برای هرمالی که درذمه باشد ممکن است رهن داده شود
کلاسه پرونده : 723/4850
شماره دادنامه : 600/23
تاریخ رسیدگی : 23/10/1369
موضوع رسیدگی : نظریه مورخ 10/11/68شعبه 19دادگاه حقوقی یک ...
مرجع رسیدگی : شعبه 23دیوان عالی کشور
هیئت شعبه : آقایان ...
خلاصه جریان پرونده : بانو((ر))باوکالت آقای ((آ))دادخواستی در تاریخ 21/4/68به طرفیت 1.بانک ...2.آقای ((ف ))به خواسته اعلام بی اعتباری رهن وفک سندمربوط به رهن مقوم بیست وپنج میلیون ریال بااحتساب خسارات به دادگاههای حقوقی یک ...تقدیم نموده که رسیدگی به شعبه نوزدهم دادگاه حقوقی یک ...ارجاع شده وتوضیح داده شده بانک ...قائم مقام بانک مزبورشده به حکایت سند رسمی شماره 8967 دفتراسنادرسمی شماره 195...قصدداشته درتاریخهای نامشخص موخر برتاریخ تنظیم سند اعتبارهایی دراختیارخوانده ردیف دوم قراردهد وپلاک شماره 2/3434 واقع در...ملکی موکل رابه عنوان وثیقه ازخوانده ردیف دوم بابت اعتباراتی که دراختیارآقای ((ف ))قرارخواهدگرفت ومطالبات احتمالی ناشی ازآن درمقابل سی دومیلیون ریال به رهن خود گرفته است .موکل به علت بی اطلاعی ازقوانین ومقررات مدتهادراین مقوله مطلبی عنوان نکرده است بلکه مبالغی نیز(هفت میلیون ریال )در دونوبت بابت طلب ادعایی مزبوربه بانک ...پرداخت کرده است .چون موکل متوجه شده است که ازیک طرف قرارداد رهن مزبور به علت اینکه درتاریخ تنظیم آن بانک نه طلبی از آقای ((ف ))داشته ونه حتی سبب طلب مزبور موجود بوده و آقای ((ف ))طبق اطلاع موثق بدهی به بانک نداردپرداختهای وی به بانک بابت بدهی احتمالی ناشی ازاعتباراتی که موخربرتنظیم سندرهنی در اختیار اوگذاشته شده به مراتب بیشتراست لذاباتقدیم این دادخواست تقاضادارداولا"باعنایت به مفادسندورسیدگی به دعوی وتوجه به قوانین ، بطلان سندمزبوررادرقسمت رهن ملک موکله اعلام شودثانیا"تقاضانموده که پرونده مربوط به آقای ((ف ))را مطالبه و باارجاع امربه کارشناس وکسب نظرکارشناس حکم برعدم جوازادامه رهن صادرشود.اضافه مینماید که آقای ...مبالغ سنگینی بابت بهره وبهره بهره به بانک پرداخته اند وبانک چیزی ازاو طلبکار نیست .مستندا"به حکم صادره ازشعبه 16دادگاه حقوقی یک ...درخواست صدورحکم برطبق خواسته نموده است . دادگاه پس ازتکمیل پرونده دروقت فوق العاده چون وکیل خواهان درخواست صدورموقت برفک رهن آزادکردن ملک موکله خودر رانموده پرونده جهت رسیدگی به موضوع تقاضا به شعبه 27 دادگاه حقوقی یک ...ارجاع شده شعبه مزبوردرخواست صدور دستورموقت رامردود اعلام کرده پرونده را به شعبه 19دادگاه حقوقی یک ...اعاده داده است .دادگاه باتعیین وقت رسیدگی درجلسه مورخ 10/11/68اظهارات وکیل خواهان را استماع وپس ازکسب نظرمشاور چنین اظهارنظرکرده است :اولا"در خصوص دعوی خواهان دائربه اعلام بطلان عقد رهن موضوع سندرهنی شماره ...نظربه اینکه در مقدمه سندرسمی صریحا"قید گردیده که قراردادموردبحث درخصوص کلیه حقوق ومطالباتی که بانک درنتیجه معامله مدیون داشته وخواهدداشت تنظیم گردیده است ودرماده یک قراردادتصریح شده است مدیون به موجب این قراردادکلیه حقوق ومطالبات فعلی وآتی بانک را تامیزان معین به عهده می گیرد و این تعهدبرای کلیه حقوق و مطالباتی که ازبدهی درحساب جاری بروات ،اسنادوضمانت نامه وسفته هاوسایراوراق تجاری یا دریافت وام یااعتبارویاهرمعامله دیگرناشی شده یابشودمعتبرخواهد بودوبه این ترتیب مندرجات سندمذکوربرمطالبات گذشته بانک واشتغال ذمه مدیون دراین خصوص درزمان تنظیم قرارداد حکایت داردو دادگاه راازجلب نظر کارشناس وبررسی دفاتر بانک خوانده ردیف یکم بی نیاز می سازدونظربه اینکه ماده 4قراردادبالصراحه حاکی ازتخصیص اعتبار مالی جهت مدیون نامبرده است ومفادماده 2سند مذکورکه به موجب آن مدت قراردادنسبت به دین موردقبول آقای ((ف ))اززمان امضاءسندمعین گردیده برحق استفاده مدیون نامبرده نسبت به اعتبارادعایی حکایت می نمایدونظربه اینکه مطابق ماده اخیروماده یک قراردادمدیون اصلی استقرار دیون مذکورراازهربابت تامبلغ سی دومیلیون ریال بر عهده خودپزیرفته وبه این ترتیب با امضاء قرارداد مورد بحث به دفعات اشتغال بالفعل ذمه خودرادرقبال بانک اقرارنموده است ونظربه اینکه مطابق ماده 775قانون مدنی برای هرمالی که در ذمه باشد ممکن است رهن داده شودباعنایت به احراز وجودسبب دین واستقرار آن بر ذمه خوانده ردیف دوم مانعی درتحقق عقدرهن موضوع سندمذکورباقی نبوده است .لذادعوی خواهان دراین خصوص غیرثابت است وبربطلان آن اظهارنظر می شودثانیا"درخصوص دعوی خواهان دایربه اعلام منتفی بودن عقد رهن نظربه اینکه حسب مراتب مندرج درفوق عقدرهن صحیحا"منعقدگردیده و برارکان عقدمزبوراشکالی مترتب نبوده است ونظربه اینکه حسب توضیحات اخیروکیل خواهان درجلسه دادرسی باپرداخت اصل دین عقد مذکور فک گردیده وباانتفاء عقد رهن مواردی برای اعلام منتفی بودن آن باقی نیست وچنانچه خواهان مدعی پرداخت وجه زاید براستحقاق بانک ازبابت دیون مدیون اصلی باشدبرحسب موارد،حق اقامه دعوی به طرفیت مدیون اصلی ویابانک متعهدله برای وی باقی است لذا قطع نظر از مدافعات آقای ((س ))که به لحاظ عدم احرازسمت وکالت وی ازجانب بانک خوانده ردیف یکم قابل ترتیب اثرقانونی نیست دعوی خواهان دراین موردنیز به نحومطروحه مردوداست .پس ازابلاغ نظریه ووصول اعتراض پرونده را به دیوان عالی کشورارسال وبه این شعبه ارجاع شده است . هیئت شعبه درتاریخ بالا تشکیل گردید وپس ازقرائت اوراق پرونده و گزارش عضوممیزمشاوره نموده ،چنین رای می دهد: ((نظربه اینکه وکیل خواهان درجهت اثبات ادعای مطروحه ضمن دادخواست تقدیمی تقاضای ارجاع امربه کارشناس کرده ودرلایحه اعتراضیه خود نیزاین تقاضارا تکرار کرده است واجابت تقاضای مشارالیه موثر در امراست لذا اقتضاءداشت دادگاه برای احراز واقع امرواتخاذ تصمیم قانونی ،قرارارجاع امربه کارشناس صادرمی نمودتا کارشناس با ملاحظه پرونده امروپرونده موجوددربانک وسوابق ودفاتر بانک درارتباط با تنظیم سندرسمی موضوع دعوی وکیفیت اخذاعتباراز بانک وپرداختهای انجام شده ازطرف متعهد(خوانده ردیف دوم )که موردادعای وکیل خواهان است به موضوع باتوجه به جمیع جهات ومصوبه مجموع تشخیص مصلحت نظام موضوع قانون نحوه وصول مطالبات بانکهامصوب 5/10/68رسیدگی ،ونظریه خودرادرمورد خواسته های مطروحه خواهان نفیا"یااثباتا"اعلام نماید. لذادروضع حاضرنظریه دادگاه به لحاظ نقض رسیدگی قابل تایید نیست وپرونده برای اقدام قانونی به دادگاه اعاده می شود.))
مرجع :
کتاب آرای دیوان عالی کشور درامورحقوقی ، جلددوم
تالیف ، یداله بازگیر، کارشناس قضائی وزارت دادگستری
انتشارات ققنوس ، چاپ اول ، چاپ سحاب ، 1377
86
نوع : آراء و نظریات
شماره انتشار : 600
تاریخ تصویب : 1369/10/23
تاریخ ابلاغ :
دستگاه اجرایی :
موضوع :
منبع : وب سایت قوانین دات آی آر (معاونت آموزش دادگستری استان تهران)
تاموقعی که ذمه درقبال (بانک ) مشغول باشد تقاضای فک رهن بی وجه است کسی که مالی رامن غیرحق دریافت کرده باشدضامن عین ومنافع آن است اعم ازاینکه به عدم استحقاق خودعالم یاجاهل
