دادگاه تجدیدنظر می بایست با فسخ قرار پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به همان دادگاه ارسال نماید
پرونده کلاسه : 70/1174/9
رای شعبه 9 دیوان عالی کشور
(( به رای شماره 000 صادره از دادگاه تجدیدنظرمدنی خاص 0000 اشکال وارد است ، زیرا با توجه به اینکه شعبه 13دادگاه مدنی خاص نسبت به دعوی اداره اوقاف قرار رددعوی صادر کرده است چنانچه دادگاه تجدیدنظر قرارصادره از شعبه 13 مدنی خاص را مخدوش می دانست حق بود با فسخ آن پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به همان دادگاه ارسال دارد که با فسخ آن و شخصا" مبادرت به صدور رای توجیه قانونی ندارد لذا رای صادره از دادگاه مدنی خاص که مخالف با قانون آیین دادرسی مدنی صادر شده است مخدوش ]است [ ونقض میشود و از طرفی دادگاه بدوی بدون رسیدگی به صحت و سقم وقفنامه مبادرت به صدور رد دعوی نموده است و حال آنکه اقتضا داشت با استفاده از ماده 28 قانون تشکیل دادگاههای عمومی بخصوص با توجه به موضوع نسبت به ماهیت امور رسیدگی و پس از کشف حقیقت مبادرت به اتخاذ تصمیم می نمود0 لذا قرارصادره از شعبه 13 دادگاه مدنی خاص نیزفسخ و پرونده جهت رسیدگی ماهوی به همان دادگاه ارجاع می گردد0)) (70/1174/9)
* سابقه *
اداره کل حج و اوقاف و امورخیریه 000طی دادخواستی که به طرفیت آقایان 000و000 و000 و بانوان 000 و000 و000و000وآقایان 000و 000 و000به دادگاه تقدیم داشته است که مرحوم حاج محمدعلی فرزند000در سال 1285 قمری بر طبق وقفنامه معتبره مورخه شوال المکرم 1285 املاکی را وقف بر تعزیه خامس آل عبا و طلاب فقیر که مشغول تحصیل علوم دینی باشند و تلاوت کلام الله مجید نموده وتولیت رقبات موقوفه تا زمان حیات با شخص خود و بعد از فوتش تولیت مذکور را به دونفر از فرزندان خود به نامهای 000و000 بعد از هریک با اولاد ذکور هر یک که اصلح باشند بطنا" بعد از بطن ونسلا" بعدازنسل سالهای 1325 شمسی به وسیله متولیان عمل به وقف می شده و در خلال سالهای مزبور متولیان رقبات موقوفه را در معرض فروش و نقل و انتقال ملکی قرار داده اند که دو فقره املاک موقوفه شش دانگ مزرعه املقان به پلاک 000 با تمام متعلقات آن از آب و اراضی و قلعه و غیره واقعه دربخش 000 و شش دانگ مزرعه سرخ سرا معروف به 000مجاور و متصل به مزرعه 000 که پلاک فرعی در بخش مزبور است و در تصرف آقای 000 بوده که با فوت مشارالیه وراث نامبرده جمعا" 9 نفر خواندگان این دعواهستند و هر دو مزرعه را به طریق ارث بین خود تقسیم و سندصادرنموده اند و خواستار صدور حکم به اثبات وقفیت نسبت به پلاکهای فوق الذکر مقوم به یکصدوپنجاه میلیون ریال شده است 0 آقای 000 به وکالت از طرف اداره کل حج و اوقاف و امور خیریه 000 آقای 000به وکالت از طرف بانو000وارد دعوی می شوند0 شعبه 13دادگاه مدنی خاص 000 که به موضوع دعوی رسیدگی کرده است وکیل خوانده مزبور در مراحل دادرسی منکر ادعای اداره اوقاف شده و اصل وقفنامه را خواسته است که از اداره اوقاف جهت دادگاه ارسال نگردیده است 0 وکیل مزبورخواستار خروج وقفنامه از عداد دلایل خواهان شده است 0 دادگاه مزبورپس از چند جلسه رسیدگی چنین رای داده است :
(( درخصوص دادخواست وکیل اداره محترم اوقاف آقای 000 بطرفیت 000و000و000وبانو000به وکالت آقای 000 دائربر اثبات وقفیت شش دانگ از مزارع 000با تمام متعلقات آن از آب و اراضی غیره واقع دربخش 000و000باکلیه متعلقات آن هر جهت هر دو مزرعه متصل به هم با ارزش یکصدو پنجاه میلیون ریال و با توجه به اظهارات وکلای طرفین و نظر به اینکه ملک مزبورکه وقف آن مرحوم 000فرزند000 ذکر شده فاقد وقفنامه می باشد و در چند جلسه به وکیل اداره اوقاف تذکر داده شد که وقفنامه را ارائه دهد ایشان اظهار داشته وقفنامه مفقود شده و در بعضی اظهارات نامبرده گفته وقفنامه را خواندگان مخفی کرده اند و با توجه به اینکه فتوکپی وقفنامه فاقدمهر و امضای شهودمی باشد و رسیدگی به پرونده بدون اصل وقفنامه میسر نیست قرار رد دعوی وکیل اداره محترم اوقاف صادر می گردد0))
بعد از این رای اداره حج و اوقاف و امور خیریه 000 با وکالت آقای 000 تجدیدنظرخواسته و دادگاه تجدیدنظر000طی رای شماره 000 رای شماره 000 شعبه 13 دادگاه مدنی خاص 000 را فسخ و خود مبادرت به صدور حکم به وقفیت شش دانگ هر یک از مزارع 000 باکلیه متلقات از آب و اراضی آن را صادر کرده است 0 چون حکم دادگاه تجدیدنظر مدنی خاص قطعی بوده است آقای 000 به وکالت از خانم 000 از حکم شماره 000 دادگاه تجدیدنظر مشهد تقاضای اعاده دادرسی نموده است که شعبه 29 دیوان عالی کشور مستقر در000 به موضوع رسیدگی و طی رای شماره 000چنین رای داده است :
((نظر به اینکه در پی اجرای قانون تعیین موارد تجدیدنظراز احکام دادگاه تجدیدنظرمدنی خاص منحل گشته و امر رسیدگی تجدید نظر از آراء دادگاه مدنی خاص به دیوان عالی کشور محول گشته که ترتیب رسیدگی در این مرجع ضمن توجه به قانون مزبور مطابق ماده 3 موارد لزوم در تشکیل شعب اصولا" و عموما" شکلی است و نظربه اینکه برابر موازین دادرسیدر قانون اعاده دادرسی اعم از اصلی وطاری در دادگاه مربوطه به عمل می آید و به عبارت دیگر در قانون مجوزی برای دیوان عالی کشور از برای وجهه قانونی و شرعی نداشته ومردود اعلام می گردد0))
پس از رد اعاده دادرسی عده ای از خواندگان (محکوم علیهم ) طی نامه ای که به شماره 000 ثبت دفتر ریاست دیوان عالی کشورشده است خواستار اعمال ماده 35 قانون تشکیل دادگاههای کیفری یک ودو شعب دیوان عالی کشور شده اند0 ریاست محترم دیوان عالی کشور به طور شفاهی از شعبه 29 دیوان عالی کشور مستقر در000 خواسته است که گزارش جامعی از وضع پرونده تهیه کند و به عرض ایشان برساند0شعبه مزبور نیز گزارش مفصلی در 6 صفحه تهیه و تقدیم داشته که نکات مهمی در آن مشاهده می شود و بدین شرح دادگاه تجدیدنظر مطابق موازین دادرسی با توجه به اینکه رای دادگاه بدوی قرار بوده و باید در صورت صحیح نبودن آن قرار آن را فسخ و پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه بدوی ارسال دارد، لیکن مبادرت به فسخ قرار و صدور حکم کرده است ، در نتیجه مرحله بدوی رسیدگی حذف شده است 0 وکیل خواهان فقط درخواست اثبات وقفیت نموده و حال آنکه دادگاه تجدیدنظر حکم به ابطال اسناد نیز داده است که بیش از خواسته بنظر می رسد0 دادگاه تجدیدنظر عدم ارائه اصل وقفنامه را ازاختیاراتعدم تشریفات رسیدگی دانسته و حال آنکه تکذیب و تردید از مستند یک نوع ایراد است که باید به آن رسیدگی شود0
ریاست دیوان عالی کشور پس از ملاحظه گزارش شعبه 29 دیوان عالی کشور با اعمال ماده 35موافقت فرموده و پرونده را جهت رسیدگی به شعبه نهم دیوان عالی کشور ارجاع فرموده اند0هیئت شعبه درتاریخ 000 تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای 000 عضو ممیز و اوراق پرونده و دادنامه شماره 000 فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
مرجع : کتاب علل نقض آراءمحاکم درموضوعات احوال شخصیه ومدنی دردیوان عالی کشور
تالیف : یداله بازگیر،ازانتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376
50
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 1174
تاریخ تصویب : 1370/00/00
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اقرارزوج به عدم استطاعت مالی جهت پرداخت نفقه از مصادیق عسروحرج است سند عادی عقدنامه که مورد تصدیق زوج میباشد مثل سندرسمی اعتبار دارد وچنانچه ثبت رسمی آن شرط نشده باشد دلیلی بر الزام زوج به ثبت آن نیست
