عدول ضمنی خواندگان از شرط انصراف از معامله
تاریخ رسیدگی 20/9/70
شماره رای 793/21
مرجع رسیدگی شعبه 21دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده : در تاریخ 5/6/1365 شرکت داروسازی با وکالت آقای (م) دادخواستی به طرفیت آقای (ص) و (ج) آقای (ع) تقدیم دادگاههای حقوقی یک تهران نموده الزام خواندگان را به تنظیم سند رسمی انتقال پلاک موصوفه در مبایعه نامه پیوست به ارزش دومیلیون و پنجاه هزار ریال و محکومیت شان را به پرداخت کلیه خسارات به انضمام حق الوکاله خواستار گردیده و توضیح داده است خواندگان به موجب مبایعه نامه پیوست ششدانگ پلاک را به شرکت موکل فروخته و موافقت نموده اند که در تاریخ مقرر در دفترخانه شهریار حاضر و نسبت به انتقال رسمی پلاک مورد معامله اقدام مقتضی به عمل آورد طرفین به حکایت شرح مندرج در حاشیه یک برگ فتوکپی مبایعه نامه مهلت تنظیم و امضاء سند انتقال را تمدید و طی آن توافق نمودند که در18/2/1369 با امضاء سند رسمی انتقال مبادرت ورزند مدارک مورد لزوم جهت انتقال در تاریخ اخیر نیز آماده نگردیده وبه دین ترتیب مهلت یکبار دیگر تمدید و زمان امضاء سند انتقال به موجب شرح منعکس در ظهر مبایعه نامه ساعت 10 صبح 18/4/69 تعیین و توافق گردید طرفین با قصد و رضای کامل به انجام معامله و تعهد ضمنی به عدم عدول از آن به طور صریح خویشتن را علیرغم شقوق 7 و8 مبایعه نامه ملزم به تنظیم سند رسمی انتقال نمودند و چندین بار تمدید مهلت و توافق به عبارات آخرین شرح مندرج در ظهر مبایعه نامه نیز الزام قراردادی به انجام معامله و تلقی و عدول از آن را غیر ممکن می سازد و طرفین در آخرین تمدیدمهلت تعبیری جزانجام معامله و عدول ضمنی از شقوق 7 و 8 مبایعه نامه نداشته در ساعت وروز مقرر فقط دونفر از سه نفر فروشندگان در دفترخانه حاضر و آن دو نیزبا ادعای آماده نبودن مدارک قادر به انتقال مورد معامله نبودند از آنجائی که فروشندگان عدم تمایل خویش را به انتقال موردمعامله اعلام داشته اند بدوا" به منظور جلوگیری از هرگونه نقل و انتقال پلاک مورد معامله صدور قرار تامین و سپس رسیدگی و صدور حکم به شرح خواسته را تقاضا دارد
آقای ... وکیل دادگستری با تقدیم وکالت نامه خود را به وکالت از خواندگان معرفی و طی لایحه ای در مقام دفاع به بندهای 7 و 8 نوشته استنادی استناد نموده و اشعار داشته است طرفین به عدول از مفاد قرارداد مخیر گردیده اند و لذا ورقه مستند دعوی مفادا" بر تعهد بیع افاده دارد که از لحاظ موازین فقهی و قانونی است تعهدی است باطل و در جلسه دادرسی به نمایندگی امضاء کنندگان قرارداد از طرف شرکت ایراد کرده است و درخواست رد دعوی مدعی را نموده است
دادگاه پس ازاستماع اظهارات وکلای طرفین در جلسه دادرسی مورخ 5/10/69 مقرر داشته است نسخه ای مصدق از اساسنامه شرکت توسط آقای وکیل خواهان به دادگاه تسلیم گردد و عملکرد سازمان زمین شهری نسبت به پلاک مورد بحث استعلام گردد
سازمان زمین شهری پاسخ داده است پلاک ثبتی 482/52 واقع در شهریار طبق رای کمیسیون ماده 12 دایر باغ تشخیص گردیده ثبت شرکتها اعلام داشته شرکت داروسازی تهران دارو سهامی خاص ثبت شده شماره 4763به موجب صورتجلسه مورخ 17/10/68 کلیه چکها و سفته ها و بروات و دیگر اسناد تعهدآور شرکت به امضاء احد از آقایان دکتر محمدرضاپور وزیری دکتر (م) دکتر (خ) به اتفاق احد از آقایان دکتر (د) دکتر (د) دکتر (ت) دکتر (ق) برسد با مهر شرکت در جلسه دادرسی مورخ 12/3/70 آقای وکیل خواهان با جلب توجه دادگاه به این نکته که صیانت از قانون و نظام قراردادی اقتضاء می کند که هیچ یک از طرفین قرارداد نتوانند به دلخواه و متاثر از نوسانات قیمتها قرارداد رانادیده انگارند و دادگاه باید با تمسک به کوچکترین روزنه در قراردادبه قصد واقعی طرفین واقف و حکم مقتضی صادر نماید متذکر گردیده آخرین توافق طرفین که در ظهر مبایعه نامه منعکس است صراحتا" به قطعی و غیرقابل برگشت طرفین به انجام معامله حکم می کندآقای وکیل خوانده در همین جلسه متذکر گردیده صیانت قرارداد بایستی مبنای قانونی داشته باشد شرکت خواهان که بر طبق اساسنامه تقدیمی دارای هیئت مدیره با اعضاء 5 نفر می باشد بایستی کلیه اعضاء هیئت مدیره طرف قرارداد باشند نه هر یک از اعضاء اگر دو نفر از اعضاء هیئت مدیره بتواند طبق اعلان در روزنامه رسمی از لحاظ سهولت کار شرکت چکها و سفته های مربوط به شرکت را امضاء نماید این معنانمی تواند ملاک تنظیم پیش قراردادتنظیمی مورد ادعای خواهان باشد با توجه به بند3 از ماده 234 قانون مدنی در مورد شروط قانونی واستناد به بندهای 7 و8 قرارداد نمی توان به زعم همکار محترم آنچه به نفع خواهان است موردقبول قرارداد وترتیب اثر به سایر مندرجات آن نداد و چون پیش قرارداد تنظیمی نمی تواند بیع قطعی تلقی شود وملک تحویل نشده و کل ثمن پرداخت نگردیده تقاضای رد دعوی خواهان رابامنظور نمودن خسارات من جمله حق الوکاله وکیل دارم آقای مشاور دادگاه با اعتقاد به وقوع عقد بیع و اسقاط کافه خیارات و قید این جمله که بر فرض اینکه بند7 و 8 بیع نامه نوعی شرط انصراف تلقی شود فروشندگان از آن عدول نموده اندعقیده خود را به الزام خواندگان به تنظیم سند رسمی انتقال اعلام داشته و دادگاه نیز با توجه به مجموع محتویات پرونده و اساسنامه شرکت و با این استدلال که به استناد ماده 17 اساسنامه شرکت خواهان راجع به تعیین صاحبان امضاء مجاز واینکه قرارداداستنادی که متضمن جنبه های حقوقی و مالی و تعهدآور جهت شرکت خواهان (خریدار) بود از جانب افراد صاحبان حق امضاء از طرف شرکت تنظیم یافته اولا" ایراد وکیل خواندگان دعوی را به اینکه امضاء کنندگان قرارداد سمت رسمی و صلاحیت قانونی از طرف شرکت خواهان نداشته اند مردود اعلام و ثانیا" با احراز شرایط اساسی برای صحت معامله بر طبق ماده 190 قانون مدنی و احراز وقوع عقد بیع واسقاط کافه خیارات حتی خیارغبن فاحش و با اعلام این مطلب که از دو شرط مندرج در بندهای 7و8 مبایعه نامه مورخ 11/11/68 تنظیمی فی مابین خواهان و خوانده با توجه به بند5 قرارداد افاده معنی انصراف یا فسخ معامله نمی گردد و بر فرض که بند8 مزبور را درخصوص پرداخت مبلغی معادل بیعانه (بیست میلیون ریال) به عنوان خسارت از ناحیه فروشندگان به شرط استنکاف از انجام معامله نوعی شرط انصراف تلقی نمائیم عدم اعلام استفاده از شرط انصراف مزبور از طرف فروشندگان تا انقضای موعد مراجعه دوطرف معامله به دفتر خانه اسناد رسمی (18/1/69) مندرج در مبایعه نامه و تمدیدتاریخ مزبور به تاریخ 18/2/69 و تمدید مدت اخیریه 18/4/69 در ظهرمبایعه نامه از ناحیه متعاملین خود این امر دال بر عدول ضمنی خواندگان از شرط انصراف یا بند8 مذکور در بیع نامه مورد بحث دعوی خواهان را ثابت دانسته اظهارنظر بر الزام خواندگان به تنظیم سند رسمی انتقال پلاک متنازع فیه با توافق و منضمات مندرج در مبایعه نامه مورخ 11/11/68 و محکومیت ایشان به پرداخت مبلغ 27700 ریال هزینه دادرسی و دفتر در قبال دریافت مبلغ نود میلیون ریال بابت باقی ثمن معامله نموده و پرونده را با وصول اعتراض وکیل خواندگان جهت رسیدگی به اعتراض به دیوانعالی کشور ارسال داشته که به این شعبه ارجاع گردیده است . لایحه اعتراضیه آقای وکیل خواندگان هنگام شور قرائت می شود.
رای
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضو ممیز واوراق پرونده و نظریه دادگاه و لایحه اعتراضیه مشاوره نموده چنین رای می دهند.
ایرادات و اعتراضات وکیل خواندگان عمدتا" در ماهیت دعوی و تکرار مطالبی است که در دادگاه عنوان شده و مستدلا" مردوداعلام گردیده است لذا با توجه به مستندات و مبانی اظهارنظر مورخ 18/3/70 شعبه سی و نهم دادگاه حقوقی یک تهران وعدم ایراد و اعتراض موثری نسبت به آن و عدم اشکالی از لحاظ رعایت اصول و مقررات دادرسی نظر دادگاه تاییدو پرونده جهت انشاء حکم به دادگاه اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 793
تاریخ تصویب : 1370/09/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
واحد قضائی مستقر در شهرستان کنگاور صالح به ادامه رسیدگی است استرداد سرمایه شرکت به معنی انصراف از ادامه شرکت است
