پس ازاینکه حکم جزائی ازحیث مجازات متهم دردیوان کشوربه مرحله قطعیت رسیدوازحیث ضرروزیان به جهتی نقض شد،چون کارکیفری خاتمه یافته دادگاه جزائی بالاخص دیوان کیفرباتشریفات مخصوصه مجوزقانونی برای رسیدگی به امرحقوقی رابه تنهائی ندارد
رای شماره : 829-9/3/30
رای اصراری هیات عمومی دیوان عالی کشور
اصولاطرح دعوی حقوقی دردادگاه جزائی مجوزنداردوبطوراستثناءدر موردمطالبه ضرروزیان به مدعی خصوصی حق داده شده که ازدادگاه کیفری که به اتهام رسیدگی می نماید،رسیدگی وصدورحکم رادرخصوص ضرروزیان حاصل ازجرم درخواست نمایدولی پس ازاینکه حکم جزائی ازحیث مجازات متهم دردیوان کشوربه مرحله قطعیت رسیدوازحیث ضرروزیان به جهتی نقض شد،چون کارکیفری خاتمه یافته دادگاه جزائی بالاخص دیوان کیفرباتشریفات مخصوصه مجوز قانونی برای رسیدگی به امرحقوقی به تنهائی نداردبنابراین باتوجه به اصل کلی والتفات به روح ماده 459قانون اصول محاکمات جزائی قرارفرجامخواسته صحیحاصادرشده ومبرم است .
* سابقه *
رسیدگی به دعوی ضرروزیان
هفت نفربه اتهام رشوه دادن وفریب مشتری وواردکردن مقداری خسارت به دولت درفروش پشم به نماینده تجارتی شوروی موردتعقیب دادسرای دیوان کیفرواقع شده اند.
دررسیدگی دیوان کیفردونفرازآنهاتبرئه شده وپنج نفردیگرمحکوم می شوندوسه نفرازآنهاعلاوه ازمحکومیت به حبس برای واردکردن خسارت به دولت به پرداخت مبلغی نیزمحکوم می شوند.
هرپنج نفرفرجامخواسته اندوشعبه 5 دیوان کشوردررسیدگی فرجامی حکم رادرباره دونفرازمتهمین که هرکدام به شش ماه حبس تادیبی محکوم شده بوده انداستوارونسبت به سه نفرازآنهاچون کیفرهریک ازآنان دوماه حبس تادیبی مقررگردیده دادخواست فرجامی راوازده ونسبت به مبلغ ضررو زیان تحقیقات راناقص تشخیص وحکم بدوی راشکسته وبه شعبه دیگرارجاع نموده است .
شعبه 2دیوان کیفردرجلسه مقدماتی بعنوان اینکه :وقتی دادنامه نخستین درقسمتهای جزائی که جنبه کیفری وحقوقی عمومی داشته ابرام گردیده موردی برای ضرروزیان باقی نمانده ومحاکم حقوقی صالح برای رسیدگی می شوند به استنادماده 12و13قانون آئین دادرسی کیفری قرارعدم صلاحیت صادر می نماید.
ازاین قراردادستان فرجامخواسته وشعبه 5 دیوان کشورچنین رای داده است :
باقطع نظرازاینکه اساساپس ازشکسته شدن حکم دریک قسمت صالح برای رسیدگی همانشعبه ارجاع شده بوده است ،ارجاع دیوان کشوربه نفسه برای دادگاه مرجوعه احرازصلاحیت می نمایدبنابراین قراردادگاه صحیح نبوده و به اتفاق آراءشکسته شده ورسیدگی به همان شعبه صادرکننده قرارعدم صلاحیت ارجاع می شود.
دادگاه مرجوع الیه مجددابعنوان اینکه :اولابدون اینکه باتحمیل کار حقوقی به محکمه جزابرای رفع اشکالات ازلحاظ رعایت تشریفات حقوقی ارائه طریق بنمایدثانیابااینکه بامنتفی بودن جنبه کیفری مقررات مربوط به امورجزائی ازقبیل بازداشت متهم وغیره رامرعی بداردثالثااینکه رای مرقوم برای دادگاه دیوان کیفرکه محکمه کیفری وتابع اصول خاصی است ایجاد صلاحیت نمی نمایدنص خاصی که دراین موردبخصوص ایجادصلاحیت رابرای دیوان کشورپیش بینی نموده باشدوجودنداردبابقای به عقیده اولیه به اکثریت آراءقرارعدم صلاحیت صادرمی نماید.
دادستان دیوان کیفررسیدگی فرجامی درخواست نموده است موضوع در هیئت عمومی دیوان عالی کشورطرح گردیده واکثریت به شرح زیررای به ابرام حکم فرجامخواسته داده اند:
مرجع :
مجموعه رویه قضائی کیهان جلداول جزائی سال 1342
12
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 829
تاریخ تصویب : 1330/03/09
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تدقیق در صلاحیت دادگاه از حقوق مسلمه خود دادگاه است و هرتصمیمی غیر از قرار عدم صلاحیت اتخاذ شود از جهت عدم صلاحیت ذاتی دادگاه ، غیرقانونی است مناط درصلاحیت دادگاه کیفری عنوان و توضیحاتی است که دادسرادرکیفر خواست خودبیان ادعا می نماید
