تلقی قرارداد به عنوان بیع - عدم اعلام فسخ از ناحیه خوانده در مدت مقرر و عدم کفایت صرف حاضر نشدن در دفترخانه برای انجام معامله (ترک فعل) جهت فسخ قرارداد
تاریخ رسیدگی 26/9/70
شماره رای 12/8/21
مرجع رسیدگی شعبه 21 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده : تجدیدنظرخوانده دادخواستی به خواسته الزام به تنظیم سند رسمی مقوم به دویست هزار تومان و هزینه دادرسی تخلف از تعهد علیه آقای (ه) به دادگاه حقوقی یک تهران داده که به شماره 69/509 ثبت گردیده است و به مستند قرارداد معامله مورخه 14/12/68 بین طرفین و اظهارنامه شماره توضیح داده که خانه ای را از خوانده خریداری کرده و مبلغی بیعانه داده و قرار بود در15/3/69 باقیمانده را در دفترخانه شماره 422 پرداخت نماید و به دنبال تنظیم قرارداد مذکور برای تهیه ثمن معامله خانه خود و وسائل زندگی را فروخته ام و پول را فراهم کرده خوانده استمهال نموده و حاضر به معامله نیست و به استناد مواد 10 و 219 و 221 و 226 قانون مدنی تقاضای رسیدگی و صدور حکم بر محکومیت خوانده نموده است و در جلسه دادرسی درخواست خسارات و اجرت المثل زمان تاخیررا از قرار ده هزار ریال برخواسته اضافه کرده است خوانده در اولین جلسه دادرسی با ارسال گواهی پزشکی اعلام کسالت کرده و متعاقبا" آقای (ع) به وکالت از او وارددعوی شده و اعلام کرده قولنامه تنظیمی فی مابین طرفین فاقد وجهه قانونی و شرعی بوده زیرا بند دو و سه آن مفروز داشته هر یک از طرفین می تواند با پرداخت مبلغ معینی که توافق گردیده به عنوان خسارت طرف دیگر قولنامه را به هم بزنند و در امر انجام معامله مخیر بوده و شرطی است که به امضاء طرفین رسیده است از مبلغ معامله فقط سیصد هزار تومان پرداخت شده که مقرر بوده وجه قابل ملاحظه ای پرداخت شود که موکل قادر به خرید منزل دیگری باشد که انجام نگردید و با گذشت یکسال دیگر این قدرت را در خود نمی بیند و اظهار اینکه خواهان در دفترخانه حاضر شده حضور ایشان بدون پول دردفترخانه مشکلی را حل نمی کند و فاقد ارزش بوده و موکل حاضر است بر اساس قولنامه تنظیمی عمل نموده خسارت تعیین شده را بپردازدد و چون هیچ یک از شرائط قرار داد عملی نشده تقاضای رد عرضحال خواهان را نموده است مفاد قرارداد حاکی است که (ه) خانه پلاک 39/2116 به مساحت 80/141 متر مربع را به مبلغ 3175000 تومان به خواهان فروخته سیصد هزار تومان بیعانه دریافت داشته و مقرر شده که 26750000 ریال در دفترخانه پرداخته و دو میلیون ریال بقیه پس از تخلیه تادیه شود و تضمین تخلیه باشد در بند3 قرارداد مرقوم گردیده هرگاه فروشنده حاضر به انجام معامله نشود علاوه بر رد بیعانه مبلغ سه میلیون ریال نیز بلاعوض به خریدار پرداخت نماید ... و در بند2 نوشته شده هرگاه خریداردر مدت مقرره برای عقد معامله حاضر نشود حقی به بیعانه پرداختی ندارد و بایستی حق العمل بنگاه را از هر دو طرف پرداخت نماید دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین واستعلام از اداره ثبت درباره مالکیت خواهان و وصول فتوکپی چک بیعانه معامله و اظهارنظرمشاور نظر بر محکومیت خوانده به تنظیم سند داده اند دعوی خسارت را رد نموده به این نظر از طرف وکیل خوانده اعتراض شده و پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع گردیده است .
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده و نظریه دادگاه و لایحه اعتراضیه مشاوره نموده به اکثریت چنین رای می دهند.
استنباط دادگاه مبنی بر اینکه مفاد قرارداد مورخ 14/12/68 مستند دعوی بیع می باشد صحیح به نظر می رسد لیکن استنباط دادگاه در مورد بند3 قرارداد مبنی بر اینکه : مفاد آن خیار شرط نیست (با عنایت به قید استرداد بیعانه در بندهای 2 و 3 قرارداد درصورت حاضر نبودن یکی از طرفین جهت انجام معامله ، صحیح به نظر نمی رسد النهایه با تلقی قرارداد به عنوان بیع و عدم اعلام فسخ آن از ناحیه خوانده در مدت مقرر (14/12/68 الی 15/3/69) به حکایت پرونده و عدم کفایت صرف حاضر نشدن در دفترخانه برای انجام معامله (ترک فعل) جهت فسخ قرارداد با توجه به ماده 449 قانون مدنی وعدم ایراد و اعتراض موثری از ناحیه وکیل معترض و نیز عدم اشکالی از لحاظ رعایت اصول و مقررات دادرسی نظر دادگاه نتیجتا" تایید و پرونده جهت انشاء حکم به دادگاه اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 8
تاریخ تصویب : 1370/09/26
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
ضرر و زیان ناشی از عدم انجام به موقع تعهد عدم احراز رابطه تامه سببیت فی مابین عمل خوانده و خسارت ادعائی به خواهان
