اگرطلاق زوجه درمرض متصل به فوت شوهرواقع شود،زوجه ارث میبردهرچند صدورگواهی عدم امکان سازش بادرخواست زوجه باشد
رای شماره : 164/3
رای شعبه سوم دیوان عالی کشور
رای فرجامخواسته به نحویکه استدلال شده مخدوش وقسمتی از از اعتراضات فرجامی بالمال وارد بنظر میرسد ، زیرا ، علاوه بر اینکه مطابق ماده 944 قانون مدنی درمورد طلاق بائن هم چنانچه شرایط مصرح درآن ماده موجود باشد ، زوجه از زوج خود ارث میبرد ووقوع طلاق بدرخواست زوجه ، طلاق رااز صورت بائن بودن آن خارج نمیسازد،بحکایت مندرجات پرونده دادگاه حمایت خانواده که مورد ملاحظه قرارگرفته ، پس ازاینکه زوجه درخواست گواهی عدم امکان سازش تقدیم داشته زوج وزوجه درجلسه رسیدگی دادکاه تراضی به ارجاع امر به داوری نموده اند وپس ازاظهارنظر داوران بر وجود اختلاف خانوادگی میان زوجین و مقدور نبودن ادامه زندگی مشترک آنان وتوافق مشارالیها باینکه مبلغی به اقساط به زوجه پرداخت بشودنامبردگان نظریه داوران راقبول نموده اند وبالجمله گواهی عدم امکان سازش برطبق رای داور وموافقت طرفین وباستناد ماده 9 قانون حمایت خانواده صادرگردیده ، زوج طلاقنامه ای را امضاء نموده ودرطلاقنامه مزبور طلاق رجعی نوبت اول قید ودر شرح آن موجب طلاق عدم توافق اخلاقی زوج وزوجه ذکرشده است ، بنابراین رای فرجامخواسته که بدون توجه بمراتب مذکور صادرشده به تجویز ماده 559 قانون آئین دادرسی مدنی نقض میشود ورسیدگی مجدد بشعبه دیگر دادگاه استان چهارم محول میگردد.
* سابقه *
خلاصه جریان پرونده :
ابتدا فرجامخواه دادخواستی بخواسته چهارصد هزارریال باقید کلمه (عجالتا") بطرفیت فرجامخوانده تقدیم دادگاه شهرستان رضائیه نموده وچنین عنوان دعوی کرده است (( من زوجه دائمی بوده ودر23 مرداد 51 درمرض موت که سه سال ادامه داشته طلاقم داده وطبق مقررات ماده 944 قانون مدنی مستحق سهم الارث میباشم وترکه متوفی کلا" درتصرف خوانده است لذا تقاضا میکنم گواهی اعطاء شود تا صورت اموال غیر منقول از اداره ثبت واز بانکهای رضائیه صورت موجودی بانکی وشماره اجرای ثبت برای تحصیل مطالبات اجرا شده ودرجریان اجرای متوفی تهیه وتقدیم شود لذا باستناد فتوکپی طلاقنامه گواهی اداره آمار راجع بتاریخ فوت استشهاد محلی تقاضای رسیدگی وصدور حکم بسود خود رادارم .
واده پاسخ داده استناد بماده 944 قانون مدنی ازطرف خواهان بی مورد است وشرایط مندرج درماده مزبور اساسا" درمورد جمع نیست ، چگونگی بیماری وادامه آن وعدم بهبودی ثابت نیست بعلاوه خواهان شخصا" تقاضای طلاق کرده وشوهر او راطلاق نداده است ، دعوی برای اخاذی طرح شده وطرح آن نیز ازجهت اینکه بطرفیت کلیه وراث اقامه نشده قابل استماع نمیباشد .
دادگاه پس از رسیدگی وملاحظه پرونده حمایت خانواده به استدلال اینکه ادعای خواهان ازمصادیق ماده استنادی نیست رای به رد دعوی صادر نموده ( 3806 6/12/52) خواهان از این رای پژوهش خواسته وباایراد بنظر دادگاه بدوی راجع بعدم انطباق مورد با ماده 944 قانون مدنی واشاره بشهادت شهود راجع به بیماری متوفی واستمرار آن علاوه نموده : گرچه دادگاه حمایت خانواده گواهی عدم سازش صادر کرده ولی شوهر خود شخصا" دردفترخانه حضور بهمرسانده وطلاق نامه راامضاء کرده است پزشک معالج هم بیماری وادامه بیماری راگواهی نموده است .
رسیدگی درشعبه اول دادگاه استان چهارم انجام واعتراضات پژوهش خواه وارد تشخیص نشده وبااستدلال اینکه ماده 944 قانون مدنی ناظر بمواردی است که شوهر خودش زن رادرحال مرض طلاق دهد ودر ظرف یکسال ازتاریخ طلاق بهمان مرض بمیرد وحال آنکه مطابق پروند ه دادگاه حمایت خانواده متقاضی گواهی عدم امکان سازش زوجه است ونه زوج ودادنامه پژوهشخواسته نتیجتا" استوار گردیده است .
(34 28/1/54) .
بانو سارا از این رای فرجام خواسته وبخلاصه چنین ایراد نموده استدلال دادگاه باینکه خواستارطلاق خود فرجامخواه بوده بنابرین مورد باماده 944 قانون مدنی انطباق ندارد صحیح نیست ، زیرا علت خواستن طلاق ایذاء واذیتی بوده که ازطرف فرجامخوانده بمشارالیه وارد میشود ودردادگاه حمایت خانواده گفته ام اگراو از ماجدا زندگی کند من از شوهرم جدا نمیشوم ، دیگر اینکه ماده 944 تنهامطلق طلاق دادن راپیش بینی کرده وشرایطی نسبت به آن پیش بینی نکرده است ، شوهرم بعد ازیکسال از تاریخ طلاق بهمان بیماری فوت کرده است وفرجامخوانده ابرام حکم راخواستار شده است .
هیات شعبه ... پس ازقبول دادخواست فرجامی واستماع عقیده آقای ... دادیار دیوانعالی کشور مبنی برنقض مشاوره نموده چنین رای میدهد:
مرجع :
حقوق مدنی ، دکترکاتوزیان
جلداول ، نکاح وطلاق
انتشارات بهنشر
صفحه 493الی 494
29
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 164
تاریخ تصویب : 1354/01/01
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
درطلاق خلع زوجه بایدحضور داشته وقاصد دربذل مهریه باشد وتوافق دردادگاه برای بذل مهریه اثری ندارد مدیون بودن نیازبه دلیل اثباتی داردوصرف واریزوجه به حساب دیگری دلیل بدهکاری صاحب حساب نیست
