بر فرض که معامله فضولی باشد با حضور مشارالیه وانتقال حقوق به خواهان خدشه ای در صحت بیع باقی نمی ماند اعلام رد خوانده باماده 252 مطابقت ندارد
تاریخ رسیدگی 15/10/70
شماره دادنامه 834/21
مرجع رسیدگی شعبه 21 دیوانعالی کشور
خلاصه جریان پرونده : در تاریخ 18/7/69آقای (ه) باوکالت آقای (ح) دادخواستی به خواسته صدور حکم بر الزام خوانده به تنظیم سند رسمی انتقال مقوم به مبلغ 2100000 ریال با احتساب خسارات وارده به طرفیت آقای (س) تقدیم دادگاههای حقوقی یک تهران نموده که به شعبه 25ارجاع و مورد رسیدگی و اظهارنظر قرار گرفته و مدعی شده است بشرح بیع نامه مورخ 1/5/68خوانده یک باب خانه ملکی خود پلاک ثبتی 4156 بخش 5 تهران واقع در قنات آباد را به بیع قطع به موکل فروخته و با دریافت قسمتی از ثمن معامله تعهد کرده است که در تاریخ شنبه 7/5/68 در دفترخانه اسناد رسمی شماره 141 تهران حاضر گردیده سند رسمی انتقال ملک مذکور موکل را تنظیم و امضاء نموده بقیه ثمن را دریافت نماید موکل در زمان مقرر در آن دفترخانه حاضر گردیده و با ارائه چک باکی شماره 353801 از بابت بقیه ثمن حضور خود را بشرح موقوفه تقدیمی اعلام داشته و چون خوانده با ملاحظه اظهارنامه ارسالی از انجام تعهد ممتنع است تقاضای رسیدگی و صدور حکم بشرح خواسته دارد دادگاه با تعیین وقت رسیدگی طرفین را به دادگاه دعوت نموده آقای (ف) به وکالت از خوانده لایحه ارسال داشته که به شماره 12385/10/69 ثبت دفتر گردیده و طی آن درمقام دفاع از موکل اشعار داشته است : اولا" خواهان قبلا" دادخواستی به همین عنوان در شعبه 28 دادگاه حقوقی یک به طرفیت موکل طرح نمودو از آنجا که در قولنامه تنظیمی در مقام نام خریدار: آقا (ه) جهت آقای آقای (ب) قید شده بود در پرونده کلاسه 69/56 دعوی خواهان مردود اعلام گردید پرونده مورد استناد است ثانیا" خواهان درمقام خرید ملک جهت آقای (ب) بود که اصطلاحا" عمل ایشان ازعناوین معامله فضولی است و آقای وکیل خواهان با اخذ امضاء از آقای (ب) در ظهر قولنامه به عنوان انتقال حقوق تصور کرده حل مشکل نمود وحال آنکه فعل انجام شده رکن اساسی برای صحت معامله را که قصد طرفین و رضای آنها باشد باطل ساخته و آقای (ب) با عملی که انجام داده پذیرای این واقعیت گردیده که از اصل قصد انجام قراردادرانداشته و راضی به این عمل نبوده و به زعم خود با ظهرنویسی شانه از زیر بار مسئولیت خالی نموده آنچه ثابت است خواهان هیچگونه سمت و اختیاری از قبل وکالت از آقای (ب) نداشته و عمل انجام شده از اصل باطل و بی اساس بوده و وقتی اصل قولنامه متزلزل بوده و جهت شخص ثالث حقی به وجود نیامده چگونه می تواند مورد انتقال قرار گیرد به هر تقدیر موکل با استفاده از ماده 252 قانون مدنی اعلام رد می نماید و حاضر به انجام معامله نبوده و نیست و قولنامه از اصل باطل است و صدور حکم بر بی حقی خواهان مورد استدعا است دادگاه پرونده استنادی را مطالبه سوابق ثبتی را استعلام نموده آقای وکیل خواهان در جلسه دادرسی مورخ 28/3/370 اظهار داشته یک میلیون ریال قسمتی از ثمن معامله است و تادیه بقیه ثمن طی یک فقره چک بانکی در همان تاریخ 7مرداد ماه 68توسط موکل آماده پرداخت به فروشنده بوده است اصل چک شماره 7353801/5/68 بانک صادرات به مبلغ 8500000 ریال در وجه آقای (ه) ارائه می شود که تاریخ آن با تاریخ مذکور در بیع نامه مطابقت دارد سپس دادگاه پرونه استنادی را بررسی و ملاحظه کرده است خواهان این پرونده به طرفیت خوانده همین پرونده دادخواستی به خواسته الزام به تنظیم سندرسمی انتقال در مورد همین پلاک تقدیم داشته و چون در مبایعه نامه قیدشده خریدار (ه) جهت آقای (ب) دادگاه سمت (ه) را احراز ننموده قرار رد دعوی را به لحاظ قابل استماع نبودن آن صادر کرده متعاقبا" دادگاه به اتفاق آقای مشاور نظر استنباط خود را تهیه و اعلام کرده است خلاصه نظریه قضائی دادگاه بشرح زیر است : نظر به مفاد مبایعه نامه مورخ 7/5/1368 که به موجب آن خوانده پلاک مورد ترافع رابه خواهان فروخته و ثمن معامله نه میلیون و پانصد هزار ریال قید که طی چک مذکور در مبایعه نامه خوانده یک میلیون ریال ازثمن معامله را دریافت داشته و قرار بود در دفتر اسناد رسمی شماره 141طرفین حاضر و سند رسمی انتقال تنظیم شود و نظر به اینکه آقای (ب) بشرح ظهر مبایعه نامه کلیه حقوق ناشی از قرارداد را به (ه) منتقل نموده وبر فرض که معامله فضولی باشد با حضور مشارالیه و انتقال حقوق به خواهان خدشه ای در صحت بیع باقی نمی ماند و نظر به استعلام دفترخانه از دارائی و اظهارنامه ارسالی جهت خوانده و فتوکپی مصدق چک و احراز مالکیت خوانده دادگاه دعوی خواهان را محمول برصحت تشخیص نظر به الزام خوانده به حضور در دفتر اسناد رسمی و تنظیم سند انتقال قطعی در قبال تادیه مابقی ثمن یعنی مبلغ بیست میلیون پانصد هزار ریال دارد نظریه دادگاه قبل از ابلاغ مورد اعتراض آقای (س) با وکالت آقای ... قرار می گیرد که لایحه اعتراضیه آقای وکیل معترض به هنگام شور قرائت خواهد شد پرونده جهت رسیدگی به دیوانعالی کشور ایفاء وبه این شعبه ارجاع گردیده است .
هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس ازقرائت گزارش آقای ... عضوممیز واوراق پرونده و نظریه دادگاه لایحه اعتراضیه مشاوره نموده چنین رای می دهند.
ایرادات و اعتراضات وکیل معترض عمدتا" در ماهیت دعوی وتکرار مطالبی است که در دادگاه عنوان شده و مستدلا" مردود گردیده است لذا با توجه به مستندات و مبانی اظهارنظر مورخ 28/3/70 شعبه بیست و پنجم دادگاه حقوقی یک تهران و عدم ایراد و اعتراض موثری نسبت به آن و عدم اشکالی از لحاظ رعایت قواعد و مقررات دادرسی نظردادگاه تایید و پرونده جهت انشاء حکم اعاده می گردد.
مرجع :
کتاب قانون مدنی در آیینه آراء دیوان عالی کشور - عقود وتعهدات
به اهتمام یدالله بازگیر- انتشارات فردوسی - چاپ اول - چاپ دریا
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 834
تاریخ تصویب : 1370/10/15
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
با فرض صحت صدور بیع نامه معامله فضولی بوده و مورد تنفیذ قرار نگرفته است عقد بیع نسبت به مال مرهونه با عنایت به حق عینی مرتهن غیرنافذ بوده و باطل نیست و این قبیل معاملات هر زمان از طرف ذینفع قابل تنفیذ خواهد بود و لزومی هم ندارد که رد آن فوری باشد
