اهمیت این موضوع به حدی زیاد است که در اکثر موارد حقوقدانان توصیه میکنند که در صورت وجود مشکلات مالی حداقل از خدمات وکیل مشاوره استفاده کنید. توجه داشته باشید که مطابق قوانین، اجرت المثل تنها در دو موقعیت کاربرد دارد:
1. اجرت المثل اموال
2. اجرت المثل زمان زوجیت
بهتر ایت بدانید که مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران، وکیل دادگستری فعال در این زمینه میتواند اجرت المثل را در موارد اشاره شده در زیر نیز مطالبه کند.
1. در عقد نکاح
2. در اموال منقول و یا غیر منقول.
3. بهرهمندی از عمل یک فرد دیگری
4. غصب
5. تمام شدن عقد اجاره
مطابق قوانین جمهوری اسلامی ایران، اجرت المثل در چه مواقعی به فرد تعلق خواهد گرفت؟
در صورتی که یک فرد برای انجام یک عمل و یا حتی بهرهمندی از اموال یک شخص دیگر بر مبنای یک توافق از پیش تعیین شده، مبلغی را دریافت کند، این مبلغ تنها تحت عنوان اجرت المسمی، قابلیت پرداخت دارد. این در حالی است که در مبحث اجرت المثل، عکس این قضیه به وقوع میپیوندد. به این معنا که توافقی بین دو طرف وجود نداشته و در صورتی که باشد، نیز باطل شده است. در این نوع دعاوی، یکی از طرفین از منافع و یا مال فرد دیگر چه با اجازه و چه بدون اجازه وی بهرهبرداری کرده است. در این حالت است که دادگاه با نظریه کارشناس منتخب خود، اجرت المثل بهرهمندی از این منافع را تعیین خواهد کرد.
باتوجه به گستردگی قوانین و تبصرههای موجود در قوانین جمهوری اسلامی ایران، کمک گرفتن از یک وکیل خوب، متخصص و چیرهدست که تحت عنوان بهترین وکلای اخذ و مطالبه اجرت المثل فعالیت میکند، بسیار مهم است.
اخذ و مطالبه اجرت المثل
اخذ و مطالبه اجرت المثل ملک و ایام تصرف
اگر شخصی ملک یا مال فرد دیگری را بدون رضایت او به تصرف خود درآورد و از منافع آن استفاده کند، به مدتی که ملک یا مال مذکور در اختیار او است ایام تصرف می گویند. در این شرایط مالک اصلی می تواند به کمک یک وکیل ملکی اجرت المثل ایام تصرف را از شخص متصرف طلب کند.
به عبارت دیگر به مبلغی که در ازای استفاده و بهره وری از مال یا ملک دیگری بدون اجازه و رضایت او پرداخت می شود، اجرت المثل ملک یا مال می گویند.
میزان و مقدار این مبلغ به موارد زیادی از جمله نحوه استفاده از مال یا ملک و مدت زمان ایام تصرف بستگی دارد.
نرخ مورد تایید جهت اخذ و مطالبه اجرت المثل
درصورتی که قراردادی از قبل میان طرفین دعوی تنظیم شده و نرخ اجرت المثل در آن مشخص گردیده باشد، مبلغ اجرت المثل باید بر اساس نرخ تعیین شده در قرارداد پرداخت شود که در حقوق این نوع از اجرت المثل، اجرت المسمی نام دارد.
اما اگر نرخی برای اجرت المثل در قرارداد مشخص نشود و یا اصلا قراردادی تنظیم نشده باشد، میزان اجرت المثل با بررسی های کارشناس منتخب دادگاه مشخص خواهد شد.
دعاوی اجرت المثل ایام تصرف
نکته ای که در دعاوی اجرت المثل ایام تصرف می توان به آن اشاره کرد، نقش پررنگ کارشناس منتخب در تعیین نرخ اجرت المثل می باشد. البته می توان به کمک وکیل ملکی با تجربه به نرخ تعیین شده اعتراض کرد اما می توان گفت اساسی ترین نقش در پرونده های مربوط به اجرت المثل را کارشناس پرونده ایفا می کند.
پس از تعیین اجرت المثل توسط کارشناس مربوطه و ابلاغ آن به طرفین دعوی، هردو به مدت یک هفته فرصت اعتراض بر حکم صادر شده را خواهند داشت در غیر این صورت حکم قطعی و غیر قابل تغییر می شود.
اخذ و مطالبه اجرت المثل ملک مشاع
درصورتی که ملکی به لحاظ قانونی چندین مالک داشته باشد، تمامی شرکا به نسبت سهم خود از ملک در همه اجزای آن شریک خواهند بود.
پس اگر ملکی میان چند نفر به ارث برسد و یا بر اساس قرارداد و سندی قانونی میان چندین نفر تقسیم شده باشد، ورود غیر مجاز و تصرف هریک از وراث یا شرکا بدون اجازه دیگران به ملک غیر قانونی می باشد و مالکین و وراث دیگر می توانند دادخواستی جهت رفع تصرف او به دادگاه ارائه کنند.
چنانچه شریک متصرف از رفع تصرف خودداری کرد، شرکا و وراث دیگر می توانند جهت اخذ و مطالبه اجرت المثل ایام تصرف به دادگاه شکایت کنند.
مطالبه اجرت المثل در زندگی مشترک
در زندگی مشترک زوجین در قبال یکدیگر وظایفی شرعی و قانونی دارند. اما برخی از وظایف از لحاظ قانونی به عهده زن نیست. مثلا ممکن است در عرف جامعه رسیدگی به فرزندان و امور منزل به عهده زن باشد اما این وظیفه قانونی او نیست و می تواند برای انجام این امور دستمزد یا همان اجرت المثل دریافت کند.
درصورتی که توافقی در این باره حاصل نشده باشد و زن و شوهر نسبت پرداخت و دریافت اجرت المثل دچار اختلاف شوند، زن می تواند به کمک وکیل خانواده دادخواستی به منظور اخذ و مطالبه اجرت المثل تنظیم و به دادگاه صالح ارائه کند.
شناسه : 738