لیست بهترین وکلای تملک انواع اراضی ایران سال 1403، لیست 20 وکیل برتر

قوانین مربوط به تملک اراضی و وظایف وکیل

شرایط تملک اراضی توسط شهرداری‌ها چیست؟

با توجه به اینکه تملک اراضی و املاکی که در طرح‌های شهرداری واقع شده با حق مالکیت خصوصی تعارض دارد، بنابراین می‌توان آن را یکی از مهم‌ترین حقوق اشخاص در قانون در نظر گرفت. در صورتی که شهرداری‌ها در این مورد مقررات را رعایت نکنند، مالکین این املاک نیز می‌توانند اقامه دعوا نموده و نسبت به مطالبه حقوق تضیع شده خود اقدام کنند.

نحوه در اختیارگیری زمین توسط شهرداری‌ها چگونه است؟

معمولاً شهرداری با هدف ایجاد و تأمین رفاه عمومی، املاک واقع شده در محدوده مربوط به طرح‌های خود را تملک می‌کند. اما این موضوع نمی‌تواند دلیلی برای عدم رعایت ضوابط قانونی مربوط به تملک املاک شود. از این رو اجرای مقررات در مورد این گونه زمین‌ها ارتباطی به قرار گرفتن این اراضی در فضای سبز یا درون طرح‌های شهرداری ندارد.

تملک اراضی برای رفع نیاز‌های عمومی توسط شهرداری

ممکن است شهرداری در راستای تأمین نیاز‌های عمومی و اجرای طرح‌های مربوط به آن نسبت به سلب مالکیت از اشخاص اقدام کند. با توجه به ماده ۲ لایحه قانونی مربوط به نحوه خرید و تملک املاک خصوصی شهرداری تنها در صورتی مجاز خواهد بود که این طرح‌ها برای امور عمومی و امنیتی مورد استفاده قرار بگیرد.

تصویب طرح شهرداری توسط مراجع ذی صلاح

پیش از اینکه شهرداری بخواهد اقدام به تملک املاک خصوصی کند، باید طرح مورد نظر خود را توسط مراجع ذی صلاح به تصویب برساند. در غیر این صورت تملک املاک خصوصی هیچ توجیه قانونی‌ای نخواهد داشت.

تخصیص اعتبار توسط شهرداری

یکی دیگر از اقدامات شهرداری پیش از تصرف و تملک املاک خصوصی، تأمین اعتبار است. در صورت عدم تأمین اعتبار یا زائد بر میزان آن، این معامله مورد قبول نخواهد بود.

تملک اراضی به دلیل فقدان اراضی ملی

شهرداری‌ها در صورتی می‌توانند به صورت قانونی به تملک اراضی و املاک خصوصی بپردازند که برای طرح‌های عمومی و عمرانی، املاک و اراضی ملی متعلق به دولت برای بهره‌برداری وجود نداشته باشد. تنها در صورت عدم وجود املاک و اراضی مربوط به دولت می‌توان برای تملک املاک خصوصی اقدام کرد.

تطبیق کاربری زمین با طرح شهرداری

زمینی که شهرداری قصد تملک آن را دارد باید دارای کاربری مورد نیاز و مطابق با طرح مصوب باشد.

استعلام وضعیت ثبتی ملک از اداره ثبت

پیش از اقدام به تملک ملک توسط شهرداری باید وضعیت پلاک ثبتی ملک حدود آن و اطلاعات مربوط به مشخصات مالک از اداره ثبت دریافت شود.

اعلام قصد تملک اراضی به اداره ثبت

شهرداری پیش از آنکه ملک مورد نظر خود را تملک کند، آن را به اداره ثبت اعلام کرده و این اداره نیز از نقل و انتقال پلاک ثبتی مورد نظر جلوگیری خواهد کرد.

تصمیم تملک املاک و اعلام آن به مالک

شهرداری موظف است پیش از آنکه ملک مورد نظر خود را تملک کند اعلامیه‌ای مبنی بر آن از طریق یک اظهارنامه رسمی یا نامه اداری تهیه و بدین طریق به مالک اطلاع‌رسانی کند. در صورت عدم شناسایی مالک ملک، اعلام قصد تملک از طریق آگهی اطلاع‌رسانی می‌شود.

تنها در صورتی که شهرداری شرایط و موارد گفته شده را رعایت کرده باشد می‌تواند برای تملک املاک مورد نظر خود اقدام کند. تملک املاک دولتی نیز تنها با موافقت وزیر و یا رئیس مؤسسه دولتی مالک ملک انجام خواهد گرفت.

تحصیل و تملک اراضی در حقوق ایران از موضوعات مهم و کاربردی در حوزه حقوق اراضی است . چرا که امروزه دولت، موسسات و شرکت های وابسته آن در صدد تملک اراضی برآمده اند و فعالیت خود را در این حوزه متمرکز کرده اند. از طرفی به دلیل پیچیدگی های این موضوع و جدید بودن کمتر مورد بحث جدی حقوقدانان قرار گرفته است و معمولا حوزه کم کاری می باشد. ولی آمار زیاد پرونده های حوزه اراضی و اختلافات مطرح در این زمینه آن قدر زیاد است که لازم است مورد توجه بیشتری از سمت حقوقدانان قرار بگیرد و احکام و نکات حقوقی مربوط به آن روشن شود .

همان طور که می دانید استملاک یا تحصیل اراضی یکی از فعالیت ها و برنامه ریزی های جاری برخی دستگاه ها و شرکتهای دولتی (مانند سازمانها و شرکتهای تابعه وزارتخانه های نفت، نیرو، ارتباطات، راه و شهرسازی، جهادکشاورزی و…) است که به منظور اجرای طرحهای عمومی و عمرانی انجام می پذیرد. تملک اراضی جهت اجرای طرحهای عمومی و عمرانی، یکی از پیچیده ترین و دقیق ترین فعالیتهای حقوقی است که متأسفانه در اغلب موارد، بدون دقت های حقوقی و قانونی انجام می پذیرد و از آنجا که عملیات ساخت و احداث، از اولویت و اهمیت درجه اول برخوردار است، لذا ارزش حقوقی و اهمیت قانونی تملک عموماً مورد غفلت قرار می گیرد که نهایتاً در مواردی منجر به بروز انواع دعاوی و مشکلات حقوقی و قضائی می گردد که در بسیاری از موارد، همراه با تحمل هزینه های بسیار سنگین می شود. علاوه بر این، برای مالکین و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی نیز مشکل آفرین شده و بعضاً اسباب نارضایتی های گروهی یا عمومی را فراهم می سازد.

از طرفی لازم است که در انجام این مراحل دقت لازم به عمل آید چرا که ممکن است در صورت عدم انجام به موقع و دقیق این اقدامات نتیجه مطلوب کسب نشود.

وضعیت زمین ها برای تملک شهرداری ها

زمین ها به دسته های مختلف تقسیم می شوند در قانون زمین شهری از زمین های موات، زمین های بایر و زمین های دایر نام برده شده زمین های موات که در اختیار دولت است و شهرداری برای تملک آن می تواند با مواردی مثل تهاتر یا طرح پرونده آن را به تملک خود در آورد.

نوع دوم زمین ها و اراضی بایر هستند که اگر مالک خاص نداشته باشد در اختیار ولی فقیه است. شهرداری ها هم برای تملک این نوع زمین ها باید تشریفات خاص آن را انجام دهند‌.

باقی زمین ها که دایر هستند و در دست افراد باید با موافقت آن ها تملک بشوند و اگر کسی حق انتفاعی و … در آن دارد باید تا انقضای مهلت صبر کنند و سپس اقدام کنند و اگر کسی حق ارتفاقی در آن دارد باید رعایت شود.

طبق ماده ۲ لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک برای اجرای برنامه های عمومی، عمرانی و نظامی و دولتی، اجرای برنامه ها و طرح های مورد نظر تنها در صورتی ممکن است که هم لازم باشد و هم ضروری و ضرورت اجرای طرح باید به تصویب بالاترین مقام اجرایی آن دستگاه اجرایی برسد.