رای دادگاه بایدمتکی به دلیل باشد
رای شماره : 8 - 2/3/1374
هیات عمومی شعب حقوقی دیوان عالی کشور(اصراری ) نظر باینکه طبق قرارداد عادی مورخ 15/1/1370 خواهان مکلف بوده چنانچه بهرعنوان منصرف شده و یا حاضر به انجام معامله نگردد وجه چک شماره 358161 ازجاری شماره 10122 بانک ملت ارومیه مبلغ شصت میلیون ریال را به عنوان تامین خسارت و برگشت دریفاتی به خوانده پرداخت نماید و با عدم امکان انجام معامله از طرف خواهان و پرداخت پنج فقره چک بانکی بشرح مندرج در پرونده بابت اصل بیعانه و جبران قسمتی از خسارات به خوانده خریدار که در اقساط هفت ماهه وصول شده طرفین بنحو مذکور معامله را اقاله نموده اند و چک تضمینی انجام معامله نیز بدرخواست خوانده خریدار به فروشند تحویل شده که متصدی بنگاه معاملات ملکی نیز این امرراتایید و رسید مربوطه پیوست پرونده است ، بنظر اکثریت اعضاء شعب حقوقی دیوان عالی کشور ادعای تجدیدنظرخوانده به پرداخت مبلغ اضافی آنهم بصورت اشتباه غیرثابت و رای تجدیدنظر خواسته مخدوش تشخیص می گردد و با نقض رای مزبور تجدیدرسیدگی به شعبه دیگر دادگاه عمومی ارومیه محول می شود تا باتوجه به قسمت ایخر بندج ماده 24 قانون تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب مصوب 1373 تصمیم قانونی اتخاذ نماید0
هیات عمومی دیوان عالی کشور(شعب حقوقی )
* سابقه *
رای اصراری حقوقی 13748(جلسه اول )
رای دادگاه بایدمتکی به دلیل باشد
شماره رای : 28/3/1374
شماره پرونده : 13741
شماره جلسه : 198/2/1374
علت طرح : اختلاف نظر بین شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور با دادگاههای حقوقی یک ارومیه
اقاله
موضوع : وجه التزام
حکم بلادلیل
در ساعت 11 روز سه شنبه مورخ 19/2/1374 جلسه هیات عمومی شعب حقوقی (اصراری ) دیوان عالی کشور بریاست حضرت آیت الله محمدی گیلانی رئیس دیوان عالی کشور و با حضور جنابان آقایان قضات دیوان عالی کشور و با حضور نماینده جناب آقای دادستان کل کشور تشکیل شد0
رئیس : جلسه رسمی است دادنامه شماره 30750/11/1373 شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور بتصدی جناب آقای سیدرضا حسینی مرندی و جناب آقای دکتر محمد عظیمی مستشار مطرح است ، جناب آقای دکتر عظیمی گزارش جریان پرونده را قرائت فرمایند0
خلاصه جریان پرونده : در خصوص دعوای تجدیدنظرخوانده بخواسته مطالبه مبلغ 000/850/5 ریال بطرفیت اسمعیل کلانتری ودعوی تقابل تجدیدنظرخواه بخواسته مطالبه 000/415/2 تومان بطرفیت تجدیدنظر خوانده بخلاصه اینکه طبق قرارداد مورخ 15/1/70 خانعلی ذوالفقاری فروش ششدانگ یک باب خانه قطعهاول تفکیکی شماره 203 فرعی از 112 فرعی مفروز از 8 فرعی از 5 اصلی بخش 5 ارومیه را در قبال مبلغ 000/575/6 تومان به اسمعیل تعهد می کند و از بابت بیعانه مبلغ سه میلیون تومان دریافت می دارد و چون قادر به انتقال موردمعامله نمی شود با موافقت خریدار بیعانه دریافتی را طی چکهائی باقساط پرداخت می نماید0 خواهان اصلی مدعی است که در اثر اشتباه مبلغ 000/850/5 ریال به خوانده اضافه پرداخت کرده و درخواست صدور حکم به استرداد آنرا می نماید0 وکیل خوانده اصلی و خواهان دعوی تقابل اعلام داشته چون فروشنده ملک (خواهان اصلی ) حاضربه انتقال مورد معامله به موکلش نشده می بایست سه میلیون تومان بیعانه وسه میلیون تومان دیگر بعنوان وجه التزام مقرره را در حق موکلش می پرداخت که قسمتی از آنرا پرداخته و نسبت به بقیه اشتغال ذمه دارد و درخواست رسیدگی و صدور حکم محکومیت خوانده دعوی تقابل را بپرداخت بقیه مبلغ 000/150/24 ریال در حق موکلش نموده است که دادگاه به موضوع رسیدگی و بشرح دادنامه 300 و10301/5/72 :
دعوی خواهان اصلی را موجه تشخیص و حکم به محکومیت اسمعیل کلانتری به رد وجه اضافه دریافتی معادل 000/850/5 ریال را در حق خانعلی ذوالفقاری ورد دعوی تقابل صادر کرده است 0
وکیل محکوم علیه از دادنامه تجدیدنظرخواهی کرده و رسیدگی به این شعبه محول شده و این شعبه طی دادنامه شماره 737/514/10/72 چنین رای داده است :
اعتراض تجدیدنظرخواه در مورد محکومیت وی به پرداخت مبلغ 000/850/5 ریال موجه است چه محتویات پرونده دلالت بر اقاله معامله انجام یافته و رد مبالغ پرداخت شده و ضرر و زیان ناشی از آن و چنانچه تا رد چک تضمینی خواهان اصلی همچون ادعائی مطرح نکرده است 0 بنابراین دادنامهدر این قسمت نقص و رسیدگی را به شعبه همعرض دادگاه رسیدگی کننده ارجاع می نماید ولی اعتراض تجدیدنظرخواه در مورد رد دعوی تقابل باتوجه به مندرجات پرونده وارد نیست و دادنامه در این قسمت ابرام می گردد0
که پس از نقض دادگاه مرجوع الیه به موضوع رسیدگی و چنین رای داده است :
در اجرای نظریه دیوان عالی کشور توجها" به رسیدگیهای معموله و اظهارات وکلای طرفین در دادگاه و علی الخصوص اظهارات آقای وکیل خواهان خوانه را به پرداخت مبلغ پنج میلیون و هشتصد و پنجاه هزارریال در حق خواهان محکوم می نماید000
که محکوم علیه مجددا" از دادنامه تجدیدنظرخواهی کرده و تبادل لوایح انجام و لوایح تجدیدنظری بهنگام طرح گزارش قرائت خواهدشد0 هیات شعبه تشکیل است پس از قرائت گزارش آقای دکتر عظیمی عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:
با توجه به مندرجات پرونده چون دادنامه تجدیدنظر خواسته شماره 73158 شعبه سوم دادگاه حقوقی یک ارومیه مستند به علل و اسبابی است که حکم منقوض مبتنی بر آن بوده و تجدیدنظرخواه نقص آنرا از دیوان عالی کشور خواسته است لذا مستندا" به ماده 576 قانون آئین دادرسی مدنی اصراری تشخیص و پرونه جهت طرح در جلسه هیات عمومی شعب حقوقی دیوان عالی کشور به دفتر هیات عمومی ارسال می شود0
شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور
رئیس : آقای دکتر عظیمی توضیحی دارید بفرمائید0
معامله ای که واقع شده مهلتی داشته در مهلت واگذارنده حاضر به واگذاری نمی شود نتیجتا" می خواهند که معامله بهم بخورد وخریدار هم موافقت می کند و در مقام مطالبه بیعانه پرداختی برمی آید فروشنده پول را که دریافت کرده بوده خرج کرده امکان پرداخت نقدی نداشته نتیجتا" می آید در پنج قسط در مدت یازده ماه بیعانه دریافتی را به خریدار رد می کند ولی در قبال این تاخیر پرداخت و این فسخ معامله این مبلغ مورد خواسته را اضافه توافق می کنند که دریافت کندو پنج فقره چک صادر می کند چهار فقره آن همان مبلغ دریافتی است و چک پنجم که می بایستی وصول می شد همان تفاوت است که از بابت ضرر و زیان صادر شده که در پرونده نیست 0 سوابقی که وکیل خوانده از خوانده ارائه کرده ، خوانده شخص خیری بوده بیمارستانها ساخته در امورخیریه هزینه های زیادی نموده که مدارکی دارد نتیجتا" کسی نبوده که من غیرحق بخواهد از کسی چیزی وصول کند و پس ندهد علاوه بر صدور پنج فقره چک همان چکی که از بابت ضرر و زیان صادر کرده رفته وصول کند در حساب پول نداشته بعدا" پس از صدور گواهی عدم پرداخت واریز کرده اصلاع داده این شخص رفته وصول نموده حتی خودش صورتی که تهیه کرده ارقام را بدقت نوشته یغنی سه میلیون تومان مبلغی نبوده که احتمال وقوع اشتباه داده بشود و علل و قرائن واماراتی که در نظر می گیریم اول موافقت با فسخ معامله دوم دریافت ثمن پرداختی به اقساط یازده ماهه و سوم میر بودن خوانده که نیازی به این پولها نداشته ومیلیونها تومان زایشگاه ساخته و بیمارستان ساخته به امور خیریه پرداخته وسوابق آن همه اینجاست هیچ دلیلی هم ا قامه نشده است جزمتن چکها0
رئیس : جناب آقای هاشمی الحسینی
پرونده ناقص است از این جهتکه با شرحی که می دهند که مردی خیر و خوب و پول بیخودی نمی گیرد شعبه باید توضیح می خواست اگر این معامله بنحو اقاله به هم خورده حق اضافه نداشته معامله ای بوده و نشده اقاله شده کلا" همان پولی که داده حالا یا به اقساط یا نقدا" یک شاهی حق نداشته بگیرد حتی ضرر و زیان و این می شود ربا و خلاف ، لازم بود شعبه توضیح بخواهد که نخواسته دادگاه باید تحقیق کند اگر به عنوان معامله ثانوی گرفته ایرادی ندارد اما بعنوان ضرر و زیان حرام ور با بوده و راه شرعی و فقهی ندارد از این جهت بنده قابل طرح نمی دانم باید توضیح خواسته بشود0
رئیس : جناب آقای مرندی
جناب آقای هاشمی الحسینی فرمودند در اقاله درست نیست که اضافه گرفته شود یا کسر بشود، و این درست است اما اینکه بیع دیگری باید باشد تا اضافه گرفته شود ] ضرورت ندارد[ در همان باب اقاله نوشته اند اگر چنانچه یکی از طرفین بگوید اقلی اقلتک به من این مقدار باید بپردازی صحیح است بنابارین در اقاله خود اقاله درست است اما اگر شرط کنند از خود ثمن مثمن کسر شود این درست نیست اما اگر به این شرط یک مقدار اضافه بدهد یاعمل دیگری انجام بدهد مثل وجه التزام کسی نگفته این وجه التزام صحیح نیست 0 مطلب دیگر اینکه این آقا که آمده گفته من اشتباه کردم 000/585 تومان اضافه دادم ظاهرا" دروغ است چون بعد از آنکه پولها را طی چکهای متعدد پرداخته گفته است چک تضمینی مرا بدهید و این آقای خریدار آمده به بنگاه دار گفته که 6 میلیون تومان بوده گفته ما توافق کردیم چک ایشان را به خودشان بدهید این شخص چند ماه بعد از آ;که پرداخته آمده گفته که چک من را بدهید و اما همانطور که آقای دکتر عظیمی فرمودند در پرونده مدارک هست ما یک تناسب حکم و موضوع داریم اینطور نیست که از کنارش بسادگی بگذریم 0 این آقا شخصی متدینی است وجوه بده است ، مدارک آنجا دارد28 میلیون تومان وجوهات پرداخته ، دو میلیون و خرده ای به ایشان داده به حاج سید اکبر قره باغی ، آنوقت بیمارستان درارومیه ساخته در چوشکه سرای مرند زایشگاه ساخته است از همه مهمتر در ترکیه یک کیف سامسونت پیدا می کند هزاران دلار و مارک و طلا داخل کیف بوده می آیدبه پلیس خبر می دهد اعلام می کنند، خانمی پیدا می شود اهل ترکیه و تبعه آمریکا می گوید مال وی است آنوقت کیف را همانطور می دهددست خانم 0 صاحب کیف می گوید از این ها چیزی نمی خواهی ؟ می گوید نه 0 خبرنگاران دورش را می گیرند سوال می کنند چه داعیه داشته می گوید من مسلمانم ما مال کسی را نمی خوریم 0 این فتوکپی روزنامه کیهان هم که برای ایران تبلیغ کرده در آنجا منعکس است پیوست پرونده است 0یک تناسب حکم و موضوع باید باشد می گوید ما با این آقا توافق کردیم کم کم پولها را بدهد آن وقت این آقا آمده می گوید اشتباه کرده است 0 این یک منکر اشتباهش است می بایستی قسم بخودر این کار را مانکردیم 0 ما می گفتیم این هم رسید0 اصلا" پرونده گویاست که این آقادروغگو نیست در هر صورت پرونده اینطور است و ما حق را به جانب خریدار می دهم حالا آقایان خودشان تصمیم بگیرند0
رئیس : جناب آقای دکتر عظیمی
مطلب دیگری هم اینجا هست که به روشن شدن اذهان آقایان کمک می کند ضمن اینکه 5 فقره چک داده که به اقساط دریافت کنداز بابت تضمین اینها یک چک 6 میلیونی هم داده واسطه نگهداشته ، قرار شده وقتی وجوه 5 فقره چک تادیه شد خریدار لیست را بدهد چک 6میلیونی در حق فروشنده به خودش رد بشود وقتی 5 فقره چک را وصول کرده رفته به بنگاهدار گفته که آقا پول من وصول شد چک تضمینی 6 میلیونی را رد کن به خودش وقتی این چک 6 میلیونی را گرفته پس از مدتها آمده این شکایتها را طرح کرده تاآن چک تضمینی رابنگاهدار به او رد نکرده بود حرفی نزده بنگاهدار هم آمده ادای گواهی کرده بر صحت این مطالب و نوشته اش را داده که رسید داده و چک راگرفته است 0
رئیس : جناب آقای سلیمی
چنانچه فروشنده واقعا" اشتباه کرده باشد چون ماده 265 قانون مدنی می گویدکه هر کس مالی به دیگری بدهد ظاهرا" در عدم تبرع است بنابراین اگر کسی چیزی به دیگری بدهد بدون آنکه مقروض آن چیز باشد می تواند استدلال کند0 در این مورداصولا" می بایستی ایشان دلیل بر اشتباه خودشان می آورده بنده معتقدم فروشنده که دراینجا می گوید من پول اضافه دادم می بایستی دلیل و مدرک بیاورد و اگر دلیل و مدرک هم نداشت لااقل دادگاهاز نظر روشن شدن موضوع این را ارجاع می کرد به کاشناس ، که کارشناس برودبررسی کند و ببیند وضعش چطور است 0 چقدر اینها چک داده اند چقدر پول گرفته اند و واقعا" رسیدگی می شد دادگاه چنین نظر داده حالا ما نمی دانیم که دادگاه واقعا" از هوا نظر داده یا رسیدگی کرده و واقعا ارجاع امر به کارشناسی کرده و خیلی چیز ساده ای است به نظر بنده مساله مهمی نیست که احتیاج به نظر باشد این فقط یک مساله رسیدگی است 0دادگاه می بایست توسط کارشناس رسیدگی می کرده و بعدا" نظر خودش را می داد و ظاهرا" این کارها انجام نشده و به نظر بنده این موضوع اصلا" ناقص است 0
رئیس : جناب آقای محسن زاده
از گزارش و اظهارات جناب آقای دکتر عظیمی ، اینطوری برمی آید که فروشنده آدم خاصی است 0 بهر ترتیب می خواسته پول ندهد و این حرفها و صحبتهای فراوان به این نتیجه رسیده این آقا چنانچه آمده بود یک فقره چک صادر می کرد در ازای بیعانه ای 3میلیون را4 میلیون می نوشت بازهم ما می گفتیم ممکن است اشتباه کرده باشد ولی وقتی کسی 11 فقره چک داده است ، بابت بیعانه یک فقره چک علیحده داده است معلوم است که بابت خسارت اینها توافق کرده اند که این مبلغ اضافی را بدهند و به این آدمی که اینقدر دقت داشته که 11 فقره چک داده بابت بیعانه تقسیم کرده ما می گوییم این چگونه اشتباه کرده 0 البته این گزارش ناقص است بنظر بنده می بایستی کاملتر از این می شد همه اینها نشانگر این مساله است که آنهاتوافق کرده اند که این مبلغ بابت جبران خسارت و وجه التزام باشد اینهم که آقای هاشمی فرمودند وجه التزام خلاف شرع است 0 خلاف شرع نیست 0 گفته اگر اینکار را کردی اینقدر باید بدهی اینهم فکر می کنم خلاف شرع و قانون نباشد0 بعقیده من نظر شعبه درست است 0
رئیس : جناب آقای اذانی
هرچند گزارش خیلی خلاصه است ولی در مجموع موضوع را تا حدودی می رساند و بنظر من رای شعبه چهاردهم صحیح است 0 النهایه ملاحظه می کنیم که در قسمت رای دومی که صادر شده اصرار شده دادگاه مثل اینکه دلیلی ، استدلالی نداشته می نویسد در اجرای نظریه دیوان عالی کشور توجها" به رسیدگی معموله و اظهارات وکلای طرفین در دادگاه علی الخصوص اظهارات وکیل خواهان که نمی تواند دلیل موجه برای رای باشد البته به نظر من بد نیست این صورتجلسه ای که این اظهارات شده ببینیم چه بوده چون در گزراش درست نیامده بنابراین من تصور می کنم در مجموع با توضیحاتی که جناب آقای عظیمی و جناب آقای مرندی فرمودند ابرام رای شعبه در دیوان کشور صحیح است 0
رئیس : جناب آقای رضائی
مطالبی که بنده می خواستم عرض کنم جناب آقای محسن زاده و جناب آقای اذانی قسمتی از آن را فرمودند وقتی که ما به قرارداد توجه می کنیم معامله ای که قرار بوده است انجام شود با تعیین مبلغ بهای خواسته سه میلیون تومان بعنوان بیعانه پرداخت می شود و در آنجا شرطی گذاشته می شود که هرکسی که بخواهد از این شرط عدول بکند سه میلوین تومان علوه بر سه میلیون تومان بیعانه به عنوان وجه التزام به پردازد فروشنده وقتی حساب کرده دیده قادربه انجام تعهد خود نیست آمده تقاضا کرده که بیائیم فسخ بکنیم اقاله بکنیم وقتی که می خواستند اقاله بکنند توافق کرده اند که بجای سه میلوین تومان وجه التزام مبلغ 585 هزار تومان وجه التزام پرداخت بشود بهمین جهت چهار چک بابت سه میلیون تومان بیعانه جداگانه داده شده و این 585 هزارتومان که چک پنجم بوده است باز طی چک جداگانه ای داده شده و مدت یازده ماه برای استرداد کلیه این وجوه وقت قرار داده اند فروشنده اگر اشتباه کرده بود اولین چکی که پرداخت کرد یا در بین پرداخت این چکها می آمد و می گفت من به جای سه میلیون تومان اضافه پرداخت کرده ام بخصوص که چک برگشت خورده بعد از برگشت پول را پرداخته ا گر اشتباه کرده بود همان وقت ادعا می کرد من اشتباه کرده ام اینها دلائل و قرائنی است که بجای سه میلیون تومان وجه التزام 585 هزار تومان وجه التزام پرداخت کرده است بنبابراین رای شعبه چهاردهم را می شود تایید کرد0
رئیس : چون نزدیک ظهر است و عده ای از آقایان نوبت گرفته اند بهتر است برای روشن شدن بیشتر قضیه ادامه جلسه به روز دیگری موکول شود، جلسه را تعطیل اعلام می کنم 0
ادامه جلسه :
در ساعت 9 روز سه شنبه 2/3/74 جلسه هیات عمومی شعب حقوقی (اصراری ) دیوان عالی کشور بریاست حضرت آیت الله محمدی گیلانی رئیس و جنابان آقایان قضات شعب حقوقی دیوان عالی کشور و نماینده جناب آقای دادستان کل کشور تشکیل و با قرائت آیاتی چند از کلام الله مجید رسمیت یافت 0
رئیس : دادنامه شماره 30570/11/1373 شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور مطرح است 0 در ادامه مباحث جلسه قبل ( مورخ 19/2/1374) جناب آقای مرندی بفرمائید0
خلاصه جریان پرونده را جهت یادآوری بیان می کنیم 0 در خصوص دعوی خانعلی بخواسته مطالبه مبلغ 5 میلیون و هشتصدوپنجاه هزار ریال بطرفیت اسماعیل و دعوی تقابل شخص اخیرالذکر بخواسته مطالبه بیست و چهارمیلیون وصدوپنجاه هزارریال بطرفیت خانعلی بخلاصه اینکه طبق قراردادمورخ 15/1/70 خانعلی فروش شش دانگ یک باب خانه قطعه اول تفکیکی شماره 203 فرعی از112 فرعی مفروز از 8 فرعی از5 اصلی پلاک 5 ارومیه را در قبال مبلغ شش میلیون و پانصدوهفتادوپنج هزار تومان به اسماعیل تعهد می کند و از بابت بیعانه مبلغ سه میلیون تومان دریافت می دارد و چون قادر به انتقال مورد معامله نمی شود با موافقت خریدار بیعانه دریافتی را طی 5 فقره چک به شماره های 358172 مورخ 22/3/70 به مبلغ 15 میلیون و هشتصد و پنجاه هزار ریال و چک 1535174/6/70 به مبلغ پنج میلیون و هشتصد وپنجاه هزار ریال و چک 1593852/7/70 به مبلغ چهار میلیون و صدوپنجاه هزار ریال و چک شماره 393856/9/70 به مبلغ ده میلوین ریال وچک 93857 15/10/70 مبلغ هشتصد و پنجاه هزارریال در حق اسماعیل پرداخت می نماید که جمع پرداختی مبلغ سه میلیون و پانصد و هشتاد و پنج هزار تومان می گردد0 توضیح اینکه چک شماره 15358174/6/70 به مبلغ پنج میلیون و هشتصد و پنجاه هزار ریال در تاریخ 16/6/70 برگشت خورده و در تاریخ 14/7/70 مجددا" جهت وصول اقدام ، و وجه آن وصول گردیده است 0
تعهدنامه مورخ 15/1/70 دارای چنینتوضیحاتی بوده است :فروشنده متعهد است ظرف 40 روز از تاریخ این معامله سندقطعی بنام اسماعیل یا هرکسی را که ایشان تعیین نماید تحویل نماید و تحویل ملک اول تیرماه 70 خواهد بود و یک میلیون تومان از قیمت ملک موقع تخلیه پرداخت خواهد شد فروشنده متعهد است کلهی اقدامات ومراحل انتقال وراث مرحوم محمد را به خریدار فوق الذکر شخصا" انجام ومدت تعیین شده مورد معامله را بنام خریدار انتقال رسمی نماید و در غیر اینصورت مشمول مقرراتعدول از معامله خواهد شد و نیز درهمان سند چنین آمده است : از طرف فروشنده نیز متقابلا" به مبلغ هشتصد میلیون ریال بصورت چک ملت به شماره 358161 از حساب 10122 تحویل تهیه مسکن آرش گردید در صورتکیه فروشنده بهر عنوان منصرف و یا حاضر به انجام معامله نگردد تهیه مسکن آرش وکالتا" ازطرف فروشنده این چک را بعنوان تامین خسارت و برگشت دریافتی به خریدار تحویل خواهد داد0
خواهان اصلی مدعی است در اثر اشتباه مبلغ 5 میلیون و هشتصد نو پنجاه هزارریال به خوانده اضافه پرداخت کرده درخواست رسیدگی و صدور حکم به استرداد آن را می نماید و وکیل خوانده دعوی اصلی و خواهان دعوی تقابل ضمن دادخواست تقدیمی اعلام داشته چون فروشنده ملک یغنی خواهان اصلی حاضر به انتقال مورد معامله به موکلش نشده طبق تعهدنامه ملزم بوده 3 میلیون تومان بیعانه دریافتی و سه میلیون تومان دیگر با بعنوان وجه التزام مقرره جهت جبران خسارت عدول از انجام معامله و تحویل ملک در حق موکلش پرداخت نماید که در جهت تامین خسارات عدول از معامله مبلغ پنج میلیون و هشتصد و پنجاه هزارریال را طی چک پرداخت کرده و نسبت به بقیه اشتغال ذمه دارد درخواست رسیدگی و صدور حکم محکومیت خوانده متقابل را به بقیه مبلغ وجه التزام به مبلغ بیست و چهار میلیون و پانصد و پنجاه هزار ریال در حق موکلش نموده است 0
دادگاه به موضوع رسیدگی ، بشرح دادنامه های شماره 301و10300/5/72 پس از ذکر خلاصه ای از دعاوی طرفین واظهارات وکلای آنان وتوجه خاص به مبایعه نامه عادی و سطر18 قولنامه و اقوی دلیل شهادت بی شائبه مدیر بنگاه دایر بر اخذ چک بابت تضمین انجام معامله نه به تعبیر وکیل خواهان تقابل بعنوان وجه التزام و مراجعه بعدی کلانتری دایر بر حصول توافق فی مابین و اصدار دستور استرداد چک شماره 358161به فروشنده و اینکه قرینه محکم بر توافق و تراضی طرفین بر مسترد نمودن وجه بیعانه سه میلیون تومان از طرف فروشنده به خریدار بوده موید صحت اظهارات وکیل خواهان اصلی بوده استنادا" بماده 301 قانون مدنی حکم محکومیت اسماعیل به استرداد وجه دریافتی اضافی معادل 5 میلیون و هشتصد وپنجاه هزارریال در حق خانعلی ورد دعوی تقابل صادر و اعلام کرده است 0
وکیل محکوم علیه از دادنامه تجدیدنظرخواهی کرده و رسیدگی به شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور محول شده و این شعبه طی دادنامه 737/514/10/72 با ملاحظه قرارداد مورخ 15/1/70 طرفین و چکهای صادره از جانب فروشنده در حق خریداربرای پرداخت بیعانه دریافتی و ضرر و زیان ناشی از عدول از انجام معامله و صدور بازپس دادن چک شش میلیون تومانی تضمینی انجام معامله و جبران ضرر و زیان ناشی از عدول از انجام مامله موجود و ید و تصرف صاحب بنگاه معاملات آرش و شهادت وی پس از وصول چکهای صادره از طرف فروشنده مستندات وکیل خوانده دعوی اصلی در مورد اعمال نیکوکارانه موکلش و بی نیازی خوانده در تصاحب حق دیگران از جمله پرداخت خمس به مبلغ دو میلیون و دویست و نوزده هزار و دویست تومان در تاریخ 24/10/62و احداث یک واحدساختمانی و وقف آن به واحد درمانی و زایمان در منطقه چوشکه سرای و تحویل آن به شبکه بهداشت و درمان شهرستان مرند و فتوکپی روزنامه کیهان در مورد تحویل کیف محتوی هزاران دلار پول و طلا به صاحبش و کمک بلاعوض به انجمن حمایت زندانیان در تاریخ 23/3/70 و گواهی کتبی مورخ 18/7/71 بنگاه معاملاتی املاک به موافقت اسماعیل به رد چک تضمینی شش میلیون تومانی به صادرکننده آن یعنی خواهان اصلی با وجود عدول ازانجام معامله که حق استفاده از آن را داشته چنین رای داده است 0
((اعتراض تجدیدنظرخواه در مورد محکومیت وی به پرداخت مبلغ 5 میلیون و هشتصد وپنجاه هزار ریال موجه است که محتویات پرونده دلالت دارد بر اقاله معامله انجام یافته و رد مبلغ پرداخت شده و ضرر وزیان ناشی از آن چنانکه تا رد چک تضمینی خواهان اصلی همچنین ادعائی مطرح نکرده است بنابراین دادنامه در این قسمت نقض و رسیدگی را به شعبه همعرض دادگاه رسیدگی کننده ارجاع می نماید ولی اعتراض تجدیدنظرخواه در مورد رد دعوی تقابل با توجه به مندرجات پرونده وارد نیست و دادنامه در این قسمت ابرام می گردد0 که پس از نقض حکم دادگاه مرجوع الیه به موضوع رسیدگی و چنین رای داده است :
((در اجرای نظریه دیوان عالی کشور توجها" به رسیدگیهای معموله و اظهارات وکلای طرفین در دادگاه علی الخصوص اظهارات وکیل خواهان خوانده را به پرداخت مبلغ 5 میلیون و هشتصد و پنجاه هزار ریال در حق خواهان محکوم می نماید0))
که محکوم علیه مجددا" از دادنامه تجدیدنظرخواهی کرده و عاقبت شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور چنین رای داده است :
((با توجه به مندرجات پرونده چون دادنامه تجدیدنظرخواسته 73/158 شعبه سوم دادگاه حقوقی یک ارومیه مستندا" به علل واسبابی است که حکم منقوض مبتنی بر آن بوده و تجدیدنظرخواه نقض آن رااز دیوان عالی کشور خواسته است لذا مستندا" به ماده 576 قانون آئین دادرسی مدنی اصراری تشخیص و پرونده جهت طرح در هایت عمومی شعب حقوقی دیوان عالی کشور بدفتر هیات عمومی ارسال می شود0))
رئیس : جناب آقای مردندی چنانچه توضیحی هم دارید بفرمائید0
البته در این جا وجوه پرداخت شده بوسیله 5 فقره چک بوده انسان اگر با سندی پرداخت نکند همین طور پرداخت عملی صورت بگیرد با وجه نقد احتمال وقوع اشتباه هست 0 ولی وقتی انسان سندی صادر می کند آن هم در 5 فقره ! اصولا" دقت دارد مبلغ قابل پرداخت مبلغی باشد که مورد توافق قرار گرفته به خصوص اینکه یکی از چکهابلامحل درآمده و با با اقدام دارنده چک دارای محل شده و موفق به وصول آنهم گردیده است 0 خریدار در حدود10 اه وجهی را که در اختیار فروشنده قرار داده بود به اقساط دریافت داشته وحق وصول 3 میلیون تومان را هم می داشته النهایه نظر به حسن نیتی که ازاعمالش احراز می شود ضرر و زیان ناشی از عدول از انجام معامله را درمبلغ پانصد و هشتاد و پنج هزارتومان برآورد می کند که عملا" مورد موافقت فروشنده قرار می گیرد و از آن بابت چکی صادر می شود البته در این زمینه نوشته ای نداردولی اعمالش دلالت براین مطلب می کند وآن اینکه :
اولا" بیعانه دریافتی باقساط پرداخت می شود0
در ثانی اگر قرار بوده که نتواند منتقل کند و تحویل بدهد 3 میلیون تومان بپردازد و برای تضمین آنهم چک شش میلیونی دراختیار مدیر بنگاه وابسته قرار داده شده بود و وقتی چکها را وصول می کند به بنگاه دار می گوید چک امانتی را به خود فروشنده تحویل بده دیگر تسویه حساب گردید پس از اینه چک امانی را دریافت می کندمی آید و طرح شکایت می کند قبل از آن طرح شکایت نمی کند چون هنوزچک تضمینی در ید و تصرف مدیر بنگاه بوده و مبلغ این جا هم که اقاله شده ممکن است توهم این بشود که در اقاله دیگر همان ثمن برگشت داده می شود و مبلغ اافی بستگی دارد به توافق طرفین این جاعلاوه بر ثمن مساله ضرر و زیان ناشی از عدول از معامله و دریافت ثمن به اقساط طویل المدت ، ضرر و زیانی را بار می کرده که در مبلغ پانصدوهشتادو پنج هزارتومان برآورد و وصول گردیده است بنظر ما وقع اشتباه این جا قابل پذیرش نیست و این پانصد وهشتادوپنج هزار تومان بابت ضرر و زیان ناشی از عدول ازانجام معامله وپرداخت اقساطی ثمن دریافتی می بوده حتی اگر خوانده سوءنیتی می داشت می دانست که مثل وکیلش که وقتی وارد عمل شده نخواسته نظر موکلش را رعایت کند آمده دو میلیون و چهارصد و خرده ای دیگر هم باز مطالبه کرده و ما با آن موافقت نکردیم برای اینکه توافقشان را در آن مبلغ پانصد وهشتاد و پنج هزار تومان احراز کردیم نه 3 میلیون تومان مورد تعهد و دعوی وکیل را هم که رد کرده بودند ابرام کردیم این خلاصه مطلب است از دیدگاه ما که موجب اتخاذ چنین تصمیمی شده طرف هم کسی نبوده که به مال دیگری طمع کرده باشد اعمالش نشان می دهد0
رئیس : جناب آقای حریرفروش
در جلسه گذشته که این مساله مطرح شد چون موضوع روشن نشد ماند به این جلسه من هرچه شخصا" خواستم که این پرونده را بگیرم و بخوانم موفق نشدم 0 پیشنهادم این است که بعضی از اوراق خوانده شود حالا این قرارداد خوانده بشود ادعای اولین دادخواست اصلی دادخواست تقابل ، اولین پاسخ ، اینها خوانده بشود همه اش هم بیشتر از20 دقیقه ، یک ربع نخوهد کشید اگر آقای دکتر عظیمی می خوانند بسیار خوب اگر نمی خوانند بدهند بنده بخوانم این چیزی نیست بعدا" نظ بنده و آقایان گرفته شود0
رئیس : جناب آقای سلیمی
آنچه که مسلم است معامله بین دو نفر انجام شده ملکی که مورد معامله قرار گرفته دست دوم بوده یعنی شخص بایع باسند عادی ملکی را از شخصی که صاحب سند بوده خریداری کرده و بعد با همین سند عادی فروخته به این شخص مشتری ، خریداری که ا لان مورد بحث است ، یغنی خودش صاحب سند نبوده سند مالکیت در دست نداشته بنابراین مقداری آپده فعالیت کرده نتوانسته طرف صاحب سند را راضی بکندبه اینکه مالک اصلی یا بایع اولیه بیاید در محضر گفته من نمی توانم ، قادر نیستم و اینها آمدند و حاضر شدند که این معامله را برهم بزنند با توافق منتها این شخص خریدار فروشنده سابقه دوستی داشتند اینطور که پرونده نشان می دهد با هم دوست بوده اند و سابقه دوستی با هم داشته اند حاضر می شوند که با هم توافق بکنندچون دربیع نامه یا قولنامه نوشته شده که هر کدام از طرفین که از انجام معامله عدول بکند از جمله خود شخص بایع علاوه بر اینکه آن بیعنامه را بایستی پس بدهد باید 3 میلیون تومان هم پرداخت کند چون با هم دوست بودند به آن مبلغ 3 میلیون تومان راضی نمی شوند اینها همان 5 فقره چک را همانطور که آقای دکتر عظیمی فرمودند یک چک اضافه بر 3 میلیون تومان قرار می گذارند و به ایشان می دهند یعنی علاوه بر اینه 3 میلیون تومان بودهاین چک هم اضافه بر آن مساله بوده اینها با توافق همدیگر بوده یعنی موقعیکه این شخص چک می دهد غیر ممکن است که اشتباه بکند اصلا" اشتباه معنی ندارد منتهایک مساله این جا هست راجع به خود اقاله بنده می خواستم عرض کنم 0
آنچه که مسلم است طرفین معامله بعد از مدتی اگر خواستند به تراضی می توانند این معامله را برهم بزنند باصطلاح تفاسخ بکنند و معامله را بهم بزنند این بحث پیش می آید که در قانون مدنی ذکر نشده که اگر اقاله شد اضافه بر آنهم می تواند بگیرد یا نه البته این سماله را در قانون مدنی ذکر نکرده حوقیون که در این قسمت کتاب نوشته اند اظهارنظر کرده گفته انداشکالی نداردایشان می توانند علاوه بر آن مبلغی که هست با هم قرارداد بگذارند یعنی بایع از آن مبلغی که به اصطلاح ثمن گرفته یک مقداری کم کندیامشتری یک مقدار بیشتر0 منتها فقط بطور کلی با این مووضع مخالفت کرده اندگفته اند اگر اقاله به این کیفیت باشد معامله باطل است ازجمله حضرت امام (ره ) در ا; قسمت از تحریرالوسیله همین مساله را عنوان کرده که اگر چنانچه در اقاله شرطی بشود شرطی بعنوان نقصان یازیاده باطل است بنابراین ما نمی توانیم بگوئیم که اینها حاضر شده اند که یک مبلغی اضافه بر ثمن به ایشان بدهند یغنی بایع حاضر شود به مشتری بدهد اگر ما چنین شرطی را بکنیم اصولا" باطل است 0 ترجمه بیان حضرت امام (ره ) چنین است :
مساله اول اقاله با زیاد کردن بر ثمن مسمی که معامله روی آن واقع شده و کم کردن از آن جایز نیست پس اگر خریدار با مقدار اضافه ای اقاله کند یا بایع با کم کردن مقداری اقاله نمایداقاله باطل است و عوض و معوض بر ملکیت صاحبش باقی می ماند0 این خلاصه مطلب است که مادر اقاله نمی توانیم شرط یک مقدار کمتر، یک مقدار بیشتر بکنیم 000 ولی در قانون مدنی عرض کردیم نسبت به موضوع ساکت است بعضی از حقوقیین می گویند اشکالی ندارد این کار انجام بشود ( این یک نوع اقاله است یعنی درست است که اقاله لفظی نبوده ولی اقاله ای است که با هم توافق کرده اند که معامله را بر هم زنند این را می گوینداقاله به هر حال بنظر بنده این اقاله است 0
در هر حال این مساله باین کیفیت شده در این جا آمدند علاوه بر 3 میلیون تومان ثمن ، 3 میلیون تومان هم وجه التزام به آن اضافه کردند شد شش میلیون تومان یغنی در واقع اگر می خواستند اقاله بکنند می توانستند با 6میلوین تومان اقاله بکنند چون که در قرار دادشان آپده چون در قرارداد ذکر شده اشکال ندارد می تواند تا شش میلیون این کار بکند منتها 6 میلیون را آمده اند کم کرده اند به یک چک فرض کنیم که پانصد هزار تومان در نظر گرفته اند این اشکالی ندارد به این کیفیت وقتی این معامله فسخ شده باشد تفاسخ وقتی کرده باشند معامله را اقاله کرده باشند دیگرفروشنده مجددا" نمی تواند یک چیز اضافه بخواهد اولا" اینکه چک داده و بعد از آن ما معتقد هستیم که ایشان علاوه بر موضوع آن قسمت ثمن یک مقدار هم جزو شرط ضمن العقد بوده در آن جا شرط کرده اند اصلا" بطور کلی این را جزو باصطلاح ثمن آورده اند در این جا نظری که شعبه داده کاملا" درست است و البته آن قسمتی که دعوی متقابل داده قاعدتا" باید رد بشود چون اضافه می خواهد بگیرد آن مساله ایست که مال آن شخص است ولی در مورد ایشان بنظر من این درست است و نظر شعبه دیوان عالی اکشور در این جا صحیح بنظر می رسد0
رئیس : جناب آقای مرندی
عرض کنم که جناب آقای سلیمی زحمت کشیده و مطالعه فرموده اند مساله ای که حضرت امام (ره ) در تحریر فرموده اند همان طور است که ایشان خواندند ولی فقها کلا" این طور نفرموده اند فقهامفهوم اقاله را در نظر گرفته اند اگر چنانچه طرفین بخواهند اقاله کنند بله همان طور است بگوید من اقاله می کنم موقع اقاله کردن مقداری کم بده اما اگر یکی از طرفین بگوید که من اقاله می کنم بشرط اینکه شما این مدقار به من بدهی این را متعرض هم شده اند مرحوم آیت الله خوئی در منهاج الصالحین معترض شده است ایشان همان مساله را بیان می فرماید می گوید که اقاله صحیح نیست یک مقدار اضافه بدهند همان مساله را بیان می فرماید می گوید که اقاله صحیح نیست یک مقدار اضافه بدهند همان مساله تحریر را آورده بعد گفته است که اگر به این صورت شرط کند که شما این مقدار را بدهید من اقاله کنم من فسخ کنم این ایرادی ندارد بنابراین همانطور که جناب آقای سلیمی فرمودند ایشان خوب هم وارد شدند ماسله را درست است این بصورت متعدد چک داده و بعد از آن که پولها را داده این آقا آمده است خریدرا گفته چک تضمینی را در کنید قبل از آن نیامده وقتی که دیده است که چک را گرفت آمده گفته اشتباه کرده ام البته اینجا هم می گوید که من اشتباه کردم ، اشتباه کردن ادعاست می گوید من اشتباه کردم این مقدار اضافه پانصد و هشتادو پنج هزار تومان داده ام این ادعاست و در جلسه قبل بنده این راعرض نکردم می خواستم بگویم که بناشد که این گزارش بتفصیل نوشته شوداین خریدارمی گوید که این آقا اصلا" من نمی گویم من قسم بخورم این آقابیاید ماتوافق کردیم فسخنکردیم توافق کردیم به این مقدار بیاید قسم بخورد به قرآن به خدا به هرچه معتقد است قسم بخودر من قبول دارم من این پول را برگردانم آخر این گران می آید ما توافق کردیم حالا بگویم اشتباه کردیم بیاید قسم بخودر من تحویل بدهم دادگاه رای می دهد این را متعرض نشدیم که بیاید قسم بخودر والا قسم مال همان آقای اسماعیل است که خریدار است که او می گوید که من اشتباهی داده ام این را منکر است می گوید اشتباهی نیست قسم مال این است در عین حال می گوید همان شخص فروشنده قسم بخودر من قبول دارم من خودم شخصا" معتقدم که این قسم باید اجرا می شد چون در قانون آمده است 0
رئیس : اگر آقاین مصلحت می دانند بنا به پیشنهاد آقای حریر روش متن قرارداد خوانده بشود تا حضور ذهنی پیداکنیم 0
رئیس : جناب آقای قطبی
در این پرونده چند امر مسلم است 0 این فروشنده مالک ملک نبوده است تعهد کرده است که بعد از یک مدتی موجبات انتقال از ورثه ای که مالک ملک بوده برای خودش فراهم بکند سند بگیرد و بعد انتقال بدهد به این آقا پس اصلا" ملکی نداشته که بفروشد این یک مطلب 0 مطلب دوم این است که در قولنامه تعهد کرده اگر معامله به هم بخورد 3 میلیون بابت خسارات به عنوان وجه التزام به طرف بپردازد0 مطلب سوم این است که با وجود این تعهد درقرارداد وقتی 3میلیون تومان را از خریدار گرفته یک چک شش میلیون تومانی گذاشته پیش بنگاه دار که به این مفهوم است که اگر این معامله به هم خورد و آن آقا نیامد آن 3میلیون تومان را بپردازد این 3میلیون تومان بیعانه کلا" با آن چک رد و بدل بشود این قرائین این همه موجود است در این پرونده و دلیل به این است که این آقاازاول نمی توانسته تعهدش را انجام بدهد آن آقائی که 3 میلیون تومان به این آقا پول داده چند ماه پولش پیش فروشنده مانده واقف به این امر بوده است که پولی را دارد می دهد معلوم نیست در آینده ملکی بنامش بشود یا نشود و در نتیجه این تعهدات را هم از او گرفته است 0 مهمترازهمه این است که برای ما در پرونده اساسا" معلوم نیست طرفین با عدول از انجام قرارداد چه شرائطی را مورد نظر قرار داده اند که ما بگوئیم اشتباه است کجایش اشتباه است نشسته اندیک تعدادچک داده اند به خریدارو او هم از معامله صرفنظر کرده نوشته است که این چک 6 میلیون تومان را برگردانید وقتی نوشته این چک شش میلیون تومانی را برگردانید که کل چکها را وصول کرده بود و این درتاریخ موخری دستور صادر شده است خودشان توافق کرده اند که یک پولی داده شود ما نمی دانیم این توافق ما بازاء دیگری جز وجه التزام داشته یا نداشته خواهان دعوی هیچ دلیلی نمی دهد که ما بر جه توافق کردیم و چه اشتباه شد دلیل اشتباه چیست بنابراین بنظر بنده رای شعبه قابل تایید است 0
رئیس : جناب آقای هاشمی الحسینی
پیشنهادی که حضرت آیت الله گیلانی فرمودند قرارداد خوانده بشود امریست ضروری چون از گفتار همه آقایان تاحدودی این معنا استفاده می شود که گزارش پرونده آن طوری نیست که صددرصد انسان تشخیص بدهد حق با کیست در واقع تشخیص داده نمی شود چرا؟ چون مطالبی در گزراش امروز اضافه شده که این ملک مال این آقا نبوده خوب ، فروش مال غیر که صحیح نیست این یک احتمال که باید توضیح داده شود و احتمال دیگر این است که باید مشخص باشد که با چه عنوان این پول را این آقا گرفته اگر آقایان اتکا دارند به این قرارداد تضمین 3 میلیون تومان از نظر فقهی به عقیده بنده صددرصد صحیح نیست چون تعهدات ابتدائی را از نظر فقهی ما لازم الاجراء نمی دانیم و خیلی هاشان فقهی نیست اگر ضمن عقدی ثابت نیست همه اینها باید تحقیق بشود ببیند آیا شرط ضمن عقد بوده در صورتی که اگر این مال خودش بود یک احتمال این است که واقعا" این مال ،مال خودش نبوده صرفا" قراردادی بوده ، تعهد به چه نحوی بوده این فرمایشاتی که جناب آقای دکتر عظیمی و جناب آقای مرندی فرمودند آدم خوبی بوده ما قبول داریم خوبی او مورد تردید نیست اما آدم خوب معصوم که نیست بسیاری از فقهای عالم هستند که فقه را خیلی وارد نیستند مساله بلد نیستند و یا اشتباه می کنند بعقیده بنده که آ; روز هم عرض کردم قابل طرح نیست اما آقایان رای دادند که قابل طرح است ظاهرا" از این مرحله گذشتیم حالا بیشتر بایستی یک مقداری قرارداد خوانده شود قرارداد اولیه خوانده بشود و مشخص بشود این پول را به چه عنوانی این آقا گرفته و این آقایان می فرمایند اول چک را گرفته بعد مطالبه کرده و آمده شکایت کرده و این هم ایرادی ندارد مومن باید زرنگ باشد وقتی دستش زیر سنگ است چه ایرادی دارد که یک مقدار صبر کند و چکش را بگیرد بعدا" بیاید طرح دعوی بکند اینها همه استبعاد است به عقیده من نمی شود صددرصد بگوئیم حق با شعبه چهاردهم دیوان عالی کشوراست 0
رئیس : جناب آقای مرندی قرارداد را بخوانید0
((قرارداد))
شماره 341 تهیه مسکن آرش تاریخ : پانزدهم فروردین هفتاد
فروشنده : آقای خان علی 000فرزند ابراهیم 0000
خریدار : آقای اسماعیل 0000
موردمعامله : ششدانگ یک باب خانه قطعه اول تفکیکی به شماره 203 فرعی از112 مفروز از 8 فرعی از 5 اصلی واقع در بخش 5ارومیه انتقالی از نصرت الله قدوسی طبق سند قطعی شماره 76628مورخ 21/8/62 دفتر دو ارومیه و امتیاز و حقوق قانونی تلفن 41064 مستقر درمورد معامله داخل معامله می باشد و برق و آب موجود نیز جزو معامله می باشد مورد معامله دارای آب گرمکن ، شوفاژ می باشد قیمت مورد معامله شش میلوین و پانصد و هفتاد و پنج هزارتومان خریدار مبلغ 30 میلیون ریال بعنوان بیعانه بعنوان چک بانک ملت بشماره 152413 از حساب جاری 11788 تسلیم فروشنده نموده و متعاملین این قرارداد متعهد گردیده اند مدت 40 روز از تاریخ امضاء در دفترخانه شماره هفت حاضر و سند رسمی تنظیم و پس از پرداخت بقیه قیمت موردمعامله از طرف خریدار بفروشنده و امضاء سند نمایند0 مالیات فروش و نصف خرج محضر به عهده فروشنده و نصف دیگر هزینه محضر به عهده خریدار می باشد بیعانه از طرف خریدار مبلغی بعنوان بیعانه تحویل صندوق تهیه مسکن آرش گردید در صورتکیه خریدرا به هر عنوان منصرف و یا حاضر به انجام معامله و حاضر به امضاء سند رسمی نگردد0 تهیه مسکن آرش وکالتا" از طرف خریدار بیعانه فوق را بعنوان تامین خسارت به فروشنده تحویل خواهد داد از طرف فروشنده نیز متقابلا" مبلغ 60میلیون ریال بصورت چک بانکی ملت بشماره 358161 از حساب جاری 10122 تحویل تهیه مسکن آرش گردید در صورتکیه فروشنده بهر عنوان منصرف و یا حاضر به انجام معامله نگردد تهیه مسکن آرش وکالتا" از طرف فروشنده این چک با بعنوان تامین خسارت و برگشت دریافتی به خریدار تحویل خواهد داد ومتعاملین حق هرگونه اعتراض و یا شکایت را از خود سلب می نماید0 متعاملین با اعلم به کمیت و کیفیت و موقعیت محل با میل و رغبت و رضای کامل اقدام به انجام معامله نموده و حق ادعای غبن را از خود سلب می نمایند0
خریدار و فروشنده تعهد می نمایند که حق الزحمه تهیه مسکن آرش را هریک به طور جداگانه پرداخت نمایند ضمن کلیه هزینه هائی را که تیهه مسکن آرش برای سرعت عمل بخشیدن به انجام معامله از قبیل مالیات ، عوارض مخارج دفترخانه ، دستمزد کارشناس و غیره انجام خواهد داد پذیرفته و در صورت انصراف از انجام معامله از طرف هر یک هزینه ها را پرداخت و تامین خسارت نمایند این قراراد در سه نسخه تنظیم و هر یک حکم واحد را داشته و تمام متن آن موردتایید بوده بینهم سند رسمی تنظیم می گردد0
((توضیحات ))
فروشنده فوق الذکر]تعهدمی نماید[
بنام اسماعیل یا هرکس که ایشان تعیین نمایند، تحویل نماید و تخلیه و تحویل ملک اول تیرماه 70 خوهد بو و یک میلیون تومان از قیمت ملک موقع تخلیه پرداخت خواهد شد فروشنده متعهد است کلیه اقدامات و مراحل انتقال از وراث مرحوم محمد پناهی را به خریدار فوق الذکر شخصا" انجام و در مدت تعیین شده مورد معامله را بنام خریدار انتقال رسمی نماید در غیر اینصورت مشمول مقررات عدول از معامله خواهد شد0
امضاء فروشنده ، خریدار، امضاء مدیر تهیه مسکن آرش ))
رئیس : جناب آقای مفید
قرارداد را ک قرائت فرمودند مسائل تقریبا" روشن شد ومی شود گفت لازم بود خوانده بشود یک جمله که حالا فقط من سوال می کنم از جناب آقای دکتر عظیمی که این در ذیل این مبایعه نامه ای که اینها اول بصورت مبایعه نامه این قرارداد تنظیم می شود بعد در ذیلش می گوید این ملکی که می خواهد بفروشد این الان خودش ندارد فعلا" قولنامه کرده است به آقای فلانی یعنی هنوز اصلا" ملکی نخریده قولنامه کرده که بعدا" بخرد و آن چیزی را که بعدا" می خواهدبخرد با این شرائط عرض و طویلی که در این جا نوشته شده به این شخص واگذار کند اگر این طور باشد این شخص هنوز خودش مالک نیست مالکیتش احراز نشده باید این جهت اول روشن بشود که این آقا مال چه کسی را فروخته گرچه الان دعوی در این جهت مطرح نیست بصورت این است که ما اشتباه کردیم ولی بنظر می رسد که زیربنای کار خراب باشد این را نفهمیدم چه هست ؟
ولی جمله ایکه می گوید با آن آقا قولنامه کرده قولنامه غیراز خرید است یغنی می خواهد بخرد هنوز نخریده است ولی این مساله آن بالا نوشته خریدار، فروشنده ، پلاک ، آب و برق همه اینها را جوری مشخص می کند مثل یک ملکی که سند رسمی دارد و همه چیزش تمام است ولی بعد می گوید این را که من می دهم به شما قولنامه ایست که با فلانی کرده ام که بعدا" می خواهد مال من بشود بدهم به تو0
رئیس : جناب آقای منوچهری
با توجه به مندرجات قراردادیکه فی مابین تنظیم شده محققا" عقد بیع واقع نشده چرا که طرفین گفته اند که عقد را معامله رادر دفترخانه انجام می دهند و هر کدام عدول کنند از انجام معامله فلان مبلغ را بابت وجه التزام بپردازند بنابراین چون عقد واقع نشد اقاله ای هم بر آن مترتب نیست اقاله هنگامی محقق است که عقدی واقع شده باشد با تمام ارکانش آنچه که در این جا مطرح است این است ه طرفین مراضات داشته اند بر اینکه تعهدنامه طرفینی را برهم بزنند و به همان کیفیتی که بر حسب توفق شفاهی بینشان صورت گرفته این قرارداد را به هم زدند0 ادعای این که این چک را اشتباها" صادرکرده ، اشتباه اولا" بایستی ثابت بشود دلیل اثبات ادعا بر عهده مدعی است بعد هم از نظر قانون صرف صدور چک دلالت براشتغال ذمه صادرکننده در قبال دارنده چک داردنتیجتا" رای شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور که این مساله اشتباه را صادق ندانسته است صحیح است و بنده هم معتقدم که بایستی رای دادگاه نقض بشود0
رئیس : با اعلام کفایت مذاکرات جناب آقای ادیب رضوی نظریه جناب آقای دادستان محترم کل کشور را قرائت فرمائید0
نظر به اینکه برابر سابقه امر معامله بین طرفین اقاله و فسخ شده و چک تضمینی فروشنده به وی مسترد گردیده و این امر دلالت بر این دارد که بین طرفین تسویه حساب بعمل آمده و اختلاف مالی حل شده است بنا براین رای شعبه چهاردهم دیوان عالی کشور موجه بوده معتقد به تایید آن می باشم 0
رئیس : آقایان آراء خود را مرقوم فرمایند0
رئیس : از55 نفر حاضر در جلسه ،53 نفر رای شعبه چهاردهم دیوان عالی کشورموافقت کرده اند،2 نفر هم بارای دادگاه موافق بوده اند0
مرجع :
کتاب مذاکرات وآراءهیات عمومی دیوان عالی کشور،سال 1374 دفترمطالعات وتحقیقات دیوان عالی کشور، چاپ روزنامه رسمی کشور
77
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 8
تاریخ تصویب : 1374/03/02
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تشخیص سن خواهان بوسیله پزشک کارشناس و مودای گواهی گواهان برعدم تعلق شناسنامه به خواهان ،صحت ادعارامحرزمیدارد اختیار انصراف از معامله ، مصداق خیارشرط است
