درصورت احراز مجعولیت مستند ، دادگاه ملزم است نسبت به امحاء یا اصلاح قسمتهای مجعول مستند اظهارنظر نماید و رسیدگی به موضوع جعل بر اساس فتوکپی یا نسخه کاربنی ابرازی موجه و قانونی نمی باشد
جعل وکلاهبرداری - 49
20/7/1374
بسمه تعالی
ریاست محترم دادسرای دیوانعالی کشور
احتراما" عطف به مرجوعه مورخ 20/7/74 موضوع اعتراض آقای ا0م 0 وکیل دادگستری به وکالت از آقای ا0ص 0 محکوم علیه دادنامه های شماره 97و812/2/73 شعبه 26 دادگاه کیفری یک تبریز و 11212/4/74 شعبه 27 دیوانعالی کشور و پیرو اقدام مورخ 29/7/74 باوصول پرونده مربوطه وملاحظه آن به استحضار می رساند:
آقای ا0ص 0 فرزند م 0 42ساله مهندس راه وساختمان اهل و ساکن تبریز حسب حکایت پرونده بنا به شکایت آقای ق 0م 0 اهل و ساکن مرند شغل سردفتر شماره 000 در تاریخ 30/9/71 به اتهام جعل و کلاهبرداری تحت تعقیب کیفری در دادسرای مرند و سپس دادسرای عمومی تبریز قرار می گیرد0 شاکی در شکوائیه و تحققات توضیح می دهدبرای کارخانه نوار بهداشتی ودستمال کاغذی خود درروستای 000 مردند قراردادخرید و نصب سقف پیش ساخته با آقای ص 0 مدیر شرکت 000 منعقد نموده و سپس به عنوان متمم قرارداد اولیه قرارداد دیگری در تاریخ 16/6/71 بین آنها منعقد شده و با دستخط متهم نوشته می شود0 پس ازتحویل و تحول بتن های پیش ساخته به وی در محل کار معلوم می شود که سقف های بتونی تحویلی از کیفیت مطلوب برخوردار نبوده و تعدادی از آنها شکسته و فرو ریخته که در این رابطه به متهم مراجعه ومتهم فتوکپی قرارداد متمم را به وی می دهدو مشاهده می کند که متهم به نسخه متمم دست برده وسطر چهارم و سطر آخر را اضافه و الحاق نمده است ، متهم در تحقیقات معمولی شکایت را تکذیب و با ارائه نص نسخه ثانی متعلق به خود خواستار آن می شود شاکی نسخه اصلی متمم قرارداد را که به او تحویل شده است ارائه دهد که با نسخه ثانی قرارداد (نسخه کاربنی وی ) تطبیق داه شود تا ملاحظه گردد جعل والحاقی صورت نگرفته است 0 شاکی در تحقیق اظهار می دارد نسخه اصلی قرارداد به وی تحویل نشده است 0 موضوع به کارشناس خط ارجاع می شود و نیز مقرر می گردد از نظر علل شکستگی قطعات تحویل شده از میان مهندس ا0ا0 مهندس ا0ع 0 جلب نظر گردد0 کارشناس خطاطی نوشته مورخ 9/12/71 را جهت اظهارنظر ملاحظه اصل سند را ضروری و الزامی تشخیص واعلام می دارد چنانچه ارائه اصل سندمقدور نباشد در صورتی که آقای دادیار محترم نسخه دوم را که با استفاده از کاربن تحریر شده موردتایید قرار دهد و به منزله اصل قرارداد تلقی می نماید تاکارشناسی انجام شود و نهایتا" کارشناس مذکور در مورد سقف های نصب شده و موجوددر محل کارگاه شاکی اقدام به اظهارنظر مورخ 7/1/72می نماید وضمن آنکه جلب نظر آزمایشگاه مکانیک خاک اداره را واقع درکوی منظریه تبریز را که می تواند نظر قطعی در مورد کیفیت بتون ارائه نماید ضروری اعلام می دارند اظهار می نمایند و عوامل مختلفی از جمله برخوردار نبودن بتن از کیفیت خوب ودرجه سختی مساعد عامل شکستگی تعدادی از بتن های نصب شده بوده است 0 نهایتا" دادسرای تبریز پس از تحقیق از عده اشخاصی که در جریان گفتگوی طرفین و حمل و نصب تعدادی از بتن های پیش ساخته بوده اند درمورد آقای ا0ص 0 به اتهام جعل وکلاهبرداری تقلب در کسب وتجارت قرار مجرمیت و کیفرخواست صادر و مستند به مواد20و26 قانون تعزیرات وماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری درخواست مجازات و پرونده به دادگاه کیفری یک تبریز شعبه 26 ارجاع می گردد و به موازات صدور کیفر خواست آقای م 0ا0 به وکالت از شایک خصوصی پرونده دادخواست مطالبه ضررب و زیان به مبلغ 000/100/41 ریال تقدیم می دارد و از جمله نظریه کارشناسی شماره 2053181/5/72 اداره کل صنایع آذربایجان شرقی که بر اثر مراجعه شاکی توسط دو نفر از کارشناسان اداره کل مذکور تهیه و تنظیم گردیده توسط دادگاه تقدیم دادگاه می گردد پس از انجام تحقیقات دیگری از بعضی مطلعین تحقیق شده قبلی وصاحب جرثقیل و رانندگان تریلر حمل کننده سقفها و جلب نظر کارشناس در مورد برآورد خسارت وارده به شاکی در تاریخ 6/2/73 پایان دادرسی را اعلام و به موجب دادنامه شماره 1297 مورخ 8/2/73 درخصوص اتهام جعل قرارداد عادی با توجه به محتویات پرونده و نظریه آقای ا0ا0 کارشناس رسمی خط و شکایت شاکی الحاق و اضافه شدن جملات و کلمات سطر چهارم و سطر آخر در متممم قراردادشماره 161258/6/71رااحراز و در مورد کلاهبرداری با توجه به قراردادمنعقده بین شاکی و متهم و اظهارنظر دو نفر کارشناس رسمی دادگستری که تصدیق نموده اند که کیفیت بتون سقفهای تحویلی از نظر دانه بندی و تعداد شن وسیمان از درجه خوبی برخوردار نمی باشد زیرا در نقاط شکسته شده نمونه سیمان دانه های شن را از خود رها کرده و بر دادگاه آشکار می شودکه بایع (متهم ) مشتری (شاکی ) را از حیث کیفیت مبیع فریب داده بزهکاری آقای ا0ص 0 را ثابت تشخیص و ضمن رد مواد استنادی دادسرابا رعایت ماده 47 قانون مجازات اسالمی نامبدره را در مورد جعل سند عادی باستناد ماده 29 قانون تعریزات به تحمل 70 ضربه شلاق و در مورد فریب مشتری از حیث کیفیت مبیع به تحمل 70 ضربه شلاق دیگر که هردو نفر در غیر سر وصورت و عورتین واز روی البسه و دور از انظار عمومی زده خواهد شد محکوم و در مورد دادخواست مطالبه ضررو زیان نظر به محکومیت خوانده در امر کیفری وملاحظه نظریه کارشناسان که مصون از تعرض باقیمانده دعوی خواهان ار نسبت به مطالبه مبلغ 000/100/41 ریال وارد و به استناد ماده 14 قانون آئین دادرسی کیفری و ماد225 قانون مدنی حکم به محکومیت وی به پرداخت مبلغ در حق خواهان صادر واعلام می نماید0
از رای صادر وکیل محکوم علیه تجدیدنظرخواهی و حسب حکایت دادنامه شماره 11212/4/74 شعبه 27 دیوانعالی کشور با توجه به محتویات پرونده و احراز بزهکاری متهم از سوی دادگاه از طریق علم قاضی و وجود زمینه مناسب برای حصول علم بنحو متعارف از مجموع اوراق پرونده و عدم انطباق درخواست تجدیدنظر با هیچیک از موارد مندرج در ماده 10 قانون تجدیدنظرآراء دادگاهها ضمن رد درخواست مزبور دادنامه تجدینظر خواسته ابرام می گردد0
آقای ا0م 0 در تاریخ 16/7/74 که با توجه به تاریخ ابلاغ در مهلت است به وکالت از محکوم علیه به این دادسرا مراجعه و خلاصه با این اعتراض که شاکی از ارائه نسخه اصلی خودداری و کارشناسی از روی نسخه کاربن شده با اصول و روش قانونی مغایر است و کار شناسان اداره کل صنایع نه مهندس فنی هستند ونه کارشناس رسمی ، عملیات ساختمانی نصب سقفها بر عهده موکل نبوده و بطورغیر اصولی بارگیری و حمل و تخلیه و نصب گردیده است که مسئولیت آن به عهده موکل نبوده است و رابطه شاکی با موکل حسب قراردادها فقط در حد معامله قطعه بوده ومسئولیت فنی دیگری به شرکت موکل محول نبوده است و اینکه دادگاه مستند و دلیلی بر احراز واثبات مبلغ ادعائی شاکی نخواسته و به صرف ادعا مبلغ مورد درخواست رارای داده نسبت به آراء صادره اعتراض و خواستار اعمال ماده 31 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب شده که گزارش پرونده بشرح فوق تهیه وبا التفات به محتویات پرونده و اعتراضات وکیل محکوم علیه ومندرجات لایحه دیگر وکیل مزبور عنوان مقام محترم دادستان کل که ضبط در پرونده محاکماتی گردیده است ذیلا" اظهارنظر می نماید:
نظریه
در مورد جعل ، حکم به استناد نظریه کارشناسی خط که در مورد نسخه کاربن انجام پذیرفته صادر شده ، شاکی از ارائه نسخه اصلی که عل الاصول و طبق روال عقود و قراداها به وی داده شده خودداری کرده است ، جهت احراز واقع و رسیدن به حقیقت و قطع ویقین در خصوص موردتسلیم نسخه اصلی و تطبیق آن با نسخه کاربنی ارائه شده ازناحیه محکوم علیه منحصر راه بوده وامتناع شاکی از ارائه نسخه اصلی نزد خود مثبت بی اعتباری ادعای اوست و دصور حکم بر محکومیت متقاضی در این خصوص با استناد به نظریه کارشناس در مورد نخسه کاربنی فاقد وجاهت قانونی است خاصه اینکه مطالب مندرج در سطور چهارم و آخر تغییری در وضعیت متهم قرار نداده است 2 درمورد فریب شاکی از حیث کیفیت مبیع کارشناسان جهات مختلفی از جمه نامتناسب بودن سقفهای انتخابی شاکی برای دهنه کارگاه و عدم دقت کافی در حمل و تخلیه و نصب و نیز کیفیت پائین بتن و میلگردهاراعوامل شکستگی درتعدادی از سقفهای منصوبه وترکهای طولی در تعدادی از قطعات نصب شده اعلام کرده اند لذا ضروری و لازم بود اساس بتن و تناسب میل گردهای مصرف شده در قطعات که صحیح و اصولی و فنی بودن آنها به عهده محکوم علیه بوده با توجه به نظریه آقایان مهندسین ا0او ا0ع 0 مورد آزمایش و اظهارنظر آزمایشگاه مکانیک خاک اداره راه تبریز قرار می گرفت و سپس با کسب نظر قطعی و فنی آزمایشگاه مزبور مبادرت به اصدار رای می گردید0 علیهذا بنا به مراتب آراء صادره از حیث محرز نبودن اتهام جعل و غیر مستد بودن رای بدوی در این خصوص که مورد تایید دیوانعالی کشور قرار گرفته و از حیث عدم توجه به مدافعات محکوم علیه و وکیل او در موردبتن های موردمعامله موضوع بند4 ماده 10 قانون تجدیدنظرآراءدادگاها را علیل و مخالفت بین با قانون (ماده 29 قانون تشکیل دادگاههای کیفری 1و2 بند4 ماده 10 قانون تجدیدنظر) دانسته عقیده به درخواست نقض دادنامه صادره از شعبه 27 دیوانعالی کشور و اعمال ماده 17 قانون تجدیدنظر آراء دادگاهها دارم 0
دادیاردیوان عالی کشور
با نظریه همکار محترم جناب آقای 000 موافقم مقررمی داردپرونده به نظر جناب آقای 000 معاونت اول محترم داسرای کل کشوربرسد0
دادیار دادسرای دیوانعالی کشور
بسمه تعالی
با اعمال ماده 31 موافقت می شود0
مرتضی مقتدائی دادتسان کل کشور
رای شعبه 000 دیوانعالی کشور
تجدیدنظرخواهی مجدد مهندس ا0ص 0 و وکیل او نسبت به دادنامه شماره 81297/2/73 صادره از شعبه 26 دادگاه کیفری یک سابق تبریز که به موجب دادنامه تجدیدنظری شماره 11212/4/74 صادره ازشعبه 27 دیوانعالی کشور مستقر در قم ابرام گردیده ، به استناد مقررات ماده 17 قانون تجدیدنظرآراء دادگاهها و ماده 31 قانون تشکیل دادگاههای عمومی که این درخواست در تاریخ 23/2/74 به موافقت جناب آقای دادستان کل کشور رسیده موجه به نظر می رسد، زیرا اولا" در رسیدگی به موضوع قرارداد متمم مورد ادعای شاکی اقتضا داشته که بدوا" اصل مستند از مدعی جعل اخذ و ضبط و قسمتهای مورد جعل سند مشخص می گردید و سپس به استکتاب و جلب نظر کارشناس یا انجام اقدامات ضروری دیگر، نسبت به مورد رسیدگی اتخاذ تصمیم می گردیدو در صورت احراز مجعولیت مستند نیز دادگاه ملزم بوده نسبت به امحاء یا اصلاح قسمتهای مجعول مستند اظهارنظر می نمود که چنین اقدامی به عمل نیاورده و رسیدگی به موضوع جعل بر اساس فتوکپی یا نسخه کاربنی ابرازی موجه و قانونی نمی باشد0 ثانیا" ضروری بوده به منظور احراز واقع وکشف حقیقت از مسجلین قرارداد اولیه و از نماینده بانک صادرات که به شاکی وام پرداخت نموده درخصوص چگونگی و موضوع قرارداد اولیه ومتمم و نحوه پرداخت وام مشروط به شاکی تحقق و عندالاقتضا سوابق امر در شرکت 000 و بانک صادرات مطالبه وملاحظه می گردید0 ثالثا" دعوی ضرر و زیان مورد مطالبه شاکی علیه شرکت 000 با شخصیت حقوقی مطرح شده و صدورحکم برمحکومیت شخص حقیقی متهم به پرداخت ضرر و زیان موجه نمی باشد بالاخص که قرارداد اولیه نیز بین شرکت و شاکی تنظیم شده است 0 رابعا" موضوع دعوی ضرر و زیان تحت دو عنوان مطالبه مبلغ 4110000 ریال و فسخ وابطال قرارداد مورخ 97157/6/71 مطرح شده و دادگاه در مورد موضوع فسخ وابطال قرارداد هیچگونه اظهارنظر قضائی واتخاذ تصمیمی ننموده است 0 خامسا" نظر به اینکه غیر استاندارد ومعیوب بودن سقفهای بتنی پیش ساخته مورد شکایت علی فرض ادعای شاکی از مصادیق تقلب در کسب تلقی نمی شود و در صورت معیوب بودن سقفهای مورد تعهد متهم ، شاکی می توانسته حسب مورد الزام به تعویض یا ابطال و فسخ مورد تعهد را به جهت معیوب بودن مبیع از محاکم حقوقی درخواست نماید و مورد منصرف از موضوع تقلب در کسب است و دادگاه کیفری یک تبریز که ماده استنادی دادسرای عمومی سابق تبریز را مردود اعلام نموده خود در مورد تقلب در کسب به هیچیک ازمواد قانونی استناد ننموده است 0 سادسا" اظهارنظر کارشناسان در مورد عدم مرغوبیت و استاندارد نبودن سقفهای پیش ساخته : به لحاظ آنکه با نمونه برداری بتن به طریق فنی و صحیح و بوسیله افراد ذیصلاح و صاحب نظر انجام نشده و آزمایش فنی انجام نگردیده وازآزمایشگاه فنی خاک اداره کل راه استان آذربایجان شرقی کسب نظر نگردیده منطبق با اوضاع و احوال مسلم و محقق قضیه نبوده و قابل متابعت نمی باشد0 سادسا" با عنایت به اینکه کل مبلغ قرارداد منعقده بین طرفین کمتر از مبلغ خواسته ضرر و زیان می باشد و با توجه به اینکه چگونگی پراخت مبالغ پرداختی شاکی به عنوان ثمن به متهم روشن و مشخص نشده ، محکومیت متهم به پرداخت مبلغ خواسته مورد مطالبه شاکی مستدل نبوده و جهات استحقاق شاکی مشخص نمی باشد بنابه مراتب با پذیرش درخواست قانون تشکیل دادگاههای عمومی با نقض رای شماره 81297/2/73شعبه 26دادگاه کیفری یک تبریز ورای شماره 11212/4/74 صادره از شعبه 27 دیوانعالی کشور پرونده جهت رسیدگی مجددبه یکی از شعب دادگاه عمومی تبریز ارجاع می شود0
مرجع :
کتاب نظریات قضائی دادستانی کل کشوردراجرای مواد 18 و 31 قانون تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب آراء جزائی 1375
جلداول تهیه وتدوین : محمدهاشم صمدی اهری انتشارات گنج دانش
137
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 49
تاریخ تصویب : 1374/07/20
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اگر بعد از معامله امتیاز تاکسی تلفنی ، این امتیاز توسط مقامات ذیصلاح لغو گردد این اقدام کلاهبرداری تلقی نمیشود ممانعت از حق - ایجاد مزاحمت
