قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب 1350
فصل اول - کلیات
ماده 1 - دفاع از میهن و سلطنت مشروطه ایران وظیفه ملی هر فرد ایرانی است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت شاهنشاهی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی برابر مقررات این قانون می باشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جز در موارد مصرحه در این قانون نمی توان از خدمت
معاف کرد.
ماده 2 - هر فرد ذکور ایرانی از اول فروردین ماه سالی که طی آن سال به سن 19 سال تمام می رسد مشمول خدمت وظیفه عمومی است .
تبصره - اداره وظیفه عمومی می تواند اشخاصی را که مایل باشند قبل از رسیدن به سن مشمولیت داوطلبانه خدمت زیر پرچم خود را انجام دهند در صورتی که از لحاظ جسمی و روانی قادر به انجام خدمت بوده و حداقل 18 سال تمام داشته باشند به خدمت زیر پرچم اعزام دارد.
ماده 3 - مدت خدمت وظیفه عمومی 25 سال است و مراحل آن برای مشمولان اعم از مشمولان عادی و مشمولان فارغ التحصیل دیپلمه و بالاتر به شرح زیر است :
الف - دوره زیر پرچم 2 سال .
ب - دوره احتیاط 6 سال .
ج - دوره ذخیره اول 8 سال .
د- دوره ذخیره دوم 9 سال .
تبصره 1 - در مواقع ضرورت و بسیج همگانی ممکن است افراد مشمول این قانون تا سن شصت سالگی نیز احضار شوند.
تبصره 2 - تاریخ شروع و پایان خدمت در مراحل احتیاط و ذخیره در مورد مشمولان عادی و فارغ التحصیل کمتر از لیسانسیه بر اساس سال تولد آنها و در مورد مشمولان لیسانسیه به بالا از تاریخ پایان خدمت زیر پرچم آنان محاسبه و در هر حال تاریخ خاتمه آن از سن 45 سالگی تجاوز نخواهد کرد.
ماده 4 - کلیه مشمولان سالم و بلا مانع به خدمت زیر پرچم اعزام می شوند و پس از فرا گرفتن آموزش های نظامی لازم بقیه خدمت زیر پرچم را در نیروهای مسلح شاهنشاهی یا سپاه های انقلاب شاه و مردم و یا دانشگاه ها یا وزارتخانه ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداری انجام خواهند
داد. تعیین ترتیب تقدم برای استفاده از مشمولان مزبور در هر یک از سازمانهای تصریح شده در این ماده با ستاد بزرگ ارتشتاران خواهد بود.
تبصره - پس از تحویل مشمولان به مراکز آموزشی تا زمانی که امکان اجرای آموزش نظامی در مورد کلیه مشمولان فراهم نشود و مورد احتیاج دولت هم نباشد طبق مقررات آیین نامه اجرایی این قانون تعداد مورد احتیاج از بین جوانترین و با استعدادترین آنان انتخاب و افراد مازاد معاف خواهند شد.
ماده 5 - در زمان جنگ و بسیج همگانی در صورت لزوم کلیه افرادی که خدمت زیر پرچم را در سازمانها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها انجام داده اند همچنین کسانی که به علت مازاد بر احتیاج در زمان صلح از خدمت زیر پرچم معاف گردیده اند به خدمت احضار خواهند شد.
ماده 6 - سن مشمولان و افراد تحت تکفل آنان از لحاظ خدمت وظیفه و یا معافیت از آن ، تابع مندرجات اولیه شناسنامه است .
ماده 7 - کارگران و مستخدمین موسسات خصوصی همچنین کارگران موسسات دولتی و سازمانهای وابسته به دولت که خدمت زیر پرچم را انجام می دهند پس از پایان خدمت زیر پرچم مجددا به کار اولیه خود اشتغال خواهند یافت و کارفرما مکلف است آنان را به کار اولیه خود بگمارد. آیین نامه اجرایی این ماده وسیله وزارت کشور و وزارت کار و امور اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده 8 - مشمولانی که با طی دوره دانشکده ها و آموزشگاه های افسری و درجه داری در کادر ثابت نیروهای مسلح شاهنشاهی یا پاسبانی در شهربانی کل کشور استخدام شوند مدت تحصیل آنها جز خدمت زیر پرچم محسوب خواهد شد و اگر مدت تحصیل از دو سال کمتر باشد از دوره خدمت آنان به نسبت کسری خدمت تا دو سال جز خدمت زیر پرچم محسوب می شود.
تبصره 1 - دانشجویان و دانش آموزان کادر ثابت دانشکده ها و آموزشگاه های افسری و درجه داری در صورتی که در حین تحصیل و قبل از نیل به درجات افسری یا درجه داری مستعفی یا به هر علتی به استثنای معافیت پزشکی اخراج شوند در صورتی که طبق مقررات این قانون قادر به انجام خدمت و بالا مانع تشخیص داده شوند دو سال خدمت زیر پرچم را بدون احتساب مدت خدمت قبلی با رعایت تشریفات مقرر در مواد 47 و 48 این قانون انجام خواهند داد.
تبصره 2 - افسران و درجه داران کادر ثابت در صورتی که به موجب مقررات قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی از خدمت اخراج شوند مدت تحصیل آنان قبل از نیل به درجه افسری و درجه داری جزو خدمت زیر پرچم محسوب نخواهد شد و اگر مدت خدمت افسری یا درجه داری آنان از دو سال کمتر باشد در صورتی که قادر به انجام خدمت و بلا مانع باشند بقیه خدمت زیر پرچم را تا دو سال با
درجه افرادی وظیفه انجام خواهند داد.
تبصره 3 - کارمندان متخصص غیر نظامی و افزارمندانی که با تعهد ده سال خدمت در نیروهای مسلح شاهنشاهی استخدام شوند پس از انجام تعهد مربوط از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
هفت سال خدمت در نقاط بد آب و هوا معادل ده سال خدمت محسوب می شود.
ماده 9 - کلیه مشمولانی که وارد خدمت زیر پرچم می شوند طبق آیین نامه های ارتش شاهنشاهی نسبت به اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ ارتشتاران و والا حضرت همایون ولایتعهد و حکومت سلطنتی مشروطه و پرچم ایران سوگند وفاداری یاد خواهند کرد.
ماده 10 - کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم به موجب احکام قطعی دادگاه ها به علت ارتکاب جنایت بدو سال حبس یا بیشتر محکوم و مجازات مقرر درباره آنها اجرا شده باشد از انجام خدمت زیر پرچم محروم خواهند شد.
تبصره - از این قبیل مشمولان در مواقع ضرورت یا بسیج همگانی می توان برای امور مربوط به دفاع ملی استفاده کرد.
ماده 11 - کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم به علت ارتکاب جنحه به موجب احکام قطعی دادگاه ها محکوم شده باشند و هنوز حکم شروع به اجرا نشده باشد بدوا به خدمت زیر پرچم اعزام و پس از انجام خدمت مزبور مجازات مقرر درباره آنها اجرا خواهد شد.
تبصره - در صورتی که رفتار این قبیل محکومین در حین انجام خدمت زیر پرچم مورد رضایت فرماندهان یا روسای مربوط باشد و یا در عملیات جنگی فداکاری و شجاعت از خود نشان دهند پس از اتمام خدمت زیر پرچم طبقه ماده 55 قانون مجازات عمومی از پیشگاه همایونی استدعای عفو یا تخفیف مجازات
آنان می شود.
ماده 12 - کسانی که قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم یا در موقع احضار برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی در مراحل احتیاط یا ذخیره و یا در حین انجام خدمت مزبور تحت تعقیب جزایی قرار گیرنده به ترتیب زیر با آنان رفتار می شود:
الف - در صورتی که قبل از اعزام به خدمت درباره آنان کیفر خواست جنایی صادر شده باشد تا خاتمه رسیدگی و صدور رای قطعی به خدمت اعزام نخواهند شد.
ب - در صورتی که در حین انجام خدمت درباره آنان کیفر خواست جنایی صادر شود اعم از اینکه تاریخ ارتکاب قبل یا بعد از اعزام به خدمت باشد از تاریخ اعلام کیفر خواست به قسمت مربوط از کسوت نظامی خارج و به مراجع قضایی مربوط تحویل می شوند و در صورت برائت یا محکومیت قطعی به مجازات
کمتر از دو سال حبس بقیه خدمت زیر پرچم را انجام خواهند داد.
ج - در صورتی که اتهام از درجه جنحه باشد بدوا خدمت زیر پرچم را انجام می دهند و بعد از پایان خدمت مقرر تحویل مقامات قضایی مربوط خواهند شد.
ماده 13 - افسران و درجه داران و افراد وظیفه که در حین خدمت زیر پرچم یا در مواقع احضار در مراحل احتیاط و ذخیره به علت ارتکاب جنحه یا جنایت ت اعم از اینکه تاریخ ارتکاب قبل یا بعد از اعزام باشد ت به حکم قطعی محکوم گردند به ترتیب زیر با آنها رفتار خواهد شد:
الف - محکومین به جنایت از کسوت سربازی خارج و مشمول ماده 10 این قانون خواهند شد و برای اجرای حکم تسلیم مقامات مربوط می شوند.
ب - محکومین به جنحه های مذکور در بند ج ماده 19 اصلاحی قانون مجازات عمومی بقیه مدت خدمت زیر پرچم را با درجه و حقوق سربازی وظیفه انجام داده و پس از پایان خدمت مزبور برای اجرای حکم تسلیم مقامات مربوط می شوند.
ج - در صورتی که مدت محکومیت این قبیل محکومین دو ماه حبس یا کمتر بوده یا اجرای مجازات آنها معلق شده باشد با حفظ درجه و حقوق مربوط بقیه خدمت مقرر را انجام خواهند داد.
فصل دوم - احضار
ماده 14 - احضار مشمولین وظیفه عمومی برای انجام خدمت زیر پرچم بنا به پیشنهاد وزارت کشور و احضار تمام یا قسمتی از افسران و درجه داران و افراد وظیفه (در هر یک از مراحل احتیاط و ذخیره ) و معافیت موقت و دائم از احضار یک یا چند طبقه یا قسمتی از طبقات در مواقع ضرورت یا زمان جنگ و بسیج
همگانی بنا به پیشنهاد وزارت جنگ و صدور فرمان همایونی انجام می گیرد. در مواقع ضروری ممکن است بنا به مقتضیات طبق فرمان همایونی افسران و درجه داران و افراد وظیفه زیر پرچم بیش از مدت مقرر در ماده 3 به خدمت ادامه و یا قبل از خاتمه دو سال از خدمت مرخص شوند که در صورت اول به
میزان دو برابر خدمت اضافی از ادوار خدمت آنان در دوره های احتیاط و ذخیره کسر می شود.
ترتیب احضار افسران و درجه داران و افراد وظیفه در مراحل احتیاط و ذخیره برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی و در زمان جنگ و بسیج همگانی یا ضرورت طبق آیین نامه اجرایی این قانون خواهد بود.
ماده 15 - به وضع مشمولان خدمت وظیفه عمومی یک سال قبل از اعزام به خدمت زیر پرچم یعنی در سالی که مشمولان در آن سال وارد سن 19 سالگی می شوند رسیدگی خواهد شد.
ماده 16 - کسانی که به سن 19 سالگی می رسند پس از انتشار فرمان احضار موظفند برای روشن نمودن وضع مشمولیتشان به سازمان وظیفه عمومی محل تولد مراجعه و خود را معرفی نمایند و در صورتی که در خارج از محل تولد اقامت داشته باشند می توانند به سازمان وظیفه عمومی محل اقامت خود مراجعه کنند.
مشمولان مقیم خارج از کشور باید به نمایندگی کنسولی یا سیاسی شاهنشاهی در کشور محل اقامت خود و در صورت نبودن آن به نزدیکترین نمایندگی کنسولی یا سیاسی شاهنشاهی مراجعه کنند.
ماده 17 - در مواقع فوق العاده به موجب فرمان همایونی افراد ذکور که به سن مشمولیت نرسیده ولی 18 سال تمام داشته باشند به خدمت احضار خواهند شد در این صورت این قبیل احضارشدگان مشمول مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی خواهند بود.
افرادی که طبق مقررات این ماده به خدمت وظیفه عمومی احضار می شوند پس از انجام دو سال خدمت زیر پرچم از لحاظ بقیه مراحل خدمت وظیفه عمومی در ردیف افراد هم سن خود قرار می گیرند و مجموع مدت خدمت وظیفه عمومی آنان از 25 سال تجاوز نخواهد کرد.
ماده 18 - کسانی که در تاریخ های تعیین شده برای رسیدگی یا اعزام به خدمت خود را بدون عذر موجه معرفی ننمایند بنا به تقاضای سازمان های وظیفه عمومی در شهرها وسیله ماموران شهربانی و در نقاطی که شهربانی وجود ندارد وسیله ماموران ژاندارمری جلب خواهند شد. کدخدایان و دهداران در روستاها مکلفند در معرفی مشمولان وظیفه عمومی متولد و یا مقیم محل اقدام کنند. و نسبت به مشمولان متولد غیر مقیم در صورت اطلاع نشانی مشمول را در اختیار ماموران ژاندارمری بگذارند.
ماده 19 - اداره ثبت احوال هر محل مکلف است صورت اسامی متولدین ذکور شهرستان یا بخشهای حوزه ماموریت خود را که در سال بعد باید به وضع مشمولیت آنان رسیدگی شود به طور تفکیک در 4 نسخه تهیه و تا اول آذر ماه هر سال به مراجعی که برای انجام وظیفه عمومی تعیین شده یا خواهد شد تسلیم
کند. فصل سوم - رسیدگی
ماده 20 - حوزه های وظیفه عمومی تهران و مراجعی که در هر یک از مراکز شهرستانها و بخشها وظائف سازمان وظیفه عمومی محل را انجام می دهند امور وظیفه عمومی را که در این قانون پیش بینی گردیده است انجام خواهند داد.
ماده 21 - نمایندگان کنسولی دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج مسئول اجرای مقررات قانون وظیفه عمومی نسبت به مشمولان مقیم حوزه ماموریت خود و مشمولانی که طبق جز اخیر ماده 16 این قانون به آنها مراجعه می کنند می باشد و موظفند به وضع مشمولیت آنان رسیدگی کرده و نتیجه اقدامات را از
طریق وزارت امور خارجه به اداره وظیفه عمومی اعلام دارند.
ماده 22 - مشمولانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مسافرت می کنند پس از ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل همچنین مشمولانی که پس از احضار به خدمت طبق مقررات آیین نامه اجرایی این قانون به طور موقت به خارج از کشور مسافرت می کنند در پایان مدت تعیین شده باید جهت رسیدگی به وضع مشمولیتشان خود را به سازمانهای وظیفه عمومی داخل کشور معرفی کنند.
ماده 23 - مشمولانی که طبق مقررات این قانون سالم تشخیص داده شوند و خود را بلامانع معرفی نمایند به خدمت اعزام خواهند شد.
ماده 24 - به وضع مشمولانی که ادعای تکفل نمایند در مراکز شهرستانها و بخشها وسیله هیاتی مرکب از اشخاص زیر رسیدگی می شود:
الف - بخشدار محل یا جانشین او.
ب - رییس سازمان وظیفه عمومی محل یا معاون او.
ج - نماینده دادستان شهرستان و در صورت نبودن دادسرا و وجود دادگاه بخش ، نماینده دادگاه .
د - دو نفر از نمایندگان انجمن شهرستان یا انجمن ده حسب مورد به معرفی انجمن در صورتی که وجود داشته باشد.
ماده 25 - هیات رسیدگی در کنسولگری های دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج برای رسیدگی به وضع مشمولان مقیمی که مدعی کفالت هستند از اشخاص زیر تشکیل می شود:
الف - سرکنسول یا کنسول یا نماینده آنها.
ب - یک نفر از اتباع ایران مقیم محل به انتخاب سفارت یا کنسولگری .
ج - وابسته نظامی شاهنشاهی و چنانچه وابسته نظامی در محل وجود نداشته
باشد یک نفر دیگر از اتباع ایران مقیم محل به انتخاب سفارت یا کنسولگری .
ماده 26 - در صورتی که مشمول به رای صادر از طرف هیات رسیدگی اعتراض نماید و یا هر یک از اعضایی که در اقلیت هستند به عنوان نقض قوانین و مقررات وظیفه عمومی ذیل رای موجها اعتراض کنند پرونده مشمول در هیات رسیدگی تجدید نظر که در سازمان وظیفه عمومی تهران و مراکز هنگها و گردانهای مستقل ژاندارمری تشکیل خواهد شد مطرح می شود و رای هیات مزبور به استثنای موارد منطبق با مقررات ماده 29 این قانون قاطع و غیر قابل اعتراض است . اعتراض به رای سربازی مانع اعزام مشمول به خدمت وظیفه نمی باشد مگر اینکه رییس اداره وظیفه عمومی یا نماینده او اعتراض را موجه تشخیص و دستور عدم
اعزام داده باشد.
تبصره - رسیدگی به اعتراض آرا صادره از هیاتهای رسیدگی نمایندگی های دولت شاهنشاهی ایران در کشورهای خارج در صورت تایید اعتراض از طرف اداره وظیفه عمومی به هیات تجدید نظر سازمان وظیفه عمومی تهران احاله می شود.
ماده 27 - هیات رسیدگی تجدید نظر در سازمان وظیفه عمومی تهران و مراکز هنگ ها و گردان های مستقل ژاندارمری با شرکت اشخاص زیر تشکیل می شود:
الف - فرماندار یا معاون او.
ب - در سازمان وظیفه عمومی تهران رییس سازمان یا جانشین او در هنگها و گردانهای مستقل ژاندارمری فرمانده هنگ یا گردان مستقل یا معاون آنها.
ج - دادستان شهرستان یا یکی از دادیاران .
د - در صورت وجود انجمن شهرستان دو نفر نماینده انجمن شهرستان به معرفی انجمن .
ماده 28 - هر یک از اعضا هیاتهای رسیدگی که نسبت به موضوعی درباره مشمولی در هیات رسیدگی رای داده باشد حق شرکت در هیات تجدید نظر برای رسیدگی درباره همان موضوع برای آن مشمول را ندارد.
ماده 29 - در صورتی که حداکثر ظرف دو سال از تاریخ صدور رای دادگاه تجدید نظر در نتیجه بازرسی معلوم شود نظر هیات رسیدگی تجدید نظر منطبق با اصول و قوانین جاری نبوده و اهمیت آن به حدی باشد که در وضع مشمول موثر باشد پرونده به وسیله رییس اداره وظیفه عمومی در شورای عالی وظیفه عمومی
مرکب از اشخاص زیر مطرح می شود و نظر این شورا قطعی و غیر قابل اعتراض است :
الف - رییس اداره وظیفه عمومی یا معاون او.
ب - یکی از مدیران کل وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور.
ج - یکی از دادیاران دیوان عالی کشور به انتخاب دادستان کل کشور. آرا صادر قبل از تصویب این قانون نیز تا یک سال پس از تصویب این قانون با رعایت مفاد این ماده قابل طرح در شورای عالی وظیفه عمومی است .
ماده 30 - در صورتی که در حین انجام خدمت زیر پرچم تغییری در وضع مشمول حاصل شود و مشمول یا یکی از کسان تحت تکفل او ادعای کفالت کند فرماندهان و روسای مربوط مکلفند مراتب را به حوزه های وظیفه عمومی یا گروهانهای اعزام کننده مشارالیه اعلام دارند که در اسرع وقت وضع مشمول در هیات رسیدگی مطرح و تصمیم مقتضی اتخاذ شود.
فصل چهارم - معافیتها
بخش اول - معافیت تحصیلی
ماده 31 - دانش آموزان دانشسراهای مقدماتی و دانش آموزان چهارساله آخر دبیرستانها و هنرآموزان هنرستانها و آموزشگاه های فنی و حرفه ای که ارزش تحصیلی دیپلم آنها از طرف مراجع صلاحیتدار معادل متوسطه کامل شناخته شده و دانش آموزان علوم دینی (طلاب علوم دینی ) که طبق برنامه وزارت آموزش و پرورش تحصیل می کنند همچنین دانشجویان علوم دینی (طلاب علوم دینی ) که طبق برنامه
وزارت علوم و آموزش عالی مشغول تحصیل هستند و دانشجویان و هنرجویان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی اگر در حین تحصیل به سن مشمولیت برسند تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه می دهند از اعزام به خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود به شرط اینکه سن دانش آموزان و هنرآموزان و دانش آموزان علوم
دینی از 22 سال تمام و سن دانشجویان و هنرجویان دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و دانشجویان علوم دینی از 28 سال تمام و در صورتی که با رعایت مقررات این قانون جهت ادامه تحصیل به خارج از کشور عزیمت می نمایند از 29 سال تمام تجاوز نکند.
در مواردی که دانش آموزان و دانشجویان به عللی که خارج از اختیار آنان باشد قادر به اتمام تحصیل در سنین مذکور نباشند طبق آیین نامه اجرایی این بخش ممکن است حداکثر تا دو سال بر سنین مزبور اضافه شود.
تبصره 1 - دانشجویان مشغول تحصیل در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی در صورتی می توانند از معافیت مذکور در این ماده برخوردار شوند که رشته تحصیلی خود را تغییر ندهند مگر اینکه تغییر رشته تحصیلی مورد موافقت وزارت علوم و آموزش عالی قرار گیرد. طی دوره تکمیلی یا تحصیلی بعد از
گرفتن درجه دکتری منوط به انجام خدمت زیر پرچم است .
تبصره 2 - اشخاص زیر به واسطه موقعیت خود به شرط آنکه اعتبار مدارک آنان را وزارت علوم و آموزش عالی گواهی نموده باشد از انجام خدمت زیر پرچم معاف هستند:
الف - حکام شرع مجاز به اجتهاد و یا فتوی از مراجع تقلید یا فتوی .
ب - علما درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی .
تبصره 3 - دانش آموزان دوره دوم دبیرستانها و دانشجویانی که در تاریخ
تصویب این قانون در دانشکده ها و موسسات آموزش عالی مشغول تحصیل هستند تا خاتمه دوره مربوط از شرط سن مذکور در این ماده مستثنی خواهند بود.
تبصره 4 - دانشجویانی که طبق مقررات آیین نامه انضباطی دانشجویان مصوب وزارت علوم و آموزش عالی از تحصیل معلق می شوند و از طرف دانشگاه ها یا دانشکده های مستقل و یا موسسات آموزش عالی به اداره وظیفه عمومی معرفی می شوند معافیت تحصیلی آنان لغو می شود و در صورتی که طبق مقررات این قانون قادر به انجام خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند در اولین نوبت به خدمت اعزام خواهند شد و خدمت زیر پرچم خود را با درجه و رتبه سربازی انجام خواهند داد.
این قبیل افراد در دوره آموزش نظامی در صورت ابراز علاقه و شایستگی بنا به پیشنهاد شورای مرکز آموزش نظامی و تصویب فرمانده مربوط که محل خدمت سازمانی وی درجه امیری باشد می توانند از مقررات ماده 47 این قانون استفاده کنند.
ماده 32 - صدور کارت معافیت تحصیلی دانش آموزان و هنرجویان و دانشجویان موکول به گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طرف مقامات مسئول بوده و مدت اعتبار آن یک سال تمام است .
ماده 33 - دانش آموزان و هنرجویان و دانشجویان مشمول به محض ترک تحصیل یا فارغ از تحصیل یا رسیدن به سن مندرج در ماده 31 این قانون با رعایت مفاد تبصره های آن باید برای انجام خدمت زیر پرچم خود را معرفی کنند.
مقامات مسئول مکلفند صورت اسامی این قبیل مشمولان را با ذکر مشخصات کامل و نشانی و رشته تحصیلی به طور انفرادی بدون تاخیر به سازمان وظیفه عمومی محل ارسال دارند.
تبصره 1 - مشمولانی که با داشتن معافیت تحصیلی در خارج از کشور تحصیل می کنند به محض ترک تحصیل یا فراغ از تحصیل موظفند حداکثر ظرف یک سال از تاریخ فراغ از تحصیل یا ترک تحصیل خود را به سازمان وظیفه عمومی مربوط در داخل کشور معرفی کنند.
تبصره 2 - مقامات مسئول حسب مورد موظفند ارزش تحصیلی این قبیل مشمولان را از تاریخ تسلیم مدارک حداکثر ظرف دو ماه تعیین و به آنان تسلیم و مراتب را به اداره وظیفه عمومی اعلام کنند.
ماده 34 - مشمولان دیپلمه که با داشتن برگ آماده به خدمت یا برگ معافیت موقت از خدمت زیر پرچم در مسابقه ورودی یکی از دانشگاه ها یا موسسات آموزش عالی داخل کشور قبول شده و قبل از انقضا مدت اعتبار برگ آماده به خدمت یا برگ معافیت مزبور مشغول تحصیل شوند تا زمانی که به تحصیل اشتغال دارند
می توانند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند مشروط بر اینکه دارای غیبت غیر موجه نباشند. این معافیت فقط برای یک بار داده خواهد شد.
ماده 35 - فارغ التحصیلان دیپلمه در صورتی که از نظر مقررات این قانون و بنا به گواهی وزارت علوم و آموزش عالی حائز شروط اشتغال به تحصیل در خارج از کشور باشند می توانند با استفاده از مقررات معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور مسافرت کنند.
ماده 36 - اشخاصی که از تاریخ تصویب این قانون قبل از سن احضار به خدمت زیر پرچم بدون رعایت مقررات ماده 35 این قانون به خارج از کشور عزیمت نمایند و به تحصیل مشغول شوند در موقعی که به سن مشمولیت برسند به آنها معافیت تحصیلی داده نخواهد شد.
تبصره 1 - فرزندان ایرانیان مقیم خارج از کشور و فرزندان ماموران ثابت دولت شاهنشاهی در خارج از کشور همچنین کسانی که قانونا تحت ولایت یا کفالت قانونی آنها هستند از مقررات این ماده مستثنی خواهند بود.
تبصره 2 - کسانی که بخواهند فرزندان خود را از دوره دوم دبیرستان و یا پس از خاتمه دوره راهنمایی تحصیلی و قبل از رسیدن به سن مشمولیت برای ادامه تحصیل به خرج از کشور اعزام دارند باید قبلا برای تایید صلاحیت مالی و اخلاقی به کمیسیونی مرکب از نمایندگان نخست وزیری و وزارت علوم و آموزش
عالی و وزارت کشور و وزارت آموزش و پرورش و اداره وظیفه عمومی که بلافاصله پس از تصویب این قانون تشکیل می شود مراجعه کنند و در صورتی که اکثریت اعضا حاضر کمیسیون مزبور صلاحیت آنها را مورد تایید قرار دهند این قبیل دانش آموزان نیز می توانند از معافیت تحصیلی برای ادامه تحصیل در خارج از
کشور استفاده نمایند. همچنین کسانی که قبل از تصویب این قانون در خارج از کشور اعم از اینکه در دبستانها و دبیرستانها و دانشکده ها مشغول تحصیل باشند تا خاتمه تحصیلات خود طبق مقررات این قانون از معافیت تحصیلی استفاده خواهند کرد.
ماده 37 - آیین نامه اجرایی مواد این بخش از طرف وزارتخانه های کشور - جنگ - آموزش و پرورش و علوم و آموزش عالی و سازمان اوقاف و اداره وظیفه عمومی تهیه و به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
بخش دوم - معافیت پزشکی
ماده 38 - مشمولان خدمت وظیفه عمومی از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی و روانی به سه دسته به شرح زیر تقسیم می شوند:
دسته یکم - کسانی که از نظر استعداد جسمی و روانی سالم و قادر به انجام خدمت هستند.
دسته دوم - کسانی که به علت ضعف مزاج و یا ابتلا به بیماری موقتا قادر به انجام خدمت زیر پرچم نیستند.
دسته سوم - مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلا به بیماری جسمی و یا روانی به طور دائم قادر به انجام خدمت زیر پرچم نیستند.
تبصره 1 - نحوه طبقه بندی مشمولان و طرز معاینه و ضوابط معافیت پزشکی آنها به موجب آیین نامه معاینه پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی خواهد بود که وسیله بهداری ارتش تهیه می شود و به تصویب وزارت کشور و وزارت جنگ خواهد رسید.
تبصره 2 - هر گاه مشمولان فارغ التحصیل بالاتر از دیپلمه به علل جسمی قادر به انجام خدمت زیر پرچم در نیروهای مسلح شاهنشاهی نباشند ولی با در نظر گرفتن تخصص آنان بتوانند از عهده انجام خدمت در دیگر سازمانهای مندرج در ماده 4 این قانون برآیند برای خدمت در سازمانهای مذکور اعزام خواهند شد.
این قبیل مشمولان آن قسمت از برنامه آموزش عملی نظامی را که با تشخیص کمیسیون پزشکی مراکز آموزشی و فرهنگی نیروهای مسلح شاهنشاهی با سلامت آنان منافات داشته باشد انجام خواهند داد.
ماده 39 - درباره مشمولانی که به علت ضعف مزاج یا ابتلای به بیماری موقتا قادر به انجام خدمت زیر پرچم نباشند به ترتیب زیر رفتار می شود:
الف - به مشمولان عادی (کمتر از دیپلمه ) برگ معافیت دائم از خدمت در زمان صلح داده می شود.
ب - به مشمولان دیپلمه و بالاتر به منظور درمان ، یک سال معافیت داده می شود. این قبیل مشمولان در پایان سال مجددا معاینه می شوند و اگر قادر به انجام خدمت تشخیص داده نشوند یک سال دیگر معافیت داده می شود و در پایان سال دوم در صورتی که باز قادر به انجام خدمت تشخیص داده نشوند معافیت
دائم از خدمت در زمان صلح داده خواهد شد.
تبصره 1 - سازمانها و موسسات درمانی عمومی خیریه یا دولتی موظفند این قبیل مشمولان را که به سازمانها و موسسات مذکور مراجعه کنند مجانا معالجه کنند.
تبصره 2 - در زمان جنگ یا بسیج همگانی می توان افرادی را که در زمان صلح به علل پزشکی یا تکفل از خدمت زیر پرچم معاف شده اند نیز به خدمت احضار کرد.
ماده 40 - به مشمولان دسته سوم مذکور در ماده 38 این قانون بلافاصله بعد از معاینه پزشکی معافیت دائم از خدمت داده می شود.
ماده 41 - معاینه مشمولان وسیله دو نفر پزشک از نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام می شود و در صورت نبودن پزشکان نیروهای مسلح شاهنشاهی از پزشکان غیر نظامی که صلاحیت آنان وسیله بهداری محل تایید شده باشد استفاده خواهد شد.
تبصره - در صورت نبودن دو پزشک در محل برای معاینه مشمولان از یک پزشک استفاده خواهد شد ولی اظهار نظر در مورد معافیت پزشکی مشمولان عادی با نظر سه پزشک (به اتفاق یا اکثریت ) و اظهار نظر درباره معافیت مشمولان فارغ التحصیل دیپلمه و بالاتر اعم از معافیت موقت یا دائم با نظر شوراهای
پزشکی نیروهای مسلح شاهنشاهی انجام می شود.
ماده 42 - چنانچه رییس اداره وظیفه عمومی ظرف دو سال به نحوی اطمینان حاصل نماید که مشمولی با تقلب و دسیسه در معاینه پزشکی معافیت اخذ کرده و یا بر خلاف این قانون و آیین نامه معاینه پزشکی از خدمت زیر پرچم معاف و یا سرباز تشخیص داده شده از این قبیل مشمولان در شورای عالی پزشکی که حداقل از پنج نفر پزشکان نیروهای مسلح شاهنشاهی در تهران تشکیل می گردد معاینه مجدد به عمل خواهد آمد و نظر این شورا قاطع و غیر قابل اعتراض است .
ماده 43 - افسران و درجه داران و دانشجویان و دانش آموزان و افراد وظیفه در صورتی که در حین خدمت زیر پرچم مبتلا به نقص عضو یا بیماریهایی شوند که مدت معالجه آنها بیش از سه ماه به طول انجامد و مشمول معافیتهای مندرج در آیین نامه معاینه پزشکی نباشند در صورتی که طبق نظر شورای پزشکی
بیمارستانهای نیروهای مسلح شاهنشاهی قادر به ادامه خدمت نباشند از انجام بقیه خدمت زیر پرچم معاف و علاوه بر استفاده از مزایای قانون و آیین نامه بیمه نیروهای مسلح شاهنشاهی برای ادامه درمان به سازمانها و موسسات درمانی عمومی خیریه یا دولتی معرفی و اعزام خواهند شد.
بخش سوم - معافیت کفالت
ماده 44 - اشخاص زیر کفیل شناخته می شوند:
الف - مشمولان کفیل منحصر به فرد مادر فاقد شوهر و بضاعت و شغل .
ب - مشمولان کفیل منحصر به فرد معاش پدر از کار افتاده و بی بضاعت .
ج - مشمولانی که به تنهایی عهده دار معیشت برادر صغیر و یا از کار افتاده و بی بضاعت خود باشند.
د - مشمولانی که به تنهایی عهده دار معیشت خواهد صغیر یا فاقد شوهر و بضاعت و شغل باشند.
ه - مشمولانی که به تنهایی عهده دار معیشت جد و یا جده از کار افتاده و بی بضاعت باشند.
و - فرزند ذکور منحصر به فرد هر مرد یا زنی که سن یکی از آنها از 60 سال تجاوز نموده باشد.
ز - مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم همچنین مشمولان لیسانسیه و بالاتر که در تاریخ تصویب این قانون به ترتیب 30 و 35 سال یا بیشتر داشته و دارای زن یا فرزند باشند.
ح - مشمولان عادی که در تاریخ تصویب این قانون 23 سال یا بیشتر داشته و قبل از مهر ماه 1349 ازدواج کرده و دارای زن یا فرزند باشند.
تبصره 1 - مشمولانی که قبل از تصویب این قانون از معافیتهای مقرر در ماده 63 قانون خدمت وظیفه عمومی مصوب اسفند ماه 1321 و ماده اصلاحی همان قانون مصوب اسفند ماه 1327 استفاده نموده اند کماکان از معافیت مربوط بر طبق قوانین مزبور استفاده خواهند کرد.
تبصره 2 - مشمولانی که برای انجام خدمت وظیفه عمومی احضار می شوند در صورتی که در تاریخ های معینه بدون عذر موجه خود را معرفی نکنند علاوه بر اینکه تحت تعقیب کیفری قرار می گیرند از معافیت موضوع این ماده نیز محروم می شوند مگر اینکه در موقع احضار و در طول مدت غیبت و حین رسیدگی حایز
شروط معافیت کفالت بوده باشند در این صورت این قبیل مشمولان از معافیت کفالت استفاده می نمایند و از تعقیب جزایی نیز معاف خواهند بود.
تبصره 3 - بی بضاعت به کسی اطلاق می شود که درآمد لازم برای تامین معیشت خود نداشته باشد. ضابطه تعیین درآمد لازم برای اعاشه عائله تحت الکفاله هر یک از طبقات مشمولان به شرح زیر خواهد بود:
الف - در مورد مشمولان عادی برابر حقوق و مزایای (جیره - کرایه مسکن - ارزش لباس) سربازداوطلب .
ب - در مورد مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم برابر حقوق و مزایای (جیره -کرایه مسکن - ارزش لباس ) گروهبان یکم .
ج - در مورد مشمولان لیسانسیه و به بالابرابر حقوق ومزایای (حق لیسانس - حق گماشته - ارزش لباس ) ستوان دوم .
تبصره 4 - از کار افتاده به کسی اطلاق می شود که از نظر جسمی یا روانی قادر به تامین معیشت خود از طریق انجام کار یا حرفه ای که بدان وسیله امرار معاش می کرده نباشد و به کار دیگری اشتغال نداشته باشد.
تبصره 5 - مشمولانی که ادعای کفالت می کنند می توانند مدارک لازم را تا دو ماه پیش از سال احضار به سازمان وظیفه عمومی محل سکونت خود تسلیم کنند.
تحقیقات لازم نسبت به ادعای کفالت این قبیل مشمولان و همچنین تصدیق صحت مندرجات استشهاد و مدارک آنها در مورد عائله تحت تکفل و درآمد آنان در نقاطی که شهربانی وجود دارد با مامورین شهربانی و در صورت نبودن شهربانی با مامورین ژاندارمری است .
هر گاه ماموری بر خلاف حقیقت تصدیقی کند که موجبات صدور رای کفالت مشمول یا موجبات اعزام به خدمت او را من غیر حق فراهم سازد طبق مقررات این قانون تعقیب خواهد شد.
ماده 45 - با مشمولانی که کفیل شناخته شوند به ترتیب زیر رفتار می شود:
الف - به مشمولانی که کمتر از دیپلم کامل دبیرستان داشته باشند همچنین به مشمولان موضوع بند توت و بند تزت ماده 44 معافیت دائم داده می شود.
ب - به مشمولانی که دارای دیپلم کامل دبیرستان یا بالاتر باشند یک سال معافیت داده می شود و در پایان سال اول به وضع کفالت این قبیل مشمولان مجددا رسیدگی می شود در صورتی که در وضع کفالت آنان تغییری حاصل نشده باشد یک سال دیگر به آنان معافیت داده می شود و در پایان سال دوم به وضع آنان رسیدگی و در صورت عدم تغییر وضع کفالت برگ معافیت دائم از خدمت در زمان صلح به آنان داده می شود.
ج - در صورتی که مشمولان موضوع بند تب ت این ماده زائد بر احتیاج باشند در همان سال اول به آنان نیز معافیت دائم از خدمت در زمان صلح داده می شود.
فصل پنجم
آموزش نظامی مشمولان خدمت وظیفه عمومی و درجات و حقوق و مزایای آنان
ماده 46 - کلیه مشمولان دارای دیپلم کامل دبیرستان و بالاتر طبق برنامه و مدت آموزشی که از طرف وزارت جنگ و سایر سازمانهای مذکور در ماده 4 تنظیم می گردد دوره آموزشی مقدماتی نظامی را طی خواهند کرد.
تبصره 1 - در مورد مشمولان دارای دیپلم کامل دبیرستان و فوق دیپلم در صورتی که تعداد آنان بیش از نیازمندی کادر درجه داری در سازمانهای مذکور در ماده 4 این قانون باشد تعداد لازم طبق ترتیبی که در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد انتخاب و بقیه مانند مشمولان عادی جهت انجام
خدمت زیر پرچم به مراکز آموزشی وظیفه تحویل می شوند.
تبصره 2 - دارندگان دیپلم کامل دبیرستان و فوق دیپلم که به خدمت سربازی وظیفه مانند مشمولان عادی اعزام می شوند و در حین آموزش مقدماتی نظامی از نصف حقوق مبنا و پس از آن حقوق مبنا مندرج در ماده 51 قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی استفاده خواهند کرد.
ماده 47 - مشمولان دیپلمه و فوق دیپلم پس از طی دوره آموزش مقدماتی نظامی و موفقیت در آزمایشهای مربوط در صورتی که از لحاظ جسمی - روانی - اخلاقی و امنیتی شایستگی داشته باشند برای طی دوره آموزشی درجه داری وظیفه اعزام و پس از موفقیت در طی دوره مزبور بر حسب معدل آزمایشهای نهایی و
احتیاجات نیروهای مسلح شاهنشاهی و سایر سازمانهای مذکور در ماده 4 به یکی از درجات گروهبانی وظیفه مفتخر خواهند شد.
تبصره - در صورتی که مشمولان مذکور در این ماده در آزمایشهای مربوط مردود شوند و یا طبق نظر شورای مرکز آموزش فاقد صلاحیت تشخیص داده شوند بقیه خدمت زیر پرچم را با درجه افرادی وظیفه انجام خواهند داد.
ماده 48 - مشمولان لیسانسیه و بالاتر پس از طی دوره آموزشی مقدماتی نظامی و موفقیت در آزمایشهای آن در صورتی که از لحاظ جسمی - روانی - اخلاقی و امنیتی شایستگی داشته باشند برای طی دوره آموزش افسری وظیفه اعزام و پس از طی دوره مزبور و موفقیت در آزمایشهای آن دارندگان دانشنامه
دکترا به درجه ستوان یکمی و سایرین به درجه ستوان دومی وظیفه مفتخر خواهند شد.
دانشجویانی که قبل از تصویب این قانون مشغول گذراندن دوره آموزش نظامی در اثنا تحصیل شده اند یا برای طی آن نام نویسی کرده اند در صورت موفقیت در آزمایش از طی دوره آموزش مقدماتی نظامی معاف خواهند بود و در مدت آموزش اردویی تابع قوانین و مقررات کیفری و انضباطی ارتش شاهنشاهی هستند.
تبصره 1 - در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در آزمایشهای دوره مقدماتی نظامی مردود شوند و یا طبق نظر شورای مرکز آموزشی از لحاظ جسمی - روانی و اخلاقی صلاحیت طی دوره افسری را نداشته باشند برای طی دوره درجه داری اعزام و طبق مقررات ماده 47 این قانون با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره 2 - در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در آزمایشهای دوره آموزشی افسری وظیفه مردود گردند یا از لحاظ جسمی - روانی و اخلاقی فاقد صلاحیت نیل به مقام افسری بر حسب تشخیص شورای مرکز آموزش مربوط باشند بقیه خدمت زیر پرچم را در یکی از درجات استواری وظیفه انجام خواهند داد.
تبصره 3 - در صورتی که مشمولان موضوع این ماده در هر یک از مراحل آموزشی به علل امنیتی فاقد صلاحیت نیل به مقام افسری تشخیص داده شوند بقیه خدمت زیر پرچم را مانند افراد وظیفه انجام خواهند داد.
ماده 49 - درجه داران و افراد وظیفه که پس از انجام حداقل شش ماه خدمت طبق تشخیص فرماندهان یا روسای مربوط ممتاز و برجسته تشخیص داده شوند در صورت موفقیت در آزمایش به درجات بالاتر مفتخر و بقیه خدمت زیر پرچم را با درجه جدید انجام می دهند.
نحوه اجرای مقررات این ماده و مواد 46 و 47 و 48 در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 50 - افسران و درجه داران احتیاط و ذخیره که برای طی دوره های آموزشی فرا خوانده می شوند پس از طی دوره های آموزشی لازم و موفقیت در آزمایشهای مربوط در صورت ابراز لیاقت و شایستگی برابر مقررات آیین نامه اجرایی این قانون به ترفیع درجه تا سرهنگی نایل خواهند شد.
ماده 51 - اعطای درجه افسری به مشمولان خدمت وظیفه عمومی همچنین تنزل درجه افسران وظیفه طبق مقررات مواد قبل با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ ارتشتاران و درج در فرمان همگانی ارتش شاهنشاهی (در مورد افسران وظیفه ای که خدمت مقرر را در ارتش شاهنشاهی و سایر سازمان های مذکور در ماده 4 انجام می دهند) و درج در فرمان همگانی ژاندارمری کل کشور (در مورد
افسران وظیفه مربوط) خواهد بود. تبصره - تنزل درجه افسران وظیفه در زمان جنگ در اختیار فرماندهی است که قانونا اختیار صدور امر تعقیب را دارند.
ماده 52 - اعطای درجات درجه داری و افرادی به مشمولان خدمت وظیفه عمومی در حین خدمت زیر پرچم همچنین تنزل درجه آنان از اختیارات فرماندهان و روسای مربوط با رعایت مقررات ماده 19 قانون استخدام نیروهای مسلح شاهنشاهی خواهد بود.
ماده 53 - به افسران و درجه داران وظیفه در صورتی که در هر یک از دوره های خدمتی شئون و خصائل درجه خود را به تشخیص کمیسیونی مرکب از پنج نفر از افسران قسمت مربوط و تایید فرمانده یا رییس قسمت (از مقامات سرتیپی و بالاتر) از دست بدهند با تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه بزرگ
ارتشتاران و درج در فرمان همگانی ارتش شاهنشاهی حسب مورد اهمیت موضوع تا رتبه سربازی تنزل درجه داده خواهد شد و بقیه خدمت وظیفه را در کلیه دوره ها با همان درجه و حقوق و مزایای همان رتبه انجام خواهند داد.
ماده 54 - میزان حقوق و مزایای ماهانه افسران - درجه داران - دانشجویان و دانش آموزان و افراد وظیفه به شرح زیر خواهد بود:
الف - حقوق و مزایای ماهانه افسران و درجه داران وظیفه معادل حقوق و مزایای ماهانه افسران و درجه داران کادر ثابت جز آنچه که به موجب قوانین فقط به افسران و درجه داران کادر ثابت تعلق می گیرد.
ب - حقوق ماهانه دانشجویان وظیفه که دوره آموزش افسری را طی می نمایند معادل حقوق ماهانه دانشجویان آموزشگاه افسری جز.
ج - حقوق ماهانه دانش آموزان و دانشجویان در مدت آموزش مقدماتی نظامی و حقوق ماهانه دانش آموزان آموزشگاه درجه داری وظیفه درمدت آموزش تخصصی معادل حقوق ماهانه آموزشگاه درجه داری کادر ثابت .
د - حقوق ماهانه افراد وظیفه به میزانی که هر سال در بودجه وزارت جنگ پیش بینی می شود.
تبصره - افسران و استواران و گروهبانان وظیفه در مدت خدمت از لباس مقرر در قانون نیروهای مسلح شاهنشاهی استفاده خواهند کرد.
ماده 55 - افسران و درجه داران وظیفه در صورت اعزام به ماموریت یا انتقال یا خدمت در مناطق بد آب و هوا مشمول مقررات فوق العاده و مزایای مربوط به افسران و درجه داران کادر ثابت خواهند بود و در صورتی که در یگانها و قسمتهایی که پرسنل کادر ثابت آنها از مزایای قانونی خاص استفاده
می کنند مشغول خدمت شوند در شرایط مشابه از مزایای مزبور استفاده خواهند کرد.
فصل ششم
احضار در مراحل احتیاط و ذخیره
ماده 56 - وزارت جنگ می تواند یک یا چند طبقه از افسران و درجه داران و افراد وظیفه که خدمت زیر پرچم را انجام داده اند و در دوره های احتیاط و ذخیره خدمت وظیفه عمومی هستند برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی یا بسیج به خدمت فرا خوانده و پس از پایان آموزش یا رفع احتیاج آنان را مرخص
نماید. نحوه احضار و مهلت معرفی فرا خواندگان همچنین کسانی که به علل ناشی از وضع جسمانی یا اجتماعی یا مشاغل آنان ممکن است از فرا خوانده شدن برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی معاف شوند در آیین نامه اجرایی این قانون تعیین خواهد شد.
ماده 57 - هزینه رفت و آمد افسران و درجه داران و افراد وظیفه ای که برای تجدید یا تکمیل آموزش نظامی یا بسیج فرا خوانده می شوند به عهده وزارت جنگ می باشد.
در مواردی که رفت و آمد به وسیله بنگاه های راه آهن و کشتیرانی دولتی امکان پذیر باشد فرا خواندگان با ارائه مدارک لازم که در آیین نامه اجرایی این قانون پیش بینی می شود به طور رایگان از وسائل مزبور استفاده خواهند کرد.
ماده 58 - فرا خواندگان برای تجدید یا تکمیل آموزش در صورتی که کارمند یکی از وزارتخانه ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا بخش خصوصی باشند با حفظ شغل مربوط حقوق و مزایای خود را از همان وزارتخانه یا موسسه یا بخش خصوصی دریافت خواهند داشت در غیر این صورت در مدت آموزش حقوقی معادل حقوق افسران و درجه داران و افراد هم درجه کادر ثابت از بودجه وزارت جنگ به آنان پرداخت می شود.
ماده 59 - فرا خواندگان برای بسیج در مدت بسیج حقوقی معادل حقوق افسران و درجه داران و افراد هم درجه کار ثابت از بودجه وزارت جنگ دریافت خواهند داشت .
فصل هفتم - غیبت مشمولان وظیفه عمومی و جرائم و مجازاتها بخش اول - غیبت مشمولان خدمت وظیفه عمومی
ماده 60 - مشمولان خدمت وظیفه عمومی که برای رسیدگی یا اعزام احضار شده و در مهلت یا موعد مقرر که از طرف اداره وظیفه عمومی اعلام می شود خود را معرفی نکنند همچنین مشمولانی که معافیت های موقت دریافت داشته و پس از انقضا مدت اعتبار ظرف یک ماه برای تجدید رسیدگی خود را معرفی نکنند غائب شناخته شده و پس از معرفی یا دستگیری در صورتی که طبق مقررات این قانون قادر به خدمت و بلامانع تشخیص داده شوند به خدمت اعزام می شوند و پس از انجام خدمت زیر پرچم در صورت اعلام اداره وظیفه عمومی به اتهام غیبت آنان در مراجع دادگستری رسیدگی می شود چنانچه دارای عذر موجه نباشند به زندان تادیبی از یک ماه تا دو سال محکوم خواهند شد. کسانی که به خدمت اعزام نگردند و یا انتخاب نشوند بلافاصله برای رسیدگی به اتهام غیبت آنان به مراجع دادگستری معرفی و در صورت نداشتن عذر موجه به مجازات مذکور محکوم خواهند شد.
تبصره 1 - مشمولان غائب دیپلمه و بالاتر در صورتی که پس از حضور یا دستگیری در معاینه پزشکی معاف موقت تشخیص داده شوند برای درمان به سازمانها و موسسات درمانی عمومی خیریه یا دولتی معرفی می شوند و بعد از انقضا مهلت معافیت بر حسب اینکه قادر به انجام خدمت یا معاف دائم تشخیص داده شوند به خدمت اعزام یا معاف خواهند شد.
تبصره 2 - مشمولانی که معافیت تکفل دریافت داشته و پس از انقضا مدت معافیت خود را ظرف یک ماه برای تجدید رسیدگی معرفی نکرده باشند پس از حضور یا دستگیری به کفالت آنها رسیدگی می شود.
در صورتی که در مدت غیبت در وضع تکفل آنان تغییری حاصل نشده و مشمولان در حال کفالت باشند از معافیت کفالت استفاده کرده و از تعقیب کیفری معاف خواهند شد.
تبصره 3 - مشمولان غائب داخل کشور چنانچه تا یک سال و آنهایی که در خارج از کشور می باشند چنانچه تا دو سال بعد از تاریخ تصویب این قانون برای رسیدگی به وضع مشمولیتشان به سازمان های وظیفه عمومی مراجعه نمایند از مجازات غیبت معاف خواهند شد.
تبصره 4 - هر گونه مقررات (به استثنای مقررات کیفری ) که به منظور جلوگیری از غیبت مشمولان ضروری تشخیص داده شود از طرف وزارت کشور با موافقت وزارتخانه های مربوط تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
ماده 61 - مشمولان غائبی که به خدمت زیر پرچم اعزام می شوند در صورتی که در حین خدمت زیر پرچم حسن رفتار و اخلاق از آنان مشاهده شود و یا در عملیات جنگی ابراز شجاعت و فداکاری نمایند و مراتب مورد گواهی فرمانده مربوط که درجه محل سازمانی آن امیری باشد واقع گردد از تعقیب کیفری مربوط
به اتهام غیبت معاف خواهند شد.
بخش دوم - جرائم و مجازات ها
ماده 62 - کسانی که با تقلب موجبات معافیت خود یا دیگران را از خدمت وظیفه عمومی فراهم سازند در دادگاه نظامی به اتهام آنها رسیدگی شده به شش ماه تا دو سال حبس عادی محکوم خواهند شد و در صورتی که ارتکاب جرم در زمان جنگ باشد به دو تا پنج سال حبس مجرد محکوم می شوند هر گاه به موجب
قوانین جاری اعمال ارتکابی آنها عناوین خاص دیگری داشته که مستلزم کیفر شدیدتری باشد در این صورت به کیفر اشد محکوم می شوند.
تبصره - مراد از تقلب مذکور در این ماده عبارت است از ارتکاب اعمالی که موجبات معافیت مشمول را من غیر حق فراهم یا وسائل آن را تسهیل کند از قبیل اخذ شناسنامه مجدد - استفاده از شناسنامه دیگران - اعمال نفوذ - دادن شهادت کذب - گواهی بر خلاف واقع - مکتوم داشتن حقیقت و تحریک کردن و
فریب دادن مشمول و نظایر آنها.
ماده 63 - اشخاصی که به منظور اجرای مقررات این قانون وظایفی به عهده آنان محول شده است اعم از مسئولان و کارمندان اداره وظیفه عمومی و ژاندارمری و شهربانی و سازمانهای تابعه آنان و سایر ماموران وزارتخانه ها و موسسات دولتی و نمایندگان انجمنهای شهرستان و ده و دهداران و کدخدایان چنانچه با سو نیت موجبات معافیت یا اعزام مشمولی را به خدمت وظیفه عمومی من غیر حق فراهم سازند د دادگاه نظام به اتهام آنها رسیدگی شده به حبس عادی از یک تا سه سال محکوم خواهند شد و در صورتی که عمل در زمان جنگ واقع شود به حبس مجرد از دو تا ده سال محکوم خواهند شد.
ماده 64 - استخدام مشمولان به طور کلی در وزارتخانه ها و موسسات وابسته به دولت و در کارخانه ها و کارگاه ها و موسسات خصوصی بدون داشتن معافیت دائم ممنوع است مجازات متخلفین (استخدام کنندگان ) از شش ماه تا دو سال حبس تادیبی خواهد بود.
تبصره 1 - اشتغال به کار مشمولان با برگ معافیت موقت یا دفترچه آماده به خدمت فقط در مدت اعتبار آنها بلامانع است .
تبصره 2 - استخدام مشمولان در نیروهای مسلح شاهنشاهی با رعایت تبصره 3 ماده 8 این قانون از محدودیت مقرر در این ماده مستثنی است .
ماده 65 - آیین نامه های اجرایی این قانون را وزارتخانه های کشور و جنگ تهیه و به موقع اجرا می گذارند.
ماده 66 - قانون خدمت نظام وظیفه مصوب سال 1317 و قانون اصلاح قانون مزبور مصوب سال 1321 به استثنای مقررات جزایی مذکور در ماده 155 و آن قسمت از ماده 156 و سایر قوانین و مقررات که مغایر با این قانون باشد ملغی است .
قانون فوق مشتمل بر شصت و شش ماده و چهل و سه تبصره پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه 5/2/1350 در جلسه روز دوشنبه سیزدهم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و پنجاه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف امامی
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1350/02/13
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی : وزارت كشور -
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
حق اجرا به مجموع مبالغی که وسیله اجرا وصول میشود تعلق میگیرد قانون شرکت های تعاونی
