش از ده ردیف روی هم چیده شوند، مگر آنکه از اطراف به وسائل مطمئن مهارگردند و در این صورت نیز باید در هر پنج ردیف که روی هم چیده می شوند، یک کیسه از هر طرف عقب نشینی گردد.
ماده 298- هنگام برداشتن کیسه ها، هر دریفی افقی باید به طور کامل برداشته شود و سپس از ردیف بعدی شروع گردد.
ماده 299- برداشتن مصالح انبار شده باید از بالاترین قسمت شروع گردد.
ماده 300- الوارها باید روی چوبهای عرضی قرار داده شوند، به طوری که کاملا" روی زمین قرار نگیرند و چنانچه ارتفاع الوارهای انبار شده از یک متر تجاوز نماید، در ارتفاع هر یک متر باید الوارهای عرضی بین ردیفها قرار داده شود.
ماده 301- تیرهای آهن باید با ارتفاع کم طوری هم انباشته شوند که امکان غلطیدن آنها نباشد.
ماده 302- ورقهای فلزی باید به طور افقی روی هم انباشته شده و ارتفاع آن از یک متر تجاوز ننماید.
ماده 303- هنگام انبار نمودن لوله های فلزی ، باید طرفین آنها با موانع مناسب مهار گردد تا از غلطیدن آنها و ایجاد حادثه پیشگیری به عمل آید.
فصل نهم - مقررات متفرقه
ماده 304- از کار کردن کارگران بر روی بام ساختمانها در هنگام باد، طوفان و بارندگی شدید و یا هنگامی که سطح بام پوشیده از یخ باشد، باید جلوگیری بعمل آید.
ماده 305- از به کار گماردن کارگران بی تجربه و تازه کار بر روی سقفهای شیب دار باید جلوگیری بعمل آید.
ماده 306- در هنگام کار بر روی سقفهای پوشیده ازصفحات شکننده مانند صفحات موج دار نورگیر و یا ورقها یازبست - سیمان (ایرانیت ) باید از نردبانها یا صفحات کراولینگ با عرض حداقل 25 سانتیمتر استفاده شود. تعداد نردبانها یا صفحات کراولینگ باید حداقل دو عدد باشد تا برای جابجا کردن یکی از آنها، نیاز به ایستادن بر روی ورقهای شکننده نباشد.
ماده 307- در لبه سفقهای شیب دار باید موانع مناسب وکافی جهت جلوگیری از لغزش و سقوط کارگر و ابزار کار پیش بینی شود.
ماده 308- کارگرنی که بر روی سقفهای شیب دار با شیب بیش از20 درجه کار می کنند، باید مجهز به کمربند ایمنی و طناب نجات باشند و در صرت امکان تورهای حفاظتی در زیر محل کار نصب گردد.
ماده 309- ورقهای مذکور در ماده 306 باید فاقد هرگونه نقص ، ترک و شکستگی بود و فاصله تکیه گاههای زیر آن به اندازه ای باشد که صفحات ، تحمل بارهای وارده را داشته باشد.
ماده 310- معابری که برای عبور چرخ دستی یا فرغون ساخته می شوند، باید دارای سطح صاف باشند و برای عبور هر فرغون حداقل یک متر عرض منظور شود.
ماده 311- از قراردادن ابر، اعمال فشار و تکیه دادن داربست یا نردبان به کارهای بنائی که ملات آن هنوز به طور کامل نگرفته و سفته نشده باشد، باید جلوگیری بعمل آید.
ماده 312- شعله های باز، مشعل ، کبریت مشعل و غیره ، نباید در مجاورت دهانه های مجاری فاضل آب ، خطوط اصلی گاز مجاری مشابه قرار داه شود.
ماده 313- نصب پلاک سنگی روی نمای ساختمان فقط در صورتی مجاز است که به وسیله رول پلاک یا وسائل مناسب دیگر به طور محکم و ایمن مهار واز جدا شدن و سقوط آن پیشگیری بعمل آید.
ماده 314- هنگام پوشش کف اطاقه و سالنها با موکت یا مواد پلاستیکی ، استعمال دخانیات باید اکیدا" ممنوع وهمچنین کپسولهای اطفاء حریق مناسب از قبیل نوع پودر شیمیائی باید در دسترس و آماده به کار باشد.
ماده 315- قبل از شروع به کار پوشش کف اطاقها و سالنها با موکت یا مواد پلاستیکی ، باید پنجره ها کاملا" باز و از تهویه طبیعی محل ار اطمینان حاصل شود. ضمنا" چنانچه تهویه مصنوعی نیز مورد نظر باشد، باید منده هوا در سمت بیرون پنجره نصب و قبل از شروع کار روشن گردد. استفاده از بنزین و دیگر مواد سریع الاشتعال به عنوان رقیق کننده چسب خطرناک و ممنوع می باشد.
ماده 316- جکهائی که در عملیات ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند، باید کاملا" سالم و بدون نواقصی از قبیل ترک خوردگی ، سائیدگی ، پیچیدگی و غیره باشند. همچنین حداکثر ظرفیت جک باید بر روی آن در محل مناسبی به فارسی حک شده و یا به طریق مناسب دیگری مشخص شده باشد.
ماده 317- جک نباید بیش از میزان حداکثر ظرفیت آن بارگذاری شود.
ماده 318- جکی که نقص فنی داشته باشد، باید به طور مشخص علام گذاری و از دسترس افراد کارگاه ساختمانی خارج گردد.
ماده 319- ظرف محتوی قیر داغ نباید در محوطه بسته نگهداری شود، مگر آنکه قسمتی از محوطه باز بوده و تهویه به طور کامل انجام گیرد.
ماده 320- برای گرم کردن بشکه های محتوی قیر جامد، باید ترتیبی اتخاذ گرددکه ابتدا قسمت فوقانی قیر در ظرف ذوب شود و از حرارت دادن و تابش شعله به قسمتهای زیرین ظرف قیر در ابتدای کار جلوگیری به عمل آید.
ماده 321- استفاده از چهارپایه های کوتاه در عملیات سبک ساختمانی و تعمیرات جزئی در صورتی مجاز است که واجداستحکام و سطح اتکاء کافی ومطمئن باشد.
ماده 322- بالا کشیدن اجسام سنگین و حجیم از جمله تیرآهن ، قطعات فولادی وغیره به صورت دستی یا طناب ، کابل و غیره مجاز نبوده بای از بالابرهای مکانیکی مناسب استفاده شود.
ماده 323- نقل وانتقال کارگران ساختمانی در قسمت حمل بار وسائل نقلیه موتوری یا به وسیله سایر ماشین آلت ساختمانی مجاز نمی باشد.
ماده 324- کلیه مستحدثات موقت کارگاه از قبیل استراحت گاه ، ساختمان اداری ، انبارمصالح ، راههای ارتباطی به کارگاه وغیره باید دارای استحکام ومقاومت کافی باشند.
این آئین نامه مشتمل بر 9 فصل و324 ماده باستناد مواد 85و86 قانون کار جمهوری اسلامی ایارن در جلسه مورخ 9/6/1381 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسید.
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 16768
تاریخ تصویب : 1381/06/09
تاریخ ابلاغ : 1381/06/31
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تفاوت مدلول دادنامه های فوق الاشعار مبتنی بر استنباط معارض ازحکم واحد قانونگذار نمی باشد بخشنامه سازمان تامین اجتماعی ،کارکنان دفاتر اسناد رسمی را کارگر و سردفتر را کارفرما و محل دفاتر اسناد رسمی را کارگاه محسوب نموده است
