چون قسامه ابتداء به عنوان هر دو به اشتراک در قتل انجام گردیده احتیاط در دماء اقتضاء می کند قسامه مجددا برای یک نفر به عنوان شرکت در قتل اجراء شود
93 ارتکاب عمل زنا قتل عمدی
16/8/1371
بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای دیوان عالی کشور
با احترام طبق محتویات پرونده پیوست : 1 غ 0س 0 معروف به ص 0 فرزند م 0 2 ا0ر0 فرزندغ 0 3 غ 0ر0 فرزند ح 0 4 ر0ر0 فرزندغلام هم به اتهام شرکت در قتل عمدی مرحوم ح 0ع 0 ونیز متهم ردیف 1 به ارتکاب عمل زنا با ر0ر0 و متهم ردیف 4 (ر0ر) به اتهام دادن زنا به متهم ردیف 1 تحت تعقیب قرار گرفته اند و ازطرف دادسرای عمومی مشهد درباره ایشان کیفرخواست شماره 163473/8/71 صادرگردیده است جریان قضیه از این قرار در کیفرخواست آمده : متهم ردیف 1 بامتهم 4 طرح آشنایی ریخته و با وعده ازدواج به او تجاوز می کند که ازاله بکارت می شود وو بعد به او می گوید که اگر پدرت از این جریان مطلع شد به او بگو پسران م 0م 0 به من تجاوز کردند متهم ردیف 4 هم به همین نحو به پدرش یعنی متهم ردیف 3 می گوید که پدرش شدیدا" ناراحت شده و در صدد انتقام بر می آید و با پسرش (متهم ردیف 2) جریان را در میان می گذارد از طرفی در شهر شایع بوده ر0 خواهر متهم ردیف 1 با پسران م 0م 0ص 0 یاح 0(مقتول ) رابطه نامشروع داشته که این انگیزه و همچنین انگیزه دیگری به این شرح که همسر دوم متهم ردیف 1که با وی اختلاف داشته و پدر مقتول میانجیگری کرده و متهم ردیف 1 به وی بدگمان بوده که در صدد است همسرش طلاق بگیرد و با او ازدواج کند0 این دو انگیزه باعث می شود که متهم ردیف 1 به شرحی که فوقا" اشاره شد احساسات خانواده ر0 را علیه ص 0 یاح 0 تحریک و با همکاری و طرح نقشه بامتهمان ردیف 2و3و4 قرارمی گذارند که یکی از پسران م 0ص 0 یا ح 0 را از شهر بیرون برده و به قتل برسانند لذا شبانه با تاکسی تلفنی زنگ می زنند که سرویس بیایدتا مریض خود را به روستا ببرند که ح 0(مقتول ) با سرویس می آید وچهار نفر متهمین با سرویس حرکت می کنند در بین راه متهم ردیف 1باتهدید چاقو به راننده دستور می دهند مسیرخود را تغییر دهد و سپس او را به زور از ماشین بیرون کشیده و با روسری متهم ردیف 4 دستها و چشمهای او را بسته و از محل توقف اتومبیل دور کرده و متهمان ردیف 1و2 با چاقو به جان او می افتند و با وارد کردن 16 ضربه چاقو که به سر و سینه و نقاط دیگر بدنش وارد می کنند اوو را به قتل می رسانند در تحقیقاتی که از متهمین به عمل آمده غ 0س 0 متهم ردیف 1 در تمام مراحل تحقق بزه انتسابی و شرکت در قتل را انکار کرده ولی در صفحات 000 یکبار اقرا کرده که به اتفاق ا0 و غ 0ر0(متهمین ردیف 2و3) ح 0 را از ماشین پائین کشیده و دستهای او را غ 0و من هم شانه ح 0 را گرفته و ستهای او را باطناب و چشمهایش را با روسری ر0 و سپس ا0ر0 (متهم ردیف 2) با چاقو به ح 0 می زد غ 0 هم چاقوداشت و او هم می زد من شانه ح 0 را داشتم تا اینکه ح 0 افتاد و000ولی بلافاصله در آ[ر برگ تحققات نامبرده اظهار داشته تمام مطالبی که گفتم از روی ترس بوده که به امضاء بازپرس رسیده است متهمان ردیف 2و3 و غ 0ر0 به بزه انتسابی و شرکت در قتل ومعاونت در آن اقرار کرده اند ولی بعدا" انکار نموده اند متهم ردیف 2 بانو ر0 نیز به معاوت در قتل اقرار و اعتراف کرده است 0 آقای بازپرس دادسرای عمومی مشهد پس از تحقیق از متهمین و استطلاع از گواهان و استماع شکایت اولیاءدم نهایتا" اظهارنظر به مجرمیت متهم ردیف 1 به معاونت در قتل عمدی و ارتکاب زنای محصن با ر0ر0 و داشتن رابطه نامشروع با دو زن دیگر و نیر اظهارنظر به مجرمیت متهمین ردیف 2 و3و4 شرکت در قتل عمدی به اضافه متهم ردیف 4 به دادن زنا به ردیف 1 کرده آقای دادیار مجرمیت متهم ردیف 1 را به شرکت در قتل عمدی محرز دانسته که با حدوث اختلاف نظر و تذکر دادگاه کیفری مرجع حل اختلاف به اینکه چون در اصل مجرمیت اختلاف وجود ندارد و طبق قسمت اخیر ماده 38 قانون آئین دادرسی کیفری دادسرا می تواند اقدام نماید به شرح فوق علیه متهمین کیفرخواست صادر و پرونده به دادگاه ارسال گردیده است 0 شعبه 16 دادگاه کیفری یک مشهد پس از رسیدگی به موضوع به موجب دادنامه شماره 591/27126/5/72 با توجه به شکایت اولیاءدم و گواهی پزشکی وگزارش مامورین واظهارات متهمین و اجرای مراسم قسامه به این شرح که پدر ومادر مقتول به اضافه 48 نفر دیگر از اقوام ایشان در محضر دادگاه قسم خورده اند که متهمان ردیف 1و2 مشترکا" مقتل ر به قتل رسانیده اند و متهمان ردیف 3و4 نیز معاونت در قتل عمدی نموده اند، متهمان ردیف 1و2 را به قصاص نفس پس از پرداخت نصف دیه کامله به هر کدام از آنها و تضمین سهم الدیه صغار متقول از سوی اولیاءدم و متهمان ردیف 3و4 را به استناد ماده 207 قانون مجازات اسلامی هر کدام را به تحمل 15 سال حبس بابت معاونت در قتل و ضمنا" متهمان ردیف 1و4 را از بابت ارتکاب زنای غیرمحصن و غیرمحصنه هرکدام به تحمل یکصدضربه شلاق محکوم نموده است 0 با اعتراض محکوم علیهم و نیز وکیل محکوم علیه ردیف 1 به رای صادره پرونده جهت رسیدگی به تقاضای تجدید نظر شعبه 26 دیوان عالی کشور ارسال گردیده و این شعبه به موجب دادنامه شماره 232436/8/72 با توجه به اظهارات متناض خانواده ر0 در مراحل مختلف بازجوئیها و انکار متهم ردیف 1 در تمام مراحل و اظهارات گواهان مبنی بر اینکه متهم ردیف 1 در شب وقوع حادثه در منزل شخصی به نام ا0 بوده و راننده تاکسی گفته که ساعت 5/10 شب او را به منزلش رسانیدم و همسر متهم مذکور نیز قسم یاد کرده که او تاساعت 4 صبح که مامورین آمدند از منزل خارج نشده لذا قرائن را نسبت به متهم ردیف 1 متعارف دانسته و مضافا" به اینکه انگیزه های ذکر شده چگونگی آنها روشن نیست زیرا000 و در مورد یک بار اقرار متهم که گفته من شانه مقتول را داشتم بلافاصله در ذیل همان صفحه گفته که حقیقت ندارد و از روی ترس بوده و000 نتیجتا" رای دادگاه را نسبت به متهم ردیف 1 در مورد شرکت در قتل عمدی به قصاص به لحاظ اینکه مورد از موارد لوث نبوده بلکه از بابت مدعی و منکر است و در مورد زنا بحد نیز به لحاظ انکار متهم و نبودن بینه و دلیلی که موجب علم متعارف باشد در هر دو مورد نقض و پرونده از جهت رسیدگی به شعبه همعرض ادعاده ولی رای دادگاه را نسبت به متهمان ردیفهای دوم و سوم و چهارم قابل ابرام دانسته و باتایید آن اضافه کرده : چون اولیاءدم قسم هب شرکت خورده اند باید نصف دیه را به متهم ردیف 2 قبل از قصاص بپردازند0 با اعاده پرونده و ارجاع به شعبه 26 دادگاه کیفری یک مشهد: این دادگاه پس از رسیدگی به موجب دادنمه شماره 2284385/3/73 غ 0س 0 (متهم ردیف 1) را از اتهامات مشارکت در قتل عمدی و ارتکاب زنا به لحاظ فقد دلیل تبرئه و رای صادره را قبال تجدیدنظر اعلام کرده است با اعتراض و تجدیدنظرخواهی وکیل اولیاءدم از رای صادره فوق پرونده مجددا" جهت رسیدگی به اعتراض به شعبه 26 دیوان عالی کشور ارجاع و این شعبه به موجب دادنامه شماره 11754/11/73 رای دادگاه را مبنی بر برائت متهم موصوف مطابق با موازین تشخیص و با قید اینکه ((چون متهم قسم داده نشده باید حکم به توقف دعوی داد و برائت تبدیل به توقف دعوی می شود)) طبق بند 2 ماده 5 قانون تجدیدنظرآراء دادگاهها آن را با قید اصلاح فوق تایید و ابرام کرده است 0 سپس پرونده به اجرای احکام مربوطه ارسال و پرونده در جریان اجرای حکم قرار گرفته و از محضر ریاست محترم قوه قضائیه با ارسال فتوکپی مدارک مربوطه جهت اجرای حکم قصاص در مورد محکوم علیه ا0ر0 استیذان به عمل آمده است 0 با وصول گزارش مشاوره قضائی و نظریه مورخه 19/9/74 مشاور عالی قضائی به عنوان ریاست محترم قوه قضائیه مبنی بر اینکه : اولا"000 بعد از نقض حکم اشتراک بوسیله دیوانعالی کشور قسامه هم باطل می شود که در این صورت قاتل منحصر به فرد است حال آنکه ورثه مدعی شرکت بوه اند و شرکت هم منتفی شده ثانیا" اگر بعد از نقض حکم اولی قاتل منحصر به یک نفر شد چرا اولیاءدم باید نصف دیه را بدهند تا قصاص کنند به نظر می رسد دوباره قسامه باید تکرا رشود تضاد قسامه قتل به صورت اشتراک و انفرادی هم جای تامل خود را دارد باید پرونده از طریق دادستان محترم کل کشور طبق ماده 31 قانون تشکیل 000 حکم اولی نقض ودوباره رسیدگی شود0 ریاست محترم قوه قضائیه نیز مرقوم فرموده اند((بسمه تعالی با توجه به اشکالات فوق که در گزارش هم مشروحا" آمده طبعا" نمی توان موافقت کرد پرونده ببه دادستانی کل ارسال حضرت آیت 0000 مقتدائی ملاحظه و بعد از نظر نهائی اقدام مناسب می توان داشت ))0
سپس پرونده به این دادسرای کل ارسال و جهت تنظیم گزارش اظهار نظر هب انیجانب ارجاع گردیده است 0 اینک با توجه به مراتب فوق به شرح زیر اظهارنظر می نماید:
نظریه
اولا" ایرادی که بر دادنامه صادره مبنی بر قصاص ا0ر0 وارد است اینست ک دادگاه قتل را از طریق قسام احراز کرده ونهایتا" معلوم شده که قاتل منحصر به یک نفر است در حالی که در قسامه قاتلین دو نفر معرفی شده اند که این دو با هم در تضاد هستند فلذادادگاه باید با رسیدگی مجدد در مورد ا0ر0 و از طریق تکرار قسامه و یا حصول علم قتل را احراز و اقدام به صدور رای نماید0 ثانیا" وقتی که دادگاه احراز می کند قاتل منصحر به یک نفر است دیگرپرداخت نصف دیه امله به او قبل از قصاص فاقد وجهه قانونی است علیهذا دادنامه شماره 27126591/5/72 صادره از دادگاه کیفری یک مشهد (شعبه 16) و دادنامه شماره 232436/8/72 صادره از شعبه 26 دیوان عالی کشور در مورد ا0ر0 از جهات فوق واجد ایراد واشکال می باشند در این مورد عقیده دارم که پرونده در اجرای بند2 ماده 18 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب جهت نقض احکام صادره در این قسمت و تجدیدرسیدگی به دیوانعالی کشور ارسال گردد0
دادیار دیوان عالی کشور
نظریه همکار محترم جناب آقای 000 مورد تایید این جانب نیز می باشد0
دادیار دیوان عالی کظور
بسمه تعالی
به نظر می رسد نظر دیوانعالی کشور که دادگاه مرجوع الیه نیز از آن نظریه متابعت کرده صحیح است و نسبت به آنکه مورد لوث تشخیص داده شده کافی است و نسبت به نفر دوم که ازمورد لوث خارج گردیده با امتناع اولیاءدم از احلاف پرونده متوقف می شود لیکن چون قسامه ابتداء به عنوان هر دو به اشتراک در قتل انجام گردیده احتیاط در دماء اقتضاء می کند قسامه مجددا" برای یک نفر به عنوان شرکت در قتل اجراء شود لذا با بند2 از ماده 18 موافقت می شود0 مرتضی مقتدائی دادستان کل کشور
رای شعبه 000 دیوانعالی کشور
نظر به مندرجات پرونده و کیفیات منعکس در آن همان طوری که دادسرای دیوانعالی کشور بیان عقیده نموده است ایرداتی که بر رای صادره مبنی بر قصاص متهم ا0ر0 وارد است عبارتنداز: اولا" دادگاه صادر کننده رای قتل را از طریق قسامه احراز کرده است نهایتا" معلوم شده که قاتل منحصر به فرد و یک نفر است درحالی که در قسامه قاتلین دو نفر معرفی و بالاشتراک بوده است که این دوبا هم متضاد می باشند0 ثانیا" وقتی که دادگاه احراز کرد قاتل منحصر به فرد و یک نفر است دیگر پرداخت نصف دیه کامله به قاتل قبل از قصاص وجهه شرعی و قانونی ندارد0 علیهذا بنا به جهات یاد شده دادنامه شماره 27126591/5/72 صادره از شعبه 16 دادگاه کیفری یک مشهد که به موجب دادنامه شماره 232436/8/72 صادره از شعبه 26 دیوانعالی کشور مورد تایید قرار گرفته در اجرای بند2 ماده 18 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 15/4/73 که مورد موافقت آقای دادستان محترم کل کشور قرار گرفته نقض می شودورسیدگی مجدد به دادگاه همعرض یا قائم مقام آن ارجاع می گردد تا دادگاه مرجوع علیه مجددا" از طریق اجرای قسامه برای یک نفردر قتل اقدام به رسیدگی و مبادرت به صدور رای نماید0
مرجع :
کتاب نظریات قضائی دادستانی کل کشوردراجرای مواد 18 و 31 قانون
تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب آراء جزائی 1375
جلداول تهیه وتدوین : محمدهاشم صمدی اهری انتشارات گنج دانش
140
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 93
تاریخ تصویب : 1371/08/16
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
باتوجه به قرائن و امارات قویه ظنیه موجود در پرونده مورد از موارد لوث و اجرای قسامه به نظر می رسد دلیلی درمورد کلاهبرداری علیه متهم وجود ندارد و داشتن بدهی و صدور چک بلامحل دارای عنوان خاص قانونی است
