فضولی - اقرار مقید(ماده 1282 ق 0م 0) تجزیه مندرجات دفاتر مورد استناد (ماده 1298ق 0م 0) حق العمل کاری و وکالت (ماده 358ق 0ت 0) تعهد حق العمل کار در اجرای قرارداد (ماده 367ق 0ت 0)
سی ام فروردین ماه یکهزار و سیصد و سی وهشت
پرونده : 37/997
مرجع رسیدگی : شعبه چهارم دادگاه بخش تهران به ریاست آقای ناصر کاتوزیان
خواهان : آقای رحیم موثق با وکالت آقای علینقی خزائی شغل وکیل دادگستری ساکن تهران نواب شمالی کوچه سعادت
خوانده : آقا یاحمد پوستی زاده شوشتری با وکالت آقای اسدالله نیکو وکیل دادگستری ساکن تهران خیابان استامبول بازار فرخ
خواسته : سی وهفت هزار ریال
خلاصه جریان دعوی : وکیل خواهان به استناد یک برگ استشهاد و رونوشت مصدق مستخرجه دفاتر خوانه و بارنامه مورخه 10/9/1332 و اظهارنامه شماره 1037 و دفاتر تجاری و اظهارنظر کارشناس دردادگاه بخش تهران اقامه دعوی نموه و توضیح داده است که به موجب اقاریر خواهان در صورت حسابهای ارسالی مبلغ سی وهفت هزار ریال از موکل دریافت داشته و بدون این ک مجاز در خرید قند در قبال پول مذکور باشد طبق بارنامه 42026 مقداری قند برای موکل ارسال داشته است و چون اولا" به هیچ وجه چنین اجازه ای نداشته وثانیا" قندهای ارسالی که در صورتحساب خوانده شاه آباد معرفی شده مطابق وصف مذکور نیست لذا تقاضای رسیدگی و تحقیق از گواهان و ارجاع امر به کارشناس و بالنتیجه صدور حکم را به محکومیت خوانده به پرداخت وجوه مزبور دارم 0
پس از ارحاع امر به شعبه چهارم و ثبت آن به کلاسه 37/997 و ملاحظه دفاتر خوانده و چندین جلسه رسیدگی در آخرین وقت مقرر دادگاه به تصدی امضاء کننده زیر با حضور وکلای طرفلین تشکیل شده با استماع اظهارات طرفین پایان دادرسی را اعلام و بشرح زیراظهار نظر می نماید:
رای دادگاه
نظر به اینکه ، به موجب اقاریر خواهان در صدر استشهاد تقدیمی و مفاد گواهی اسدا000 شوشتری احد از شهود مورد استناد وی به این عبارت ((0000پانزده عدل قندی ک در تهران به اتفاق خریداری شده شاه آباد بوده و مغایر بیرون آمده 000)) مسلم است که خوانده به عنوان اصیل و یا عامل از طرف خواهان برای خرید وارسال پانزده عدل قند مورد نزاع ماذون بوه است و ادعای خواهان ، دائر براینکه به طور فضولی مقداری قنددرقبال طلب وی ارسال داشته ، صحیح نمی رسد0
نظر به اینکه ، بر طبق متن اسناد تقدیمی خواهان ، خوانده به عنوان حق العمل کار مقدار181 کیلو قند وسیله باقری از جوهرچی خریداری کرده و برای نامبرده ارسال داشه است ، و دفاتر تجارتی خوانده نیز که مورد استناد وکیل خواهان دردادخواست تقدیمی واقع شده ، و بنا به حکم ماده 1298 قانون مدنی ، صرف نظراز کیفیت تنظیم آن بر علیه خواهان سندیت دارد، این موضوع را تائید می کند0 راست است که خوانده با ارسال مستخرجه دفاتر تجاری خود وصول مبلغ سی و هفت هزار ریال را از جانب خواهان و اسدا000 شوشتری اقرار کرده ، ولی چون مطابق مفاد اقرار مذکور، وصول وجه از طرف وی بعنوان حق العمل کار بوه ، خواهان بنا بر منطوق مواد1282و1298قانون مدنی نمی تواند این اقرار را تجزیه کرده و تسلیم وجه را به نفع خود استفاده کند و منکر عنوان حق العمل کاری خوانده گردد0 به اضافه وکیل خواهان نیز ضمن دادخواست تقدیمی باعبارت زیر000(( درصورتی که اولا" مجاز در خرید قند در قبال پول مذکور که تعلق آن را به موکل تصدیق کرده است نبوده 000)) تلویحا" تصدیق کرده که لااقل خوانده از طرف خود به عنوان حق العمل کار قندی را به نام موکل وی خرید و ارسال داشته است 0
نظر به اینکه ، مطابق ماده 358 قانون تجارت ، اصولا" روابط بین آمر و حق العمل کار تابع مقررات راجع به وکالت می باشد،وبنابراین حق العمل کار در مقابل آمر مسئول انجام تعهدات طرف قراردادنمی باشد و ماده 367 قانون مزبور در تائید همین مساله مقرر می دارد که ((0000 حق العمل کار در مقابل آمر مسئول پرداخت وجوه و یاانجام سایر تعهدات طرف معامله نیست ، مگر اینکه مجاز درمعامله به اعتبار نبوده و یا شخصا" ضمانت طرف معامله را کرده و با عرف تجاررتی بلد اورا مسئول قرار دهد000)) وموضوع دعوی مشمول هیچیک از شقوق قسمت اخیر ماده مزبور نمی باشد، و بنابراین به طور کلی و هیچ عنوانی نمی تواند خوانده را جهت استرداد ثمن معامله طرف دعوی قرار داد0
نظر به اینکه ، نحوه دعوی اقامه شده با توضیحات وکیل خواهان در جلسه مورخه 28/8/1337، دائر بر اینکه بر فرض خوانده حق العمل کار تلقی شود، چون نادرستی کرده مطابق ماده 37 قانون تجارت طرف معامله محسوب و مسئول خسارات وارده است ، مباینت دارد و استماع دعوی به عنوان مزبور مطابق ماده 117 قانون آئین دادرسی مدنی ممکن نیست و به اضافه در پرونده امر به هیچ وجه دلیلی که نادرستی خوانده و تجاوز او را از حدود اذن امر اثبات کند وجود ندارد0
نظر به اینکه ، مطابق دفاتر تجاری مورد استناد خواهان ، از بابت وجوده وصول دینی به نامبرده ندارد0 لذا خواهن در مطالبه مبلغ 37000 ریال موضوع دعوی به محکوم به بی حقی می شود و موظف است که مبلغ 1850 ریال بابت حق الوکاله وکیل به خوانده بپردازد0 رای حضوری و پژوهش پذیر است 0
رئیس شعبه 4 دادگاه بشخ تهران دکترناصرکاتوزیان
مرجع :
کتاب عدالت قضائی ،گزیده آراء،تالیف دکترکاتوزیان ،انتشارات
دادگستر،چاپ اول ،بهارسال 1378
137
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 997
تاریخ تصویب : 1340/02/27
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
صلاحیت دادگاه - ارتباط کامل و وحدت منشاء بین دو دعوی (ماده 284ق 0آ0د0م 0) صلاحیت دعاوی اصلی و طاری مالکیت - اماره تصرف - اقراربه مالکیت سابق و تصرف فعلی (ماده 37ق 0م 0) انتقال ملک ثبت شده (مواد22و46و48 ق 0ث 0)
