آئین نامه ارجاع کار به پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی
فصل اول ـ تعاریف
ماده 1ـ منظور از پیمانکاران ساختمانی و یا تأسیساتی کلیه اشخاص حقوقی هستند که در آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی تعریف و طبقه بندی شده اند.
ماده 2ـ منظور از رتبه پیمانکار ساختمان و یا تأسیساتی رتبه ای است که بر طبق ماده 8 آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی تعیین و در فهرستهای موضوع ماده 9 آئیننامه مذکور درج شده باشد.
ماده 3ـ کار و کار دست اجرا:
الف: کار عبارت است از مجموعه عملیات و خدماتی که از طریق مناقصه طرق دیگر بمنظور اجرا ضمن عقد قراردادبه پیمانکار واگذار می شود.
ب ـ کار دست اجرا عبارت است از کاری که پیمان مربوط به آن مبادله شده باشد.
ماده 4ـ مبالغ کار عبارت است از:
الف ـ مبلغ برآورد که طبق ماده 2 آئیننامه تعیین برنده مناقصه به تصویب مقام مجاز رسیده باشد.
ب ـ مبلغ پیمان که بر مبنای آن پیمان منعقد می شود.
پ ـ مبلغ نهایی پیمان که در پایان کار طبق صورت و ضعیف قطعی و سایر اسناد و مدارک بدست می آید.
ماده 5ـ مدت مناقصه عبارت است از: فاصله زمانی بین روزی که دستگاه مناقصه گزار اسناد و مدارک مناقصه را آماده تحویل اعلام می کند و پایان روز قبل از تاریخ تسلیم پیشنهادات.
ماده 6ـ ظرفیت عبارت است از: حداکثر کارهایی که یک پیمانکار می تواند در یک رشته یا در تمام رشته های تخصصی و کارهای اختصاصی در یک زمان داشته باشد. جمع مبالغ این کارها بعنوان نصاب موضوع ماده 15 آئیننامه معاملاتی دولتی تعیین خواهد شد.
ماده 7ـ حداقل کار مناسب یک پیمانکار در یک رشته عبارت است از: مبلغ معینی که پیمانکار برای کمتر از آن در مناقصات آن رشته دعوت نخواهد شد.
ماده 8ـ حداکثر کار مناسب یک پیمانکار در یک رشته عبارت است از: مبلغ معینی که پیمانکار برای بیشتر از آن در مناقصات آن رشته دعوت نخواهد شد.
ماده 9ـ باقیمانده کار دست اجرای پیمانکار در هر زمان عبارت است از: مبلغ پیمانکار دست اجرا منهای مبلغ آخرین صورت وضعیتی که تا آن زمان به تأئید کارفرما رسیده باشد.
ماده 10ـ ظرفیت ارجاع کار عبارت است از: تفاضل حدنصاب با مجموع مبالغ باقیمانده کارهای دست اجرا.
تبصره ـ در محاسبه مبالغ باقیمانده کارهای دست اجرا فقط باقیمانده کارهایی که از محل اعتبارات بخش عمومی به پیمانکار واگذار شده است منظور خواهد گردید.
ماده 11ـ اصلاحات دیگری که در این آئیننامه بکار برده شده طبق تعاریف مندرج در قانون برنامه و بودجه کشور و آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی می باشد.
فصل دوم ـ انواع عملیات پیمانکاری ساختمانی و تأسیساتی
عملیات اجرایی و خدماتی که به شرکتهای ساختمانی و یا تأسیساتی ارجاع می گرددبطور کلی به سه نوع بشرح زیرتقسیم می شود:
ماده 12ـ اجرای عملیات ساختمانی و یا تأسیساتی و یا تهیه و تدارک مصالح و یا ماشین آلات و تجهیزات و یا نصب وراه اندازی آنها و یا حمل ونقل مربوط و سایر عملیات مشابه بر مبنای نقشه ها، اسناد و مشخصات اجرایی که کلیه مطالعات و بررسیهای مراحل یک و دو آنها توسط دستگاه های دیگر (معمولاً مهندسان مشاور) انجام شده است.حدود وظایف پیمانکار در این مورد محدود به اجرای عملیات طبق این اسناد و مدارک است بدون آنکه خدماتی درطراحی بعهده داشته باشد.
ماده 13ـ درموارد استثنایی اجرای عملیات مندرج در ماده 12 این آئیننامه برای طرحهایی که فقط بررسیها ومطالعات مقدماتی (خدمات مرحله یک) آن توسط دستگاه های دیگر (معمولاً مهندسان مشاور) انجام شده است.حدود وظایف پیمانکار علاوه بر اجرای عملیات مذکور شغل انجام خدمات طراحی بر مبنای نتایج مطالعات مقدماتی و سایر ضوابط مندرج در اسناد و مدارک پیمان نیز می باشد.
ماده 14ـ در موارد استثنایی مباشرت به نمایندگی از طرف کارفرما در قبال دریافت حق الزحمه برای اجرای عملیات ویا خدمات مربوط به یک طرح شامل مدیریت اجرایی و یا انجام تمام یا قسمتی از خدمات فنی و یا انجام خدمات وعملیات از طریق مشاوران و یا پیمانکاران و یا سازندگان و نظارت و کنترل کار آنها و یا استخدام کارکنان و یا اجاره و یاخرید تجهیزات و وسایل مورد نیاز کار و یا تهیه مصالح و لوازم و خدمات و یا عملیات نظیر بر مبنای ضوابط و شرایط مندرج در اسناد و مدارک پیمان.
تبصره ـ لزوم استفاده از پیمانکاران برای انجام عملیات و خدمات موضوع مواد 13 و 14 به تشخیص دستگاه اجرایی و تأئید سازمان می باشد و بدین منظور دستگاه اجرایی موظف است گزارش توجیهی لازم را قبلاً برای بررسی به سازمان ارسال نماید. در مورد پیمانکاران ذیصلاح برای این نوع خدمات سازمان فهرست خاصی طبق مفاد ماده 9 آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی تهیه خواهد کرد. تعیین شرایط اختصاصی تکمیلی مناقصه در هر مورد به پیشنهاد دستگاه اجرایی و تصویب سازمان و برنده مناقصه را با تأئید سازمان خواهد بود.
فصل سوم ـ ارجاع کار به پیمانکاران
ماده 15ـ دستگاه های اجرایی در ارجاع کار به پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی بر طبق مفاد قانون برنامه و بودجه کشور و مواد این آئیننامه و بر حسب مورد بر طبق مفاد قانون محاسبات عمومی و آئیننامه معاملات دولتی و در مورد مناقصه بر طبق آئیننامه تعیین برنده مناقصه باید عمل نماید.
ماده 16ـ در ارجاع کار به پیمانکاران ساختمانی و یا تأسیساتی از طریق مناقصه یا طرق دیگر دستگاه های اجرایی مکلف هستند منحصراً از آخرین فهرست کلی و یا فهرست خاص مربوط که سازمان طبق آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی تهیه می کند استفاده نمایند.
ماده 17ـ کلیه کارهای مربوط به طرحهای عمرانی در رشته های تخصصی و کارهای اختصاصی مشروح در ماده 2آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی که به مناقصه گذاشته می شود و مبلغ آن از ده میلیون ریال بیشتر بوده و یا کار از نوع خاص فنی (نظیر اسفالت کاری و بتون مسلخ و مشابه آن) باشد به استثنای موارد موضوع ماده 18 این آئیننامه باید از طریق مناقصه محدود انجام گردد. برای کارهای غیر خاص فنی کمتر از ده میلیون ریال ممکن است از طریق مناقصه عمومی یا مناقصه محدود انجام گردد ولی در هرحال صلاحیت شرکت کنندگان درمناقصه بایستی قبلاً توسط سازمان شناخته شده باشد.
ماده 18ـ در مورد معاملاتی که مبلغ کار بیش از مبلغ مذکور در ماده 17 بوده ولی بعلت شرایط خاص یا ماهیت کار به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی انجام معامله از طریق مناقصه عمومی و انتشار آگهی الزام آور باشد باید مقدمتاً موضوع مناقصه یا شرایط کار و احراز صلاحیت پیمانکاران و سایر اطلاعات لازم آگهی شود و درخواستها و مدارک داوطلبان توسط دستگاه اجرایی و مهندس مشاور مربوط و سازمان مشترکاً بررسی و فهرست خاصی از پیمانکاران ذیصلاح تهیه و در اختیار دستگاه اجرایی برای دعوت به مناقصه گذاشته شود.
ماده 19ـ در فهرستهای کلی و خاص که وسیله سازمان تهیه می شود باید نکات زیر مشخص شود:
الف ـ رشته های تخصصی.
ب ـ نام و مشخصات و رتبه پیمانکاران واجد شرایط در هر رشته تخصصی.
پ ـ تعیین نصاب و تعیین حداقل و حداکثر کار مناسب هر پیمانکار در هر یک از رشته ها.
تبصره ـ در اجرای مفاد این ماده سازمان جدولهایی تنظیم و در فهرستها منعکس خواهد نمود. در این جدولها باید برای هر رشته تعداد کافی پیمانکار با رتبه مناسب بمنظور دعوت به مناقصه وجود داشته باشد.
ماده 20ـ ارقام جدولهای مذکور در ماده 19 لااقل برای مدت یک سال معتبر است و سازمان می تواند باتوجه به قیمتهای روز تعداد و حجم طرحها و همچنین تعداد پیمانکاران موجود در هر رشته و یا رتبه و با درنظر گرفتن اصل تقسیم عادلانه کار بین پیمانکاران و درعین حال تأمین شرایط مناسب برای فعالیت مداوم و رو به توسعه آنها و نیزتأمین اصل رقابت در آن تجدیدنظر نماید.
ماده 21ـ هرگاه کار مورد مناقصه از نظر مبلغ یا تنوع تخصصهای مورد نیاز آنچنان بزرگ و یا دارای خصوصیات فنی باشد که تعداد کافی پیمانکار ایرانی واجد شرایط برای دعوت به مناقصه و انجام کار مورد نظر موجود نباشد از کنسرسیومها نیز بمنظور تکمیل عده شرکت کنندگان دعوت می شود. در اینصورت باید صلاحیت کنسرسیومها قبلاً به تأئید سازمان برسد.
ماده 22ـ درکارهایی که بعلت اهمیت خاص فنی و با عظمت کار پیمانکاران ایرانی واجد شرایط به تنهایی و یا بصورتکنسرسیوم به تعداد کافی برای دعوت به مناقصه و انجام کار مورد نظر موجود نباشد و یا بعلت شرایط خاص اعتباری دعوت از پیمانکاران خارجی الزامآور باشد صلاحیت پیمانکاران خارجی باید قبلاً به تأئید سازمان برسد ودر مناقصه از پیمانکاران ایرانی و یا کنسرسیوم مختلط ایرانی و خارجی نیز دعوت بعمل خواهد آمد.
ماده 23ـ دستگاه های اجرایی و مهندسان مشاور موظفند در تهیه اسناد و مدارک مناقصه طرحها را بنحوی بقطعات مناسب تقسیم کنند که با توجه به جدولها و دستورالعملهای مندرج در فهرستهای مواد 19 و 20 این آئیننامه تعدادحداقل شرکتهای واجد شرایط برای کار موردنظر موجود باشد.
در صورتی که در مورد برخی طرحها بعلت مسائل خاص تأمین این نظر عملی نباشد دستگاه اجرایی موظف است قبل از تهیه اسناد و مدارک مربوط مراتب را با ذکر دلائل کافی به اطلاع سازمان برنامه برساند در این صورت دستگاه اجرایی و سازمان مشترکاً راه حل مناسبی انتخاب خواهند کرد.
ماده 24ـ سازمان باید اطلاعات لازم از میزان کارهای دست اجرای پیمانکاران و مقدار کار انجام شده و نحوه انجام آنرا از دستگاه های اجرایی و مهندسان مشاور و پیمانکاران نیز موظفند ظرف مدت مقرر اطلاعات خواسته شده را به سازمان ارسال دارند. سازمان موظف است لااقل هر سه ماه یک بار اطلاعات مربوط به کارهای دست اجرا و ظرفیت ارجاع کار پیمانکاران را در اختیار دستگاه های اجرایی و دستگاه های ذیربط منجمله سندیکاهای پیمانکاران بگذارد.
ماده 25ـ دستگاه مناقصه گزار موظف است:
الف ـ از روی آخرین فهرست (موضوع ردیف پ ماده 19) نام پیمانکارانی را که مبلغ کار مورد مناقصه بین حداکثر وحداقل کار مناسب آنها قرار می گیرد استخراج و باتوجه به ظرفیت ارجاع کار (موضوع ماده 24) صورتی از پیمانکاران را که ظرفیت ارجاع کار آنها ازمبلغ کار مورد نظر بیشتر باشد به ترتیب ظرفیت ارجاع کار از مبلغ بیشتر به کمتر تنظیم نماید.
در صورتی که تعداد پیمانکاران دراین صورت بیشتر از پانزده باشد پانزده پیمانکاران اول و درصورتی که مساوی یاکمتر از پانزده باشد از کلیه پیمانکاران این صورت برای شرکت در مناقصه (با رعایت مفاد ماده 26) دعوت بعمل خواهد آمد.
ب ـ متن دعوتنامه را قبلاً آماده داشته و حداکثر دو روز بعد از تعیین پیمانکاران از متن دعوتنامه را به سازمان ارسال دارد.
تبصره ـ در مواردی که دستگاه مناقصه گزار آخرین اطلاعات مذکور در ماده 24 را در اختیار نداشته و یا تاریخ اعتبار فهرستهایی که در دسترس آنها است منقضی شده باشد باید برای انجام مناقصه و ارجاع کار فهرست پیمانکاران ذیصلاح را از سازمان درخواست نماید.
ماده 26ـ بطور کلی تعداد پیمانکارانی که طبق مفاد ماده 25 برای یک مناقصه دعوت می شوند نباید کمتر از ده باشد درصورتی که این تعداد کمتر از ده ولی به تشخیص رئیس دستگاه اجرایی کافی برای مناقصه موردنظر باشد در آن صورت دستگاه مناقصه گزار می تواند به همان تعدادی که طبق مفاد ماده 25 انتخاب شده اند اکتفا کرده و از آنها دعوت به عمل آورد. در چننین مواردی دستگاه اجرایی لازم است پس از ارسال دعوت نامه مراتب را به سازمان اطلاع دهد.
ماده 27ـ در متن دعوت نامه و در شرایط مناقصه باید مدت پاسخ به دعوتنامه و مدت مناقصه صراحتاً قید شود.
مدت متعارف برای پاسخ به دعوت مناقصه های داخلی ده روز و برای مناقصه های بین المللی سی روز و مدت متعارف مناقصه برای مناقصه های داخله سی روز و برای مناقصه های بین المللی شصت روز می باشد.
تبصره ـ در مواردی که به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی لازم باشد مدتهای مذکور کم یا اضافه شود بایدمراتب در دعوتنامه و شرایط مناقصه منعکس گردد، ولی مدت پاسخ به دعوتنامه نباید هیچگاه از پنج روز کمتر باشد.
ماده 28ـ دستگاه مناقصه گزار موظف است مراتب زیر را در دعوتنامه و شرایط مناقصه قید کند:
الف ـ پیمانکار موظف است پس از دریافت دعوتنامه ظرف مدت مقرر تمایل و یاعدم تمایل خود را برای شرکت درمناقصه کتباً به دستگاه مناقصه گزار اعلام کند.
در صورتی که پیمانکار برخلاف این وظیفه عمل کند برای بار اول به او کتباً اخطار شده و برای بار دوم تا سه ماه و در صورت تکرار تا شش ماه از دعوت و شرکت در مناقصه ها محروم خواهد شد.
ب ـ پیمانکاری که اسناد و مدارک مناقصه را دریافت کند حق خواهد داشت ظرف مدتی معادل یک سوم مدت مناقصه انصراف خود را از شرکت در مناقصه کتباً به دستگاه مناقصه گزار اعلام کند. در غیر اینصورت هرگاه از تسلیم پیشنهاد در موعد مقرر خودداری کند و یا پیشنهاد او ناقص باشد برای بار اول تا سه ماه و برای بار دوم تا شش ماه و درصورت تکرار تا یک سال از دعوت و شرکت در مناقصه ها محرم خواهد شد.
پ ـ پیمانکار موظف است در صورتی که مبلغ کار مورد مناقصه (با درنظر گرفتن مبالغ کارهایی که برنده شده و هنوز درگزارشها و فهرستهای سازمان منعکس نگردیده است) از ظرفیت ارجاع کار او تجاوز نماید، مراتب را کتباً به دستگاه مناقصه گزار و به سازمان اعلام نماید. شرکت او در مناقصه موکول به دعوت مجدد دستگاه مناقصه گزار و تأئید سازمان است.
پیمانکاری که بر خلاف این ترتیب عمل کرده و پیشنهاد تسلیم کند این پیشنهاد او ازدرجه اعتبار ساقط است بعلاوه چنین پیمانکاری برای بار اول تا شش ماه و در صورت تکرار تا یک سال از دعوت و شرکت در مناقصه ها محروم خواهد شد.
ماده 29ـ در اجرای مفاد ماده 28 دستگاه مناقصه گزار موظف است موارد تخلف را به سازمان اعلام نماید. سازمان پس از بررسی استماع توضیحات پیمانکار میزان تنبیه پیمانکار متخلف را تعیین و در فهرستهای مربوطه (موضوع ماده19) منعکس و مراتب را کتباً به پیمانکار متخلف ابلاغ خواهد کرد.
ماده 30ـ در صورتی که در مناقصه أی دستگاه مناقصه گزار یا کمیسیون مناقصه وقوف حاصل نمایند که پیشنهاددهندگانی به زیان دولت تبانی کرده اند، مراتب را به وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی مربوط گزارش خواهد کرد. درصورتی که به تشخیص وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی عمل تبانی انجام شده باشد مناقصه ابطال خواهد شد و دستگاه اجرایی گزارش امر را با ذکر نام پیمانکارانی که در تبانی شرکت داشته اند به سازمان ارسال خواهد داشت.
سازمان بر مبنای گزارش واصله میزان تنبیه پیمانکاران متخلف را از طریق تنزل رتبه حذف موقت نام آنها از فهرستها از یک تا دو سال تعیین مراتب را در فهرستها منعکس و کتباً به پیمانکاران متخلف و دستگاه های اجرایی اعلام خواهد نمود.
ماده 31ـ در صورتی که پس از عقد پیمان با پیمانکار و قبل از تحویل موقت کار وقوف حاصل شود که پیمانکار تمام یا قسمت عمده عملیات مورد پیمان خود را بدون داشتن مجوز به شخص حقیقی و یا حقوقی واگذار کرده باشد دستگاه اجرایی موظف است پس از بررسی گزارش امر را با ذکر دلایل همراه مدارک مربط به وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی تقدیم دارد. در صورتی که وزیر یا رئیس دستگاه اجرایی مراتب را تأئید و دستور خلع ید از پیمانکار را صادر نمایددستگاه اجرایی موظف استآن را به سازمان اطلاع دهد.
سازمان نام چنین پیمانکاری را در مرتبه اول یک سال و در صورت تکرار برای دو سال از فهرستهای مربوط حذف خواهد نمود.
تبصره ـ در صورتی که سازمان ضمن اقدامات نظارتی به چنین مواردی برخورد نماید باید مراتب را بلافاصله به دستگاه اجرایی مربوط اطلاع دهد و دستگاه اجرایی موظف است بلافاصله موضوع را بررسی نموده و در صورتی که واگذاری کار به دیگری محرز و بدون مجوز باشد بترتیب مشروح فوق عمل نماید.
ماده 32ـ در صورتی که عملیات مربوط به کار مورد مناقصه شامل دو یا چند رشته تخصصی موضوع ماده 2 آئیننامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تأسیساتی باشد و حجم یا اهمیت فنی رشته های فرعی قابل توجه باشد(رشته ای که بیشتر حجم عملیات مربوط به آن است رشته اصلی و عملیات مربوط به رشته های دیگر فرعی نامیده می شود) دستگاه مناقصه گزار می تواند به یکی از دو طریق زیر عمل نماید:
1ـ نام پیمانکار ذیصلاحیت برای انجام کارهای رشته اصلی و نام پیمانکاران ذیصلاحیت برای انجام رشته های فرعی تعیین می شود کار مورد مناقصه بین پیمانکاران رشته اصلی به مناقصه گذاشته می شود و در شرایط مناقصه نام پیمانکاران ذیصلاحیت درسایر رشته ها قید می گرددو پیشنهاد دهندگان ملزم می گردند که به تشخیص خود یکی ازپیمانکاران رشته فرعی را بعنوان همکار انتخاب و پیشنهاد همکار را که به مهر و امضای رسمی او نیز رسیده باشدضمیمه پیشنهاد خود جزو اسناد مناقصه تسلیم نماید و در صورتی که برنده شد کار فرعی مورد بحث را به همان پیمانکار که در پیشنهاد معرفی نموده و با همان قیمت پیشنهاد شده به انجام رساند.
مسئولیت اجرا در مقابل کارفرما بطور کلی بعهده پیمانکار اصلی است ولی در مورد کارهای فرعی که بترتیب فوق به پیمانکار فرعی واگذار شده است مسئولیت مشترک است.
تغییر پیمانکار فرعی فقط با تصویب کارفرما امکانپذیر است.
2ـ اسناد و مدارک مورد مناقصه به نحوی تهیه شود که قسمتهای اصلی وفرعی آن بطور جداگانه به مناقصه گذاشته شود در این صورت لازماست در اسناد مدارک و شرایط مناقصه نحوه همکاری و حدود وظایف و مسئولیت پیمانکاران مختلف صریحاً روشن شده و مسئولیت کلی کار در مقابل کارفرما بعهده پیمانکاری که قسمت صلی کار را انجام می دهد گذاشته شده باشد و این پیمانکار نسبت به کارهای فرعی نیز با پیمانکاران مربوط مسئولیت مشترک داشته باشد.
تبصره ـ در مواردی که پیمانکار رشته اصلی در رشته های فرعی کار مورد مناقصه نیز واجد صلاحیت بوده و نام او در فهرست مربوط به آن رشته ها درج گردیده باشد چنین پیمانکار می تواند رأساً برای رشته های اصلی و فرعی پیشنهاد دهد.
ماده 34ـ در مواردی که بین شرکا و یا مدیران شرکتهای ساختمانی و تأسیساتی اختلافی بروز نماید و یا تغییراتی دروضع شرکاء پدید آید که بالمآل در صلاحیت و یا رتبه پیمانکار تأثیر کند دستگاه های اجرایی باید پس از اطلاع ازوجود چنین اختلافات و یا تغییرات مراتب را به سازمان اطلاع دهند.
سازمان مرجع رسیدگی و تشخیص در این موارد بوده و نظر آن قطعی است.
نوع : آیین نامه
شماره انتشار : 5598
تاریخ تصویب : 1352/03/12
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
آئین نامه تشخیص صلاحیت پیمانکاران ساختمانی و تاسیساتی آئین نامه تشخیص صلاحیت و طبقه بندی مهندسان مشاور
