درصد حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مهندسین مشاور
بخشنامه شماره 149 درآمد مورخ 30/2/1370 مدیر عامل سازمان تامین اجتماعی
به پیوست یک نسخه از نامه شماره 6301 ش ت مورخ 4/2/1370 منضم به تصویب نامه درصد حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مهندسین مشاور مصوب دویست و چهلمین جلسه شورای عالی تامین اجتماعی مورخ 24/1/1370 ارسال و مقرر می دارد.
1 - حق بیمه کلیه قراردادهای پیمانکاری و مهندسین مشاور فاقد شرایط و ضوابط طرحهای عمرانی که از تاریخ 24/1/1370 به بعد منعقد می شود بایستی بر اساس مفاد مصوبه محاسبه و وصول گردد.
تذکر1 - حق بیمه کلیه قراردادهای پیمانکاری و مهندسین مشاور دارای شرایط و ضوابط مصوبات 129و143 شورای عالی تامین اجتماعی( بخشنامه 1/130 درآمد ) و قراردادهائی که به موجب بخشنامه های 2/130،4/130،5/130 مشمول مصوبات مذکور قرار دارند و همچنین آن دسته از قراردادهای پروژه هائی که دارای مصوبات خاص از شورای عالی تامین اجتماعی هستند کماکان بایستی طبق مصوبات مذکور محاسبه و وصول گرد.
تذکر2 - نحوه محاسبه حق بیمه پیمانکاران حمل مواد نفتی بی طرف و با طرف قرارداد با شرکت ملی نفت ایران کماکان طبق ضوابط ومقررات مربوطه می باشد.
1 - در کلیه حالات قید شده در تصویب نامه به استثنای پیمانکاران ومهندسین مشاور مذکور در ماده 6 و تبصره آن در صورتی که حق بیمه طبق لیستهای ارسالی پیمانکار در دوره اجرای عملیات پیمان بیش از حق بیمه به ماخذ تعیین شده در تصویب نامه باشد، لیستهای ارسالی پیمانکار مبنای مطالبه و وصول حق بیمه قرار می گیرد.
2 - منظور از خدمات نصوب و فنی مندرج در بند2 ماده یک تصویب نامه منحصرا" ارائه خدمات وانجام کار به صورت دستمزدی بوده و در مواردی که عملیات نصوب و فنی همراه با مصالح باشد حسب مورد بایستی طبق مواد2و3 تصویب نامه عمل شود. کلیه وسایل و ابزاری که جهت انجام خدمات نصب، فنی، مشاوره، طراحی، نقشه کشی، نقشه برداری و...... مورد استفاده قرار گیرد و همچنین مواد پاک کننده در رابطه با قرارداد تنظیفات مصالح محسوب نمی گردد.
1 -در مورد قراردادهائی که قسمتی از مبلغ کارکرد به صورت ارزی به پیمانکار پرداخت می شود کل کارکرد شامل کارکرد ریالی و ارزی می باشد. لازم است به هنگام محاسبه حق بیمه این قبیل قراردادها، معادل ریالی کارکرد ارزی از واگذارنده کار استعلام و با افزودن ، به کار کرد ریالی مبنای محاسبه حق بیمه قرار گیرد. چنانچه اعلام معادل ریالی کارکرد ارزی از سوی واگذارنده کار امکان پذیر نباشد کارکرد ارزی براساس نرخ ارز مندرج در قرارداد ملاک تبدیل کارکرد ارزی به ریال قرار گرفته و در صورتی که نرخ ارز متغیر باشد میانگین نرخ ارز مبنای تبدیل قرار می گیرد.
ضمنا" اگر نرخ ارز طبق مفاد قرارداد و یا بنا به اعلام واگذارنده کار نرخ رسمی نباشد باید همان نرخ مبنای تبدیل کارکرد ارزی به ریال قرار گیرد.
5 - تجهیزات قید شده در تبصره ماده 2 تصویب نامه شامل کلیه قطعات و ماشین آلاتی می باشد که پیمانکار طبق مفاد وش رایط قرارداد موظف به طراحی و ساخت و یا خرید آنها در خارج از کشور ونصب آنها در داخل کشور می باشد و قیمت آنها از طریق گشایش اعتبار ارزی به پیمانکار پرداخت می شود.
6 - در مورد قراردادهائی که طبق تبصره ماده 2 قیمت تجهیزات از پرداخت حق بیمه معاف می شود چنانچهمابقی کارکرد منحصرا" نصب تجهیزات مذکور باشد حق بیمه آن طبق ماده یک تصویب نامه و به ماخذ پانزده درصد( 15% ) محاسبه و وصول می گردد. اگر نصب تجهیزات همراه با کارهای ساختمانی و سایرعملیاتی باشد که نیاز به تهیه مصالح داخلی نیز دارد در این صورت، چنانچه تمامی مصالح به عهده پیمانکار باشد حق بیمه طبق ماده 2 تصویب نامه وکلا به ماخذ هفت درصد( 7% ) و اگر قسمتی از مصالح توسط واگذارنده کار تهیه و در اختیار پیمانکار قرار گیرد پس از رعایت ماده 3 تصویب نامه و با افزودن ارزش مصالح واگذاری حق بیمه به ماخذ 7% محاسبه و وصول می گردد.
مثال : 1 - وزارت کشاورزی قراردادی با شرک خارجی ( سی ) در مورد عملیات طراحی ساخت و نصب ماشین آلات کارخانه شیر پاستوریزه منعقد نموده که کارکرد آن بشرح زیر توسط واگذارنده اعلام شده است.
الف: بابت تجهیزات وماشین آلات کارخانه از طریق گشایش اعتبار ارزی مبلغ 900/946 دلار
ب: پرداختی بابت نصب کارخانه
1 - مبلغ 320/278 دلار معادل 392/849/160 ریال
2 - مبلغ 300/242/365 ریال
جمع کارکرد مشمول کسر حق بیمه 692/091/526= 300/242/365 + 392/849/160
حق بیمه متعلقه 754/913/78= 15% در692/091/526
حق بیمه بیکاری متعلقه 195/768/8= در692/091/526
مثال :2 - شرکت توانیر قراردادی با شرکت خارجی ایکس در مورد احداث خطوط 230 کیلووات تهران - سمنان
منعقد نموده که تهیه مصالح به عهده پیمانکار بوده و کارکرد اعلام شده از سوی واگذارنده بشرح زیر می باشد:
الف - بابت تجهیزات از طریق گشایش اعتبار ارزی مبلغ -/000/742/181 مارک
ب - بابت کارکرد نصب مبلغ -/400/200/12 مارک و -000/643/895 ریال
اگرطبق مفاد قرارداد ویا اعلام واگذارنده کاره ماه مارک معادل 35 ریال باشد کارکردارزی مشمول کسرحق بیمه 400/552/16=000/352/4+400/200/12
معادل ریالی کاکرد ارزی000/334/579= 35در400/552/16
000/707/731/1=000/643/895+000/730/256+ 000/334/579 کل کارکرد مشمول کسر حق بیمه به ریال
حق بیمه متعلقه - 490/219/121=7% در000/707/731/1
حق بیمه بیکاری متعلقه -/832/468/13=490/219/121
7 - تجهیزات و ماشین آلات مربوط به کارخانجات، پالایشگاهها، تلمبه خانه ها و پایانه ها و چاههای نفت و گاز، تصفیه خانه های آب و فاضلاب ، بیمارستانها، آزمایشگاهها، سردخانه ها، کشتارگاهها، آشپزخانه ها، نیروگاههای برق، سدها، اسکله ها، جایگاههای بنزین و سوخت رسانی، آسانسور، بالابرها و پله های برقی، خطوط انتقال نیرو، تاسیسات مخابراتی و همچنین لوله های نفت و گاز و متعلقات آن، مخازن نفت و گاز، کابلهای برق و تلفن و همچنین لوله های آب و فاضلاب، دکلها و مقره ها و لوله های جدار چاههای عمیق که مصالح انحصاری بوده و در اختیار شرکتهای ملی نفت ایران، ملی گاز ایران، توانیر، مخابرات و سازمانهای آب و برق منطقه ای می باشد جزء مصالحی که ارزش آنها بایستی به کل کارکرد قرارداد افزوده شود محسوب نمی گردند.
8 - در مواردی که طبق مفاد قرارداد قسمتی از مصالح به عهده واگذارنده کار می باشد( بهاستثنای مصالح انحصاری مندرج در بند9فوق ) و از اعلام ارزش تمام یا قسمتی از آنها خودداری نماید بایستی حق بیمه طبق ماده یک تصویب نامه و به اخذ پانزده درصد( 15% ) کل کارکرد محاسبه ووصول گردد.
9 - قراردادهائی که عملیات آنها محصرا" ارائه خدمات بوده و کلا" به صورت مکانیکی انجام می گیرد( مانند حمل ونقل، تخلیه و بارگیری به وسیله جرثقیل و لودر و کرایه ماشین آلات مختلف ) بایستی حق بیمه آنها طبق ماده 2 تصویب نامه ماخذ هفت درصد( 7% ) کل کارکرد محاسبه و ووصول شود.
10 - در مواردی که عملیات قرارداد منحصرا" ارائه خدمات بوده و نوع کار ایجاب نماید تواما" به صورت دستی و مکانیکی انجام گیرد و در صورت تائید واگذارنده کار و اعلام میزان با درصد کارکرد مکانیکی و غیر مکانیکی از سوی وی طبق ماده 4 تصویب نامه بایستی حق بیمه به نسبت کارکرد مکانیکی به ماخذ هفت درصد ( 7% ) و به نسبت کارکرد انجام شده به صورت غیر مکانیکی دستی ) به ماخذ پانزده دردص( 15% ) محاسبه و وصول نمود بدیهی است چنانچه میزان و یا درصد کارکرد مکانیکی و دستی از سوی استفاده از وسائل مکانیکی نداشته باشد و همچنین در مواردی که تمام یا قسمتی از کار به صورت مکانیکی انجام می گیرد، لیکن وسایل مکانیکی توسط واگذارنده کار تهیه و در اختیار پیمانکار قرار داده می شود کار موضوع قرارداد غیر مکانیکی تلقی شده و بایستی حق بیمه آن به ماخذ پانزده درصد کل کارکرد محاسبه ووصول شود.
11 - در مواردی که پیمانکار قسمتی از کار موجود قرارداد را با انعقاد قرارداد به پیمانکاران فرعی واگذار می نماید بایستی حق بیمه پیمانکاران فرعی با توجه به تعهدات طرفین از نظر تهیه مصالح حسب مورد طبق مواد 1،2،3،4 تصویب نامه و حق بیمه پیمانکار اصلی به کسر کارکرد پیمانکاران فرعی و طبق مفاد تصویب نامه محاسبه ووصول شود.
12 - آن دسته از نهادها، وزارتخانه ها و سازمانهائی که کارکنان آنها مشمول قانون حمایتی خاص غیر از تامین اجتماعی می باشند در صورتی که با انعقاد قرارداد با سایر موسسات ، وزارتخانه ها و سازمانها اقدام به انجام کار به صورت پیمانکاری نمایند، چنانچه ارگانهای مذکور گواهی نمایند که کار موضوع قرارداد منحصرا" توسط پرسنل رسمی آنها که مشمول قانون حمایتی خاص می باشند انجام گرفته است، لزومی به محاسبه و وصول حق بیمه قراردادهای آنها بر اساس تصویب نامه مذکور نخواهد بود.
بدیهی است اگر این قبیل پیمانکاران در اجرای عملیات موضوع پیمان از پرسنل روز مزد و غیر رسمی استفاده کنند بایستی لیست و حق بیمه آنها را به سازمان تسلیم و پرداخت نمایند که در این صورت صدور مفاصا حساب قرارداد منوط به پرداخت حق بیمه آنان خواهد بود.
درهر حال واگذارنده کار ملزم به رعایت ماده 38 قانون تامین اجتماعی در مورد این گروه از پیمانکاران نیز می باشد.
13 - حق بیمه قراردادهای منعقده با پیمانکارانی که دارای کارگاه تولیدی ، صنعتی و فنی بوده و مدعی هستند تمام یا قسمتی از کار پیمان را در کارگاه خود توسط کارکنان مربوطه انجام می دهند و موضوع قرارداد نیز ایجاب می نماید که تمام یا قسمتی از آن در کارگان آنان انجام گیرد، پس از محاسبه حق بیمه قرارداد طبق ماده تصویب نامه بایستی آن را با حق بیمه متعلقه کارکنان کارگاه در دوره اجرای قرارداد که براساس لفیق لیست و بازرسی یا حسابرسی محاسبه می گردد مقایسه نمود و هرکدام را که بیشتر باشد مطالبه و وصول و سپس مفاصا حساب قرارداد صادر گردد. ضمنا" محاسبه و مطالبه مجدد حق بیمه کارگاه این قبیل پیمانکاران در دوره اجرای قرارداد منتفی بوده و در مواردی که این قبیل کارگاهها مشمول معافیت از پرداخت حق بیمه سهیم کارفرما تا میزان 5 نفر کارگر و یا مشمول بخشودگی قسمتی از حق بیمه باشند بایستی محاسبه حق بیمه جهت مقایسه آن با حق بیمه قرارداد بدون در نظر گرفتن معافیت و بخشودگی انجام گیرد که در این حق بیمه سهم دولت مندرج در اظهارنامه نیز بایستی به حق بیمه پرداختی کارفرما افزوده شده و از حق بیمه محاسبه شده به ماخذ مندرج در تصویب نامه کسر شود.
مثال: شرکت ملی نفت ایران قراردادی جهت دوخت لباس پرسنل خود با آقای محمودیان منعقد نموده که کلیه مصالح به عهده پیمانکار و میزان کل کارکرد 000/500/3 ریال و تاریخ شروع قرارداد 1/2/70 و تاریخ خاتمه آن 31/3/70 می باشد. واگذارنده کار تائید نموده است که کار موضوع قرارداد در کارگاه دوزندگی پیمانکار انجام شده است آقای محمودیان جهت 3 نفر از کارگران خود با دستمزد ماهانه 000/50 ریال در دوره قرارداد لیست و حق بیمه در مهلت مقرر ارسال و پرداخت نموده است. در بازرسی مورخ 20/12/69 تعداد 5 نفر کارگر با دستمزد ماهانه 000/70 ریال درج شده است. کارگاه مشمول معافیت از پرداخت حق بیمه سهم کارفرما تا میزان 5 نفر کارگر می باشد.
حق بیمه قرارداد000/245=7% در000/500/3
حق بیمه تلفیق لیست و بازرسی بدون منظور نمودن
معافیت در دوره قرارداد 189000=27% در2در5در70000
حق بیمه طبق لیستهای ارسالی 81000=27%در2در3در50000
طبق اظهار نامه ها کارفرما مبلغ 21000 ریال بابت اصل حق بیمه ومبلغ 9000ریال بابت بیمه بیکاری پرداخت نموده و مبلغ 000/60 ریال بابت سهم دولت منظور شده است.
ماده حق بیمه قرارداد قابل وصول از پیمانکار 000/164=000/81 -000/245
حق بیمه بیکاری متعلقه 222/27= در000/245
مانده حق بیمه بیکاری 222/18=000/9 -222/27
14 - در مورد آن عده از پیمانکارانی که شخصا" و به تنهایی اجرای عملیات موضوع قرارداد را عهده دار می باشند( مشمولین بخشنامه 108 درآمد ) حق بیمه محاسبه شده طبق مفاد تصویب نامه در هر حال نبایستی از حق بیمه متعلقه به حداقل و حداکثر دستمزد مشمول کسر حق بیمه در دوره اجرای قرارداد کمتر و یا بیشتر باشد. چنانچه این قبیل پیمانکاران بازنشسته و یامشمول یکی از صندوقهای حمایتی باشند قرارداد آنان مشمول کسر حق بیمه نخواهد بود.
15 - درصد حق بیمه مذکور در تصویبنامه به ماخذ 15%و7% ناخالص بهاء کل کارکرد معادل 27% حق بیمه موضوع ماده 28 قانون تامین اجتماعی بوده و بایستی معادل حق بیمه بدست آمده بابت حق بیمه بیکاری نیز محاسبه ووصول می شود. پیمانکاران مشمول بخشنامه 108 درآمد مشمول پرداخت حق بیمه بیکاری نمی باشند.
16 - حق بیمه قراردادهائی که قبل از 24/1/70 منعقد گردیده اند بایستی طبق ضوابط و مقررات مربوطه محاسبه گردد. متمم، الحاقیه ها و تمدیدنامه قراردادهای مذکور در صورتی که از تاریخ 24/1/70 به بعد تنظیم و مورد توافق طرفین قرار گرفته باشد از نظر میزان حق بیمه تابع این بخشنامه خواهند بود.
17 - سایر روشهای محاسبه حق بیمه برای برخی از پیمانکاران که در بعضی از استانها رایج می باشد( مانند دستمزد عرف محل برای رانندگان ) ملغی و بایستی طبق ضوابط این بخشنامه عمل شود.
18 - چنانچه قبل از تاریخ صدور این بخشنامه مفاصا حساب جهت قراردادهائی که از تاریخ 24/1/70 به بعد منعقد شده اند طبق ضوابط بخشنامه 134 درامد صادر شده باشد به قوت خود باقی بوده و نیازی به استرداد و یا وصول مابه التفاوت حق بیمه نخواهد بود.
19 - نحوه تنظیم اظهارنامه، اطلاعیه و نگهداری حساب حق بیمه پیمانکاران ومهندسین مشاور مشمول این بخشنامه همانند مشمولین نرخ 27% می باشد.
20 - با توجه به ماده 8 تصویب نامه لازم است واحدها در صورت هر گونه ابهام و یا موارد خاص پرونده را جهت بررسی به اداره کل درآمد ارسال و نظریه کتبی اداره کل مذکور لازم الرعایه می باشد.
مسئول حسن اجرای این بخشنامه مدیران کل و کارشناسان درآمد استاها، روسا و مسئولین درآمد شعب و نمایندگی ها می باشند.
مرجع : کتاب مجموعه قوانین و مقررات قرادادهای پیمانکاری و مهندسی مشاور - تدوین رضا پاکدامن - چاپ 1383 - انتشارات مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران
نوع : بخش نامه
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1370/02/30
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
دستورالعمل حق بیمه قراردادهای پیمانکاری و مهندسی مشاور( نحوه محاسبه و وصول و صدور مفاصا حساب ) اصلاحیه بخشنامه 108 درآمد - ماده 38 قانون تامین اجتماعی شامل پیمانکارانی که شخصا و به تنهائی کار موضوع قرارداد را انجام می دهند نمیباشد
