قانون شرکت های تعاونی
فصل اول - تعاریف :
ماده1- اصطلاحاتی که دراین قانون به کاربرده شده است از نظراجرای این قانون به شرح زیرتعریف می شود:
1 - عضو: در شرکت ها و اتحادیه های تعاونی هر صاحب سهم اعم از اینکه شخص حقیقی یا حقوقی باشد عضو شرکت یا اتحادیه نامیده می شود.
2 - سهم : سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن در اساسنامه ذکر می شود.
3 - درآمد ویژه : مبلغی است که از عملیات و معاملات یک شرکت یا اتحادیه تعاونی در یک دوره مالی پس از وضع هزینه ها و استهلاکات حاصل می شود.
4 - سود سهم : مبلغی از درآمد ویژه سالانه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که در هر سال به هر سهم اختصاص داده می شود.
5 - مازاد برگشتی : مبلغی از درآمد ویژه شرکت یا اتحادیه تعاونی است که برای تقسیم بین اعضا به تناسب میزان معاملات آنها با شرکت با اتحادیه تعاونی در حدود مقررات این قانون اختصاص داده می شود.
6 - کشاورز: کسی که حرفه اصلی او تولید محصول به وسیله عملیات زراعی و یا باغداری باشد.
7 - دامدار: کسی که حرفه اصلی او تولید یا پرورش دام و یا طیور باشد.
8 - صاحب حرفه : کسی که با کمک نیروی کار شخصی و سرمایه و وسایل خود اقدام به تولید کالا به منظور فروش یا عرضه خدمت معین برای کسب درآمد می کند.
9 - کاسب : صاحب کسبی که فروش آن به صورت خرده و جزئی است و عملیات عمده فروشی ندارد.
10 - صاحب شغل آزاد: کسی که بدون وسائل و یا با وسائل لازم ، خدمت یا خدماتی را عرضه و بدینوسیله کسب درآمد می کند.
فصل دوم - کلیات
ماده 2 - شرکت تعاونی شرکتی است از اشخاص حقیقی و یا حقوقی که به منظور رفع نیازمندیهای مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی شرکا از طریق خودیاری و کمک متقابل و همکاری آنان و تشویق به پس اندازی موافق اصولی که در این قانون مطرح است تشکیل می شود.
تبصره - تعداد اعضای شرکت تعاونی نباید از 7 عضو کمتر باشد.
ماده 3 - عضویت در شرکت تعاونی برای تمام اشخاصی که محل عملیات یا سکونت آنها در حوزه عمل شرکت باشد و به تمام یا قسمتی از خدمات شرکت احتیاج داشته باشند آزاد است .
ماده 4 - شرط عضویت در شرکت تعاونی خرید و پرداخت تمام بهای لااقل یک سهم می باشد.
ماده 5 - هیچگونه تبعیض یا محدودیتی برای عضویت در شرکت نباید وجود داشته باشد مگر به سبب عدم کفایت ظرفیت فنی تاسیسات و وسائل و امکانات شرکت مشروط بر اینکه در اساسنامه تصریح شده باشد.
تبصره - می توان در اساسنامه شرکت شرط قبول اعضای جدید را علاوه بر خرید سهام پرداخت مبلغی به عنوان حق عضویت متناسب با هزینه توسعه وسائل و یا امکانات شرکت برای انجام خدمات اضافی موکول کرد.
ماده 6 - خروج هر عضو از شرکت اختیاری است و نمی توان آن را منع کرد و بهای سهم یا سهام او حداکثر به ارزش اسمی باید ظرف یک سال از تاریخ خروج عضو از شرکت نقدا پرداخت گردد.
ماده 7 - مجمع عمومی عالیترین مرجع اتخاذ تصمیم و ابراز اراده جمعی اعضا برای اداره امور شرکت است که در آن تمام اعضاحق دارند حضور به هم رسانند و رای خود را درباره موضوع دستور جلسه مجمع بدهند. در مجمع عمومی هر عضو قطع نظر از تعداد سهام فقط دارای یک رای است .
ماده 8 - هر یک از اعضای شرکت تعاونی می تواند استفاده از حق خود را برای حضور و دادن رای در مجمع عمومی به یک عضو دیگر با وکالت واگذار کند، لکن هیچ عضوی نمی تواند علاوه بر رای خود بیش از یک رای با وکالت داشته باشد.
ماده 9 - در مجامع عمومی شرکتهای تعاونی با حوزه عمل وسیع و یا تعداد زیاد عضو ممکن است اعمال حق رای به وسیله نماینده یا نمایندگان منتخب اعضا در حوزه های مختلف فعالیت شرکت به نسبت تعداد عضو در هر حوزه و یا ترکیبی از تعداد اعضا و مجموع معاملات همان حوزه به نحوی که در اساسنامه
مقرر خواهد شد انجام شود.
ماده 10 - سرمایه شرکت تعاونی نامحدود و سهام آن با نام و مسئولیت هر عضو محدود به میزان سهمی است که از سرمایه شرکت خریداری و یا تعهد نموده است و حداکثر سود سالانه سهام نباید از 6% تجاوز کند.
تبصره - افزایش سرمایه شرکت تعاونی از طریق خرید سهام به وسیله اعضای جدید و یا افزایش تعداد سهام اعضای قبلی شرکت صورت می گیرد.
ماده 11 - میزان سهام هر عضو را می توان در اساسنامه به نسبت امکان معاملات او با شرکت تعیین نمود و در هر حال میزان سهام یک عضو نباید از یک هفتم کل سرمایه تجاوز کند.
تبصره - به موجب اساسنامه می توان پرداخت بهای سهام خریداری شده هر عضو را به استثنای نخستین سهم خریداری از شرکت که نقدی است به اقساط با مدت معین که هر قسط از یک دهم مبلغ تعهدی کمتر نباشد مجاز دانست در این صورت پرداخت سود سهام به نسبت مبلغ پرداختی و مازاد برگشتی از بابت
معاملات عضو که موافق مقررات این قانون از تاریخ عضویت تعلق می گیرد موکول است به تصفیه تمام اقساط تعهدی او بابت سهام خریداری .
ماده 12 - انتقال سهام شرکت تعاونی به غیر عضو شرکت مجاز نیست .
ماده 13 - در صورتی که سهام هر یک از اعضای شرکت تعاونی به عنوان
تضمین بدهی یا تعهدات آن عضو در قبال بستانکاران از طریق مراجع قانونی بازداشت شود ترتیب استیفای طلب بستانکاران مشمول مقررات بازپرداخت سهام مذکور در این قانون خواهد بود. شرکت تعاونی می تواند طلب خود را از اعضایی که از شرکت خارج شده اند با حق تقدم نسبت به سایر طلب کارها از کل مطالبات آنها بابت سهام و یا سود آن ، همچنین مازاد برگشتی مربوط و یا سپرده های
آنها در شرکت برداشت کند. ماده 14 - درآمد ویژه شرکت در صورتی که موافق اساسنامه قابل تقسیم
باشد به ترتیب پس از وضع ذخیره ها و سود سهام مطابق مقررات این قانون به صورت مازاد برگشتی به تناسب میزان معاملات هر عضو با شرکت قابل تقسیم است . مازاد درآمد حاصل از معاملات با غیر اعضا در صورتی که موافق اساسنامه این نوع معاملات آزاد باشد قابل تقسیم به اعضا نیست و به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می شود.
ماده 15 - از محل درآمدویژه سالانه شرکتهای تعاونی مبالغ زیر کسر و به حسابهای مربوط منظور می شود:
1 - حداقل 12 درصد به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم .
احتساب مبالغ مربوط از محل درآمد حاصل از معاملات با اعضا در حساب ذخیره مندرج در این بند تا زمانی که مبلغ کل ذخیره حاصل از درآمدهای مذکور به میزان معدل سرمایه سه سال اخیر شرکت نرسیده باشد الزامی خواهد بود ولی مبالغ حاصل از معاملات با غیر اعضا و سایر درآمدهای مجاز شرکت که خارج از حدود عملیات جاری آن باشد بدون رعایت معدل مذکور همه ساله به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم منتقل می شود.
2 - سه درصد از درآمد ویژه سالانه برای توسعه تعلیمات و آموزش تعاون در منطقه تعاونی مربوط و در سراسر کشور در اختیار وزارت تعاون و امور روستاها گذاشته می شود تا به موجب آیین نامه ای که به وسیله آن وزارت تنظیم می شود و به تصویب شورای عالی همآهنگی تعاونیهای کشور می رسد به مصرف برسد.
در مورد شرکتهای تعاونی کارگری سه درصد مزبور را وزارت کار و امور اجتماعی دریافت و به مصرف آموزش و تعلیمات تعاونی کارگران خواهد رسانید.
3 - ذخایر دیگری که در اساسنامه مقرر شده باشد.
ماده 16 - با انحلال شرکت تعاونی مانده حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت پس از تصفیه به پیشنهاد وزارت تعاون و امور روستاها و به موجب آیین نامه ای که به وسیله آن وزارت تهیه و به تصویب شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور می رسد یا به وجوه ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت یا اتحادیه تعاونی که با همان مقاصد در حوزه مربوط فعالیت می کنند انتقال داده می شود و یا به مصرف امور اجتماعی و عام المنفعه همان حوزه خواهد رسید مگر در مورد شرکتهای تعاونی کارگری موضوع تبصره ماده 18 که مصارف مربوط بنا به پیشنهاد وزارت کار و امور اجتماعی و تصویب شورای عالی هماهنگی
تعاونیهای کشور معین خواهد شد.
ماده 17 - شرکت تعاونی دارای ارکان زیر است :
1 - مجمع عمومی .
2 - هیات مدیره .
3 - بازرس یا بازرسان .
ماده 18 - انواع شرکتهای تعاونی در سه رشته تعاونی به شرح زیر طبقه بندی می شود:
1 - رشته کشاورزی : شامل تعاونیهای کشاورزی و روستایی .
2 - رشته مصرف : شامل تعاونیهای مصرف کنندگان - مسکن - اعتبار و آموزشگاه ها.
3 - رشته کار و پیشه : شامل تعاونیهای کار - صاحبان حرف و صنایع دستی
صاحبان صنایع کوچک و کسبه و صاحبان مشاغل آزاد - صیادان .
تبصره - هر یک از انواع شرکتهای تعاونی در رشته های مصرف و کار و پیشه که با عضویت کارگران صنایع و خدمات و حرف تشکیل شده باشد و اعضا شرکت نزد سازمان بیمه های اجتماعی بیمه باشند شرکت تعاونی کارگری از همان نوع خوانده می شود.
فصل سوم - تشکیل و ثبت شرکتهای تعاونی
ماده 19 - شرکت تعاونی طبق تصمیم مجمع عمومی موسس تشکیل می گردد.
در مجمع مذکور اساسنامه شرکت مطرح و با اکثریت حداقل دو سوم اعضا حاضر در جلسه به تصویب می رسد و همچنین اولین هیات مدیره و بازرس یا بازرسان شرکت به اکثریت نسبی اعضا حاضر انتخاب و ماموریت ثبت شرکت به هیات مدیره ای که قبولی خود را کتبا اعلام کرده باشند داده می شود.
تبصره - در جلسات مجمع موسس تعداد اعضا موافق با اساسنامه نباید کمتر از 7 باشد.
ماده 20 - آن عده از داوطلبان تشکیل شرکت که با مصوبات مجمع موسس موافق نباشد حق استرداد تقاضای عضویت خود و مبالغی را که برای خرید سهم یا سهام پرداخته اند دارند.
در این صورت سرمایه شرکت تعاونی به مبلغی پس از کسر وجوه سهام اینگونه اشخاص که بدون رعایت مفاد ماده 6 این قانون باید فورا مسترد شود به ثبت خواهد رسید.
ماده 21 - اساسنامه و نام اعضای موسس و هیات مدیره و بازرس یا بازرسان و مدیر عامل همچنین هر گونه تغییرات بعدی در شرکتها و اتحادیه های تعاونی با رعایت تشریفات مقرر در این قانون و تایید نماینده وزارت تعاون و امور روستاها در اداره ثبت مرکز اصلی شرکت یا اتحادیه به ثبت می رسد. در مورد
شرکتهای تعاونی کارگری ثبت شرکت با تایید وزارت کار و امور اجتماعی انجام خواهد شد و آن وزارت باید مراتب را کتبا به اطلاع وزارت تعاون و امور روستاها برساند.
ماده 22 - اساسنامه شرکت تعاونی با توجه به مقررات این قانون باید شامل نکات زیر باشد:
1 - نام (با قید کلمه تعاونی ) - مرکز اصلی و نشانی شرکت - مدت و حوزه عملیات شرکت .
2 - موضوع و حدود عملیات شرکت .
3 - شرایط عضویت - مقررات مربوط به قبول یا عدم قبول عضویت - خروج از عضویت (اخراج - استعفا - فوت و یا ترک عضویت ) - حقوق و تعهدات اعضا - مسئولیت اعضا.
4 - سرمایه و تعداد سهام اولیه - ارزش هر سهم - حداکثر تعداد و میزان سهامی که یک عضو ممکن است داشته باشد - بازپرداخت یا انتقال سهام - مقررات مربوط به وکالت یا نمایندگی از طرف عضو.
5 - مقررات مربوط به مجامع عمومی و ضرب الاجل مربوط به دعوت مجامع - مقررات راجع به دستور جلسات مجامع عمومی و حد نصاب برای تشکیل آن و فاصله بین دو جلسه .
6 - اعضای هیات مدیره و بازرسان (تعداد - نحوه انتخاب - وظایف عزل و استعفا - فوت ) و مقررات مربوط به جلسات آنان و تعیین صاحبان امضای مجاز و حدود اختیارات و مسئولیتهای آنان همچنین مقررات مربوط به انتصاب و استخدام .
7 - مقررات مربوط به نگاهداری وجوه نقدی و افتتاح حساب بانکی - استقراض - سرمایه گذاری و نحوه به کار انداختن وجوه زائد بر احتیاج شرکت .
8 - سال مالی - مقررات تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت و گزارشهای هیات مدیره و بازرسان و طرحها و برنامه ها - بودجه مخارج و عملیات شرکت - حسابرسی شرکت .
9 - طرز عمل شرکت درباره ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم و سایر ذخایر.
10 - سود سالانه سهام و مازاد برگشتی .
11 - طرز عمل شرکت درباره زیان احتمالی .
12 - چگونگی اعلام و آگهی تصمیمات شرکت به اعضا.
13 - مقررات راجع به عضویت شرکت در سایر شرکتهای تعاونی و اتحادیه های تعاونی .
14 - مقررات مربوط به تغییر اساسنامه .
15 - موارد انحلال و طرز تصفیه شرکت .
16 - امکان ادغام با شرکت تعاونی دیگر و ضوابط آن .
ماده 23 - وزارت تعاون و امور روستاها می تواند به دلائل زیر تقاضای ثبت شرکت تعاونی را رد کند و نظر خود را مستدلا به شرکت اعلام دارد. در مورد شرکتهای تعاونی کارگری این وظیفه بر عهده وزارت کار و امور اجتماعی است .
1 - عدم تطبیق اساسنامه شرکت با مقررات این قانون .
2 - عدم تطبیق هدفهای شرکت با مقاصد و هدفهای انواع شرکتهای تعاونی مقرر در این قانون .
ماده 24 - هر گاه شرکت تعاونی که درخواست ثبت آن از طرف وزارت تعاون و امور روستاها و یا وزارت کار و امور اجتماعی رد شده است به تصمیم مذکور اعتراض داشته باشد می تواند ظرف ده روز از تاریخ وصول اعلام نظر وزارت مربوط اعتراض خود را همراه با دلائل و مدارک مربوط به تقاضای ثبت و رونوشت
اعلام نظر دائر به رد تقاضای ثبت به شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها ارسال دارد. نظر شورای مذکور قطعی و لازم الاجرا است .
ماده 25 - ثبت شرکت و تغییرات در اساسنامه آن به وسیله آگهی در روزنامه رسمی کشور و در صورت لزوم در یکی از جراید و یا از طریق الصاق آگهی در مرکز شرکت و اماکن و معابر عمومی به اطلاع عموم می رسد.
تبصره - در مورد شرکت های تعاونی روستایی انتشار آگهی ثبت شرکت و تغییرات آن در روزنامه رسمی کشور و جرائد مورد لزوم نیست .
فصل چهارم - مجمع عمومی :
ماده 26 - مجامع عمومی با تصمیم اکثریت اعضای هیات مدیره ، یا بر اساس درخواست مقامات . یا اشخاص زیر به وسیله هیات مدیره دعوت به تشکیل می شود:
1 - بازرس یا اکثریت بازرسان .
2 - یک پنجم اعضای شرکت .
3 - وزارت تعاون و امور روستاها.
4 - وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکت های تعاونی کارگری . تبصره - در صورت استنکاف هیات مدیره از دعوت تشکیل مجمع عمومی وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکت های تعاونی کارگری ) می تواند مستقیما مجمع عمومی را برای موضوع یا موضوعاتی که
مورد نظر است دعوت کند.
ماده 27 - دعوت مجامع عمومی با قید دستور و روز و ساعت و محل تشکیل آن باید حداقل پانزده روز قبل از تشکیل جلسه به وسیله انتشار آگهی در جراید محلی و یا الصاق آگهی در مراکز و معابر حوزه عمل و محل کار شرکت و یا دعوتنامه کتبی انجام گیرد.
تبصره - تجدید دعوت تشکیل مجمع عمومی نباید بیش از 10 روز از تاریخ مقرر برای جلسه ای که تشکیل نشده است به طول انجامد.
ماده 28 - جلسه مجمع عمومی را رییس هیات مدیره و در غیاب او یکی از اعضای هیات مدیره افتتاح می کند. در جلسه مجمع ابتدا برای انتخاب یک رییس و یک نایب رییس ، یک منشی و سه نفر ناظر از میان اعضا اقدام خواهد شد.
تبصره - مجمع عمومی که طبق مفاد تبصره ماده 26 این قانون دعوت و تشکیل می شود به وسیله مسن ترین عضو حاضر در جلسه افتتاح خواهد شد.
ماده 29 - صورت جلسات مجامع عمومی و تصمیمات متخذ در آن توسط منشی مجمع در دفتر مخصوصی ثبت می شود و به امضای رییس و منشی مجمع و نظار خواهد رسید و رونوشت آن به وسیله رییس مجمع به هیات مدیره ابلاغ می گردد.
تبصره - صورت جلسات مجامع عمومی به عنوان اسناد شرکت باید همواره عینا در شرکت محفوظ بماند.
ماده 30 - هر یک از اعضا می تواند منتها ظرف پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی موضوع دیگری را غیر از موضوعاتی که در دعوتنامه تشکیل مجمع قید شده
است برای طرح در همان مجمع توسط مقامی که مجمع عمومی را دعوت کرده است پیشنهاد کند. مقام دعوت کننده مجمع مکلف است پیشنهاد مربوط را در مجمع طرح کند تا در صورت تصویب در دستور قرار گیرد در غیر این صورت پیشنهاد طرح موضوع جدید در جلسات مجمع از طرف هر یک از اعضا موکول است به موافقت رییس مجمع و تصویب اکثریت اعضا حاضر در جلسه و در هر دو مورد اتخاذ تصمیم
درباره موضوع یا موضوعاتی که علاوه بر دستور جلسه آگهی شده به مجمع پیشنهاد می شود به جلسه بعدی که حداکثر 25 روز بعد تشکیل می گردد موکول خواهد شد.
ماده 31 - مجمع عمومی شرکت تعاونی به سه صورت زیر تشکیل می شود:
1 - مجمع عمومی موسس موضوع فصل سوم این قانون .
2 - مجمع عمومی عادی .
3 - مجمع عمومی فوق العاده .
ماده 32 - مجمع عمومی عادی حداقل سالی یک بار ظرف شش ماه پس از پایان سال مالی شرکت تشکیل می شود و در موارد مقتضی می توان در هر موقع از سال مجمع عمومی عادی را به طور فوق العاده تشکیل داد.
ماده 33 - وظایف مجمع عمومی عادی به شرح زیر است :
1 - انتخاب هیات مدیره و بازرس یا بازرسان و یا تغییر هر یک از آنها.
2 - رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت پس از استماع گزارش هیات مدیره و بازرسان .
3 - اخذ تصمیم درباره گزارشها و پیشنهادهای حسابرسان بر اساس نتایج حسابرسی شرکت .
4 - تعیین خط مشی و برنامه های شرکت و تصویب بودجه و تعیین ضوابط و معیارهای لازم برای حقوق و دستمزد و میزان تضمین ابوابجمعی مدیر عامل و کارکنان شرکت (بنا به پیشنهاد هیات مدیره ).
5 - اخذ تصمیم نسبت به ذخایر و پرداخت سود سهام و مازاد درآمد و تقسیم آن طبق اساسنامه .
6 - اتخاذ تصمیم درباره پیشنهادهای هیات مدیره در مورد اعتبارات درخواستی و یا سرمایه گذاریهای شرکت .
7 - تصویب آیین نامه های معاملات و سایر آیین نامه های داخلی شرکت .
8 - اتخاذ تصمیم درباره شکایت عضوی که اخراج شده و یا کسی که درخواست عضویت او از طرف هیات مدیره پذیرفته نشده است یا ارجاع امر به هیاتی مرکب از پنج نفر از اعضا مجمع عمومی ، تصمیم متخذه از طرف مجمع عمومی یا هیات پنج نفری قطعی است .
تبصره - عضو اخراج شده حق دارد اعتراض خود را کتبا به وسیله بازرس یا بازرسان و یا در غیاب آنها از طریق نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) اعلام دارد تا در نخستین مجمع عمومی مطرح گردد و در این صورت می تواند برای دادن
توضیحات لازم بدون داشتن حق رای در مجمع شرکت نماید.
9 - تصویب تغییرات سرمایه در دوره مالی قبل همچنین تعیین مبلغی که بابت باز پرداخت سهام اعضای سابق در دوره مالی بعد باید پرداخت شود.
10 - اتخاذ تصمیم درباره عضویت شرکت در شرکتها و اتحادیه های تعاونی و میزان سهام یا حق عضویت سالانه پرداختی به اتحادیه طبق موازین این قانون .
11 - رسیدگی و اتخاذ تصمیم درباره سایر اموری که به مجمع پیشنهاد می شود و منطبق با اساسنامه شرکت باشد.
ماده 34 - مجمع عمومی عادی با حضور حداقل نصف به علاوه یک اعضا یا وکلای آنها رسمیت پیدا می کند و در صورت به دست نیامدن حد نصاب مذکور مجمع عمومی باید با رعایت مفاد تبصره ماده 27 حداکثر برای 15 روز بعد با همان دستور جلسه قبلی تجدید دعوت شود.
جلسه دوم با عده حاضر که نباید از هفت نفر کمتر باشد رسمیت خواهد یافت . در صورت عدم تشکیل جلسه دوم هر ذیحق می تواند برای رسیدگی به موضوع و یا انحلال شرکت به وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) مراجعه نماید.
ماده 35 - تصمیمات مجمع عمومی عادی با اکثریت اعضا حاضر در مجمع اتخاذ می شود.
تبصره - در صورتی که در جلسه مجمع عمومی مذاکرات به اخذ تصمیم منتهی نشود جلسه به عنوان تنفس تعطیل می گردد و جلسه بعدی که منحصرا برای تعقیب مذاکرات و اتخاذ تصمیم درباره دستور جلسه قبلی تشکیل می شود نباید از جلسه اول بیش از 48 ساعت به طول انجامد.
ماده 36 - مجمع عمومی فوق العاده برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به موارد زیر تشکیل می شود:
1 -تغییر مواد اساسنامه .
2 - ادغام با شرکت دیگر.
3 - انحلال شرکت .
ماده 37 - مجمع عمومی فوق العاده با حضور حداقل سه چهارم اعضای شرکت و یا وکلای آنان رسمیت پیدا می کند. در صورت عدم حصول این حد نصاب با رعایت ماده 34 آگهی دعوت مجمع با ذکر دستور و تاریخ تشکیل جلسه و نتیجه جلسه قبل منتشر می شود.
این جلسه با حضور حداقل نصف به علاوه یک اعضا یا وکلای آنان رسمیت پیدا می کند و در صورت عدم حصول حد نصاب ، مجمع برای بار سوم با همان ترتیب دعوت می شود. جلسه سوم مجمع با حضور اعضای حاضر که نباید از هفت نفر کمتر باشد رسمیت پیدا می کند. در صورت عدم تشکیل جلسه سوم هر ذیحقی می تواند برای رسیدگی به موضوع و انحلال شرکت به وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت
کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) مراجعه نماید.
تبصره - تصمیمات مجمع عمومی فوق العاده با اکثریت سه چهارم اعضای حاضر در جلسه مجمع اتخاذ می گردد.
ماده 38 - ملاک تشخیص تعداد اعضای حاضر در جلسات مجامع عمومی ورقه حضور و غیابی است که حاضران در بدو ورود اصالتا و یا وکالت موضوع ماده 8 این قانون آن را امضا می کنند.
فصل پنجم - هیات مدیره
ماده 39 - اداره امور شرکت طبق اساسنامه بر عهده هیات مدیره ای مرکب از حداقل سه نفر به عنوان عضو اصلی و حداقل یک نفر به عنوان عضو علی البدل خواهد بود که در مجمع عمومی عادی از میان اعضای شرکت با رای مخفی و برای حداکثر مدت سه سال انتخاب می شوند. تجدید انتخاب هر یک از اعضای هیات مدیره بلامانع است .
تبصره 1 - در صورت استعفا - فوت - ترک عضویت و یا ممنوعیت قانونی که مانع از انجام وظیفه هر یک از اعضا اصلی بشود یکی از اعضا علی البدل برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیات مدیره دعوت می شود.
تبصره 2 - در صورت استعفای دسته جمعی هیات مدیره مجمع عمومی به تقاضای هر یک از اعضای مستعفی و یا اعضای علی البدل و یا بازرس یا بازرسان یا یک پنجم اعضای شرکت یا وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) برای انتخاب هیات مدیره جدید دعوت می شود.
تبصره 3 - در صورتی که به علل استعفا - فوت و یا ممنوعیت قانونی ، هیات مدیره از اکثریت مقرر در اساسنامه برای اداره امور شرکت خارج گردد مجمع عمومی دعوت خواهد شد تا نسبت به تکمیل اعضای هیات مدیره اقدام کند.
تبصره 4 - در فاصله مدت لازم برای انتخاب و تکمیل اعضای هیات مدیره برای اداره امور جاری شرکت با نظر وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) برای جانشینی اشخاصی که به یکی از علل فوق در هیات مدیره شرکت نمی کنند از میان اعضای شرکت
تعداد لازم موقتا انتخاب خواهد شد. مسئولیت اعضای هیات مدیره که بدین نحو موقتا انتخاب می شوند عینا همان مسئولیتهایی است که برای هیات مدیره در این فصل پیش بینی شده است .
ماده 40 - هیات مدیره از بین خود یک رییس و یک نایب رییس و یک منشی انتخاب خواهد کرد.
تبصره - تصمیمات هیات مدیره در دفتری به نام دفتر صورت جلسات هیات مدیره ثبت می گردد و به امضای اعضای هیات مدیره حاضر در هر جلسه می رسد.
ماده 41 - تصمیمات هیات مدیره در جلساتی که با اکثریت اعضای هیات مدیره به دعوت رییس یا نایب رییس یا مدیر عامل تشکیل می گردد اتخاذ می شود. برای اتخاذ تصمیم ، رای اکثریت اعضای حاضر در جلسه ضروری است .
ماده 42 - خدمات هیات مدیره در شرکت افتخاری و بلاعوض است .
ماده 43 - نخستین هیات مدیره شرکت موظف است ظرف یک ماه از تاریخ جلسه مجمع موسس برای ثبت شرکت در مراجع ذیصلاحیت اقدام قانونی به عمل آورد.
ماده 44 - استخدام و اخراج کارکنان شرکت بر اساس مقرراتی است که از طرف مجمع عمومی تصویب می شود و اخذ تضمین از مدیر عامل و سایر کارکنان شرکت بر اساس مصوبات مجمع عمومی همچنین قبول درخواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهام اعضا به یکدیگر و اخراج عضو طبق مقررات این قانون و نظارت بر مخارج جاری و رسیدگی به حسابهای شرکت و تسلیم به موقع گزارش و ترازنامه سالانه شرکت به بازرسان و مجمع عمومی و تعیین نماینده برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکتها و اتحادیه هایی که شرکت در آن عضویت دارد از اختیارات هیات مدیره است .
تبصره - هیات مدیره حق اخراج عضوی را که به هر عنوان از جانب مجمع عمومی وظیفه یا ماموریتی به وی محول شده است ندارد و اتخاذ تصمیم در اینگونه موارد با مجمع عمومی عادی شرکت است .
ماده 45 - هیات مدیره می تواند برای انجام امور شرکت فرد واجد صلاحیتی را از بین اعضای شرکت (غیر از اعضای هیات مدیره و بازرسان ) و یا از خارج به صورت موظف و به عنوان مدیر عامل منصوب کند که زیر نظر مستقیم آن هیات طبق اساسنامه شرکت و در حدود مصوبات مجمع عمومی انجام وظیفه نماید.
وظایف مدیر عامل طبق آیین نامه ای خواهد بود که بنا به پیشنهاد هیات مدیره به تصویب مجمع عمومی خواهد رسید.
ماده 46 - هیات مدیره نماینده قانونی شرکت است و می تواند مستقیما و یا با وکالت با حق توکیل این نمایندگی را در دادگاه ها و مراجع قانونی و سایر سازمانها اعمال کند. مسئولیت هیات مدیره در مقابل شرکت مسئولیت وکیل در مقابل موکل است .
ماده 47 - کلیه قراردادها و اسناد تعهدآور شرکت به استثنای مواردی که هیات مدیره به منظور اداره امور جاری شرکت ترتیب خاصی داده باشد پس از تصویب هیات مدیره با دو امضای مجاز شرکت معتبر خواهد بود.
ماده 48 - هیات مدیره وظایف خود را به صورت جمعی انجام می دهد و هیچیک از اعضای هیات مدیره حق ندارد از اختیارات هیات منفردا استفاده کند مگر در موارد خاص با داشتن وکالت یا نمایندگی از طرف هیات مدیره .
ماده 49 - اعضای هیات مدیره مشترکا مسئول جبران هر گونه زیانی هستند که در نتیجه اعمال آنان و یا عدم رعایت این قانون به شرکت وارد شود.
ماده 50 - پس از انقضای مدت ماموریت هیات مدیره در صورتی که انتخاب هیات مدیره جدید انجام نشده باشد هیات مدیره سابق تا انتخاب و قبولی هیات مدیره جدید کماکان وظایف محوله را انجام داده و مسئولیت اداره امور شرکت را بر عهده خواهند داشت .
ماده 51 - هیچیک از اعضای هیات مدیره یا بازرسان و یا مدیر عامل یک شرکت تعاونی نمی تواند عضویت هیات مدیره یا مدیریت عامل و یا سمت یک بازرس شرکت تعاونی دیگری از همان نوع را قبول کند.
ماده 52 - انتخاب اتباع بیگانه به سمت عضو هیات مدیره یا مدیر عامل یا بازرس شرکت تعاونی در حدود مقررات جاری کشور بلامانع خواهد بود.
ماده 53 - محجور یا ورشکسته به تقصیر و کسی که به علت ارتکاب به جنایت یا یکی از جنحه های موثر سابقه محکومیت دارد نمی تواند سمت عضویت در هیات مدیره و بازرس و مدیر عامل شرکت را داشته باشد.
فصل ششم - بازرسان :
ماده 54 - مجمع عمومی شرکت تعاونی بازرس یا بازرسانی را از میان اعضای شرکت برای مدت یک سال مالی انتخاب می کند تجدید انتخاب بازرس یا بازرسان قبلی بلامانع است .
ماده 55 - وظایف بازرس به شرح زیر است :
1 - نظارت بر انطباق نحوه اداره امور شرکت با مقررات اساسنامه و آیین نامه های مصوب و تصمیمات مجامع عمومی ، برای این منظور بازرسان می توانند هر موقع که مقتضی بدانند به نحوی که به عملیات جاری شرکت لطمه وارد نشود کلیه حسابها و دفاتر و اسناد و مدارک مالی و دارایی نقدی و برگهای بهادار و موجودی کالا و غیره را رسیدگی کنند.
2 - اعلام کتبی تخلفات و بی ترتیبیهای احتمالی موجود در نحوه اداره امور شرکت به هیات مدیره و تقاضای رفع نقیصه .
3 - رسیدگی به حسابهای شرکت حداقل سالی دو بار و مخصوصا رسیدگی به صورت حسابها و ترازنامه سالانه و اعلام نظر خود تا 20 روز قبل از جلسه مجمع عمومی سالانه .
4 - دعوت مجمع عمومی بر اساس ماده 26 و ماده 58 این قانون در صورت لزوم .
5 - نظارت در اجرای تذکرات و پیشنهادهای وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) و حسابرسانی که از شرکت حسابرسی کرده اند و تقدیم گزارش لازم در این باره به مجمع عمومی .
تبصره - بازرسان حق دخالت مستقیم در امور شرکت ندارند و می توانند بدون حق رای در جلسات هیات مدیره شرکت کنند و نظرات خود را نسبت به مسائل جاری شرکت اظهار دارند، این نظرات باید در صورت جلسه هیات مدیره با امضا آنها درج شود.
ماده 56 - با خاتمه مدت ماموریت بازرسان تا زمانی که بازرسان جدید انتخاب نشده اند بازرسان قبلی کماکان مسئولیت انجام وظایف محوله را بر عهده خواهند داشت .
ماده 57 - بازرسان برای انجام وظیفه خود حق دریافت هیچگونه وجهی اعم از حقوق و دستمزد و یا پاداش ندارند.
ماده 58 - در صورتی که هر یک از بازرسان ضمن انجام وظایف خود تشخیص دهد که هیات مدیره در انجام وظایف خود مرتکب تخلفاتی شده است و عملیات آنها مخالف اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی و مقررات آیین نامه های مصوب می باشد باید مجمع عمومی را برای رسیدگی به موضوعات مورد نظر و اتخاذ تصمیم لازم دعوت نماید.
ماده 59 - انعقاد قرارداد شرکت با هر یک از اعضا هیات مدیره یا بازرسان تابع مقررات و ضوابطی خواهد بود که باید به تصویب شورای عالی همآهنگی تعاونی های کشور برسد.
فصل هفتم - اتحادیه های تعاونی :
ماده 60 - اتحادیه تعاونی بر اساس مقررات پیش بینی شده در این فصل و ضوابط مربوط به تشکیل شرکتهای تعاونی از عضویت شرکتهای تعاونی یا اتحادیه های تعاونی با یکدیگر تشکیل می شود.
ماده 61 - اتحادیه تعاونی به سه منظور زیر تشکیل می شود:
اول - اتحادیه تعاونی برای پیشرفت اداره امور و حفظ و حمایت تعاونیهای عضو و ایجاد هماهنگی و توسعه تعلیمات و حسابرسی آنها که به تدریج تشکیل می شوند.
تبصره 1 - این نوع اتحادیه ها به دو شکل منطقه ای و مرکزی تشکیل می شود:
الف - اتحادیه منطقه ای برای هر یک از رشته های تعاونی مذکور در فصل دوم این قانون با نام اتحادیه تعاونی نظارت و هماهنگی تعاونیهای رشته مربوط در منطقه .
ب - اتحادیه مرکزی تعاونیهای رشته مورد نظر.
تبصره 2 - اتحادیه های تعاونی نظارت و هماهنگی منطقه ای و یا اتحادیه های مرکزی مذکور در این بند مجاز به انجام فعالیتهای تجاری و اعتباری برای شرکتها و اتحادیه های تعاونی عضو نیستند مگر در حدود انجام وظایف مندرج در این قانون .
تبصره 3 - غیر از مبلغی که از طرف شرکت های تعاونی عضو برای عضویت در اتحادیه های تعاونی نظارت و هماهنگی (اتحادیه منطقه ای ) و یا اتحادیه های تعاونی منطقه ای برای عضویت در اتحادیه مرکزی به عنوان سرمایه باید پرداخت شود خدمات اتحادیه برای واحدهای عضو در قبال حق عضویت سالانه ای انجام
می گیرد که میزان آن برای هر واحد عضو به تناسب تعداد اعضا و یا درصدی از درآمد سالانه آن در اساسنامه اتحادیه تعیین می شود.
دوم - اتحادیه تعاونی برای انجام امور اقتصادی و توسعه معاملات و عملیات بازرگانی شرکتهای تعاونی و یا اتحادیه های عضو - حوزه عمل این نوع اتحادیه ها در هر مورد تبعیت از مصالح اقتصادی و بازرگانی واحدهای عضو و تایید وزارت تعاون و امور روستاها تعیین می شود.
در این نوع اتحادیه های تعاونی باید جمله ای که معرف نوع کار و عملیات اتحادیه باشد به نام آن اضافه شود و حداقل تعداد عضو مذکور در تبصره ماده 2 این قانون در آن رعایت نمی گردد.
سوم - اتحادیه تعاونی اعتباری که به تدریج برای انجام خدمات اعتباری مورد نیاز واحدهای عضو با تایید وزارت تعاون و امور روستاها و موافقت شورای پول و اعتبار به صورت منطقه ای و بر اساس مقررات فصل هشتم این قانون تشکیل می شود.
تبصره - در اتحادیه های تعاونی اعتباری مازاد درآمد سالانه (موضوع ماده 14) عینا به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم منتقل می شود.
ماده 62 - وظایف اتحادیه های نظارت و هماهنگی به شرح زیر است :
1 - کمک به پیشرفت امور شرکتها و اتحادیه های عضو از طریق :
الف - فراهم کردن وسائل توسعه تعلیمات و ترویج تعاونی و آموزش حرفه ای و جمع آوری اطلاعات مورد لزوم در این زمینه و انجام تبلیغات و انتشارات لازم .
ب - راهنمایی و کمک به شرکتها و اتحادیه های عضو در امور اداری و سازمانی و مدیریت امور فنی و انجام خدمات مختلف از قبیل چات و تهیه دفاتر و اوراق و فرمهای چاپی مشترک .
2 - نظارت بر فعالیت شرکتها و اتحادیه های عضو به منظور اطمینان از اجرای مقررات این قانون و مواد اساسنامه و مصوبات مجامع عمومی .
3 - ایجاد هماهنگی و همکاری بین شرکتها و اتحادیه های عضو.
4 - داوری و رفع اختلاف بین واحدهای تعاونی عضو در صورتی که در اساسنامه آنها پیش بینی لازم شده باشد.
5 - حسابرسی شرکتها و اتحادیه های عضو در صورتی که وزارت تعاون و امور روستاها صلاحیت اتحادیه را برای این کار تشخیص دهد.
6 - شرکت در شوراها و کمیسیونهای مقرر در این قانون .
7 - دفاع از منافع شرکتها و اتحادیه های عضو در روابط آنها با سازمان و موسسات دولتی و عمومی و سایر رشته های تعاونی مصرح در این قانون .
8 - ایجاد و بسط همکاری با سایر تعاونیهای کشور.
9 - ایجاد روابط با موسسات جهانی تعاون و اتحادیه های تعاونی سایر کشورها.
تبصره - تا زمانی که اتحادیه های نظارت و هماهنگی مناطق و یا اتحادیه های مرکزی تشکیل نشده است وزارت تعاون و امور روستاها (با وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) وظایف این اتحادیه ها را انجام خواهد داد.
ماده 63 - پس از تشکیل اتحادیه های نظارت و هماهنگی در هر منطقه شرط استفاده از عنوان و مزایا و معافیتهای تعاونی شرکتها و اتحادیه های تعاونی در رشته ای که اتحادیه نظارت و هماهنگی آن تشکیل شده است قبول عضویت آن اتحادیه خواهد بود.
ماده 64 - اعمال حق رای شرکت های عضو در مجامع اتحادیه های مصرح در این قانون به شرح زیر است :
1 - در اتحادیه تعاونی نظارت و هماهنگی هر شرکت یا اتحادیه عضو یک رای .
2 - در اتحادیه تعاونی که به منظور تامین هدف های اقتصادی و یا اعتباری تشکیل می شود هر شرکت به تعداد اعضا و یا ترکیبی از تعداد اعضا و حجم معاملات خود با اتحادیه .
ماده 65 - تا زمانی که اتحادیه های تعاونی نظارت و هماهنگی مناطق مختلف قدرت مالی و وسائل و تجهیزات کافی ندارند وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) موجبات تسهیل عملیات و فعالیت آنها را فراهم خواهد کرد.
فصل هشتم - اعتبارات تعاونی .
ماده 66 - وزارت تعاون و امور روستاها به تدریج با توسعه شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان اعتبار - صاحبان حرفه ها و صنایع دستی - صیادان و اتحادیه های تعاونی بازرگانی آنها همچنین پیشرفت عملیات شرکت های تعاونی روستایی و کشاورزی در هر منطقه تعاونی اقدامات لازم را برای تشویق و کمک
به تشکیل اتحادیه تعاونی اعتباری همان منطقه برای هر یک از انواع شرکت های مذکور و اتحادیه های تعاونی بازرگانی آنها فراهم خواهد کرد. در مورد شرکتهای تعاونی کارگری وظایف مقرر در این ماده را وزارت کار و امور اجتماعی انجام خواهد داد.
ماده 67 - با تشکیل اتحادیه تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی در هر منطقه تعاونی سهام اتحادیه های تعاونی کشاورزی و روستایی منطقه در بانک تعاونی کشاورزی ایران به عنوان قسمتی از سرمایه آنها به حساب اتحادیه
تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی منطقه در بانک مذکور منتقل می شود و از آن پس اتحادیه تعاونی اعتباری کشاورزی و روستایی منطقه به جای اتحادیه های تعاونی کشاورزی و روستایی همان منطقه صاحب سهم در بانک تعاون کشاورزی ایران خواهد بود.
ماده 68 - اتحادیه های تعاونی اعتباری به تبعیت از مقررات و ضوابطی که وسیله بانک تعاون کشاورزی ایران تهیه می شود مجاز به انجام عملیات اعتباری برای پیشرفت معاملات و توسعه عملیات اقتصادی و بازرگانی شرکتها و اتحادیه های عضو خواهند بود و می توانند به نمایندگی بانک تعاون کشاورزی ایران فقط برای شرکت های صاحب سهم و اتحادیه های تعاونی عضو خود در منطقه حسابهای سپرده باز کنند. در مورد اتحادیه های تعاونی اعتباری کارگری قبول پس انداز و سپرده به نمایندگی بانک رفاه کارگران مجاز خواهد بود و این قبیل اتحادیه ها برای انجام عملیات اعتباری به تبعیت از مقررات و ضوابطی که وسیله بانک رفاه کارگران تعیین خواهد شد اقدام خواهد کرد.
ماده 69 - مادام که اتحادیه تعاونی اعتباری برای هر یک از انواع شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان - اعتبار - صاحبان حرفه ها و صنایع دستی و صیادان و اتحادیه های تعاونی بازرگانی آنها در یک منطقه تشکیل نشده باشد این نوع شرکتها و اتحادیه های بازرگانی آنها در منطقه می توانند برای استفاده از اعتبارات مورد لزوم به منظور توسعه معاملات و عملیات بازرگانی خود با توجه به امکان بانک تعاون کشاورزی ایران و به میزان اعتباراتی که همه ساله به وسیله مجمع عمومی این بانک برای انجام اینگونه معاملات در
سراسر کشور اختصاص داده می شود با تصویب نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (در مورد هر درخواست اعتبار) از اعتبارات آن بانک استفاده کنند.
نسبت به تامین اعتبارات مورد نیاز شرکتها و اتحادیه های تعاونی کارگری بانک رفاه کارگران در حدود امکان اقدام لازم خواهد کرد.
تبصره - با تشکیل اتحادیه های تعاونی اعتباری از شرکتها و اتحادیه های مذکور در این ماده ، اعتبارات بانک تعاون کشاورزی ایران برای توسعه امور و پیشرفت معاملات و عملیات بازرگانی آنها منحصرا از طریق اتحادیه های تعاونی اعتباری مربوط اعطا خواهد شد.
ماده 70 - کلیه عملیات بانکی اتحادیه های تعاونی و یا شرکتها و اتحادیه های تعاونی که از بانک تعاون کشاورزی ایران اعتبار می گیرند از قبیل افتتاح حسابهای بانکی و نقل و انتقال وجوه و غیره به وسیله شعبه ها و یا نمایندگیهای بانک تعاون کشاورزی ایران انجام خواهد شد.
ماده 71 - شرکتهای تعاونی مکلفند به منظور استقراض با تساوی شرایط اعتباری در مرحله اول از موسسات اعتباری و بانکی موجود احتیاجات خود را تحصیل نمایند و چنانچه نتوانند از اینگونه موسسات احتیاجات خود را تامین نمایند می توانند با تایید نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا نماینده وزارت کار و امور اجتماعی در مورد تعاونیهای کارگری ) از سایر منابع استقراض نمایند.
ماده 72 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی که به اعطای اعتبارات مبادرت می ورزند مکلفند هر شش ماه یک بار اطلاعاتی درباره کمیت و کیفیت اعتبارات خود بر اساس صورتی که وزارت تعاون و امور روستاها تهیه خواهد نمود در اختیار آن وزارتخانه قرار دهند و در مورد تعاونیهای کارگری صورت مزبور برای وزارت کار و امور اجتماعی ارسال خواهد شد.
فصل نهم - شرکتهای تعاونی کشاورزی و روستایی ماده 73 - شرکت تعاونی کشاورزی با مشارکت کشاورزان - باغداران - دامداران - دامپروران - پرورش دهندگان کرم ابریشم - زنبور عسل - ماهی - و
روستائیان شاغل در صنایع محلی و روستایی و یا کارگران کشاورزی برای مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - قبول پس انداز و سپرده اعضا به نمایندگی بانک تعاون کشاورزی ایران .
2 - خرید و تهیه مواد و وسائل مورد احتیاج مصرف شخصی و خانوادگی یا حرفه ای اعضا همچنین تهیه وسائل و علوفه دامها و خوراک طیور و وسائل دیگری از این قبیل .
3 - انجام عملیات جمع آوری - نگاهداری - تبدیل - طبقه بندی و بسته بندی ، حمل و نقل و یا فروش محصول اعضا.
4 - انجام خدمات به منظور بهبود امور حرفه ای و یا زندگی اعضا مانند تهیه ماشین آلات کشاورزی و استفاده مشترک از آنها - تهیه وسایل حمل و نقل برای استفاده اعضا و تهیه مسکن - تامین و توزیع آب مشروب و آب برای مصارف زراعی اعضا با رعایت قانون ملی شدن منابع آب ، پیش بینی وسائل بهداشتی و
بهداری و آموزشی به منظور استفاده جمعی و مشترک ، توزیع نیروی برق - ایجاد شبکه تلفن - تلقیح مصنوعی دامها و مبارزه با امراض و آفات نباتی و حیوانی .
5 - بهره برداری جمعی و مشترک از اراضی ملکی و یا استیجاری .
6 - تامین اعتبارات و وامهای مورد نیاز اعضا.
ماده 74 - شرکتهای تعاونی روستایی با مشارکت زارعینی که به موجب قوانین و مقررات اصلاحات ارضی صاحب زمین شده یا بشوند برای مقاصد مندرج در بندهای ماده 73 تشکیل می شوند.
ماده 75 - شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستایی که از جمله مقاصد آنها رفع حوائج اعتباری اعضا است می توانند با کسب اجازه از وزارت تعاون و امور روستاها به نمایندگی بانک تعاون کشاورزی ایران حسابهای سپرده برای اعضا باز کنند.
ماده 76 - در شرکتهای تعاونی کشاورزی و یا روستایی که مجاز به انجام عملیات اعتباری باشند مازاد درآمد حاصل از معاملات اعتباری عینا به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می شود.
ماده 77 - در اساسنامه اتحادیه های تعاونی کشاورزی یا روستایی که تا قبل از تصویب این قانون تشکیل شده اند و یا در آینده تشکیل می شوند برای نظارت ، همچنین پرداخت اعتبار به شرکتهای عضو خود با تشخیص وزارت تعاون و امور روستاها به تدریج تغییرات متناسب با این قانون داده خواهد شد.
فصل دهم - شرکتهای تعاونی صیادان :
ماده 78 - شرکت تعاونی صیادان شرکتی است که با عضویت صیادان ماهی و سایر آبزیان برای تمام و یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - تدارک خدمات جمعی برای اعضای شرکت از قبیل ساخت و تعمیر قایق ها و تهیه وسائل و ادوات صید.
2 - صید ماهی و سایر آبزیان پس از کسب پروانه صید.
3 - تاسیس فروشگاه .
4 - پرداخت مساعده به صیادان .
5 - تهیه وسائل و تامین نیازمندیهای حرفه ای و خانوادگی صیادان .
تبصره - شرکتهای تعاونی که به وسیله صیادان شرکتهای سهامی شیلات ایران و شیلات جنوب ایران تشکیل شده یا می شود تحت نظارت و سرپرستی شرکت های مذکور در فوق خواهند بود و در صورتی که شرکتهای نامبرده در این مورد احتیاج به کمک وزارت تعاون و امور روستاها داشته باشند مراتب را به آن وزارت اعلام خواهند کرد.
فصل یازدهم - شرکت های تعاونی مصرف کنندگان :
ماده 79 - شرکت تعاونی مصرف کنندگان برای تهیه انواع کالاهای مصرفی به منظور تامین نیازمندیهای اعضا و خانواده های آنان همچنین برای انجام تمام یا قسمتی از خدمات زیر و امثال آن تشکیل می شود:
1 - تهیه آب مشروب .
2 - تامین وسائل توزیع گاز.
3 - تامین وسائل توزیع برق .
4 - خدمات بهداشتی و درمانی .
5 - تدارک وسائل حمل و نقل .
6 - ایجاد باشگاه ها و رستورانها.
7 - تاسیس انواع آموزشگاه ها.
ماده 80 - در اساسنامه شرکت می توان پیش بینی کرد که معادل نصف مازاد برگشتی حاصل از معاملات با غیر عضو در صورت تقاضای او برای خرید سهام شرکت با داشتن شرایط عضویت برای این منظور اختصاص یابد که در این صورت بقیه مازاد برگشتی طبق مقررات این قانون به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم منتقل می شود.
فصل دوازدهم - شرکتهای تعاونی مسکن :
ماده 81 - شرکت تعاونی مسکن برای تمام یا قسمتی از امور مندرج زیر تشکیل می شود:
1 - تهیه زمین و تقسیم آن به منظور ساختمان خانه های مسکونی و فروش آن به اعضا نقدا و یا با اقساط همچنین ایجاد تاسیسات عمومی مورد استفاده مشترک اعضا.
2 - ساختمان طبقات مسکونی و فروش آپارتمان ها به اعضا نقدا و یا با اقساط.
3 - خرید واحدهای مسکونی و فروش آن به اعضا نقدا و یا با اقساط.
4 - واگذاری واحدهای مسکونی ملکی شرکت به صورت اجاره به اعضا.
5 - انجام خدمات نقشه کشی - مهندسی و معماری برای اعضا و نظارت در ساختمانهای متعلق به آنها.
6 - انجام تعمیرات ساختمانهای ملکی اعضا و یا اقدامات مربوط به لوله کشی و کابل و سیم کشی و ایجاد دستگاه های تهویه و حرارت مرکزی .
7 - نگاهداری و اداره ساختمان ها و تاسیسات و انجام خدمات عمومی مربوط.
ماده 82 - منابع مالی و اعتباری شرکتهای تعاونی مسکن عبارتند از:
1 - سرمایه و ذخایر شرکت .
2 - پس انداز اعضا برای تهیه مسکن .
3 - اعتبارات بخش دولتی شامل : قسمتی از اعتبارات بانک رهنی ایران در حدود برنامه های مصوب سالانه آن بانک و اعتباراتی که بدین منظور بانک مرکزی ایران می تواند در اختیار آن بانک قرار دهد و اعتبارات از محل برنامه های عمرانی از طریق بانک رهنی ایران .
4 - سایر منابع اعتباری که به وسیله اشخاص و موسسات در اختیار این نوع شرکتها گذاشته می شود.
5 - در مورد شرکت های تعاونی کارگری مسکن علاوه بر منابع مالی و اعتباری مذکور در این ماده بانک رفاه کارگران نیز منابع مالی و اعتباری لازم را برای این شرکتها تامین می نماید.
تبصره - اعتبارات مذکور در بندهای 4 و 5 با تسهیلات لازم در نرخ بهره و شرایط پرداخت وامها، تا هشتاد درصد هزینه طرح های ساختمانی شرکتهای تعاونی مسکن به متقاضی اعتبار اعطا می شود.
ماده 83 - در شرکت تعاونی مسکن انجام معاملات و ساختمان و تمام اقداماتی که در اساسنامه پیش بینی شده است برای غیر عضو ممنوع است .
فصل سیزدهم - شرکتهای تعاونی اعتبار
ماده 84 - شرکت تعاونی اعتبار بین افراد گروه های شغلی مختلف طبق مقررات آیین نامه ای که وسیله وزارت تعاون و امور روستاها (با وزارت کار و امور اجتماعی در مورد تعاونیهای کارگری ) تهیه خواهد شد و به تصویب شورای پول و اعتبار خواهد رسید برای مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - باز کردن حساب سپرده های مختلف منحصرا برای اعضا شرکت .
2 - پرداخت وام با دریافت بهره به اعضای شرکت .
3 - انجام سایر خدمات اعتباری برای اعضا در حدود امکانات .
ماده 85 - در شرکت تعاونی اعتبار مازاد برگشتی عینا به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم شرکت منتقل می گردد.
ماده 86 - شرکت تعاونی اعتبار مجاز به انجام عملیات اعتباری برای غیر عضو نیست .
فصل چهاردهم - شرکتهای تعاونی آموزشگاه ها
ماده 87 - شرکت تعاونی آموزشگاه ها شرکتی است که با عضویت دانش آموزان یا دانشجویان مراکز آموزشی به منظور آموزش عملی مقررات شرکت های تعاونی و تعمیم اصول تعاون برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - تشویق اعضا به پس انداز.
2 - ایجاد فروشگاه و تهیه وسائل تحصیلی و مصرفی اعضا.
3 - ایجاد رستوران و کافه برای استفاده از اعضا.
4 - تدارک وسائط نقلیه برای ایاب و ذهاب اعضا.
5 - تاسیس باشگاه و تهیه وسائل تفریحات سالم برای استفاده اعضا.
6 - تدارک وسائل بهداشتی و درمانی اعضا.
7 - خرید مصنوعات و کارهای دستی اعضا از طرف شرکت و فروش آن .
ماده 88 - شرکتهای تعاونی آموزشگاه هایی که سن دانش آموزان آنها کمتر از سن قانونی است با راهنمای و هدایت مربیان و معلمان تشکیل می شود.
تبصره - آیین نامه شرکتهای تعاونی مذکور در مواد 87 و 88 از طرف وزارتخانه های آموزش و پرورش و علوم و آموزش عالی تنظیم و پس از تصویب شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور به مورد اجرا گذارده می شود.
ماده 89 - هر شرکت تعاونی آموزشگاهی حسابی در نزدیکترین شعبه یا نمایندگی بانک تعاون کشاورزی ایران باز خواهد کرد و کلیه عملیات مالی شرکت و دریافت و پرداخت سپرده های اعضا باید به وسیله آن بانک انجام شود.
فصل پانزدهم - شرکتهای تعاونی کار
ماده 90 - شرکت تعاونی کار شرکتی است که به منظور تولید کالا یا انجام خدمات با عضویت افرادی که نیروی کار خود را در اختیار شرکت می گذارند تشکیل می شود.
ماده 91 - در شرکتهای تعاونی کار مازاد برگشتی از درآمد سالانه به تناسب ارزش محصول کار یا ساعات کار انجام شده به وسیله هر یک از اعضا تقسیم می شود.
فصل شانزدهم - شرکتهای تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی .
ماده 92 - شرکت تعاونی صاحبان حرفه ها و صنایع دستی برای تهیه مواد اولیه و وسائل مورد نیاز حرفه ای اعضا و یا ساخت و تغییر شکل کالا مربوط و عملیات تکمیلی صنایع مذکور و یا فروش آنها بین صاحبان حرفه ها و صنایع دستی تشکیل می شود.
تبصره - صنعتگر دستی و یا صاحب حرفه ممکن است برای تهیه کالای مورد نظر از وسائل ماشینی کمکی نیز استفاده کند.
فصل هفدهم
شرکتهای تعاونی صنایع کوچک و کسبه و صاحبان مشاغل آزاد
ماده 93 - شرکت تعاونی صنایع کوچک با عضویت صاحبان صنایع یک گروه از صنعت برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - تهیه مواد اولیه مورد نیاز.
2 - ایجاد آزمایشگاه مواد اولیه یا محصولات ساخته شده .
3 - تولید وسائل و ابزار مورد احتیاج مشترک اعضا.
4 - ایجاد گروه های تعمیراتی و نگاهداری .
5 - تحقیق و برنامه ریزیهای مشترک .
6 - تهیه وسائل توزیع و انجام خدمات بازاریابی .
تبصره - صنایع کوچک موضوع این ماده صنایعی است که ضوابط آن به وسیله وزارت اقتصاد تعیین می شود.
ماده 94 - شرکت تعاونی کسبه و یا صاحبان مشاغل آزاد با عضویت کسبه از یک صنف که هر یک مستقیما مباشر واحد کسبی خود باشند و یا صاحبان مشاغل از یک گروه برای تمام یا قسمتی از مقاصد زیر تشکیل می شود:
1 - تهیه وسائل و تدارک انواع خدمات وابسته به کسب یا شغل و ایجاد
انبار و وسائل حمل و نقل به منظور بهبود اقتصادی و فنی اعضای شرکت و فعالیتهای واحدهای عضو.
2 - انجام عملیات مقدماتی و یا تبدیل کالای مورد نظر.
3 - تهیه کالا به منظور توزیع آن بین اعضا.
فصل هیجدهم - ادغام
ماده 95 - هر شرکت تعاونی و یا هر اتحادیه تعاونی می تواند با توجه به مقررات این فصل با هر شرکت و یا اتحادیه تعاونی دیگر به شرطی که از یک نوع و دارای هدفها و عملیات مشابه باشند ادغام شود.
ماده 96 - پیشنهاد ادغام باید در مجمع عمومی فوق العاده هر دو شرکت یا اتحادیه همراه با قبول مطالبات بستانکاران به تصویب برسد. نسخه ای از مصوبات مجمع عمومی هر دو شرکت یا اتحادیه برای تمام اعضا و بستانکاران هر دو شرکت یا اتحادیه همچنین نماینده وزارت تعاون و امور روستاها(یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکت های تعاونی کارگری ) فرستاده می شود و به ترتیب مذکور در ماده 25 این قانون برای اطلاع عموم آگهی می گردد.
تبصره - هر یک از بستانکاران می توانند تا مدت دو ماه از تاریخ نشر آگهی ادغام نظر خود را به شرکت یا اتحادیه بدهکار و نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) اعلام دارد.
ماده 97 - نسخه ای از تصمیم ادغام باید ظرف دو هفته از تاریخ انعقاد مجمع عمومی فوق العاده هر یک از شرکتها یا اتحادیه ها همراه با آخرین ترازنامه و صورت بدهی ها و مطالبات آن و گزارش حسابرسی که بدین منظور باید تهیه شود و نسخه ای از آگهی ادغام که به شرح ماده 96 منتشر شده است برای
نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) ارسال شود.
ماده 98 - هر یک از اعضا شرکتها یا اتحادیه ها در صورتی که با تصمیم
ادغام مخالف باشد می تواند حداکثر تا یک ماه نظر خود را کتبا به شرکت یا اتحادیه مربوط همچنین نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکت های تعاونی کارگری ) اعلام دارد.
ماده 99 - نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) با وصول تصمیم ادغام از هر دو شرکت یا اتحادیه همراه با آخرین ترازنامه و صورت ریز مطالبات و بدهی ها و گزارش حسابرسان از وضع هر دو شرکت و یا اتحادیه و همچنین نظرات بستانکاران و با توجه به تعداد اعضا مخالف ادغام ظرف دو ماه نظر خود را مبنی بر موافقت یا مخالفت با ادغام به هر دو شرکت یا اتحادیه اعلام خواهد داشت .
ماده 100 - در صورتی که نماینده وزارت تعاونی و امور روستاها(یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) ادغام را تصویب نکند تصمیم ادغام در هر دو شرکت یا اتحادیه منتفی است . موافقت با ادغام در صورتی است که ترتیب قابل قبول بستانکاران برای تصفیه بدهی ها در هر دو شرکت یا اتحادیه پیش بینی شود همچنین تعداد اعضای مخالف با ادغام در حدی باشد که مجموع اعضا باقیمانده و سرمایه شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام کافی برای انجام هدفها و برنامه های آن باشد.
ماده 101 - در صورت موافقت با ادغام هیات های مدیره شرکتها یا اتحادیه های مربوط ظرف یک ماه اقدام به دعوت مجمع عمومی فوق العاده مشترک شرکتها یا اتحادیه ها برای ادغام خواهند نمود.
ماده 102 - مجمع عمومی فوق العاده مشترک نسبت به تعیین سرمایه شرکت یا اتحادیه بعد از ادغام همچنین انتخاب هیات مدیره و بازرس یا بازرسان اقدام لازم به عمل خواهد آورد.
ماده 103 - اعضایی که با تصمیم ادغام و انتشار آگهی آن مخالف باشند و از عضویت تعاونیها مستعفی گردند باید ظرف مهلت مقرر مخالفت خود را کتبا اعلام دارند. شرکت یا اتحادیه مربوط مکلف است بهای سهام آنها را حداکثر ظرف یک ماه نقدا پرداخت نماید.
ماده 104 - هیات مدیره شرکت یا اتحادیه جدید مصوبات مجمع عمومی فوق العاده مشترک را همراه با فهرست اعضا شرکت یا اتحادیه جدید و تغییراتی که حاصل شده است به ترتیبی که در فصل سوم این قانون مقرر است برای اطلاع نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در
مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) و انعکاس در دفاتر ثبت ارسال خواهد داشت .
ماده 105 - با انجام عمل ادغام دارایی و بدهی شرکت یا اتحادیه جدید عبارت خواهد بود از مجموع دارایی و بدهی شرکتها یا اتحادیه های قبل از ادغام پس از وضع مطالبات و سهامی که بازپرداخت شده است .
ماده 106 - ادغام شرکتها و اتحادیه های تعاونی روستایی در شرکتها و اتحادیه های تعاونی روستایی دیگر به موجب مقرراتی خواهد بود که وسیله وزارت تعاون و امور روستاها تهیه و به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
فصل نوزدهم - مالیات شرکتهای تعاونی
ماده 107 - از درآمد مشمول مالیات شرکتها و اتحادیه های تعاونی با رعایت معافیتهای مقرر در این قانون 10% به نام مالیات شرکت وصول می شود و نسبت به بقیه به ترتیب زیر عمل خواهد شد:
1 - نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه به عنوان سود سهام برای تقسیم بین اعضای شرکت تخصیص داده می شود پس از وضع مبلغی معادل شش درصد سرمایه منظور شده در آخرین ترازنامه شرکت به نرخ پانزده درصد.
2 - نسبت به آن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت یا اتحادیه به عنوان مازاد برگشتی برای تقسیم بین اعضا شرکت تخصیص داده می شود پس از وضع پنج هزار ریال در مورد هر عضو به نرخ پانزده درصد.
3 - نسبت به بقیه درآمد مشمول مالیات به نرخ بیست و پنج درصد.
تبصره 1 - معافیت موضوع بندهای 1 و 2 شامل سود سهام و مازاد برگشتی شرکتهای تعاونی موضوع فصل هفدهم نخواهد بود.
تبصره 2 - وجوهی که شرکتهای تعاونی کشاورزی بابت بهای محصول کشاورزی متعلق به اعضا که به شرکت تحویل می شود پرداخت می کنند اعم از اینکه به عنوان پیش پرداخت یا مازاد برگشتی باشد مشمول مالیات شرکت نخواهد بود. این وجوه در محاسبه درآمد مشمول مالیات کشاورزی عضو منظور خواهد شد.
تبصره 3 - مالیات مازاد برگشتی و سود سهام اتحادیه ها به عنوان علی الحساب مالیاتی شرکتهای عضو وصول و موقع محاسبه مالیات شرکت علی الحساب های پرداختی منظور و اضافه دریافتی مسترد خواهد شد.
ماده 108 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی از پرداخت حق تمبر سهام معافند.
ماده 109 - در شرکتها و اتحادیه های تعاونی ذخائر موضوع بندهای 1 و 2 ماده 15 این قانون که در دفاتر شرکت یا اتحادیه منظور شده است جز هزینه محسوب می شود.
ماده 110 - شرکتهای تعاونی مصرف کنندگان - مسکن - اعتبار - کشاورزی و روستایی - صیادان و کلیه اتحادیه های تعاونی از پرداخت ده درصد مالیات موضوع صدر ماده 107 این قانون معافند.
ماده 111 - درآمد شرکتهای تعاونی روستایی متشکل از افراد ساکن حوزه عمل شرکت که به امر کشاورزی مباشرت مستقیم دارند اعم از اینکه تحت سرپرستی وزارت تعاون و امور روستاها با بانک عمران باشند همچنین شرکتهای تعاونی کارگری مصرف - مسکن و اعتبار و نیز اتحادیه های آنها همچنین
شرکتهای تعاونی صنایع دستی و صیادان و آموزشگاه ها و اتحادیه های آنها به طور کلی از پرداخت مالیات معاف می باشند.
ماده 112 - معافیت درآمد کلیه فعالیت هایی که طبق قانون مالیاتهای مستقیم مشمول معافیت شناخته شده است شامل شرکتها و اتحادیه های تعاونی که به همان فعالیتها اشتغال داشته باشند نیز خواهد بود.
ماده 113 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی از پرداخت مالیاتهای اضافی موضوع مواد 166 و 167 قانون مالیاتهای مستقیم و اصلاحیه آن معاف می باشند.
ماده 114 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی اعتبار و شرکتهای تعاونی مسکن از لحاظ مالیات بهره تابع مقررات ماده 45 قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند 1345 خواهند بود.
ماده 115 - انتقالات قطعی و اجاره واحدهای مسکونی از طرف شرکتهای تعاونی مسکن به اعضا آنها مشمول مقررات مالیات بر درآمد املاک قانون مالیات های مستقیم نخواهد بود لکن در موارد تشخیص علی الراس درآمد مشمول مالیات طبق مقررات بخش مزبور تعیین خواهد شد.
ماده 116 - در مورد رسیدگی به اختلافات مالیاتی شرکتهای تعاونی نماینده وزارت تعاون و امور روستاها (و در مورد تعاونیهای کارگری نماینده وزارت کار و امور اجتماعی ) به جای نماینده موضوع بند (3) ماده 244 قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون تشخیص شرکت می کند.
کمیسیون مجاز است با توجه به اطلاعاتی که از مراجع قانونی مربوط کسب می کند و رسیدگیهایی که به عمل می آورد ضرائب مالیاتی مصوب را در مورد شرکتها و اتحادیه های تعاونی تعدیل کند.
ماده 117 - در مورد رسیدگی به اختلافات مربوط به بقایای مالیاتی شرکتها و اتحادیه های تعاونی نماینده وزارت تعاون و امور روستاها و در مورد تعاونیهای کارگری نماینده وزارت کار و امور اجتماعی به جای نماینده مذکور در بند ب ماده 311 قانون مالیاتهای مستقیم در کمیسیون حل اختلاف شرکت می کند.
ماده 118 - کلیه مقررات مربوط به معافیتهای مالیاتی راجع به شرکتهای تعاونی از هر قبیل که در قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند 1345 و اصلاحیه آن منظور شده است ملغی می شود.
فصل بیستم - زیان ، انحلال و تصفیه شرکتها و اتحادیه های تعاونی
ماده 119 - شرکت یا اتحادیه تعاونی می تواند زیان سالانه را با تصویب مجمع عمومی از حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم تامین نماید و نمی تواند قبل از انتقال مبالغ برداشتی مذکور به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم ، درآمد سالهای بعدی شرکت یا اتحادیه را تقسیم کند.
ماده 120 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی در موارد زیر منحل می شود:
1 - کاهش سرمایه به میزانی که ادامه عملیات مقدور و یا صلاح نباشدباتصویب مجمع عمومی فوق العاده .
2 - کاهش تعداد اعضا از حد نصاب قانونی .
3 - اتمام برنامه ای که به موجب اساسنامه ، شرکت برای انجام آن تاسیس شده است .
4 - تصمیم مجمع عمومی فوق العاده .
5 - عدم تطبیق عملیات شرکت یا اتحادیه با اساسنامه و مقررات قانونی و یا تعطیل کار و یا عدم فعالیت آن در مهلتهایی که وزارت تعاون و امور روستاها (یا وزارت کار و امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) مقرر می دارد.
ماده 121 - در موارد مذکور در بند 5 ماده 120 وزارت تعاون و امور روستاها پیشنهاد انحلال شرکت یا اتحادیه مربوط را به شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها خواهد داد و تا اعلام نظر آن شورا دارای کلیه اختیارات پیش بینی شده در مجمع عمومی عادی و فوق العاده برای جلوگیری از عملیات و فعالیتهای خلاف قانون شرکت یا اتحادیه مربوط خواهد بود.
ماده 122 - شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها مکلف است ظرف یک هفته از تاریخ وصول پیشنهاد وزارت تعاون و امور روستاها مراتب را به شرکت یا اتحادیه مورد نظر اعلام نماید تا در صورتی که به نظر آن وزارت اعتراض داشته باشد دلایل خود را ظرف 15 روز از تاریخ وصول اخطار شورا کتبا ارسال
دارد.
ماده 123 - شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها مکلف است رای خود را حداکثر ظرف دو ماه از تاریخ وصول پیشنهاد وزارت تعاون و امور روستاها در مورد انحلال صادر نماید، آرا صادره قطعی و لازم الاجرا است .
ماده 124 - با ابلاغ تصمیم شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها مبنی بر انحلال شرکت یا اتحادیه وزارت تعاون و امور روستاها اقدام به انحلال آن و تعیین هیات تصفیه کرده و درخواست لغو ثبت شرکت یا اتحادیه را از اداره ثبت خواهد کرد.
ماده 125 - در تصفیه شرکت یا اتحادیه پرداخت تعهدات از محل دارایی آنها با رعایت تقدیم به شرح زیر است :
1 - پرداخت بدهیهای شرکت یا اتحادیه .
2 - پرداخت سهام اعضا حداکثر به میزان مبلغ اسمی هر سهم و سود سهام در صورتی که مازاد تصفیه از حساب ذخیره غیر قابل تقسیم شرکت بیشتر باشد.
3 - انتقال مازاد تصفیه به حساب ذخیره قانونی غیر قابل تقسیم برای اقدامات مقرر طبق این قانون .
فصل بیست و یکم - مجازاتها
ماده 126 - هر یک از اعضا هیات مدیره و بازرسان و مدیر عامل در صورتی که با سو نیت بر خلاف اصول مقرر در این قانون و اساسنامه های مصوب مرتکب عملی شود که موجب زیان شرکت گردد علاوه بر جبران زیان وارده به حبس تادیبی از سه ماه تا شش ماه محکوم خواهد شد.
ماده 127 - هر یک از اعضا هیات مدیره و بازرسان و مدیر عامل به مجمع عمومی گزارش خلاف واقع بدهد به حبس تادیبی از سه ماه تا شش ماه یا جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال و یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده 128 - هر یک از مدیران عامل یا اعضای هیات مدیره یا بازرسان و یا کارکنان شرکتها و اتحادیه های تعاونی مرتکب خیانت در امانت در مورد وجوه و اموال شرکت یا اتحادیه گردد به حداکثر مجازات مقرره در ماده 241 قانون مجازات عمومی محکوم می شود.
تبصره - رسیدگی به اتهام هر یک از کارکنان سازمانها و موسسات وابسته به دولت که بر حسب وظیفه سمت نظارت یا سرپرستی یا ارشاد یا مداخله در اداره امور شرکتها یا اتحادیه های تعاونی را دارند تابع قوانین و مقررات دیوان کیفر کارکنان دولت خواهد بود.
ماده 129 - حسابرسانی که درباره نتیجه حسابرسی شرکت یا اتحادیه تعاونی گزارش خلاف واقع بدهند به حبس تادیبی از 6 ماه تا یک سال محکوم می شوند.
ماده 130 - هر یک از اعضای شرکتهای تعاونی که با عدم انجام تعهد در معامله با شرکتی که عضو آن است عامدا به شرکت خسارت وارد کند علاوه بر جبران خسارت به جزای نقدی از پنج هزار ریال تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهد شد در مورد این ماده تعقیب با گذشت مدعی خصوصی موقوف می شود.
ماده 131 - وزارت تعاون و امور روستاها در تعقیب مجرمین و مطالبه خسارات ناشی از جرمهای پیش بینی شده در این قانون در تمام مراحل رسیدگی از هزینه دادرسی معاف می باشد.
تبصره - رسیدگی به دعاوی مذکور خارج از نوبت به عمل خواهد آمد.
ماده 132 - پس از صدور کیفر خواست در مورد جرائم مندرج در این قانون مراتب از طرف مراجع قضایی به شرکت یا اتحادیه مربوط اعلام می شود و در این صورت متهم از سمت خود در شرکت یا اتحادیه برکنار می گردد.
فصل بیست و دوم
وظایف وزارت تعاون و امور روستاها در مورد شرکتها و سازمانهای تعاونی
ماده 133 - وزارت تعاون و امور روستاها برای ارشاد و نظارت و سرپرستی شرکت ها و سازمانهای تعاونی به تدریج و متناسب با امکانات خود عهده دار وظائف زیر است :
1 - تربیت کارشناسان تعاونی و کمک مالی و فنی به تاسیس و اداره مراکز آموزش و تحقیقات تعاونی .
2 - تربیت و تعلیم نیروی انسانی مورد نیاز شرکتها و سازمانهای تعاونی مانند مدیران عامل و حسابداران و حسابرسان .
3 - اجرای برنامه های ترویج و آموزش برای تفهیم و تعمیم اصول و روشهای تعاونی .
4 - تحقیقات آماری و مطالعه درباره فعالیت تعاونیها و اظهار نظر و اتخاذ تصمیم نهایی در زمینه اجرای طرحهای اساسی تعاونی ها که وسیله سایر سازمانهای دولتی و خصوصی تهیه می شود.
5 - اعمال کمکهای فنی و اداری و مالی در موارد لازم به منظور اداره صحیح تعاونیها.
6 - تهیه اساسنامه و آیین نامه های نمونه و فرمها و دفاتر مورد لزوم برای انواع شرکتها و اتحادیه های تعاونی و همچنین کمک به تنظیم آیین نامه های استخدامی کارکنان موظف در شرکتها و اتحادیه های تعاونی .
7 - جلوگیری از فعالیت شرکت ها و سازمانهایی که با به کار بردن نام تعاون عملیات آنها مخالف اصول تعاون و هدفهایی است که در این قانون تصریح شده است .
8 - تعیین خط مشی کلی در امور آموزشی و اداری و اعتباری سازمانهای تعاونی از طریق پیشنهاد به شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور(مندرج در فصل 23 این قانون ) و اجرای تصمیمات آن و هماهنگ کردن کلیه فعالیت های تعاونی کشور در رشته های تعاونی .
9 - نظارت بر اجرای این قانون و سایر قوانین موضوعه درباره عملیات و وظایف شرکت ها و اتحادیه های تعاونی .
10 - تشکیل تدریجی کنگره تعاونیهای هر رشته در استانها و فرمانداریهای کل به منظور کمک به تشکیل اتحادیه های نظارت و هماهنگی مناطق و اتحادیه های مرکزی .
فصل بیست و سوم - تشکیلات و نظام تعاونی کشور
ماده 134-اتحادیه مرکزی هریک ازرشته های تعاونی نماینده آن رشته است که به شرح زیر تشکیل می شود:
1 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی و روستایی .
2 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای مصرف .
3 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای کار و پیشه .
ماده 135 - تشکیلات تعاونی در کشور به شرح زیر خواهد بود:
الف - در هر منطقه تعاونی :
1 - انواع شرکتهای تعاونی و اتحادیه های مربوط به منظور توسعه عملیات اقتصادی .
2 - اتحادیه نظارت و هماهنگی تعاونیهای رشته های سه گانه .
3 - اتحادیه های اعتباری موضوع فصل هفتم این قانون .
4 - سازمان اداری وزارت تعاون و امور روستاها.
ب - تشکیلات تعاونی مرکزی :
1 - شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور.
2 - شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها.
3 - بانک تعاون کشاورزی ایران .
4 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای کار و پیشه .
5 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی و روستایی .
6 - اتحادیه مرکزی تعاونیهای مصرف .
ماده 136 - شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور که دبیرخانه و محل تشکیل جلسات آن در وزارت تعاون و امور روستاها خواهد بود، به ریاست وزیر تعاون و امور روستاها و با عضویت مقامات زیر تشکیل می گردد:
رییس هیات مدیره اتحادیه مرکزی تعاونیهای کشاورزی و روستایی .
رییس هیات مدیره اتحادیه مرکزی تعاونیهای مصرف .
رییس هیات مدیره اتحادیه مرکزی تعاونیهای کار و پیشه .
رییس هیات مدیره بانک تعاون کشاورزی ایران .
رییس کل بانک رفاه کارگران .
رییس هیات مدیره سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران .
نماینده وزارت کار و امور اجتماعی .
یک نفر کارشناس تعاونی به انتخاب وزیر تعاون و امور روستاها.
تبصره - مادام که اتحادیه های مرکزی تعاونیها تشکیل نشده است وزیر تعاون و امور روستاها قائم مقام آنها در جلسات شورا خواهد بود.
ماده 137 - آیین نامه وظائف شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور از طرف دبیر شورا تهیه و پس از تصویب شورا به مورد اجرا گذاشته می شود.
ماده 138 - شورای رسیدگی و داوری در اختلافات تعاونیها با شرکت نماینده قضایی - دادستان کل کشور - نماینده وزارت تعاون و امور روستاها - نماینده
وزارت کار و امور اجتماعی - سه نفر کارشناس تعاونی به انتخاب وزیر تعاون و امور روستاها و نمایندگان اتحادیه های مرکزی تعاونیها (پس از تشکیل ) به منظور اعلام نظر در مواردی که در این قانون و آیین نامه اجرایی آن و یا اساسنامه شرکتها و اتحادیه های تعاونی تصریح شده است تشکیل می شود.
فصل بیست و چهارم - حسابرسی شرکتها و اتحادیه های تعاونی
ماده 139 - وزارت تعاون و امور روستاها به منظور نظارت و ارشاد
تعاونیها مجاز به حسابرسی آنها می باشد و در عین حال می تواند طبق آیین نامه ای که تنظیم خواهد کرد اجازه حسابرسی شرکتها و اتحادیه های تعاونی عضو اتحادیه به نظارت و هماهنگی را برای دوره های معین به اتحادیه مذکور بدهد و یا این اجازه را برای ادوار بعدی تمدید کند.
تبصره 1 - وزارت تعاون و امور روستاها با مشاهده نقص یا تخلفی در کار حسابرسی اتحادیه نظارت و هماهنگی مربوط می تواند در هر هنگام اجازه قبلی را لغو کند.
تبصره 2 - در مورد حسابرسی شرکتهای تعاونی کارگری وزارت تعاون و امور روستاها به وزارت کار و امور اجتماعی نمایندگی برای انجام این وظیفه خواهد داد تا طبق ضوابط مصوب شورای عالی هماهنگی تعاونیهای کشور حسابرسی را انجام داده و نتیجه را به وزارت تعاون و امور روستاها اعلام دارد.
ماده 140 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی موظفند نسخه ای از ترازنامه هر سال یا دوره مالی و حساب سود و زیان دوره مربوط را حداکثر ظرف یک هفته پس از تنظیم به اتحادیه نظارت و هماهنگی مربوط و در صورتی که این اتحادیه تشکیل نشده باشد به اداره کل تعاون و امور روستاهای محل (یا اداره کار و
امور اجتماعی در مورد شرکتهای تعاونی کارگری ) ارسال دارند.
ماده 141 - حسابرسی شرکتها و اتحادیه های تعاونی طبق آیین نامه ای خواهد بود که از طرف وزارت تعاون و امور روستاها تنظیم و به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.
فصل بیست و پنجم - مقررات مختلف
ماده 142 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی روستایی که قبل از تصویب این قانون به ثبت رسیده اند بنا به تشخیص وزارت تعاون و امور روستاها به تدریج وضع خود را با این قانون تطبیق خواهند داد.
ماده 143 - مطالبات شرکتها و اتحادیه های تعاونی از اعضا خود جز مطالبات ممتازه است .
ماده 144 - شرکتها و اتحادیه های تعاونی از پرداخت حق الثبت و نصف تعرفه آگهی ثبت در روزنامه رسمی کشور معافند.
ماده 145 - وزارت تعاون و امور روستاها نمونه دفاتر مالی و حسابداری شرکتها و اتحادیه های تعاونی را تهیه خواهد کرد که پس از تایید وزارت دارایی به جای دفاتر قانونی مقرر در قانون تجارت در اختیار آنها قرار گیرد و دفاتر مذکور در حکم دفاتر قانونی خواهد بود.
ماده 146 - در مواردی که وزارت تعاون و امور روستاها تخلفی را در اداره امور شرکتها و اتحادیه های تعاونی ملاحظه کند بلافاصله با استفاده از کلیه اختیارات پیش بینی شده برای مجمع عمومی عادی و فوق العاده شرکت یا اتحادیه مربوط تصمیم لازم را اتخاذ و به مورد اجرا خواهد گذاشت .
ماده 147 - سازمان تعاون مصرف کادر نیروهای مسلح شاهنشاهی از شمول این قانون مستثنی است و وظایفی را که بر عهده دارد مستقلا طبق مقررات و اساسنامه و آیین نامه های مخصوص به خود انجام خواهد داد.
ماده 148 - کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون ملغی است و در قوانین بعدی نیز نسخ یا اصلاح مواد و مقررات این قانون باید صریحا قید شود.
ماده 149 - این قانون به مدت پنج سال به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد و هر گاه در این مدت وزارت تعاون و امور روستاها با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده وسیله مرکز تحقیقات روستایی این وزارت (موضوع ماده 15 قانون تشکیل شرکت های سهامی زراعی ) که از این پس مرکز تحقیقات وزارت تعاون و
امور روستاها نامیده خواهد شد تغییرات و اصلاحاتی را در این قانون لازم تشخیص دهد جهت تصویب به کمیسیون های تعاون و امور روستاهای مجلسین تقدیم می نماید و این تغییرات و اصلاحات پس از تصویب قابل اجراست .
دولت مکلف است در پایان مدت پنج سال لایحه نهایی را جهت تصویب مجلسین تقدیم نماید، مادام که لایحه نهایی به تصویب نرسیده مقررات این قانون و مصوبات کمیسیونهای مذکور لازم الاجرا خواهد بود.
قانون فوق مشتمل بر یکصد و چهل و نه ماده و چهل و یک تبصره پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز چهارشنبه پنجم خرداد ماه 1350 در جلسه روز یکشنبه شانزدهم خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
نوع : قانون
شماره انتشار :
تاریخ تصویب : 1350/03/05
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
