اجرای حکم در صورت فوت محکوم علیه - اجرای حکم در صورت رد ترکه - حق تقدم محکوم له که درزمان حیات محکوم علیه مال راتوقیف کرده - تساوی کلیه طلبکاران در استیفاء حقوق خود از ترکه
نظریه مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری
340 شماره 70هفته دادگستری صفحه 32
شخصی فوت میشود ورثه او از قبول ترکه خودداری و ترکه را ظرف مهلت قانونی رد مینمایند، دادگاه مدیر ترکه برای وصول طلب و پرداخت دیون متوفی معلوم میکند. یکی از طلبکاران خانه متوفی را در ازاء طلب خود از طریق اجرای دادگستری تامین مینماید.
با توجه بمارتب مذکور، چنانچه متوفی مال دیگری بغیر ازخانه مورد تامین نداشته و عده ای طلبکار دیگر ن یز داشته باشد آیا درخواست کننده تامین میتواند خانه را از طریق اجرای دادگستری فروخته و کلیه طلب خود را وصول نماید.
با توجه بمواد226 و227 قانون امور حسبی و ماده 269 قانون آئین دادرسی مدنی که در ذیل درج میگردد:
ماده 226 ورثه ملزم نیستد غیر از ترکه چیزی به بستانکاران بدهند و اگر ترکه برای ادای تمام دیون کافی نباشد ترکه مابین تمام بستانکاران به سنبت طلب آنها تقسیم میشود مگر اینکه آنرا بدون شرط قبول کرده باشند که در اینصورت مطابق ماده 248 مسئول خواهند بود.در موقع تقسیم دیونی که بموجب قوانین دارای حق تقدم و رجحان هستند رعایت خواهد شد.بستانکاران زیر هریک بترتیب حق تقدم بر دیگران دارند:
طبقه اول الف حقوق خدمه خانه برای مدت سال آخرقبل ازفوت .
ب حقوق خدمتگزاران بنگاه متوفی برای مدت شش ماه قبل ازفوت .
ج دستمزد کارگرانیکه روزانه یا هفتگی مزد میگیرندبرای مدت سه ماه قبل از فوت .
طبقه دوم اشخاصیکه مال آنها بعنوان ولایت یاقیمومت تحت اداره متوفی بوده نسبت بمیزانیکه متوفی از جهت ولایت یا قیمومت مدیون شده است .این نوع طلب در صورتی دارای حق تقدم خواهد بودکه موت دردوره قیمومت یا ولایت و ای در ظرف یکسال بعدآن واقع شده باشد.
طبقه سوم طلب پزشک و دارو فروش و مطالباتی که بمصرف مداوای متوفی و خانوده اش در ظرف سال قبل از فوت رسیده است .
طبقه چهارم الف نفقه زن مطابقف ماده 1206قانون مدنی .
ب مهریه زن تا میزان ده هزار ریال .
طبقه پنجم س یایر بستانکاران .
ماده 227 اگر چیزی از ترکه در مقابل دینی رهن باشد مرتهن نسبت بمال مرهون بر سایر بتسانکاران مقدم است و اگر بهای مال مرهون از طلب مرتهن زاید باشد مقارد زاید مابین بستانکاران تقسیم میشود و اگر کمتر باشد مرتهن نسبت ببباقیمانده طلب خود مانند سایر بستانکاران خواهد بود.
ماده 269 درخواست کننده تامین در استیفاء طلبش از مال مورد تامین بر سایر طلبکاران حق تقدم دارد.
در مورد سئوال فوق کمییون مشورتی حقوق مدنی اداره حقوقی در جلسه مورخ 31/6/1350 چنین اظهارنظر کرده است :
از ماده 231 قانون امور حسبی که میگوید دیون موجل متوفی بعد از فوت او حال میشود و همچنین از مجموع مواد راجع بترکه متوفی مانند ماده 826 قانون مدنی و مواد225 تا227 قانون امور حسبی در مورد استیقاءدیون از ترکه و مواد260تا275همان قانون درباب تصفیه ترکه چنین معلوم میشودکه کلیه بستانکاران بمحض فوت مدیون در مقابل ترکه او متساوی الحقوق محسوب میشوند مگر اینکه قانون صریحا" برای کسی حق تقدمی قائل گردیده باشد. بستانکارانیکه برای دریافت طلبشان از ماترک متوفی برسایرین حق تقدم دارند در ماده 226 قانون امورحسبی احصاءشده اند که درخواست کننده تامین خواسته موضوع ماده 269 قانون آئین دادرسی مدنی از آنجمله نیست .بنابمراتب فوق هرگاه بستانکاری قبل از فوت توفی مالی را تامین کرده باشد با فوت مدیون میتواند از حق تقدم مذکور در ماده 269 قانون اخیر استفاده نماید زیراحق تقدم او در زمان حیات مدیون بر مال معینی تعلق گرفته بودولی تامین پس از فوت مدیون موثر در مقام نیست .
مرجع :مجموعه نظرهای مشورتی اداره حقوقی وزارت دادگستری درزمینه
مسائل مدنی ضمیمه مجله حقوقی وزارت دادگستری
ازانتشارات دفترتحقیقات ومطالعات وزارت دادگستری
باهمکاری آقایان محمودسلجوقی یداله امینی
114
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 340
تاریخ تصویب : 1350/06/28
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
اجرای مفاد گزارش اصلاحی - اختلاف بین گزارش اصلاحی و پرونده ثبتی از نظر حدود ملک حق اجرا - حق اجرا در مورد افراز - اجرای حکم افراز همراه با پرداخت تفاوت بهای سهام
