انحلال شرکت
دلایل متعددی وجود دارد که منجر به انحلال شرکت میشوند؛ ورشکستگی، عدم تحقق اهداف، عدم تمدید زمان انقضای شرکت در شرکتهایی که برای زمان مشخص و محدودی ثبت شده اند، موافقت تمام شرکا مبنی بر انحلال شرکت، تصویب انحلال شرکت در مجمع فوقالعاده، فوت یکی از شرکا (اگر در اساسنامه قید شده باشد)، حکم دادگاه و غیره.
به وسیله انحلال شرکت باید بدهی و قروض آن پرداخت شده و تمامی داراییهای منقول و غیر منقول (منظور از منقول و غیر منقول نقدی و غیرنقدی بودن دارایی شرکت است). بعد از تسویه و پرداخت کامل بدهیهای شرکت میان سهامداران و ذینفعان شرکت تقسیم میشود.
درخواست انحلال ثبت شرکت
برای درخواست ثبت انحلال شرکت باید تمام اعضا و شرکا صورت جلسه انحلال را امضا کنند؛ در واقع حتی اگر یک نفر از اعضا مخالف باشد؛ انحلال شرکت منتفی میشود. اگر یکی از شرکا حضور نداشته باشد اما وکالت تامالاختیار به دیگر اعضا داده باشد؛ میتوان در غیاب او شرکت را منحل کرد. در غیر این صورت خود شخص حتماً باید حاضر شود.
در صورت اعلام رضایت تمام شرکا، باید نهایتاً 5 روز پس از امضای صورت جلسه، مدارک لازم را به اداره ثبت شرکتها تحویل داد. پس از ارائه مدارک، مدت زمان لازم برای انحلال شرکت، 10 الی 15 روز است و تا زمانی که آگهی انحلال شرکت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن به چاپ می رسند منتشر نشود، هنوز شرکت رسماً منحل نشده است.
اگرچه پس از انحلال شرکت، مدیر سمتی نخواهد داشت اما می بایست شخصی را به عنوان مدیرتصفیه معرفی کرد. مدیر تصفیه به مدت 10 سال در قبال طلب ها، بدهی ها، مالیات های مستقیم و غیرمستقیم و سایر امور ناتمام شرکت مسئول است.
منحل شدن شرکت به 3 طریق رخ میدهد:
انحلال اختیاری یا ارادی
در این نوع منحل شدن، اکثریت سهامداران و شرکا بر طبق قانون تجارت و اساسنامه، تصمیم به منحل کردن شرکت میگیرند. تصمیم به انحلال در اختیار مجمع عمومی است.
انحلال به حکم دادگاه
چنانچه اکثریت ذکر شده در قانون تجارت برای انحلال به وجود نیاید، طرح دعوی انحلال با یک نفر از ذینفعان نیز در دادگاه قابل طرح است. چنانچه منحل شدن به دلیل انقضای مدت اعتبار باشد و مجمع عمومی اقدام به افزایش مدت اعتبار نکند، ذینفع میتواند درخواست منحل شدن را بخواهد.
همچنین در صورت تحقق هر کدام از سه شرط زیر، ذینفع میتواند منحل شدن شرکت را از دادگاه بخواهد:
در صورتی که تا یک سال پس از ثبت شرکت، در مورد موضوع شرکت اقدامی صورت نگرفته باشد و یا فعالیتهای شرکت به مدت یک سال متوقف شده باشد.
چنانچه مجمع عمومی سالیانه، تا ده ماه پس از تاریخی که در اساسنامه قید شده، نسبت به رسیدگی به حسابهای هر سال مالی اقدام نکند.
چنانچه سمت مدیر عامل، اعضای هیئت مدیره و یا برخی از آنها، بیش از 6 ماه بدون متصدی باقی بماند.
انحلال قهری
زمانی که یک شرکت سهامی ورشکسته شده و حکم ورشکستگی آن صادر شود منحل شده و تصفیه آن طبق مقررات ورشکستگی است. در این شرایط نیازی به صدور حکم انحلال نیست و صرف صدور حکم ورشکستگی به معنای انحلال است.
انحلال شرکت بدون تصفیه
منحل کردن بدون تصفیه زمانی رخ میدهد که دو یا چند شرکت بخواهند در یکدیگر ادغام شده و یا یک شرکت بخواهد تجزیه شود. در ادغام یا تجزیه، بدهی ها و تعهدات شرکت های ادغام شده به شرکت و شخصیت حقوقی جدید انتقال پیدا میکند و شرکت جدید موظف به انجام تعهدات آنهاست. اما تصفیه شرکت انجام نمیشود. به همین جهت به این روش، انحلال بدون تصفیه گفته میشود.
اقامه دعوی علیه شرکت منحل شده امکان پذیر است؟
در خصوص اقامه دعوی علیه شرکت منحل شده ، شرکت به دو حالت در نقش خواهان ظاهر خواهد گردید.
۱- متخلف که امکان دارد مدیر پیشین و یا حتی یکی از مدیران کنونی بوده باشد، طرح دعوی بنماید
۲-در حالت دوم، طرح دعوایی خواهد بود که در حقوق غرب اصطلاحاً دعوای مشتق نامیده میشود.
در واقع پس از این که شرکتی منحل گردید، طبیعی است که تمام اموال باقی مانده از شرکت میان شرکا تقسیم خواهد شد اما بسته به میزان سهام هر یک از آنها. همچنین پیش از این که چنین تقسیمی صورت بگیرید، باید حسابهای شرکت بررسی گردد و مشخص شود که شرکت چه میزان بدهی و چه مقدار طلب دارد. سپس باید به سراغ قراردادها رفت و میبایست که مشخص شود چه میزان از تعهدات طرفین باقی مانده است. سپس حسابداران شرکت باید اقدام به تسویه تمام بدهیهای مالی شرکت کنند. بعد از آن هرچه آن که باقی ماند میان سهامداران شرکت تقسیم خواهد شد.
به عبارت دیگر گاه ممکن است شرکت طلبکارانی داشته باشد که باید حساب آنها نیز تسویه گردد. پس از پرداخت بدهیهای طلب کاران، اموال باقی مانده میان شرکا تقسیم خواهد شد.
نکته حائز اهمیتان است که پس از تقسیم اموال دیگر نمیتوان ادعایی مبنی بر وجود طلب از شرکت داشت و در صورت وقوع چنین شرایطی باید به سراغ سهام داران سابق شرکت رفت و طلب خود را وصول نمود.
شناسه : 848