استرداد سرمایه شرکت به معنی انصراف از ادامه شرکت است
تاریخ رسیدگی 20/11
شماره دادنامه 1150/22
مرجع رسیدگی شعبه 22 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده در تاریخ 18/1/69 معترض به طرفیت معترض علیه دادخواستی به خواسته مطالبه عواید شرکت موکل با خوانده از تاریخ 6/6/64 لغایت 29/12/68 مقوم به مبلغ هفت میلیون ریال تقدیم دادگاه حقوقی یک شیراز نموده و خلاصتا" توضیح داده به موجب شرکت نامه رسمی شماره 237880/5/63 موکل با خوانده قرارداد شرکت منعقد نموده که در محل کسب واقع در میدان تره بار به خرید و فروش میوه جات اشتغال ورزیده و پس از وضع مخارج عواید حاصله را به نسبت دو ثلث خوانده و یک ثلث موکل بین خود تقسیم نمایندوچنانچه ضرری حاصل شود نیز به همین نسبت سهیم شود خوانده تاتاریخ 2/5/63 مذکور در سند نسبت به حسابهای گذشته شرکت رسیدگی و تصفیه حساب نموده و در تاریخ 6/6/64 نیز مجددا" بشرح سند شماره 42472 که ذیل سند اولی نسبت به یک سال و کسری تصفیه حساب از نظر سود گذشته نموده اند لیکن از تاریخ 6/6/64 تا تاریخ 29/12/68 خوانده از پرداخت سود حاصله از شرکت به موکل خودداری نموده درخاتمه تقاضای صدور حکم بشرح خواسته کرده مستندات وی فتوکپی شرکتنامه واستشهادیه و وکالتنامه و برگ تعاون می باشد و ضمنا" آقای حبیب سلطانی نیز باوکالت آقای حسن حق دل در تاریخ 18/2/69 دادخواستی به خواسته دادخواست تقابل نموده و خلاصتا" توضیح داده که خوانده با اخذ سرمایه خود و تصفیه حساب با موکل رابطه اش با موکل قطع دیگر هیچگونه حق و حقوقی نسبت به موکل ندارد ولی کماکان در محل کار موکل واقع در میدان تره بار شیراز حاضر و با مدافعات خود مانع کسب موکل است تقاضای صدور حکم بر منع مداخله خوانده دارد با تعیین وقت و ابلاغ به طرفین طبق صورتجلسه مورخه 23/3/69آقای اعتمادی اظهار داشته دعوی به شرحی که ضمن دادخواست به عرض رسیده آقای ... اظهار داشته همانطور که سند رسمی شماره 237880/5/63 حکایت دارد آقای ... با پرداخت مبلغ پنج میلیون ریال به موجب اجازه می یابد که در بنگاه بارفروش موکل حضور یافته و معامله نماید و مدت این قرارداد یک سال بوده که منتفی شده و پس از انقضای مدت آقای ... پنج میلیون ریال خود را دریافت و اعلام می دارد که دیگر هیچگونه ادعائی نداردو نتیجتا" شرکت باطل شده است و پس ازمطالب دیگری که عنوان کرده و مستندات ارائه نموده نتیجه گرفته که پس از انقضای شرکت خوانده به عنوان کارگر نزد موکلش بوده و دیگر موکلش راضی به ادامه حضور وی نمی باشد و تقاضای صدور حکم بشرح دادخواست کرده است آقای ... وکیل خواهان اصلی اظهارداشته قرارداد شرکت موکل با خوانده به موجب یک فقره شرکت نامه عادی در سال 1349به مدت 5 سال تنظیم می گردد که این قرارداد بعد از انقضاء پنج سال کماکان ادامه یافته و تا سال 63 که قرارداد رسمی تنظیم گردیده و در سال 63به موجب سند رسمی شرکت رسمیت یافته و چون خوانده سرمایه ای نداشته فقط مبلغ پنج میلیون ریال به عنوان سرمایه از طرف موکل پرداخت و ضمن سند مزبور قید می شود که پس از گذشت یک سال با کسر و احتساب مخارج یک ثلث عواید به انضمام مبلغ پنج میلیون ریال بوی تقدیم و طرفین اقرار نمودند که معاملاتی که در گذشته به شراکت انجام داده اند کلا" تصفیه شده پس از تنظیم این سند چون شرکت فسخ نشده و قید مدت باقی بوده مجددا" در تاریخ 2/5/63 که تاریخ تنظیم شرکت نامه است به کار و فعالیت خودادامه می دهند و چون رسم بر این بوده که پس از گذشت یک سال از تاریخ محاسبه قبلی به حساب سود و زیان رسیدگی نمایند در تاریخ 6/6/64 همانطور که درسند رسمی توافق شده بود مبلغ 5 میلیون ریال را که موکل برای شروع به کار پرداخت نموده بود با توجه به اینکه خوانده دعوی هیچگونه پولی بابت سرمایه پرداخت ننموده بود آن مبلغ به موکل پرداخت و نسبت به سود یک سال گذشته نیز محاسبه و تصفیه حساب می کرد و منظور از تصفیه در این سند بنا به قرینه ای که در اصل سند وجود دارد تصفیه حساب سود گذشته است و در هیچیک از دو سند صحبتی از فسخ و فاسخ شرکت به عمل نیامده است نحوه کار موکل و خوانده حق العمل کاری است کامیون های میوه وتره بار که از طرف کشاورزان و تولید کنندگان به میدان تره بار می رسد به وسیله موکل و برادرش با رد دریافت مبلغ به عنوان حق العمل به میوه فروشان در سطح شهر فروخته می شود و لیست حقوقی که به دستور خوانده به وسیله شاگردش تنظیم گردیده و اثر انگشت موکل در ذیل آن مورد انکار و تکذیب است و طبق استشهادیه ای که فتوکپی آن تقدیم گردیده عده زیادی از کسبه گواهی داده اند که شرکت تا کنون ادامه داردواضافه نموده که خوانده از موکلش و برادرش به دادسرا اعلام شکایت به عنوان مزاحمت کرده که حکم برائت موکلان صادر شده است و سرانجام دادگاه پس از توضیحات وکلای طرفین و استماع اظهارات آنان و کسب نظر آقای مشاور خلاصتا" چنین اظهار نظر کرده است ( ... و نظر به اینکه طبق شرکت نامه رسمی مستند دعوی به شماره 237880/5/63 تنظیمی بین اصحاب هر دو دعوی با مدت یک سال شمسی صراحتا" قید گردیده که (آقای غ) مبلغ پانصد هزار تومان به آقای ... پرداخت که درختم مدت مذکور به حساب رسیدگی آنچه خداوند متعال مرحمت فرمود پس از وضع مخارج مغازه و مالیات و اجرت شاگرد و آب و برق و غیره دو ثلث آن را (ح) جهت خود برداشت نماید و یک ثلث دیگر به انضمام مبلغ 5 میلیون ریال دریافتی را در وجه آقای (غ) بپردازد) و متعاقبا" بشرح منعکسه درذیل سند رسمی مذکور در تاریخ 6/6/64 آقای (غ) اقراربه دریافت مبلغ پنج میلیون ریال طلب خودازآقای (ح) نمود و دیگر هیچگونه حقی و ادعائی به آقای (ح) ندارد و کلیه محاسبات که داشتند تصفیه شده و مراتب ذیل شماره 42472 به ثبت رسیده که مبین عمل به شرکتنامه و تصفیه حساب رسمی پس ازانقضاء مدت مربوطه می باشد و صرفنظر از اینکه از طرف آقای (غ) ادله ای که مثبت بقاء شرکت مذکور علیرغم اعلام اختتام رسمی آن به شرح سند مذکور با شراکت مجدد طرفین باشد اقامه و ابراز نگردیده متقابلا" نامه شماره 2622281/4/69 سازمان تامین اجتماعی استان فارس در مورد سابقه کارگری آقای (غ) از شهریور64 لغایت فروردین ماه 69 با دستمزد روزانه 1450 ریال در کارگاه تره بار فروشی (ح) و نیزصورتجلسه مورخه 24/11/68 نه نفر از معتمدین صنف تره بار فروش در مقام حل اختلاف طرفین مبنی بر عدم مشارکت اصحاب دعوی از سال 64 وکارگری (غ) مثبت خلاف صحت ادعای آقای (غ) می باشد علیهذا معتقد به صدور رای به رد دعوی و منع مداخله آقای (غ) می باشم ... آقای (م)اعتمادی به نظریه مذکور اعتراض کرده و خلاصتا" اظهار داشته که دادگاه با عجله اظهارنظر نموده و به مستندات و دفاعیات وی توجهی نکرده و لایحه اعتراضیه وی در چهاربرگ تنظیم شده که در هنگام شور قرائت خواهد شد پس از ارسال پرونده به دیوانعالی کشور و ارجاع آن به این شعبه اینک در وقت بالا هیئت شعبه تشکیل با بررسی محتویات پرونده و مشاوره به اکثریت زیر اظهارنظر می نماید.
بسمه تعالی
نظریه : اعتراضات معترض بر نظریه صادره وارد نمی باشد زیرا اولا" شرکت مورد بحث به صورت شرط ضمن عقد خارج لازم محلوظ و منظور گردیده و بنابراین لزوم وفاء به شرط مزبور مقید به همان زمان و مدتی بوده که در ضمن عقد خارج لازم برای آن شرط عنوان شده و چون با انقضاء آن مهلت دیگرشرطی باقی نیست بنابراین لزوم شرط مزبور منتفی خواهد بود و فسخ شرط با قرارداد نیز سالبه به انتفاء موضوع است .
ثانیا" با صرفنظر از موضوع شرط در عقد خارج لازم اساسا" با مقید بودن قرارداد شرکتی به مدت یک سال و انقضاء مدت مزبور دیگر ضرورتی برای تصریح به اختتام شرکت و یا اعلام فسخ قرارداد پیدا نمی کند و مسلما" برای ادامه یافتن مفاد چنین قراردادی نیاز به تجدید عقد و انشاء قرارداد می باشد که به این ترتیب در مانحن فیه عمل نشده است
ثالثا" با توجه به استرداد سرمایه شرکت توسط معترض حتی اگر هم اعلام عدم بقاء حق و ادعائی تنها به لحاظ گذشته بوده باشد خود اقدام فوق به معنی انصراف از ادامه شرکت است بنابراین چنانچه معترض با ادامه دادن به کار خویش در صف تداوم بخشیدن به شرکت می بود لازم بود که از استرداد اصل سرمایه اش نیز خودداری می ورزید تا این امر قرینه ای عرفی بر توافق عملی طرفین به بقاء شرکت به شمار آید و چون ترتیب عمل ننموده اند فلذا از این بابت نیز ادعای وی فاقد دلیلی است فلذا در مجموع نظریه صادره مدلل و خالی از اشکال است و تایید می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 1150
تاریخ تصویب : 1369/11/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
عدول ضمنی خواندگان از شرط انصراف از معامله فسخ رای هیات حل اختلاف موضوع مواد 147 و 148 اصلاحی قانون ثبت و ابطال سند مالکیت
