بیع فاسد اثری در تملک ندارد
کلاسه پرونده : 65192313
شماره دادنامه : 823/13
تاریخ رسیدگی : 12/12/1371
تجدیدنظرخواه : آقای ((الف ))اصالتا"وبه ولایت ازطرف فرزندانش کامران کیوان وکیان
تجدیدنظرخوانده : آقای ((ب ))
تجدیدنظرخواسته :دادنامه شماره 218281/2/71شعبه 14دادگاه حقوقی یک ..
مرجع رسیدگی : شعبه 13 دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده :بدوا" آقای ((ج )) به وکالت ازآقای ((ب )) دادخواستی علیه خانم ((د)) محرزبه خواسته الزام اوبه تنظیم سند رسمی انتقال یک دستگاه آپارتمان وتلفن شماره ...مورد معامله به انضمام متعلقات مقوم به 210 هزارریال باصدوردستورموقت به دادگاه حقوقی 2 ...تسلیم نموده توضیح داده خوانده به موجب بیعنامه تنظیمی گروه مشاورین ...شش دانگ آپارتمان شماره 4 واقع درقسمت شرق طبقه 2 بانصف پارکینگ شماره 2 وانباری شماره 4جزوپلاک ثبتی ...بخش ... به انضمام تلفن ...وسایرمتعلقات رابه موکل فروخته وقسمتی ازثمن معامله راحین تنظیم بیعنامه گرفته وبین آنان مقررشده در27/10/65 دردفتر...حاضرتانسبت به انتقال رسمی بیع بنام موکل اقدام شود و موکل درتاریخ فوق دردفترحاضرولی خوانده نیامده وبااظهارنامه هم ازانتقال خودداری کرده وخواستارصدورحکم به خواسته شده ،برای جلوگیری ازانتقال بعدی هم مستدعی تصمیم شایسته شده است .شعبه 65 دادگاه حقوقی 2...باتقویم خواسته به 2100000 ریال دادگاه حقوقی یک ... راصالح دانسته رسیدگی درشعبه 23 دادگاه حقوقی یک ...معمول وپرونده به کلاسه 132 66 ثبت شده ثانیا"در 3/8/66 آقای ((ج ))به وکالت از آقای ((ب ))دادخواست دیگری علیه خوانده بالاوآقای ((ه )) بخواسته ابطال معامله آپارتمان وتلفن مذکورفیمابین خواندگان موضوع سند شماره ...دفتر 256...مقوم به 210 هزارتومان والزام خوانده ردیف یک به تنظیم سندرسمی انتقال ملک وتلفن موصوف ...موکل به استناد فتوکپی سندرسمی انتقال واستعلام وضعیت ثبتی وپرونده کلاسه 66/132 شعبه 12 دادگاه حقوقی یک ...وبیع نامه 11/10/66 به دادگاه حقوقی یک ...تقدیم وتوضیح داده دادخواست اخیراینست که بانوی خوانده ردیف 1 باوجودانتقال خانه و تلفن موردبه موکل به موجب بیعنامه 11/10/66 بعدا"باعدم مالکیت نسبت به ملک وتلفن موصوف آن رابا سند رسمی فوق الذکربه خوانده 2 انتقال داده وتقاضای صدورحکم نموده است . این پرونده هم به شعبه 12 دادگاه مذکورارجاع شده دادگاه ...پس از وصول وثبت دادخواستهای فوق الذکردستور رسیدگی توام ودعوت اصحاب دعوی رسیدگی نموده سرانجام مبادرت به اظهارنظر نموده که مفادا" حکایت ازرد دعوی خواها را داشته که مورداعتراض قرار گرفته است . پرونده جهت رسیدگی به شعبه 13 دیوان عالی کشورارجاع واین شعبه به موجب دادنامه شماره ...چنین نظرداده :
(اعتراضات وکیل خواهان برنظریه معترض بهاوارد است زیراباتوجه به شرط یک ازشرایط مواد توافق مندرج درقراردادفروش 11/10/65طرفین متعهد شده اندساعت 10 صبح 27/10/65دردفتر280...یادفتری که گروه مشاورین معرفی نمایدحاضروکلیه تشریفات معامله راانجام دهندوضمنا"به شرح مندرج درقسمت اخیر قرارداد فروش مذکور توافق شده مورد معامله به تصرف خریداردر 30/3/66 داده شود.وکیل خواهان به موجب اظهارنامه شماره 2832026/10/65 دقیقا"یک روزبعد ازتعیین موعد مورد توافق برای تنظیم رسمی انتقال ضمن اعلام به بانو ((د))به اینکه در روز مقرردردفترموردنظربرای انجام تشریفات وثبت سند رسمی انتقال حضور نیافته است ازمشارالیه خواسته است ظرف 5 روز موجبات تنظیم سند رسمی انتقال ملک وتلفن را به موکل فراهم کند لکن بانوی خوانده علی رغم مراتب مذکوروحتی چندین ماه بعد ازتاریخهای فوق به موجب سندرسمی ...دفتر256...آپارتمان موصوف وطبق نامه ...شرکت مخابرات تلفن مذکور رادر27/8/66به آقای ((ه))منتقل نموده که به نظرمی رسد بانو...خارج ازفرصتی که استنباطمی شودومی توانست ازخیار فسخ استفاده کند مبادرت به تنظیم سندرسمی انتقال وفروش ملک به آقای ((ه))نموده ولازم بود دادگاه بالحاظ مراتب توضیح شده نظرمی داد.) وباعدم تایید پرونده به همان دادگاه اعاده شد وبا وصول پرونده چنین رای صادرشد:(...زیراقرارداد11/10/65 که به نام قراردادفروش بیعنامه بین خواهان وبانو((د)) محرزتنظیم شده دلالت بروقوع عقد بیع ندارد بلکه حاکی ازتوافق طرفین به انجام عقد بیع درآینده می باشد زیرادربندیک قرادادطرفین تعهدکرده اندکه معامله رسمی را برمبنای توافقات ازساعت 10 صبح 27/10/65دردفتر280...انجام دهند ودربندهای 9و10 شروط معامله مقررشده که استنکاف هریک ازطرفین از انجام معامله ویاتخلف ازاجرای هریک ازتعهدات موجب پرداخت 5میلیون ریال وسیله متخلف به طرف دیگراست که مستفادمی گرددوطرفین نخواسته اند عقدبیع راباتنظیم قرارداد 11/10/65 واقع سازند تابلکه وقوع بیع وقوع موکول به حضوردردفتراسنادرسمی تنظیم وسندرسمی انتقال نموده اند کمااینکه ملک وتلفن به خواهان تسلیم نشده وطبق گواهی شماره 9436/3/67چک به مبلغ 5 میلیون ریال که عنوان بیعنامه به بانو... محرزتسلیم شده به بانک ارائه نشده فلذابه موجب قرارداد11/10/ 65 خواهان نسبت به موضوع قراردادحق عینی پیدانکرده و مالکیت ملک و تلفن به خواهانهامنتقل نشده ودرملکیت بانوی خوانده باقی مانده و هرچند ادعای وکیل خواهان درپرونده 456 66مبنی براینکه خوانده ردیف اول ملک و تلفن فوق را به خوانده ردیف 2 آقای ((ه))انتقال رسمی داده و محرز ومسلم می باشد زیرانامه ...اداره ثبت ...حاکی است که ملک مورد دعوی به انضمام متعلقات آن در 28/6/66یعنی بعد ازتنظیم قرارداد 11/10/65به موجب سندانتقال ...به وسیله خوانده ردیف 1 به خوانده ردیف 2 به بیع قطعی انتقال داده شده وطبق نامه شماره ...تلفن موردبحث به آقای ...واگذارشده لیکن انتقالات اخیر درست وقانونی است نظربرابطال هردو دعوی صادرنموده وکیل خواهان به این نظراعتراض کرده است هرچندشعبه 13 دیوان عالی کشوردرمقام رسیدگی به اعتراض مزبوربه شرح شماره 1502/2513/12/67نظردادگاه رامورد قضایی قرارداده و ضمن عدم تاییدآن پرونده رااعاده نموده است لیکن دادگاه بنابه جهات مقیددرنظرقضایی صادروجهاتی که ذیلا" بیان می گردد نمی تواندازنظرخود عدول کند زیراانتقال قطعی ملک و تلفن توسط خانم ((د))به آقای ((ه)) درحالتی انجام گرفته که عدم تنظیم سندرسمی انتقال باخواهان ولواینکه به فرض اثبات دراثر عمل وتخلف بانوی متعهدمی باشد سانکسیون آن درقردادعادی معلوم بوده وهمانادربیعانه وپرداخت معادل بیعانه ازسوی متخلف متعهدله خواهان می باشدکه انجام این امرنیازبه طرح دعوی دیگرآن هم بااثبات تخلف دارد.به علاوه عمده ایراد دیوان عالی کشورآن است که چون بانو((د)) درخارج ازفرصتی که استنباط می شودمی توانست ازخیارفسخ استفاده نماید مبادرت به تنظیم سندرسمی انتقال وفروش ملک به آقای ((ه)) نموده ولازم بوده دادگاه بالحاظ این مراتب نظرمی دادکه عقیده دادگاه هرچند همان طورکه فوقا" بیان شد به موجب سند 11/10/65 عقد بیع تحقق نیافته ...لکن به فرض اینکه عقدبیع انجام شده تلقی گرددسند عادی مزبور باتوجه به بند1 ماده 46وماده 48 قانون ثبت تاقبل از ثبت دردادگاه پذیرفته نمی باشد فلذانظرازمراتب فوق اساسا"قرارداد فوق صرفا"تعهدی بیش نبوده علی هذااین دادگاه باباقی بودن برنظر خود دعوی مطروحه درهردو پرونده راغیرثابت تشخیص وحکم به بطلان آنها صادرنموده {است }.باابلاغ رای تجدیدنظرخواهی شده وشعبه 13دیوان عالی کشور به شرح شماره ...چنین نظرداده :
((تجدیدنظرخواهی مالا"وارد است چه همان طور که در دادنامه شماره 1509/2813/12/67این شعبه آمده باوقوع بیع وفروش ملک به خواهان حسب سند11/10/65بانو...خارج ازفرصتی که استنباط می شودمی توانسته ازخیارفسخ استفاده کندنقل وانتقال ثانی را انجام داده بالنتیجه اراده خود را برای فسخ خارج از فرصت مقرر برای فسخ معامله اعلام می داشته که دادگاه صادرکننده رای تجدیدنظرخواسته این مراتب را موردلحاظ حکم قرارنداده وبانقض رای رسیدگی رابه شعبه دیگردادگاه حقوقی یک ...محول نمود.))
رسیدگی بعدی درشعبه 14دادگاه حقوقی یک ...معمول وپرونده با کلاسه 1346914 درجریان قرارگرفته واین دادگاه به شرح شماره 227/16/4/69 بااعلام بطلان سندرسمی شماره 63171 دفتر256 تهران حکم به محکومیت بانو((د))به الزام حضور در دفترخانه وانتقال آپارتمان پلاک ...و رشته تلفن ...به نفع آقای ((ب ))صادرنموده با مراجعه برای اجرای حکم معلوم شده آقای ((ه))به موجب سندرسمی قطعی شماره ...ملک موضوع دعوی رابه آقایان 1...و2...و3...با ولایت پدرشان آقای ((الف )) منتقل نموده درتاریخ 30/10/69آقای ((ج )) به وکالت ازآقای ((ب )) دادخواستی علیه خانم ((د))وآقای ((ه))وآقایان (سه نفراخیرباولایت پدرشان ((الف )) )وآقای ((الف ))به خواسته ابطال معامله ملک موضوع سندرسمی شماره ...دفتر280...وابطال معامله تلفن ...بین ...وخواندگان ردیف 3تا6وبدوا"صدورقرارتامین خواسته وخلع یدخواندگان ردیف 3تا6 ازآپارتمانهای موردمعامله تقدیم نموده در 12/4/70آقای ((س ))وکیل دادگستری دادخواستی به وکالت از طرف خواندگان ردیف 3 تا 6 علیه آقای ((ب ))به خواسته اعتراض ثالث به دادنامه شماره 16227/4/69 شعبه 14دادگاه حقوقی یک ...وصدورحکم برفسخ دادنامه صادره در دعوی مطروحه وابطال قولنامه 11/10/65تقدیم داشته این دادخواست به کلاسه ... ثبت شده وباپرونده کلاسه ...دادخواست مورخه 30/10/69 ضمیمه ویکجا رسیدگی شده وبایم سلسله اقدامات لازم وتعیین وقت و دعوت طرفین و اقدام به دعوت بعضی ازمتداعیین وسیله درج آگهی درمطبوعات وبالاخره کسب نظرمشاوردادگاه در 26/4/70چنین نظرداد:((خواسته آقای ((ب ))با وکالت آقای ((ج ))درپرونده 69/616ابطال معامله ملک موضوع سند رسمی شماره ...دفتر 280وابطال معامله تلفن ...وخلع یدخواندگان ردیفهای 3تا6ازآپارتمان موردمعامله وخواسته آقای ((الف ))به ولایت ازفرزندانش آقایان ...باوکالت آقای ((س ))اعتراض ثابت به دادنامه شماره 16227/4/69 این شعبه وصدورحکم برفسخ دادنامه معترض عنه وابطال قولنامه 11/10/65 موضوع پرونده کلاسه 69/131می باشد.
اولا"درمورد دعوی آقای ((ب ))...نظربه اینکه به موجب دادنامه شماره 227حکم ابطال سندرسمی ...دفتر 256 که به موجب آن یکی دستگاه آپارتمان شماره 4به قدرالسهم ازعرصه زیربناومشاعات ومشترکات ازطرف خوانده اول به خوانده دوم انتقال قطعی داده شده صادرگردیده ودادنامه فوق کاشف ازفسادبیع موضوع سند... دفتر256...وتلفن شماره بین خوانده ردیف اول خواندگان دیگرمی باشدوچون برابرماده 365قانون مدنی بیع فاسداثری در تملک ندارد...به ابطال سندرسمی ...دفتر280 و ابطال معاملات انجام شده نسبت به تلفن بین خواندگان ردیف 1و2 وخواندگان ردیف 3تا6نظرمی دهدثانیا"در مورد دعوی نامبرده به خواسته خلع ید خواندگان ردیف 3تا6ازآپارتمان مورد دعوی چون دادنامه 227 اجراء نشده ومالکیت خواهان نسبت به آن استقرار پیدانکرده و فعلا" دعوی قابلیت استماع نداشته و به رد آن نظر دارد.ثالثا" در مورد دعوی آقای ((الف ))درپرونده کلاسه 70/231اگرچه ایرادوکیل خوانده دعوی به سمت اوبه لحاظ ذینفع نبودن وی واردنیست ومردوداعلام می گردد ولی نظربه اینکه نامبرده دعوی خودرافقط به طرفیت محکوم علیه دادنامه شماره 227اقامه کرده ومحکوم علیهای دادنامه معترض علیه راطرف دعوی قرارنداده است دعوی استماع نمی باشدوبه ردآن اظهارنظر می نماید نظریه ابلاغ شده آقای ((س ))وکیل ...درموردابطال سند معامله شرعی و قانونی بین خودوآقای ...درقسمت مربوط به قرارعدم استماع نسبت به دعوی اعتراض ثالث رسیدگی وصدور رای برعدم تنفیذ نظریه راخواسته است پرونده به دیوان عالی کشورارسال وبه شعبه 13 ارجاع شده واین شعبه به شرح شماره ...چنین نظرداده است :
اعتراضات وکیل آقای ((الف ))ولایتا"برفرزندان معترض برنظریه 26/4/70 درقسمتهایی که به زیان موکلین وی ابرازشده ومورداعتراض قرارگرفته وارد.نظریه معترض عنه تاییدوپرونده برای صدوررای به همان دادگاه اعاده شد.
با وصول پرونده دادگاه به شرح دادنامه تجدیدنظرخواسته چنین رای است :((...حکم به ابطال سندرسمی شماره ...دفتراسنادرسمی شماره 280... وابطال معاملات انجام شده نسبت به تلفن ...بین خواندگان ردیف اول ودوم وخواندگان ردیف 3 تا 6صادرواعلام نموده ثانیا"درمورد دعوی به خواسته خلع یدخواندگان ردیفهای 3تا6ازآپارتمان مورد نزاع نظر به اینکه دادنامه شماره 227تاکنون اجراءنشده وسندرسمی درموردانتقال آپارتمان مذکوربه نام خواهان صادرنشده ومالکیت او استوارنیافته بنابراین فعلا"دعوی قابلیت استماع نداشته وقرار ردآن صادر واعلام می شودثانیا"درمورددعوی آقای ((الف ))به موجب پرونده کلاسه 70231 اگرچه ایراد وکیل خوانده دعوی به سمت اوبه لحاظ ذینفع بودن وی واردنیست مردوداعلام می گرددولی نظربه اینکه نامبرده دعوی خودرا فقط به طرفیت محکوم له دادنامه شماره 227اقامه کرده ومحکوم علیهای دادنامه معترض علیه راطرف دعوی قرارنداده است ،دعوی به کیفیت اقامه شده قابل استماع نمی باشدوقراردآن صادرواعلام می شود باابلاغ رای آقای ((الف ))اصالتا"وبه ولایت از طرف فرزندانش تجدیدنظرخواسته در لایحه آقای ((ج ))به وکالت ازطرف آقای ((ب ))خواستارابرام رای شد.در 28/5/71دادگاه به نظرخود باقی مانده پرونده به دیوان عالی کشور ارسال وبه این شعبه ارجاع شد.
اینکه هیئت شعبه درتاریخ فوق باتوجه به اوراق پرونده وملاحظه گزارش تنظیمی مشاوره نموده چنین رای مدهد:
((اعتراضات آقای ((الف ))بردادنامه های شماره ...شعبه 14 دادگاه حقوقی یک ...باتوجه به استدلال مندرج در رای مذکورورسیدگیهایی که درطول دادرسی به منظوراحرازواقع امربه عمل آمده ودلایل ومستندات پیوست ثبت عدم رعایت موازین شرعی وقانونی ازناحیه دادگاه مذکوردر صدوررای تجدیدنظرخواسته نیست وباهیچ یک ازشقوق ماده 6قانون تعیین مواردتجدیدنظراحکام دادگاههاونحوه رسیدگی آنهامنطبق نمی باشد.از نظراصول و قواعد دادرسی نیز اشکالی مشهود نیست لذا ضمن ردشکایت تجدیدنظری دادنامه تجدیدنظرخواسته ابرام می شود.))
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
82
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 823
تاریخ تصویب : 1371/12/12
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اینکه زوجه اظهار داشته شوهرم معتاد به قماربازی است ودلائلی ابرازی به حدی نیست که موجب و مجوز برای طلاق گردد توقیف مال - توقیف اموال ضامن محکوم علیه - وصول محکوم به از ضامن
